Η Κωνσταντινούπολη αλλάζει θεαματικά
Τα μεγάλα ερωτηματικά μετά από ένα ταξίδι στην Πόλη των Πόλεων
Καθώς προσγειώνεσαι στο νέο, τεράστιο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, μια ώρα μακριά από το κέντρο της πόλης αισθάνεσαι πως οι αλλαγές που συντελούνται στην Πόλη είναι πραγματικά θεαματικές.
Το αεροδρόμιο Ατατούρκ ήταν ένα υπερσύγχρονο αεροδρόμιο με φοβερές υποδομές, όχι όμως από ότι φαίνεται αρκετό για να καλύψει τις ανάγκες των χιλιάδων πτήσεων που συνδέουν την Τουρκία με όλο τον κόσμο.
Κυριολεκτικά με όλο τον κόσμο. Μόνο η Turkish Airlines πετά σε δεκάδες πόλεις της Ασίας, της Αμερικής και φυσικά της Αφρικής πέρα από τη συνήθη Ευρώπη, κάνοντας την σταυροδρόμι μετακινήσεων.
Τα αεροπλάνα δεν σταμάτησαν ποτέ να πετούν ούτε στη Ρωσία αυτή την εποχή και οι Ρώσοι χρησιμοποιούν το νέο αεροδρόμιο και ως stop over για μετακινήσεις τους για άλλα σημεία του κόσμου.
Και ενώ το παλιό αεροδρόμιο πρόκειται να μετατραπεί σε ένα γιγάντιο πάρκο και ολόκληρη η ακτογραμμή που βρίσκεται κοντά του να μετατρέπεται σε μια γειτονιά με ολοκαίνουριες κατασκευές, ιδιωτικές ακτές και περιορισμένη πρόσβαση για τον κοινό θνητό σε οικισμούς πολυτελούς διαβίωσης, που μπαίνεις μόνο με κάρτα κατοίκου, κοντά στο νέο, υπάρχουν άπειρες εκτάσεις, που τώρα ξεκινούν να αξιοποιούνται.
Περιποιημένοι γυμνοί λόφοι που πρασινίζουν με διαμορφώσεις και εντυπωσιακά skylines ουρανοξυστών που ξεφυτρώνουν σε διάφορα σημεία σηματοδοτώντας την οικοδομική έκρηξη. Σε πολλά από αυτά τα γυάλινα μεγαθύρια θα δεις ολόγραμμα της τούρκικης σημαίας να δεσπόζει.
Ο άλλος τρόπος να τη δεις είναι σε ιστούς μεγέθους ανεμογεννήτριας να κυματίζει πάνω σε λόφους. Ένας τέτοιος ιστός τοποθετήθηκε πλάι στο υπέρ-εντυπωσιακό νέο τζαμί Τζαμλιτζά, έργο σφραγίδα του Ερντογάν, με νόημα και σηματοδότηση ισχυρή για το μουσουλμανικό αίσθημα της χώρας που ενισχύεται διαρκώς κόντρα στο κοσμικό.
Γύρω από το τζαμί χτίζονται νέες γειτονιές σύμβολα στο πουθενά, άλλη μια επίδειξη δύναμης αλλά και ανάγκη στέγασης των πληθυσμών που προστίθενται διαρκώς στον ήδη υπάρχοντα. Οι Τούρκοι λένε πως ο πραγματικός πληθυσμός αυτής της megacity αγγίζει πια τα 20 εκ κατοίκους.
Το αντιλαμβάνεσαι αυτό καλά στην Ιστικλάλ, την πιο πολύβουη και πολυσύχναστη οδό της πόλης όπου χιλιάδες άνθρωποι σχεδόν όλο το 24ωρο πηγαινοέρχονται αδιάκοπα με τα μαγαζιά ανοιχτά μέχρι αργά μετά τα μεσάνυχτα επτά μέρες τη βδομάδα.Λίγο πιο κάτω, στην απόληξη της στο Γαλατά μια μεγάλη κουβέντα έχει ανοίξει.
Το νέο μουσείο σύγχρονης τέχνης, το νέο εντυπωσιακό εμπορικό κέντρο πάνω στη θάλασσα και ο υπόγειος σταθμός κρουαζιέρας, με κολοσιαία κρουαζιερόπλοια να κρύβουν τη θέα της θάλασσας έχουν ξεσηκώσει πολλές κουβέντες υποστηρικτών και αμφισβητιών της παρέμβασης πλάι στο Ντολμά Μπαξέ. Μια πολυτελής πρόσβαση σε αυτή την πολυτελή επέμβαση στην ακτή που φυσικά δεν είναι για όλους.
Τέτοιες αμφιβολίες βέβαια αφορούν και άλλες γειτονιές. Όπως το Ταρλάμπασι, πλάι στην Ταξίμ. Εκεί που το χρώμα της γειτονιάς σε λίγο θα αποτελεί σκηνικό μόνο για όσα έρχονται. Μεγάλες παρεμβάσεις γκρεμίζουν ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα κρατώντας μόνο τις προσόψεις τους για να τα μεταμορφώσουν σε κτίρια ακριβών κατοικιών και γραφείων.
Στα εναπομείναντα παρηκμασμένα και φτωχικά κτίσματα στοιβάζονται φτωχοί Σύριοι πρόσφυγες, Ρομά και τα πιο χαμηλά στρώματα του οικονομικού πληθυσμού της Πόλης. Θα τα δεις στα υπόγεια να καθαρίζουν τα μύδια που καταναλώνουν λίγα μέτρα πιο πέρα οι τουρίστες και να απλώνουν τις μπουγάδες τους στο δρόμο…Ένα τεράστιο gentrification είναι σε εξέλιξη. Θα αλλάξει εντελώς τη φυσιογνωμία αυτής της ιστορικής πλευράς του κέντρου.
Στο Κατίκοϊ θα δεις τη νέα τρέντι γενιά Τούρκων στελεχών, ενώ στο Ορτάκιοϊ θα πιστέψεις χαλαρά ότι είσαι στην Κυανή Ακτή από τη χλιδή και την πολυτέλεια, μαγαζιών, εστιατορίων και κλαμπ. Όμως για τον μέσο Τούρκο ακόμα και να πλησιάσει εδώ είναι αδιανόητο.
Τα ψώνια στα μεγάλα παζάρια και γίνονται μετά δυσκολίας με τον πληθωρισμό να έχει εκτιναχθεί στο 73% τον Ιούνιο και τις τιμές των προϊόντων να αλλάζουν ακόμα και μέσα στη μέρα, τα πολυτελή εστιατόρια και οι μπουτίκ των μεγάλων οίκων είναι επιστημονική φαντασία.
Η πόλη έχει χιλιάδες πρόσωπα αυτή τη τη στιγμή. Πιο πολλά από ποτέ. Έχει μαντήλες full face και κορίτσια με πλαστικές στα χείλη, τα ζυγωματικά και το στήθος να επιδεικνύουν τα ψεύτικα κάλλη τους.
Θα δεις σούπερ μουσεία και δημόσια τέχνη αλλά θα δεις και σύμβολα ενός μεσαιωνικού κόσμου που δεν λέει να τελειώσει. Αντίθετα. Θα δεις απίστευτα καθαρούς και φροντισμένους δημόσιους χώρους που δεν θα δεις εδώ αλλά και φοβισμένους ανθρώπους που δεν τολμούν να καταγγείλουν πράγματα.
Αν μιλήσεις με ντόπιους θα σου πουν για διαρκή αστυνόμευση, για τρομακτική λογοκρισία, για τακτοποιήσεις ημετέρων του προέδρου που παίρνουν δουλειές τεράστιες, για φυλακίσεις όσων διαφωνούν ή απλά μιλούν. Θα σου δείξουν μικρά μαγαζιά δίπλα στην Ταξίμ που στο τζάμι έχουν φωτογραφίες του Μπολσονάρου, του Κιμ, του Πούτιν και του Ταγίπ.
Έχει πλούτο ασύλληπτο και την ίδια ώρα φτώχεια ασύλληπτη η πόλη. Την Κωνσταντινούπολη σήμερα δεν την χορταίνεις για τις νέες εικόνες που σου χαρίζει και για τα ερωτηματικά που σου γεννά.
Με την τιμή της λίρας πιο χαμηλά από κάθε φορά απολαμβάνεις τα πάντα σχεδόν τζάμπα και αναρωτιέσαι ποιο θα είναι το επόμενο βήμα αυτής της ρευστής εποχής της που κανείς δεν μπορεί να σου πει με βεβαιότητα που θα την οδηγήσει.
*Στην Κωνσταντινούπολη ταξιδέψαμε με την Turkish Airlines που πετά κάθε μέρα από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη