To Αρχαίο Λιμάνι Λεχαίου, ένα «θαύμα» τεχνογνωσίας και τεχνολογίας

Το λιμάνι του Λεχαίου, ήταν το βασικό λιμάνι – επίνειο της Αρχαίας Κορίνθου, ένα “θαύμα” τεχνογνωσίας και τεχνολογίας, που αντιγράφτηκε από τους Καρχηδονίους αρχικά και τους Ρωμαίους στη συνέχεια. Πήρε το όνομά του από τον Λέχη, γιό της Πειρήνης και του Ποσειδώνα. Βρίσκεται στον Κορινθιακό κόλπο και συνδεόταν με την πόλη της Κορίνθου με μακριά τείχη, συνολικού μήκους 2.300μ., ενώ ανάμεσα στα τείχη, υπήρχε η διάσημη οδός του Λεχαίου. Με το πρόγραμμα THE LECHAION HARBOR AND SETTLEMENT LAND PROJECT, δηλαδή της συνεργασίας της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας, ειδικοί από την Ελλάδα και τις ΗΠΑ, επιδιώκουν να τεκμηριώσουν και να διατηρήσουν την τοποθεσία του Λεχαίου.

Όπως εξηγούν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, οι επικεφαλής του προγράμματος, ο καθηγητής Γιώργος Σπυρόπουλος, από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας και ο καθηγητής Paul D. Scotton του California State University Long Beach, το λιμάνι, που είχε δύο τμήματα, το εμπορικό και τον πολεμικό ναύσταθμο, ήταν εξ’ ολοκλήρου τεχνητό. Είχε τρεις εσωτερικές λιμενολεκάνες και τρια εξωτερικά λιμάνια. Τα μπάζα από τις εκσκαφές, σωρεύτηκαν σε δύο λοφίσκους, έτσι ώστε να εξασφαλίζονται οι εσωτερικές λιμενολεκάνες από τους ισχυρούς βόρειους ανέμους, οι οποίοι υπάρχουν ακόμα.

Κατά μήκος των λιμανιών κατασκευάστηκαν πέτρινες προβλήτες, μώλοι, κυματοθραύστες, ράμπες, συνολικού μήκους 7χλμ, καθώς και μεγάλος αριθμός αποθηκών και άλλων λιμενικών εγκαταστάσεων για τους χιλιάδες τόνους εμπορευμάτων από και προ τις αποικίες της Κορίνθου και στα ΝΔ ένας τεράστιος αριθμός από ναυπηγικές εγκαταστάσεις, όπου ναυπηγούνται τριήρεις για λογαριασμό άλλων πόλεων-κρατών, δημιουργώντας την πρώτη ναυτική πολεμική βιομηχανία, η οποία προσομοιάζει της σημερινής.

Η σημερινή ανασκαφή διεξάγεται σε 4 σημεία: AREA A, B, C, D

Όπως εξηγούν οι δύο επιστήμονες: Η ανασκαφή της περιοχής Α θα συμβάλει στη βελτίωση της χρονολογίας και της κατάληψης του χώρου, καθώς τα περισσότερα από τα παλαιότερα ευρήματα μας (μυκηναϊκά, γεωμετρικά και πρωτοκορινθιακά) προέρχονται από το εσωτερικό και γύρω από αυτό το κτήριο.

Στην περιοχή αυτή αποκαλύφθηκε ένας ανθρώπινος σκελετός που φαίνεται να είναι μια γυναίκα στα 20 της. Αυτό είναι αξιοσημείωτο για ορισμένους λόγους. Πρώτον, δεν φαίνεται να είναι τάφος αλλά μάλλον ότι καταπλακώθηκε κατά την κατάρρευση της οροφής του κτιρίου. Το στήθος της είναι τσακισμένο, είχε το αριστερό της χέρι σηκωμένο και προφανώς με το χέρι στο πρόσωπό της και το δεξί της χέρι είναι πίσω της. Μέχρι στιγμής δεν έχει βρεθεί το κάτω μέρος του κορμιού της. Λείπει από τη λεκάνη και κάτω. Αν όντως καταπλακώθηκε από τη στέγη που καταρρέει, αυτό μπορεί να εξασφαλίσει ότι ένας σεισμός στα τέλη του 5ου αιώνα Κ.Χ. οδήγησε στην εγκατάλειψη του λιμανιού.

Σύμφωνα με τους επικεφαλής του προγράμματος, η συνεχιζόμενη ανασκαφή είναι κρίσιμη και απαραίτητη όχι μόνο επειδή ανασκάπτουμε έναν οικισμό που είναι πλέον γνωστό ότι περιλαμβάνει οχυρωματικά τείχη και ένα μεγάλο κυκλικό κτίριο, (Μαυσωλείο-Περιοχή Δ, όπου βρέθηκαν τμήματα σαρκοφάγων ), γειτονιές, δρόμους και πολυάριθμες κατασκευές, αλλά και επειδή πιστεύουμε, με βάση τα ανασκαφικά δεδομένα, ότι ο ρωμαϊκός οικισμός στο λιμάνι και όχι η περίφημη πόλη πάνω στο λόφο, η Αρχαία Κόρινθος, ήταν το πρώτο επίκεντρο της αποικιακής δραστηριότητας. (Στην περιοχή Γ, μια ρωμαϊκή βασιλική δύο περιόδων βρίσκεται υπό ανασκαφή.

Όπως αναφέρουν οι κκ Σπυρόπουλος και Scotton, το καλύτερα διατηρημένο κτήριο χρονολογείται στη Νερώνεια/Φλαβική περίοδο ενώ τα προγενέστερα λείψανα είναι του Αυγούστου. Η παρουσία δύο πρώιμων Βασιλικών στο Λέχαιο προκαλεί επί του παρόντος υποθέσεις για την πρώτη τοποθεσία της κυβέρνησης της ρωμαϊκής αποικίας. Το λιμάνι του Λεχαίου ήταν ένας σημαντικός κόμβος για ταξιδιώτες, στρατούς, αγαθά και νέες ιδέες που διέτρεχαν το πολυπολιτισμικό σύστημα της Μεσογείου.

Η κατασκευή του Διόλκου, για τη διευκόλυνση της μεταφοράς μεταξύ του Κορινθιακού και του Σαρωνικού και ως εκ τούτου μεταξύ της δυτικής και της ανατολικής Μεσογείου, καταδεικνύει μια πρώιμη και βαθιά κατανόηση της στρατηγικής συνδεσιμότητας μεταξύ ξηράς και θάλασσας.

PROJECT: THE LECHAION HARBOR AND SETTLEMENT LAND PROJECT: Συνεργασία της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κορινθίας, υπό την διεύθυνση του καθηγητή Γιώργου Σπυρόπουλου, Αναπληρωτή Προϊσταμένου της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κορινθίας, με συνδιευθυντή τον καθηγητή Paul D. Scotton του California State University Long Beach. Στην έρευνα συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, ο Dylan Rogers του Florida State University, και πρώην Υποδιευθυντής της ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, η Katherine Harrington του National Science Foundation, κ.τ.λ.

Πηγή, φωτογραφία: ΑΠΕ-ΜΠΕ