Οι πιο πασχαλινοί προορισμοί της Ελλάδας

Το Πάσχα στην Ελλάδα σημαίνει κάθε τόπος και ένα μέρος που υποδέχεται πίσω τα παιδιά του κάθε τόπος και μία εκκλησία έτοιμη να αναβιώσει τον πόνο της Μεγάλης Εβδομάδας και να φωτιστεί την Ανάσταση. Για θρησκευτικούς αλλά και λαογραφικούς λόγους, το Πάσχα στην Ελλάδα είναι γεμάτο τόπους γοητευτικούς που φέρουν μαζί τους έθιμα και εθιμοτυπικά τα οποία κάθε χρόνο γίνονται πόλος έλξης εκδρομαίων. Από τα πιο σπέσιαλ μέρη για τις διακοπές του Πάσχα στην Ελλάδα η Κέρκυρα με τα κιούπια της Μεγάλης Παρασκευής και η Χίος με τον χαμό των Βροντάδων ή το Λεωνίδιο για τα φαναράκια που αφήνονται στον ουρανό. Αν ξέμεινες από ιδέες και έχεις την δυνατότητα να οργανώσεις κάτι τελευταία στιγμή, αυτοί οι προορισμοί ανανεώνουν κάθε χρόνο την πασχαλινή φήμη τους εκ νέου.

Στην Κέρκυρα, έναν από τους κορυφαίους εγχώριους προορισμούς του Πάσχα, σε συνδυασμό με την παστιτσάδα το σοφρίτο, το Αχίλλειον και την Παλαιοκαστρίτσα, τα έθιμα ξεκινούν ήδη από την Μεγάλη Τετάρτη με την φημισμένη συναυλία το βράδυ στο Δημοτικό Θέατρο όπου και η Δημοτική Χορωδία δίνει μία μεγάλη συναυλία Εκκλησιαστικής Μουσικής και Μεγαλοβδομαδιάτικων Μελωδιών, γεμάτη ήχους Ανατολής και Δύσης. Ο Επιτάφιος την Μεγάλη Παρασκευή στην Κέρκυρα είναι μία ιδιαίτερα ευλαβική εμπειρία. Από νωρίς το απόγευμα λίγες ώρες μετά την αποκαθήλωση, αρχίζει η περιφορά των επιταφίων στα γραφικά δρομάκια και τις πλατείες της πόλης έως το απόγευμα όπου διασταυρώνονται στο ιστορικό κέντρο της πόλης του νησιού με την κορύφωσή τους στις 22.00 την νύχτα όταν και εξέρχεται ο μεγάλος επιτάφιος της μητρόπολης. Τόσο η παρουσία Φιλαρμονικών, χορωδιών και χιλιάδων ντόπιων και επισκεπτών δίνει άλλη διάσταση στην συγκεκριμένη περιφορά καθώς οι ήχοι πέραν των ψαλμών, από το πένθιμο εμβατήριο του Σοπέν και την Marcia Funebre του Βέρντι, δημιουργούν ένα μοναδικό κλίμα.

Κορύφωση των γνωστών εθίμων της Κέρκυρας, το αναστάσιμο Σάββατο, όταν και μετά την πρώτη Ανάσταση το μεσημέρι, υπό τον ήχο των καμπάνων, ρίχνονται από τα παράθυρα κεραμικά κιούπια, ένα έθιμο που έχει ρίζες συμβολικές ως προς την “συντριβή” των απίστων. Οι παρευρισκόμενοι στο εντυπωσιακό θέαμα, είθισται να κρατούν ένα κομμάτι από σπασμένο κιούπι για ευλογία και τύχη.

Στην όμορφη Χίο, της μαστίχας, του κάστρου και τους μύλους των παλιών βυρσοδεψείων, το Πυργί της και πολλά ακόμα, το Πάσχα συγκεντρώνει τα βλέμματα όλων το έθιμο του ρουκετοπόλεμου. Το πιο διάσημο έθιμο του νησιού στο χωριό Βροντάδος, κρατάει από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του σε έναν ιδιότυπο “πόλεμο” μεταξύ των δύο ενοριών της περιοχής, της Παναγίας της Ερειθιανής και της ενορίας του Αγίου Μάρκου. Έτσι το βράδυ της Ανάστασης κάθε χρόνο ο ουρανός γεμίζει χιλιάδες ρουκέτες οι οποίες εκτοξεύονται εκατέρωθεν δημιουργώντας ένα εντυπωσιακό θέαμα. Οι αυτοσχέδιες ρουκέτες είναι κατασκευασμένες από ένα μείγμα κάρβουνου, νίτρου και θειαφιού και στήνονται σε ξύλινες βάσεις. Ο “πόλεμος” ξεκινάει αφού οι πιστοί έχουν προσέλθει στην εκκλησία και ακριβώς μετά το άκουσμα του Χριστός Ανέστη.

Ιδιαίτερη τιμητική και στην Θάσσο, σε μικρή απόσταση από την πόλη με τα καταπράσινα τοπία τους κρυφούς καταγάλανους όρμους και τις μοναδικές παραλίες, καθώς τη Δεύτερη Μέρα του Πάσχα στα Καλύβια γιορτάζεται το αρχαίο έθιμο “Για βρέξ’ Απρίλη μ” όπου και οι κάτοικοι χορεύουν και παρακαλούν το Θεό να βρέξει για να μην ξεραθούν τα αμπέλια και να έχουν μια καλή παραγωγή. Στην συγκεκριμένη εκδήλωση που λαμβάνει χώρα και στα Λιμενάρια, εμφανίζονται χορευτικά συγκροτήματα από όλη την Ελλάδα. Την δεύτερη μέρα του Πάσχα, κάτοικοι του ξακουστού Θεολόγου, μεταφέρουν την εικόνα του Αγίου από ένα εξωκλήσι στο πολύ γνωστό μοναστήρι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ ακολουθώντας ένα δύσβατο μονοπάτι. Εκεί διανυκτερεύουν και την επόμενη μέρα επιστρέφουν.

Στην Πάτμο, το κατεξοχήν νησί της ευλάβιας στην μόνιμα υποβλητική σκιά της Αποκάλυψης του Ιωάννη, με το Σπήλαιο της Αποκάλυψης και την Μονή του Αγίου Ιωάννη να δεσπόζει στην θάλασσα του Αιγαίου και να αποτελεί πόλο έλξης παγκοσμίως, έχουν ένα μοναδικό έθιμο, που κάθε χρόνο αναβιώνει στην κεντρική πλατεία της χώρας του νησιού. Το έθιμο του “νιπτήρα”, τον οποίο και στολίζουν με βάγια και πολύχρωμα ανοιξιάτικα λουλούδια και την Μεγάλη Πέμπτη οι κάτοικοι του νησιού, αναπαριστούν την διαδικασία του Μυστικού Δείπνου, όταν και ο ηγούμενος της Μονής πλένει τα πόδια δώδεκα μοναχών που κάθονται γύρω από τη μεγάλη εξέδρα. Αρκετά δυνατή στιγμή επίσης, το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου όταν και το Ευαγγέλιο διαβάζεται σε ηρωικό εξάμετρο με κώντιο.

Για τον Επιτάφιο στην θάλασσα είναι γνωστή η πασχαλινή πλευρά της Ύδρας. Του νησιού με τα πετρόχτιτσα αρχοντικά και το ιδιαίτερο lifestyle με τις ταβέρνες και τα καλντερίμια το ιστορικό μουσείο και την θέα από το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, κατά την διάρκεια του Πάσχα αποκτά μία μοναδική κατανυκτική ατμόσφαιρα.

Την Μεγάλη Παρασκευή, ο επιτάφιος περιφέρεται στα λευκά καλντερίμια του νησιού το οποίο αποτελεί εμπειρία από μόνο του αλλά την παράσταση κλέβει το έθιμο του αλμυρού επιταφίου. Την νύχτα της Μ.Παρασκευής κατευθυνθείτε στα Καμίνια, δέκα μόλις λεπτά από το λιμάνι της Ύδρας. Στην ενορία της συνοικίας, ο επιτάφιος του Αγίου Ιωάννη, περιφέρεται στα σοκάκια της περιοχής καταλήγοντας στο γραφικό λιμανάκι των Καμινίων, όπου και μπαίνει μέσα στη θάλασσα, για την ευλογία των νερών. Το βράδυ της Ανάστασης κατά την διάρκεια του Χριστός Ανέστη, όλα τα πλοία περιμετρικά της Μητρόπολης στο λιμάνι, φωταγωγημένα “βάζουν φωτιά” στο λιμάνι δημιουργώντας ένα εντυπωσιακό θέαμα κόρνας και βεγγαλικών. Την πρώτη μέρα του Πάσχα, άλλος ένας Ιούδας στην Ελλάδα καίγεται, ένα ομοίωμα ουσιαστικά γεμισμένο με εύφλεκτες ύλες, ανατινάζεται φαντασμαγορικά στο λιμάνι.

Στην Σκιάθο, είναι σχετικά άγνωστο ότι πρόκειται από τα ελάχιστα μέρη στην Ελλάδα που ακολουθείται το Αγιονορίτικο Τυπικό, σχετικά με τις ώρες που γίνονται οι ακολουθίες των της μεγάλης εβδομάδας.  Έτσι η βραδινή ακολουθία του Επιταφίου ξεκινά τα ξημερώματα του Μ. Σαββάτου όταν περίπου στις 4 το πρωί ξεκινούν οι Επιτάφιοι με τον τελάλη ως “προεξάρχοντα” να ψέλει επιβλητικά τους θρηνητικούς ψαλμούς. Καθόλη την διάρκεια της διαδρομής μέσα από τα γραφικά καλντερίμια του νησιού όλα τα σπίτια στέκουν φωταγωγημένα, ενώ στις αυλές οι οικοδεσπότες αφήνουν αναμμένα κεριά και λιβάνι που καίει, δημιουργώντας μία ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Οι επιτάφιοι διασταυρώνονται στην εκκλησία των τριών Ιεραρχών όπου  και ενώνονται οι πιστοί των δύο εκκλησιών συνεχίζοντας όλοι μαζί την περιφορά σε ολόκληρο το νησί. Κατά την είσοδο του επιταφίου στην εκκλησία λαμβάνει χώρα από τους ιερείς η αναπαράσταση της “εις Άδην Καθόδου” του Χριστού με τον ιερέα να ανοίγει χτυπώντας δυνατά το πόδι του την πόρτα του ναού.

Στο Λεωνίδιο Αρκαδίας, το βράδυ της Ανάστασης αναβιώνει ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στις αρχές του 19ου αιώνα και κάνει σχεδόν όλη την χώρα να θέλει να αφήσει και αυτή το φαναράκι της στον ουρανό. Το βράδυ της Ανάστασης οι πιστοί των ενοριών της περιοχής, κατασκευάζουν εβδομάδες πριν την ημέρα, φωτεινά «αερόστατα» φαναράκια τα οποία και αφήνουν να πετάξουν ψηλά στον ουρανό. Το έθιμο έφτασε στο Λεωνίδιο από τους ναυτικούς, οι οποίοι ανά τα χρόνια έφεραν στον τόπο τους ασιατικές συνήθειες και με το πέρας καθιερώθηκε και αναβιώνει κάθε χρόνο την ημέρα της Ανάστασης. Τα αερόστατα-φανάρια είναι κατασκευασμένα, χειροποίητα από κάθε οικογένεια, από καλάμι και χαρτί ενώ για την πυροδότησή τους και την δημιουργία αυτού του εντυπωσιακού σκηνικού γίνεται χρήση ενός πανιού εμποτισμένο με λάδι και πετρέλαιο.