Οι υπέροχες λίμνες της Βόρειας Ελλάδας

Η Βόρεια Ελλάδα έχει πολλές αφορμές απόδρασης να σας προσφέρει με τα φυσικά της κάλλη. Μια κατηγορία από μόνη της αποτελούν οι πανέμορφές της λίμνες, φυσικές ή τεχνητές, μεγάλης ομορφιάς ανεξαιρέτως. Από σημαντικούς υγρότοπους διεθνούς σημασίας μέχρι μικρές οάσεις για κοντινές εξορμήσεις, μέσα σε πόλεις ή ψηλά σε βουνά αυτές είναι οι πιο όμορφες λίμνες που θα βάλετε στους προορισμούς σας στην Βόρεια Ελλάδα.

Παμβώτιδα – Λίμνη Ιωαννίνων

Η λίμνη Παμβώτιδα, γνωστή και ως λίμνη των Ιωαννίνων, αποτελεί σημείο αναφοράς της πόλης. Μια λίμνη γνωστή τόσο για την ομορφιά της όσο και για τους θρύλους με τους οποίου συνδέεται, όπως αυτόν της Κυρά-Φροσύνης που πνίγηκε στα νερά της από τον Αλή Πασά, καθώς και την μονή του Ντουραχάν, που κατά την παράδοση χτίστηκε από Οθωμανό στρατιωτικό.

Η λίμνη περιβάλλεται από τα όρη Μιτσικέλι και των ανατολικών αντερεισμάτων του Τομάρου (ή της Ολύτσικας) και σχηματίζεται από τα ύδατα τριών κυρίως πηγών (Ντραμπάντοβας, Σεντενίκου και Κρύας), που αναβλύζουν στους πρόποδες του Μιτσικελίου. Τα νερά της Παμβώτιδας προέρχονται από φυσικές πηγές και χείμαρρους. Αποτελεί ένα πολύ σημαντικό οικοσύστημα, αφού περιλαμβάνει μια τεράστια ποικιλία ειδών από την ιχθυοπανίδα και την ορνιθοπανίδα, καθώς και πολλά αμφίβια. Είναι σπουδαία πηγή ζωής για την πόλη και η αλιευτική της εκμετάλλευση έχει συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής. Επιπλέον, αποτελεί κέντρο διεξαγωγής διεθνών αθλητικών διοργανώσεων, όπως σκι, κωπηλασία, καγιάκ-κανό, ενώ όταν η επιφάνεια της λίμνης παγώνει πολλοί τολμηροί κάνουν πάνω της τη βόλτα τους.

Η λίμνη φιλοξενεί στο κέντρο της το ξακουστό Νησί της Κυρά-Φροσύνης, ένα από τα ελάχιστα κατοικημένα σε λίμνη σε όλη την Ευρώπη, το οποίο μπορείτε να επισκεφτείτε με καραβάκια που ξεκινούν από το Μώλο στα Γιάννενα. Πρόκειται για έναν γραφικότατο οικισμό που συγκροτείται από εκατό περίπου οικογένειες, γεμάτος παραδοσιακά σπίτια με πανέμορφους κήπους, στενά πλακόστρωτα σοκάκια και τα διάφορα καταστήματα με εκθέματα της γιαννιώτικης παραδοσιακής λαϊκής τέχνης. Ιδιαίτερα αξιόλογα αξιοθέατα είναι τα επτά μοναστήρια που υπάρχουν εκεί, καθώς το Μουσείο Αλή Πασά, το μέρος όπου θανατώθηκε, κι όπουθα δείτε τον οντά του, τις τρύπες στο πάτωμα από τις σφαίρες που τον σκότωσαν, τοπικές ενδυμασίες και έγγραφα της εποχής καθώς και προσωπικά αντικείμενα του Αλή Πασά και της κυρά-Φροσύνης.

Σαν επιπλέον πρόταση, δοκιμάστε τους ασυνήθιστους τοπικούς μεζέδες, όπως τα βατραχοπόδαρα και τα χέλια και θα θαυμάσετε τα διάσημα ασημένια κοσμήματα και τα σκαλιστά αντικείμενα των Γιαννιωτών τεχνιτών.

Βεγορίτιδα

Η βαθύτερη λίμνη της Ελλάδας, καθώς και μια από τις ομορφότερες, η Βεγορίτιδα είναι ένας σημαντικός βιότοπος που προσφέρεται για όμορφες βόλτες με φόντο το Καϊμακτσαλάν και υπέροχα ηλιοβασιλέματα.

Η λίμνη έχει έναν υπερτοπικό χαρακτήρα, καθώς διοικητικά ανήκει στους νομούς Πέλλας και Φλώρινας και στους Δήμους Αμυνταίου, Φιλώτα και Βεγορίτιδας. Περιβάλλεται από τα όρη Βέρνο, Βόρας και Βέρμιο και αποτελεί το χαμηλότερο σημείο του συμπλέγματος των λιμνών Ζάζαρης, Χειμαδίτισας και Πετρών, των οποίων δέχεται τα νερά μέσα από σύστημα διωρύγων και σήραγγας. Μαζί με τις άλλες λίμνες της περιοχής αποτέλεσε σημαντικό παραγωγικό πυρήνα, γύρω από τον οποίο αναπτύχθηκαν οικισμοί από την πρώιμη αρχαιότητα.

Οι απόκρημνες όχθες της αποτελούν ιδανικό καταφύγιο για πλήθος άγριων πουλιών, όπως οι ασπροπάπηδες, οι αετογερακίνες, καθώς και για το παγκοσμίως απειλούμενο κιρκινέζι και έχει χαρακτηρισθεί ως Περιοχή Κοινοτικού Ενδιαφέροντος στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000. Η λίμνη αποτελεί ιδανικό ψαρότοπο, για τους λάτρες τους είδους που μπορούν να συνδυάσουν την δραστηριότητα με εξόρμηση στο υπέροχο φυσικό περιβάλλον.

Λίμνη Πετρών – Χειμαδίτιδα – Ζάζαρη

Πρόκειται για τρεις λίμνες που επικοινωνούν μεταξύ τους και με τη Βεγορίτιδα μέσα από τάφρους, αποτελώντας εξίσου σημαντικούς βιότοπους να επισκεφτείτε. Οι λίμνες βρίσκονται στα νότια του νομού Φλώρινας, ανήκοντας στην υδρολογική λεκάνη της Εορδαίας που σχηματίζεται ανάμεσα στα όρη Βέρνο, Βόρας, Άσκιο και Βέρμιο. Η Χειμαρίτιδα τροφοδοτείται από την κοντινή λίμνη Ζάζαρη και αυτή με την σειρά της τροφοδοτεί με κανάλι την λίμνη Πετρών. Η Χειμαδίτιδα οφείλει το όνομά της στο γεγονός ότι υπήρξε τόπος χειμαδιών καθώς χάρη στο ήπιο κλίμα που διαμορφώνεται γύρω από την λίμνη, ξεχειμώνιαζαν σ’ αυτή οι κτηνοτρόφοι των γύρω ορεινών περιοχών. Η λίμνη αποτελεί σήμερα πολύ σημαντικό οικοσύστημα και είναι ο σημαντικότερος τόπος αναπαραγωγής της βαλτόπαπιας που θεωρείται απειλούμενο είδος. Αυτή και η γειτονική της Ζάζαρη ανήκουν στο δίκτυο Natura 2000, ενώ και η λίμνη Πετρών αποτελεί σημαντικό οικοσύστημα, καθώς σ’ αυτήν αναπαράγονται πολλά είδη πουλιών μεταξύ των οποίων και ορισμένα σπάνια όπως η λαγγόνα.

Λίμνη Καστοριάς

Η λίμνη Ορεστιάδα ή ορθότερα λίμνη της Καστοριάς, αποτελεί στολίδι της πόλης, είτε την πετύχετε παγωμένη το χειμώνα, είτε την άνοιξη, που καλεί άπαντες να περπατήσουν στις όχθες της, θαυμάζοντας την ομορφιά της. Η λίμνη βρίσκεται στην βορειοδυτική Ελλάδα στο μέσο της οποίας “δίκην νησίδος” είναι χτισμένη η Καστοριά. Η λίμνη έχει πολλές εισροές νερού από τα δυτικά και μια εκροή στον ποταμό Αλιάκμονα. Σε παλαιότερη εποχή η λίμνη περιέβαλλε εξολοκλήρου το βραχόβουνο που σχημάτιζε έτσι μια νησίδα. Το μήκος των ακτών της είναι περίπου 30 χιλιόμετρα και ο όγκος των νερών 100.000.000 κυβικά μέτρα. Χαρακτηριστικό της λίμνης είναι ότι παγώνει για περίπου δεκαπέντε μέρες το χρόνο, ενώ παλιότερα, ο πάγος ήταν τόσο παχύς που από πάνω περνούσαν κάρα φορτωμένα. Η λίμνη διαθέτει πλούσια ορνιθοπανίδα καθώς στην περιοχή συναντώνται περισσότερα από 200 είδη πουλιών, που προσφέρονται για παρατήρηση. Επίσης, είναι ιδιαίτερα πλούσια σε ιχθυοπανίδα και θεωρείται η δεύτερη πλουσιότερη λίμνη σε αλιεύματα της Ελλάδας.

Πρέσπες

Στη Φλώρινα θαυμάζουμε διπλή ομορφιά, όπου μας περιμένουν η μικρή και η μεγάλη Πρέσπα, από τους πιο θαυμαστούς υδροβιότοπους της Ευρώπης. Οι Πρέσπες αποτελούν διάσημη για το φυσικό της κάλλος τριεθνή ορεινή λιμναία περιοχή στα βορειοδυτικά σύνορα της Ελλάδας με την Αλβανία και την ΠΓΔΜ. Βρίσκονται σε υψόμετρο 857 μέτρων η Μικρή Πρέσπα και περίπου 852 μέτρα η Μεγάλη, με δεσπόζοντα σημεία τους την ύπαρξη των δύο λιμνών: την Μεγάλη Πρέσπα που χωρίζεται ανάμεσα στην Ελλάδα, την Π.Γ.Δ.Μ και την Αλβανία και την Μικρή Πρέσπα η οποία ανήκει κυρίως στην Ελλάδα (τα 43,5 περίπου τ.χλμ.) ενώ το μικρότερο τμήμα της (λιγότερο από 4 τ.χλμ.), προς τα δυτικά, ανήκει στην Αλβανία. Λόγω της καθόδου της στάθμης του νερού στη Μικρή Πρέσπα, το μέρος που ανήκει στην Αλβανία, έχει σχεδόν εξαφανιστεί.

Στις Πρέσπες απαντούν πάνω απο 40 είδη θηλαστικών και περί τα 260 είδη πτηνών, ενώ στην πλούσια χλωρίδα της περιλαμβάνονται περισσότερα από 1300 είδη φυτών και μια συστάδα υπεραιωνόβιων βουνοκυπάρισσων. Όσον αφορά στην πτηνοπανίδα σημαντικότερη θεωρείται η παρουσία των δύο ειδών πελεκάνου, ροδοπελεκάνου και αργυροπελεκάνου, ιδιαίτερα του δευτέρου, που είναι σπάνιο είδος παγκοσμίως. Η περιοχή αποτελεί παράδεισο για λάτρες της άγριας ομορφιάς.

Μην παραλείψετε να επισκεφτείτε το νησί του Αγίου Αχιλλείου της Μικρής Πρέσπας όπου θα δείτε αρχαιολογικά καθώς και βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία με σημαντικότερη τη βασιλική εκκλησία του 10ου αιώνα.

Λίμνη Πλαστήρα

Η λίμνη Πλαστήρα αποτελεί σταθερή αξία για φυσιολατρικές αποδράσεις ασχέτως εποχής, καθώς προσφέρεται για συνδυασμό δραστηριοτήτων και ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Αποτελεί τεχνητή λίμνη και το επίσημό της όνομα είναι λίμνη Ταυρωπού, ενώ βρίσκεται στο οροπέδιο της Νεβρόπολης στο Νομό Καρδίτσας. Σχηματίστηκε το 1959 με την ολοκλήρωση του φράγματος στο νότιο άκρο της επί της αρχής του ποταμού Ταυρωπού ή Μέγδοβα, ενώ η ιδέα για την κατασκευή της αποδόθηκε στον στρατιωτικό και πολιτικό Νικόλαο Πλαστήρα, όταν το 1935 που επισκέφθηκε την γενέτειρά του, και είχαν σημειωθεί καταστροφικές πλημμύρες στη περιοχή και την Μακεδονία από συνεχείς βροχοπτώσεις, βλέποντας τον χώρο φέρεται να είπε πως “εδώ μια μέρα θα γίνει λίμνη”, απ’ όπου και το πιο γνωστό της όνομα.

Η περιοχή διαθέτει και πολλά θρησκευτικά μνημεία με τεράστιο πολιτιστικό και αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, μοναδικά μοναστήρια και άλλα ιερά μνημεία. Στην περιοχή της λίμνης επισκεφθείτε την Μονή Παναγίας Πελεκητής στην Καρίτσα όπου χρειάστηκε κυριολεκτικά να πελεκηθεί ο βράχος για να κτιστεί, τη Μονή Κορώνας όπου φυλάσσεται η κάρα του οσιομάρτυρα Σεραφείμ, την ανακαινισμένη Μονή Πέτρας, την Εκκλησία Αγίας Τριάδας στη Φυλακτή, και τη Μονή Αγίας Τριάδας στο Μορφοβούνι. Και βέβαια, δεν παραλείπετε να κάνετε τον γύρο της λίμνης, με σίγουρη στάση στο Φράγμα που αποτέλεσε το μεγαλύτερο έργο της τότε εποχής για το Νομό Καρδίτσας αλλά και για όλη την Ελλάδα.

Κερκίνη

Ένας από τους πιο ωραίους προορισμούς, σε απόσταση αναπνοής από την πόλη μας, η λίμνη Κερκίνη σας περιμένει με άπειρες ομορφιές προς εξερεύνηση. Η λίμνη βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νομού Σερρών, μόλις 40 χλμ. από την πόλη των Σερρών και περίπου 100 χλμ από τη Θεσσαλονίκη. Δημιουργήθηκε με ανθρώπινη παρέμβαση, όταν το 1932 κατασκευάστηκε το πρώτο φράγμα στα νερά του ποταμού Στρυμόνα και σταδιακά σχηματίστηκε η λίμνη Κερκίνη. Η λίμνη τροφοδοτείται με νερό κυρίως από το Στρυμόνα και λιγότερο από τους Κερκινίτη και Κρούσια.

Η παρόχθια βλάστηση με παραποτάμια δάση από άγριες ιτιές, τα νούφαρα που επιπλέουν σε έκταση χιλιάδων στρεμμάτων, η μεγάλη ποικιλία ψαριών, τα βουβάλια που κολυμπούν στα ήσυχα νερά της λίμνης, αλλά και ο υπέροχος ορίζοντας από τα ορεινά συγκροτήματα του όρους Μπέλλες και των Κρουσίων, χαρίζουν στο τόπο μια μοναδική γοητεία. Ο μοναδικός υγροβιότοπος έχει ανακηρυχθεί Εθνικό Πάρκο, το οποίο μάλιστα ανήκει στο Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης “Natura 2000”, ενώ σύμφωνα με τη Διεθνή Σύμβαση Ramsar, η λίμνη αποτελεί έναν από τους 10 υγρότοπους Διεθνούς Σημασίας της Ελλάδας.

Επισκεφτείτε την μεταξύ όλων αυτών και για τις ιδανικές συνθήκες παρατήρησης πουλιών, καθώς σήμερα είναι ένα από τα καλυτέρα μέρη της Ευρώπης για φυσική παρατήρηση 300 περίπου ειδών, σπάνιων και προστατευμένων που ζουν και αναπαράγονται εκεί. Δεν είναι τυχαίο που επιστήμονες και ερασιτέχνες από όλο τον κόσμο μας επισκέπτονται κάθε χρόνο για τις μελέτες τους.

Λίμνη Βόλβη

Η λίμνη Βόλβη αποτελεί την δεύτερη μεγαλύτερη της Ελλάδας, και μαζί με την λίμνη Κορώνεια, η οποία είναι διατεταγμένη σε σειρά σε απόσταση 11,5 χλμ. από αυτήν, αποτελούν υγρότοπο διεθνούς σημασίας σύμφωνα με τη συνθήκη Ραμσάρ με την ονομασία «Λίμνες Κορώνεια – Βόλβη». Η λίμνη βρίσκεται στον Νομό Θεσσαλονίκης, ανατολικά της πόλης μας, σε απόσταση 35 χλμ. Στα ανατολικά της διέρχεται ο Ρήχειος ποταμός, ο οποίος λειτουργεί και ως υπερχείληση της λίμνης δια μέσω των στενών της Ρεντίνας προς τον Στρυμωνικό κόλπο. Η επιφάνεια της λίμνης, για μέση στάθμη 37 μέτρα, έχει έκταση 70,8 τετ. χλμ. αντιστοιχώντας σε συνολικό μήκος οχθογραμμής 54,4 χλμ. στοιχείο που την καθιστά τη μεγαλύτερη λίμνη της Μακεδονίας και τη δεύτερη μεγαλύτερη της Ελλάδας με μέγιστο βάθος 36-37 μέτρα.

Η λίμνη Βόλβη διαθέτει πλούσια ιχθυοπανίδα, που περιλαμβάνει 24 είδη ψαριών, ανάμεσά τους το ψάρι λιπαριά που είναι ενδημικό της λίμνης και δεν συναντάται σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου. Επίσης ιδιαίτερα σπάνια είναι τα ψάρια γκελάρτσα και λακόψαρο ή τυλινάρι, ο βασιλιάς της όμως είναι το γριβάδι. Στην περιοχή υπάρχουν 245 είδη πτηνών, μεταξύ αυτών και πολλά αποδημητικά. Θα την επισκεφτείτε για όλα της τα φυσικά κάλλη, καθώς και για το μοναδικής οικολογικής αξίας παραλίμνιο δάσος της Απολλωνίας που περιμένει στη νότια πλευρά της λίμνης.

Δοϊράνη

Μια τις ομορφότερες λίμνες του Βορρά, στους πρόποδες του όρους Μπέλες, σας υποδέχεται η λίμνη Δοϊράνη. Η λίμνη βρίσκεται στα σύνορα της χώρας με τη ΠΓΔΜ, σε απόσταση 26χλμ από την πόλη του Κιλκίς και 70χλμ από τη Θεσσαλονίκη. Η Δοϊράνη είναι ιχθυοτρόφος λίμνη, στην οποία αναπτύσσεται ένας πολύ σημαντικός υγροβιότοπος που έχει περιληφθεί στις Ζώνες Ειδικής Προστασίας, καθώς δίνει προσωρινό καταφύγιο σε 36 σπάνια είδη πουλιών, μεταξύ των οποίων η λαγγόνα και ο αργυροπελεκάνος. Ένας από τους υπέροχους σταθμούς της περιοχής είναι το δάσος στα «Χίλια Δέντρα» που καταλαμβάνει μια έκταση περίπου 600 στρεμμάτων και έχει χαρακτηριστεί “Μνημείο της Φύσης” καθώς απαρτίζεται από υπεραιωνόβιες δρυς και φράξους, σκλήθρα και υπέργηρα πλατάνια, ενώ μαζί με την παραλίμνια ζώνη έχει ενταχθεί στο Δίκτυο «Natura 2000». Επισκεφτείτε και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Δοϊράνης που στήθηκε σαν ένα σημαντικό βήμα ενημέρωσης τόσο επισκεπτών αλλά και νεώτερων γενεών της περιοχής για τη λίμνη.

Η Γαλάζια Λίμνη

Η λίμνη Σκρα ή αλλιώς Γαλάζια λίμνη είναι μία μικρή αλλά πανέμορφη λίμνη λίγο πιο έξω από το Κιλκίς και η ονομασία δεν της δόθηκε τυχαία, καθώς οφείλει τα γαλαζοπράσινα νερά της σε απολιθωμένους οργανισμούς στον πυθμένα της. Την βρίσκετε μέσα σε ένα δάσος που θυμίζει ζούγκλα, γεμάτο πλατάνια, φουντουκιές, σκλήθρα, κισσούς και άλλα αναρριχώμενα. Η λίμνη σχηματίζεται από ρυάκια του όρους Πάικου, που τρέχουν μαζί και καταλήγουν στους καταρράκτες του Σκρα (πήραν το όνομα τους από το χωριό Σκρα, που βρίσκεται στα βόρεια), με τους χαρακτηριστικούς σταλακτίτες και σταλαγμίτες και τα κρυστάλλινα νερά, πέφτοντας στη συνέχεια στο σημείο αυτό δημιουργώντας τη λίμνη, το βάθος της οποίας φτάνει τα 4 μέτρα. Το καλοκαίρι, τα δροσερά νερά της προσφέρονται για βουτιές, γι’αυτό και υπάρχει μόνιμα δεμένο από τον κορμό ενός δέντρου ένα σκοινί για βουτιές και παιχνίδια, ενώ οι ξύλινοι πάγκοι του Δασαρχείου Γουμένισσας προσφέρονται για ξεκούραση και πικ-νικ. Μπορείτε ακόμη να περιπλανηθείτε μέσα στο πυκνό δάσος μέχρι να φτάσετε στο σύμπλεγμα καταρρακτών της περιοχής που πέφτουν από ύψος 4-5 μέτρων, με μια μικρή σπηλιά με λεπτούς σταλακτίτες ακριβώς από πίσω τους.

Η Λίμνη του Κατή

Η «Λίμνη του Κατή» είναι μια άγνωστη ορεινή λίμνη στον μυθικό Όλυμπο. Στην Πιερία, στο ξέφωτο της δασικής θέσης «Κατή» υπάρχει η πηγή με γάργαρο και παγωμένο νερό, γνωστή ως «Βρύση του Κατή» και βέβαια η ομώνυμη «Λίμνη του Κατή». Η ορεινή – τεχνητή – λίμνη δεν είναι ιδιαιτέρως γνωστή και αποτελεί μια από τις μικρές εκπλήξεις που περιμένει τους περιηγητές του Κάτω Ολύμπου. Η λίμνη δημιουργήθηκε πριν τριάντα χρόνια, το 1997, μετά από ανύψωση αναχώματος, κατασκευή φράγματος από απλό σκυρόδεμα και εκχωμάτωση. Η περιοχή στην οποία βρίσκετε η λίμνη περιλαμβάνει εκτεταμένό κλειστό δάσος με μεγάλη αισθητική και οικολογική αξία. Το οδοιπορικό στην λίμνη, με τον εντοπισμό του τούρκικου συνοριακού σταθμού και το πέρασμα από την κοντινή Βρύση του Κατή μπορεί μάλιστα να μοιάζει πολύ με κυνήγι κρυμμένου θησαυρού, καθώς πέρα από την ομορφιά του τοπίου, εδώ και χρόνια, κυκλοφορούν ιστορίες για θαμμένα πλούτη στην περιοχή. Είναι πολλοί αυτοί που ψάχνουν για Εγγλέζικες χρυσές λίρες, για Τούρκικα πεντόλιρα και φλουριά στην δασική θέση Κατή. Όμως τον θησαυρό που βρίσκεται στην δασική θέση «Κατή» στον Κάτω Όλυμπο, δεν είναι δύσκολο να τον ανακαλύψουμε.