Αρχαιολογικός χώρος Περιστεριάς: Οι Μυκήνες της δυτικής Πελοποννήσου

Λέξεις, βίντεο: Θεόφιλος Μπάμπουλης

Ο λόφος της Περιστεριάς βρίσκεται σε κομβικής σημασίας θέση 8 χλμ. βορειοανατολικά της Κυπαρισσίας και 5 χλμ. ανατολικά των βορειοδυτικών ακτών της Μεσσηνίας. Χάρη στις ανασκαφικές έρευνες του Σπυρίδωνα Μαρινάτου και του Γεώργιου Κορρέ κατά τις δεκαετίες του 1960 και 1970 αναγνωρίσθηκε ως ένα από τα σημαντικότερα μυκηναϊκά κέντρα της ηπειρωτικής Ελλάδας χαρακτηριζόμενο ως «Μυκήνες της δυτικής Πελοποννήσου».

Η Περιστεριά έφθασε στο απόγειο της ακμής της κατά την πρώιμη μυκηναϊκή περίοδο (17ος/16ος αι. π.Χ.) και μέχρι τον 15ο αι. π.Χ. Σε αυτή την περίοδο ο λόφος οχυρώνεται στα νότια με τείχος, αυξάνεται η κατοίκηση και διαμορφώνεται ένα ισχυρό κέντρο, το οποίο διοικούν ηγετικές και προνομιούχες προσωπικότητες, που συγκεντρώνουν τον πλούτο της περιοχής επιδεικνύοντας εξωστρέφεια και δεκτικότητα στις νέες πολιτισμικές τάσεις της εποχής. Το κύρος και η ισχύς των τοπικών αυτών αρχόντων αναδεικνύεται μέσα από το πλήθος των περίτεχνων κτερισμάτων από χρυσό και άλλα πολύτιμα και ημιπολύτιμα υλικά, που βρέθηκαν ως επι το πλείστον στους θολωτούς τάφους του λόφου.

Οι αρχαιότερες κατασκευές πάνω στο λόφο της Περιστεριάς χρονολογούνται στα 2.200 π.Χ. και εντοπίζονται στην περιοχή γύρω από τον μεγάλο, αναστηλωμένο θολωτό τάφο. Πρόκειται για έναν μικρό χρυσοφόρο τάφο, που ονομάστηκε έτσι λόγω του αριθμού των χρυσών αντικειμένων που βρέθηκαν σε αυτόν. Στο κτίσμα δίπλα σε αυτόν τον τάφο, που αποτελείται από πολλούς χώρους βρέθηκαν πολλά αντικείμενα οικιακής χρήσης.

Ο τρίτος θολωτός τάφος στην Περιστεριά, στα δυτικά του λόφου, που είναι ο μικρότερος σε μέγεθος, έχει διάμετρο 6,90 μέτρα, ενώ από τη θόλο του σώζεται μόνο ένα τμήμα σε ύψος 2 μέτρων. Αυτός ο τάφος χρονολογείται στα 1200 π.Χ. και στα σημαντικότερα ευρήματα συμπεριλαμβάνεται ένα χρυσό κύπελλο ύψους 13,5 εκ., πολλά χρυσά φύλλα, και χρυσά κοσμήματα. Στον τάφο αυτό βρέθηκε επίσης πολεμικός εξοπλισμός μαρτυρώντας την ιδιότητα ενός από τους νεκρούς.

Στον τέταρτο θολωτό τάφο, 100 μέτρα νοτιότερα από τον αρχαιολογικό χώρο, δεν βρέθηκαν μεταλλικά αντικείμενα και είχε χρησιμοποιηθεί για παραπάνω από 15 ταφές. Οι αρχαιολόγοι συμπεραίνουν ότι επρόκειτο για το νεκροταφείο του πληθυσμού της Περιστεριάς, γεγονός πολύ σημαντικό καθώς αποδεικνύει πως και οι απλοί άνθρωποι είχαν τη δυνατότητα να χτίζουν τέτοιας μορφής τάφους.