Κολωνία: Η μικρή αδελφή της Θεσσαλονίκης

Λέξεις-εικόνες: Ηρακλής Γεωργιάδης

Λευκός πύργος, καμάρα, κάστρα, αρχαία, κουλτούρα, χαλαρότητα και το υγρό στοιχειό. Πόσο παράξενα ακούγεται να εισηγείσαι κείμενο για μια γερμανική πόλη με αυτά τα στοιχεία. Κι όμως. Στο δυτικό τμήμα της Γερμανίας και δίπλα στον ποταμό Ρήνο απλώνεται η Κολωνία. Ομοιότητες με την Θεσσαλονίκη πολλές και όχι αδίκως είναι η αδελφή-πόλη της από το 1988. Αν και η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Γερμανίας, δεν συνηθίζουμε να αναφερόμαστε σε αυτήν. Δεν είναι το κέντρο της γερμανικής πολιτικής ή κουλτούρας, επειδή αυτό είναι το Βερολίνο. Δεν είναι τα τρελά φαγοπότια, επειδή αυτά ανήκουν στο Μόναχο. Δεν είναι η πόλη-λιμάνι, επειδή αυτό είναι το Αμβούργο. Είναι απλά διαφορετική.

Αφήνουμε λοιπόν για φέτος τις ακαταμάχητες παραλίες μας, τις ανυπόφορες ζεστές ημέρες και νύχτες και μεταφερόμαστε εκεί. Διακοπές στη Γερμανία. Διακοπές στην Κολωνία. Δροσερές, ηλιόλουστες,  κουνουπο-free καταστάσεις, όπως θα ήταν με τα ελληνικά δεδομένα μια πολύ ωραία, ζεστή, ανοιξιάτικη ημέρα.

Η Κολωνία, παραδόξως, μοιάζει αρκετά με την μεγάλη της αδελφή, τη Θεσσαλονίκη. Ένα εκατομμύριο και κάτι κατοίκους, παλαιά ρωμαϊκή πόλη από τον πρώτο αιώνα μ.Χ., με πλούσια ιστορία και χαρακτηριστικό οδικό δίκτυο (μορφής αστεριού με δακτυλίους, και αυτό από τους ρωμαίους). Κεντρικό μνημείο είναι ο καθεδρικός ναός, ο λεγόμενος Dom. Θαυμαστά αρχιτεκτονικά κτήρια, επτά ξεχωριστές γέφυρες, πύργοι και τείχη της παλιάς πόλης, μουσεία σύγχρονα και κλασσικά και μαζί με την νέα παραλιακή οδό και το ανακατασκευασμένο λιμάνι που απλώνεται κατά μήκος του Ρήνου, συνθέτουν τα κύρια χαρακτηριστικά της πόλης. Κάτι όμως έχει αλλάξει, αλλά δεν είναι τουριστικού ενδιαφέροντος.

Κάτι πιο ώριμο κρύβεται μέσα σε αυτήν την πόλη. Η έξοδος του κεντρικού σταθμού σε βγάζει ακριβώς μπροστά του. Δεν προσπερνάς έτσι απλά έναν γοτθικού ρυθμού καθεδρικό ναό. Αντικρίζοντας τον Dom δεν σε πιάνει δέος, αλλά τρομάζεις. Λίγα μέτρα και κάτι σκαλιά σε χωρίζουν από αυτόν, με το βλέμμα σου να σκαρφαλώνει πάνω στο σκαλιστό, γκριζωπό-μαύρο πέτρωμά του και με μισοκλεισμένα τα μάτια σου να διακρίνεις την κορυφή του. Ένας αυστηρός, μελαγχολικός γίγαντας, ο οποίος έχει ζήσει τόσο την καταστροφή, όσο και την ακμή της πόλης του. Κάτι όμως έχει αλλάξει, αλλά δεν είναι ιστορικού ενδιαφέροντος.

Η ζωή χαλαρή. Αν σου αρέσει ο προγραμματισμός και σε διακρίνει μια αυστηρότητα, τότε εύκολα προσαρμόζεσαι στην καθημερινότητα της πόλης. Είσαι δημιουργικός, εξωστρεφής και δε σε κρατά τίποτα; Τότε, έχεις να ανακαλύψεις πολλά. Τι να πρωτοδεί όμως κανείς και τι να πρωτογευτεί; Η απόλυτη σύγχυση κάθε ταξιδιώτη. Μην ανησυχείς όμως. Χαλαρά είπαμε. Θα δοκιμάσεις και τις τοπικές γεύσεις που περιλαμβάνουν σνίτσελ με πουρέ πατάτας,  γλυκό λάχανο και σαλάτα ρέγγας με μήλο και κρεμμύδι. Εγώ πάντως θα σου πρότεινα το λουκάνικο. Ναι,ναι!! Μην βιαστείς να κρίνεις, στην Γερμανία είσαι άλλωστε. Θα το βρεις σχεδόν σε κάθε γωνία. Ένα στέκι, μια καντίνα, ένα imbiss όπως λέγεται, που να σου προσφέρει στο πόδι ένα λουκάνικο κάρυ με τηγανιτές πατάτες και μαγιονέζα. Θα δοκιμάσεις και μια Kölsch, την μπίρα της πόλης. Προτιμάς φυσικά το βαρέλι. Στο μυαλό μου είχα 6-7 διαφορετικές μάρκες, που όμως μετά από έντονη συζήτηση με τον σερβιτόρο καταλήξαμε σε περίπου 15 μάρκες Kölsch που παράγονται αυστηρά και μόνο στην πόλη και την περιφέρειά της. Κάτι όμως έχει αλλάξει, αλλά δεν είναι γαστρονομικού ενδιαφέροντος.

Έχει υπερβολικά πολλά μέρη και πράγματα να δεις. Παίρνεις έναν χάρτη ή κατεβάζεις έναν online τουριστικό οδηγό και σε καθοδηγεί. Από το μουσείο σύγχρονης τέχνης ΜAΚΚ και το κατάστημα 4711 «κολωνιακού νερού» (πρόκειται για άρωμα), μέχρι τον ζωολογικό κήπο και τα πάρκα skate και beach volley στο ανακατασκευασμένο λιμάνι. Δεν θα σου πει όμως για το μικρό spa στη βελγική συνοικία όπου, πέρα από βιολογικά καλλυντικά, σου προσφέρει έκθεση φωτογραφίας, βιβλία, χρηστικά αντικείμενα για το σπίτι, την κουζίνα κτλ., μέχρι και ανάλαφρο μασάζ για να ξεφύγεις από κάθε ένταση που κουβαλάς. Δεν θα σου πει για τις απέραντες σειρές από πλατάνια στο Hohenzollernring (ναι, αυτό είναι λέξη), όπου χαλαρώνεις περπατώντας κάτω από την σκιά τους, απολαμβάνοντας μικρομάγαζα, βιβλιοπωλεία και  χαζεύοντας τον κόσμο γύρο σου. Δεν θα σου πει για τις κυλινδρικές, διαφημιστικές κολόνες (Litfasssäulen), όπου αφισοκολλούνται κάθε λογής περίτεχνες δημιουργίες γραφιστικής. Δεν θα σου πει για τους πλανόδιους πωλητές λουλουδιών που συνθέτουν απίστευτα μπουκέτα της επιλογής σου τυλιγμένα στα πολύχρωμα λεπτά χαρτιά. Και ναι, τα λουλούδια κυκλοφορούν πολύ εδώ. Δεν θα σου πει για τις εγκαταλειμμένες αποθήκες στην περιοχή του Deutz που μετατράπηκαν σε χιπ στέκια και καταστήματα που συγκεντρώνουν το design της Ευρώπης.

Μην παραξενευθείς όμως, όταν δεις ενήλικες να μετακινούνται με πατίνια και παιδικά σκούτερ στην πόλη και αυτόματους πωλητές που σου προσφέρουν ακουστικά, φορτιστές και μπαταρίες. Μην παραξενευθείς, όταν τις μισές φορές δεν μπορείς να πληρώσεις με κάρτα, ενώ υπάρχει μηχάνημα ακριβώς μπροστά σου στο ταμείο και ο υπάλληλος εξετάζοντάς σε από πάνω μέχρι κάτω αποκρίνεται πως είναι χαλασμένο (;!). Μην παραξενευθείς με τα ατέλειωτα έργα που γίνονται εντός και εκτός της πόλης μπλοκάροντας τους δρόμους και γονατίζοντας την οδική κυκλοφορία. Μην παραξενευθείς με τους άστεγους και άπορους, που για πάνω από δεκαπέντε χρόνια τους ταΐζει η κυρία Jutta κάθε Παρασκευή μπροστά στον καθεδρικό ναό. Και ναι, μιλάμε για εκατοντάδες. Μην παραξενευθείς, όταν για τις μετακινήσεις σου με τραμ, υπεραστικό, τρένο και λεωφορείο χρειαστείς πτυχίο ή προσωπικό ξεναγό. Κάτι όμως έχει αλλάξει, αλλά δεν είναι κοινωνικού ενδιαφέροντος.

Κάτι λοιπόν έχει αλλάξει. Από την τελευταία φορά που είχα βρεθεί εδώ, έχουν περάσει σχεδόν είκοσι χρόνια. Τότε, ζούσα και εγώ εδώ.  Ήταν η πρώτη μου επίσκεψη από τότε. Δυσκολευόμουν αρχικά αυτές τις ήμερες να αναγνωρίσω τι είχε αλλάξει. Το παρέβλεπα σκόπιμα; Ίσως. Ήταν ο κόσμος. Άνθρωποι και συμπεριφορές. Ακόμα περισσότεροι μετανάστες είχαν βρεθεί εδώ τα τελευταία χρόνια και έχουν εγκατασταθεί πλέον μόνιμα, σπάζοντας κάθε στερεότυπο της κλασσικής γερμανικής κουλτούρας που επικρατούσε εδώ και χρόνια. Μια πολυκουλτούρα, μια διαφορετικότητα που, κακά τα ψέματα, ταιριάζει στην πόλη. Ταιριάζει σε μια ευρωπαϊκή μητρόπολη, σε μια ενδιαφέρουσα, με βαθύ χαρακτήρα, πόλη της Γερμανίας. Ταιριάζει στην Κολωνία, την μικρή (μεγάλη) αδελφή της Θεσσαλονίκης.