Οδοιπορικό στην καρδιά του Λάος

Τι σου έρχεται στο μυαλό όταν ακούς τη λέξη Λάος; Οι περισσότεροι ίσως να έχουν, μόνον, ακουστά αυτήν την πράσινη, γεμάτη χαμόγελα χώρα της νοτιοανατολικής Ασίας. Μέρος της Γαλλικής Ινδοκίνας, μια από τις πιο φτωχές χώρες της περιοχής στην οποία εξακολουθεί να κυριαρχεί ο κομουνισμός, το Λάος έχει συνδέσει την ιστορία του με μερικά από τα σημαντικότερα γεωπολιτικά γεγονότα του 20ου αιώνα. Μόνον πρόσφατα άρχισε δειλά, αλλά σταθερά, να ανοίγει τα σύνορά του μετά από δεκαετίες αποκλεισμού από τον έξω κόσμο.

Το Λάος, σε αντίθεση με τους γείτονές του, δεν έχει αναπτυχθεί τουριστικά. Εδώ δεν θα δεις τις ορδές τουριστικών λεωφορείων, ούτε τα μιλιούνια τουριστών έξω από κάθε αξιοθέατο, όπως συμβαίνει στην Ταϊλάνδη. Στο Λάος αισθάνεσαι επισκέπτης, ένας λευκός ευρωπαίος βυθισμένος σε έναν τρόπο ζωής αυθεντικό, αγνό, πολύ διαφορετικό από το δικό μας. Το μυστήριο που καλύπτει αυτή τη χώρα γίνεται η αφορμή, η σπίθα που οδηγεί τον περιπετειώδη ταξιδιώτη να την ανακαλύψει. Έτσι και εμείς, εγώ και η φίλη μου Melody, αποφασίσαμε να συμπεριλάβουμε το Λάος στο δίμηνο ταξίδι μας στη νοτιοανατολική Ασία.

Φαντάσου να κάνεις ένα ταξίδι στο χρόνο, να διασχίσεις αιωνόβια τροπικά δάση, μεγάλες κοιλάδες με φυτείες ρυζιού και βράχους ασβεστόλιθου που ξεπροβάλλουν σαν τεράστιοι αχυράνθρωποι. Σκέψου να ταξιδεύεις με μια βαρκούλα σ΄ ένα ποτάμι ανάμεσα σε βουνά, να σκαρφαλώνεις σε σπηλιές λαξευμένες από τη φύση που ο άνθρωπος έχει αποδώσει σε θαύμα του θεού, δημιουργώντας λατρευτικούς χώρους. Να διαμένεις σε χωριά διάσπαρτα στη διαδρομή, καλύβες φτωχικές που δίνουν στέγη σε οικογένειες με πολύ λίγα αγαθά, αλλά με πολύ μεγάλη καρδιά. Φαντάσου όλα αυτά να τα κάνεις πάνω σε ένα μηχανάκι 110 κυβικών. Αυτό είναι το οδοιπορικό Kong Lor στο Λάος.

Το οδοιπορικό Kong Loor ή αλλιώς Laos Loop είναι μία κυκλική διαδρομή 500 χιλιομέτρων με αναχώρηση και άφιξη στο Thakhek, στο κεντρικό Λάος, που μέχρι πριν μια δεκαετία ήταν σχεδόν άγνωστη. Γρήγορα, όμως, έγινε δημοφιλής σε όσους αναζητούν την περιπέτεια. Εμείς την κάναμε σε τέσσερις μέρες στα τέλη Δεκεμβρίου του 2016, χωρίς να την έχουμε οργανώσει προηγουμένως. Γνωρίζοντας, άλλωστε, ότι συχνά οι καλύτερες εμπειρίες είναι και οι πιο αυθόρμητες, είχαμε επιλέξει να αφήσουμε κάποια πράγματα έτσι χωρίς πρόγραμμα για να ζήσουμε μια γνήσια ταξιδιωτική εμπειρία.

Πρώτη φορά ακούσαμε για το Laos Loop κατά την παραμονή μας στο Τσιάνγκ Μάι, στη βόρεια Ταϋλάνδη. «Θα κάνετε και εσείς το Laos Loop;», με ρωτούσαν πολύ από τους συνταξιδιώτες backpackers που συναντούσαμε καθημερινά, όταν τους έλεγα ότι μετά την Ταϊλάνδη θα συνεχίσουμε ανατολικά για να μπούμε στο Λάος. Πράγματι, το αρχικό μας σχέδιο ήταν άλλο: θα διασχίζαμε οριζόντια το βόρειο Λάος και από εκεί θα περνούσαμε στο Βιετνάμ. Όπως πληροφορηθήκαμε, όμως, ο βιετναμέζικος λαός δεν έχει ξεχάσει τον πόλεμο στη χώρα του, ούτε τα δεινά που είχε υποστεί από τους Αμερικανούς. Αλλιώς δεν εξηγείται πώς οι αμερικανοί πολίτες, όπως η Melody, θα έπρεπε να περιμένουν μέρες για να πάρουν βίζα εισόδου. Η γραφειοκρατία, λοιπόν, των αρχών στο Βιετνάμ μας άλλαξε τα σχέδια: αποφασίσαμε να κινηθούμε προς το νότιο Λάος και μετά τα Χριστούγεννα, αν όλα πήγαιναν καλά, να περνούσαμε στην Καμπότζη.

Τα ταξίδια δια ξηράς έχουν πάντα μια ιδιαίτερη γοητεία για μένα. Απαιτούν περισσότερο χρόνο σε σχέση με το αεροπλάνο, όμως ο ταξιδιώτης μπορεί να αφουγκραστεί το περιβάλλον γύρω του και να έχει επίγνωση των εκάστοτε προορισμών. Οι τοποθεσίες, οι πόλεις, τα μέρη από απλές τελείες μ΄ ένα όνομα στον χάρτη μετατρέπονται σε πραγματικές εμπειρίες ζωής. Το ταξίδι δια ξηράς έχει και άλλα οφέλη: είναι πιο φιλικό προς το περιβάλλον και συχνά πιο οικονομικό.

Λίγο πριν φτάσουμε στο Thakhek, αναγκαστική στάση στο δρόμο για το νότιο Λάος και de facto σημείο εκκίνησης του Laos Loop, πήραμε την απόφαση να κάνουμε και εμείς το οδοιπορικό με ενοικιαζόμενο μηχανάκι. Τότε γνωρίσαμε τον Pedro, σόλο ταξιδιώτη από το Μεξικό, που και αυτός θα ακολουθούσε την ίδια διαδρομή. Μοιραστήκαμε το λεωφορείο που θα μας πήγαινε από την Vientiane, πρωτεύουσα του Λάος, ως το Thakhek. Μια διαδρομή 330 χιλιομέτρων που διήρκησε οκτώ ώρες, σε αυτοκινητόδρομο μιάμισης λωρίδας που συγκριτικά κάνει τους ελληνικούς επαρχιακούς δρόμους να φαίνονται σα γερμανική autobahn. Το καταπονημένο λεωφορείο με χαλασμένο air condition, κινούνταν πάνω και δίπλα από χιλιάδες λακκούβες σαν τρενάκι του λούνα παρκ, που σε κάθε φρενάρισμα το μετέωρο κάθισμα μου μεταμορφωνόταν σε τσουλήθρα χιονιού, γλιστρώντας μπροστά.

Το Thakhek είναι μια κλασσική επαρχιακή πόλη του Λάος. Βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Μεκόνγκ, φυσικό σύνορο με την Ταϊλάνδη. Στην κεντρική υπαίθρια αγορά, βρίσκεις ότι μπορείς να φανταστείς. Εκεί οι έμποροι βγάζουν την πραμάτιά τους και προσφέρουν από σέλφι-στικ και πλαστά δολάρια, μέχρι οπωροκηπευτικά και απομιμήσεις επώνυμων ρούχων. Οι αμέτρητοι πάγκοι με ντόπια εδέσματα ισορροπούν μεταξύ δρόμου και πεζοδρομίου, συνυπάρχοντας δίπλα σε χιλιάδες μηχανάκια που ελίσσονται μέσα στη σκόνη.

Κάπου εκεί, δίπλα στο ποτάμι, σώζονται ακόμα μερικά διώροφα σπίτια γαλλικού στυλ, υπενθυμίζοντας ότι μέχρι πριν μερικές δεκαετίες η μοίρα τον λαοτιανών καθοριζόταν από μερικούς κυρίους στο Παρίσι. Έως πρόσφατα το Thakhek ζούσε αποκλειστικά από το διαμετακομιστικό εμπόριο, όντας ένα συνοριακό πέρασμα προς την Ταϊλάνδη. Δειλά δειλά, όμως, τα τελευταία χρόνια άρχισε ν΄ αναπτύσσεται και ο τουρισμός κυρίως λόγω του Laos Loop.

Το βράδυ εκείνο διανυκτερεύσαμε σ΄ ένα guesthouse, γνωστό σε όσους προετοιμάζονται για το οδοιπορικό. Εκεί γνωρίσαμε μερικούς ταξιδιώτες που είχαν γυρίσει από το Loop και μας έδωσαν χρήσιμες πληροφορίες για το τι να δούμε και που να μείνουμε. Σε ένα αυτοσχέδιο χάρτη κάναμε ένα αρχικό πλάνο για τις βασικές σπηλιές και τα χωριά που μπορούσαμε να επισκεφτούμε. Υπάρχουν αμέτρητες σπηλιές στη διαδρομή και ο χρόνος ολοκλήρωσης εξαρτάται από τους ρυθμούς του κάθε ταξιδιώτη. Εμείς επιλέξαμε την πρώτη μέρα να πάμε σε μερικές που μας είχε προτείνει ένας λαοτιανός φίλος. Η βασικότερη σπηλιά και από τις μεγαλύτερες της περιοχής είναι η Kong Lor, 250 χιλιόμετρα βόρεια του Thakhek. Αυτός ήταν και ο κύριος προορισμός μας όπου υπολογίζαμε να φτάσουμε τη δεύτερη μέρα του ταξιδιού.

Το επόμενο πρωϊνό, μετά από ένα πρόγευμα με λαοτιανό καφέ, νοικιάσαμε ένα μηχανάκι, κινέζικης κατασκευής μοντέλο Zongshen 110cc., που θα γινόταν ο καλύτερος σύντροφός μας για τις επόμενες τέσσερις μέρες. Καθότι το παζάρεμα είναι παράδοση σ΄ όλη την Ανατολή, κατάφερα να κατεβάσω την τιμή στα 90.000 LAK, δηλαδή περίπου 10 ευρώ την ημέρα. Χωρίς ο υπάλληλος να μου ζητήσει το δίπλωμα, εγώ του το έδειξα. Στη θέα του χαμογέλασε και με μια κίνηση του χεριού του, μού έδωσε να καταλάβω ότι δεν χρειαζόταν για να νοικιάσω το μηχανάκι. Ποτέ και πουθενά στη νοτιοανατολική Ασία δεν μου ζητήθηκε δίπλωμα. Το ξυραφάκι και το δίπλωμα είναι τα δυο πράγματα που δεν χρησιμοποίησα ποτέ κατά την διάρκεια όλου του ταξιδιού μου εκεί.

1^η μέρα: Thakhek – Lak Sao (150km)

Έτσι καβάλα στο «δικό μας» ZS 100cc. ξεκινήσαμε προς το άγνωστο. Μαζί μας είχαμε αδιάβροχο, ένα εφεδρικό t-shirt, ένα σουγιά, φακό, ένα μπουκάλι νερό, τη φωτογραφική μηχανή και τη «σωτήρια συσκευή» του smartphone. Είχαμε πάρει και αρκετά μετρητά μαζί μας, γιατί δεν ξέραμε αν θα βρούμε ΑΤΜ στη διαδρομή. Λιγοστά ήταν και τα πρατήρια βενζίνης, όπως μας είχαν ενημερώσει, για αυτό για παν ενδεχόμενο γεμίσαμε κι ένα μικρό μπουκάλι με βενζίνη.

Κατευθυνόμενοι ανατολικά στην Route 12, έναν ευθύ δρόμο σε καλή κατάσταση, προς τα σύνορα με το Βιετνάμ, το θέαμα ήταν φανταστικό. Μια κοιλάδα από πανύψηλους κατακόρυφους βράχους ασβεστόλιθου εκτεινόταν μπροστά μας ως εκεί που έφθανε το μάτι. Το πρώτο σπήλαιο που επισκεφτήκαμε ήταν το Tham Pha, ή αλλιώς Buddha Cave. Το μηχανάκι μας για να φτάσει εκεί κυριολεκτικά «ίδρωσε» αφού διασχίσαμε δέκα χιλιόμετρα σε χωματόδρομο γεμάτο λακκούβες. Άξιζε, όμως, τον κόπο. Από το 2004, όταν ανακαλύφθηκε από έναν αγρότη που έψαχνε φωλιές πουλιών, το σπήλαιο έχει μετατραπεί σε βουδιστικό λατρευτικό χώρο, σε τόπο προσκυνήματος για τους γηγενείς. Αφού βγάλαμε τα παπούτσια μας, σκύβοντας μπήκαμε στη μισοσκότεινη σπηλιά. Η δυνατή μυρωδιά θυμιάματος και η θέα από εκατοντάδες αγάλματα και εικόνες του Βούδα, μερικά από τα οποία χρονολογούνται από την εποχή των Χμερ, της αυτοκρατορίας που έλεγχε το μεγαλύτερο κομμάτι της νοτιοανατολικής Ασίας μέχρι το 15^ο αιώνα, μας συνεπήρε. Αγάλματα του Βούδα όλων των διαστάσεων. Σε μερικά από αυτά, οι πιστοί είχαν αφήσει στη βάση τους ως προσφορά λίγο ρύζι, μάνγκο, ακόμη και μια ανοιχτή coca-cola. Σε κάθε εσοχή και ρωγμή του βράχου υπήρχαν χιλιάδες σφηνωμένα μικρά χαρτάκια με λατρευτικές προσευχές που οι πιστοί είχαν αφήσει κατά την διάρκεια των χρόνων. Όλος ο χώρος ήταν γεμάτος με κάθε λογής φυλαχτά, κομποσκοίνια και διάφορα αναθήματα που κρέμονταν από κάθε εξόγκωμα του βράχου.

Καθώς έβγαινα μαγεμένος από τη σπηλιά σκέφτηκα ότι ο τρόπος με τον οποίο ο άνθρωπος λατρεύει τον θεό του δεν αλλάζει και πολύ ανά τον κόσμο. Οι στάσεις του σώματος, οι θρησκευτικές πρακτικές και οι συμβολισμοί έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά σε όλους τους πολιτισμούς και τις θρησκείες, είτε αυτές εκδηλώνονται στα Μετέωρα, είτε στο σπήλαιο Χιρά στη Σαουδική Αραβία, είτε στη Buddha Cave στο Λάος.

Συνεχίσαμε άνετα το ταξίδι μας για πενήντα ακόμη χιλιόμετρα ανατολικά μέχρι το χωριό Nakai. Εκεί σταματήσαμε να φάμε μια noodle soup σ΄ ένα από τα πολλά τοπικά εστιατόρια στην άκρη του δρόμου. Το Nakai βρίσκεται πάνω σε μια διασταύρωση, επομένως έπρεπε να συμβουλευτώ το Google Maps για να βρω το σημείο που η Route 12 γίνεται 1Ε. Με έκπληξη είδα ότι υπήρχε διαθέσιμο internet. Είναι απίστευτο να συνειδητοποιείς ότι συχνά το internet σήμερα φτάνει σε μέρη όπου δεν φτάνουν τα βασικά αγαθά επιβίωσης. Επισκεφθήκαμε χωριά που δεν είχαν τρεχούμενο νερό και ρεύμα, είδαμε ανθρώπους που ζούσαν σε φτωχικές καλύβες μαζί με ζώα, ξυπόλητα παιδάκια που έπαιζαν με σαμπρέλες, αλλά στα μέρη αυτά σχεδόν πάντα υπήρχε μια σύνδεση internet.

Μέχρι να δύσει ο ήλιος είχαμε ακόμη τρεις ώρες μπροστά μας οπότε αποφασίσαμε να συνεχίσουμε για ενενήντα χιλιόμετρα ακόμη έως την πόλη Lak Sao σε μια διαδρομή εξίσου μαγευτική μέσα στο τροπικό δάσος και σε βάλτους. Ο δρόμος 1Ε που είχε ασφαλτοστρωθεί πρόσφατα, ήταν σε καλή κατάσταση, αλλά είχε πολλές στροφές και έπρεπε να είμαι προσεχτικός διότι η εναλλασσόμενη θέα μπορούσε να μου αποσπάσει την προσοχή. Ήταν τέτοια η αίσθηση της απεραντοσύνης και του μυστικισμού στη φύση ώστε εύκολα μπορούσες να φανταστείς έναν βροντόσαυρο να ξεπετάγεται μέσα από την πυκνή βλάστηση.

Το Lak Sao βρίσκεται μόλις τριάντα χιλιόμετρα από τα σύνορα με το Βιετνάμ, στη διασταύρωση του δρόμου 1Ε, ο οποίος από το βορά έως το νότο διατρέχει τα σύνορα Λάος-Βιετνάμ, και της Route 15 που συνδέει την πρωτεύουσα του Λάος, Vientiane, με το Βιετνάμ. Φτάσαμε κουρασμένοι μετά από μια γεμάτη μέρα on the road. Κλείσαμε ένα απλό δωμάτιο των 7 ευρώ σ΄ έναν ξενώνα και ετοιμαστήκαμε να πάμε για ύπνο νωρίς. Την επόμενη μέρα θέλαμε να φύγουμε χαράματα με το πρώτο φως του ήλιου για να διασχίσουμε άνετα τα υπόλοιπα 100 χιλιόμετρα για το Kong Lor. Δεν ξέραμε, όμως, ότι ένας τραπεζίτης γύριζε στην πόλη και είχε άλλες διαθέσεις.

Βγήκαμε για να βρούμε κάπου να φάμε και να αγοράσουμε μερικά σνακ για την επόμενη μέρα. Καθώς το μικρό Lak Sao δεν είχε να προσφέρει γαστρονομικές απολαύσεις, καταλήξαμε σ΄ ένα ψιλικατζίδικο για ν΄ αγοράσουμε μερικά φρούτα και παξιμάδι για το βραδινό μας. Ενώ πληρώναμε, με πλησιάζει ένας κύριος και χαμογελώντας κάνει νόημα στην κοπέλα πίσω από τον πάγκο να μην δεχθεί χρήματα από εμάς. Ότι αγοράσαμε, θα τα πλήρωνε αυτός. Ο κύριος αυτός, γύρο στα 45, είχε στήσει ένα τραπεζάκι με μια παρέα έξω από το ψιλικατζίδικο. Πιάσαμε κουβέντα σε σπαστά αγγλικά και δεν χρειάστηκε να περάσει πολύ ώρα για να μας καλέσει στο τραπέζι με τους φίλους και την οικογένεια του. Δεχθήκαμε υποσχόμενοι ότι θα κάτσουμε για ένα ποτήρι μπύρα. Η ατμόσφαιρα φαινόταν εορταστική και ρώτησα το φίλο μας για ποιο λόγο γινόταν αυτό το μικρό πανηγύρι. Μας είπε ότι ήταν τραπεζίτης σε άλλη πόλη του Λάος και βρισκόταν στο Lak Sao, την πόλη καταγωγής του, για να δει την οικογένειά του. Αν και η επικοινωνία γινόταν πιο πολύ με την γλώσσα του σώματος, όλοι ήμασταν χαρούμενοι να γνωρίσουμε έστω για λίγο τον Ξένο. Ο τραπεζίτης λοιπόν, μας σύστησε σε όλο του το σόι και τους οικογενειακούς φίλους. Και όπως σε κάθε οικογένεια υπάρχει πάντα ένας θείος που πίνει πιο πολύ από όλους, έτσι και ο θείος του τραπεζίτη έβαλε στόχο εκείνο το βράδυ να μεθύσει όποιον Δυτικό θα περνούσε από το διάβα του. Έτυχε να βρει έμενα και τη Melody. Η Lao Beer έρεε άφθονη και για μεζέ υπήρχαν δύο τρεις ντουζίνες βραστά αυγά. Εκτός από φθηνή, θρεπτική και εύκολα διαθέσιμη τροφή για την πλειονότητα του πληθυσμού, το αυγό θεωρείται αφροδισιακή τροφή στο Λάος. «You become strong my friend», μου είπε γελώντας ο θείος, καθώς μου περνούσε ένα αυγό και σήκωνε το ποτήρι μπύρας για να τσουγκρίσουμε. Τελικά μετά από αρκετές ώρες, πολλά αυγά και αμέτρητες μπύρες, τους ευχαριστήσαμε, είπαμε «sabaidi», γεια σας στα λαοτιανά, και διασχίσαμε τον δρόμο που μας χώριζε από το guesthouse.

Τη βραδιά εκείνη συνειδητοποίησα γιατί η νοτιοανατολική Ασία αποκαλείται Γη του Χαμόγελου. Σ΄όλη τη διάρκεια του ταξιδιού μου δεν είδα ποτέ διαξιφισμούς, κάποιον ν΄ ανεβάζει τον τόνο της φωνής του ή να παραπονιέται. Δεν είδα κανέναν να βαρυγκωμάει καθώς ταξιδεύαμε στο λεωφορείο για το Thakhek. Η γκρίνια ήταν περίπου άγνωστη, αταίριαστη με τη νοοτροπία τους, ακόμα κι όταν η καθημερινότητα τους έφερνε αντιμέτωπους με τις πιο δύσκολες καταστάσεις της ζωής. Υπήρχε πάντα μια ευγένεια στις κινήσεις τους, η επικοινωνία ήταν πάντα ήρεμη και συγκαταβατική, ίσως μερικές φορές απόμακρη και ντροπαλή όταν δεν καταλάβαιναν αγγλικά. Οι εκφράσεις του προσώπου ήταν χωρίς τη βλοσυρή ή αγχωμένη έκφραση, συνηθισμένο χαρακτηριστικό της φυσιογνωμίας ενός Έλληνα ή του Δυτικού γενικότερα. Το χαμόγελο ήταν αποτέλεσμα νοοτροπίας αιώνων και έχει τις ρίζες του σε θρησκευτικές επιρροές και στον τρόπο ζωής τους. Δεν είναι τυχαίο ότι ο βουδισμός θεωρείται ένα φιλοσοφικό ρεύμα πάρα μια θρησκεία.

2^η μέρα: Lak Sao – Kong Lor (100km)

Το επόμενο πρωί στις 5.30 το ξυπνητήρι χτύπησε, ξυπνώντας εμάς και το hangover μας. Με αργούς ρυθμούς τακτοποιήσαμε τα λιγοστά υπάρχοντα μας και αναχωρήσαμε για το Kong Lor. Ήδη από τα πρώτα χιλιόμετρα καταλάβαμε ότι η Route 15 θα ήταν μια πρόκληση. Μόλις απομακρυνθήκαμε από το Lak Sao, ένα τοίχος ομίχλης μπροστά μας περιόρισε σε μερικά μέτρα την ορατότητα μας. Ο ορεινός δρόμος ήταν σε άσχημη κατάσταση, βρεγμένος από την υγρασία του δάσους και γεμάτος φορτηγά που σκαρφάλωναν τις απότομες ανηφόρες. Δεν υπήρχε καμία υποδομή, χωριό ή βενζινάδικο στο δρόμο, έτσι προσευχηθήκαμε στο θεό του road trip ώστε το μηχανάκι μας να μην παρουσιάσει κάποιο πρόβλημα. Ο θεός του road trip είχε, όμως, μάλλον ρεπό εκείνη την ημέρα γιατί ο συμπλέκτης σύντομα άρχισε να παρουσιάζει προβλήματα. Παρόλα αυτά συνεχίσαμε το ταξίδι μας για μερικές ώρες έως ότου φτάσαμε στο σπήλαιο Kong Lor.

Το Kong Lor συγκαταλέγεται στα πιο όμορφα μέρη που έχω επισκεφθεί στην ζωή μου. Το εντυπωσιακό σπήλαιο είναι εκεί όπου ο ποταμός Hinboun ρέει για 7,5 χιλιόμετρα, περνώντας μέσα από το βουνό. Μια συναρπαστική βόλτα με βάρκα στο σκοτάδι μας οδήγησε στην άλλη πλευρά. Μια ώρα διαδρομή μέσα στο σπήλαιο με φακούς κεφαλής, ενώ ο ικανότατος βαρκάρης περνούσε με ακρίβεια κάθε απότομη γωνία των βράχων.

Ήταν μια μοναδική εμπειρία και ένα από τα highlight ολόκληρης της χώρας. Αφού κάναμε ένα μπάνιο στα κρύα νερά του ποταμού, βρήκαμε ένα από τα καλύτερα καταλύματα της περιοχής για να διανυχτερεύσουμε. Μετά από σχεδόν ένα μήνα, ταξιδεύοντας με χαμηλό προϋπολογισμό, αποφασίσαμε για εκείνο το βράδυ να μην υπολογίσουμε το κόστος και να μείνουμε σ΄ ένα φανταστικό resort δίπλα στο ποτάμι. Δώσαμε 25 ευρώ και ήταν μακράν η ακριβότερη διαμονή όλου το δίμηνου ταξιδιού μας.

3^η μέρα: Kong Lor

Την τρίτη μέρα αποφασίσαμε να ρίξουμε τους ρυθμούς, να ξεκουραστούμε και απλά να απολαύουμε τη γύρω περιοχή και τα χωριά κοντά στο Kong Lor. Άλλωστε, έπρεπε να περάσω από ένα τοπικό συνεργείο – παύλα – υφαντουργείο για να ελέγξουν το συμπλέκτη. Το συνεργείο ενός παλικαριού στην αυλή και το υφαντουργείο της γιαγιάς του στο διπλανό υπόστεγο. Ενώ ο τεχνικός έλεγχε το μηχανάκι, εμείς αγοράζαμε μεταξωτά υφάσματα από την αξιαγάπητη γιαγιά.

Ρωτήσαμε τι μπορούμε να δούμε στα περίχωρα και μας μίλησαν για ένα άλλο σπήλαιο, εκτός δρόμου, που δεν ήταν σημειωμένο πάνω στον χάρτη. Ήταν μια σπηλιά άγνωστη στους περισσότερους ταξιδιώτες του Laos Loop. Μετά από αρκετά χιλιόμετρα με το μηχανάκι μέσα σ΄ ένα μονοπάτι, είδαμε μπροστά μας μια εκπληκτική θέα. Μια σπηλιά που η είσοδος της ήταν ψηλή όσο τουλάχιστον ένα επταώροφο κτήριο και φαρδιά όσο μισό γήπεδο ποδοσφαίρου. Μας είχαν πει ότι είναι τόσο μεγάλη που ακόμα δεν έχουν βρει το τέρμα του. Προφανώς μια πρόκληση για τους επίδοξους σπηλαιολόγους. Βρισκόταν στην μέση της ζούγκλας και ενώ προχωρούσαμε για να εξερευνήσουμε το εσωτερικό της, μπροστά μας είχαμε το απέραντο σκοτάδι ενός σεληνιακού τοπίου, ενώ πίσω μας απομακρυνόταν η πλούσια χλωρίδα του δάσους. Φτάσαμε μέχρι εκεί που ήταν αδύνατο να δούμε ο,τιδήποτε, καθίσαμε δίπλα σ΄ ένα σταλαγμίτη, βάλαμε να παίζει το Little Wing του μέγα Jimi Hendrix και απολαύσαμε τη στιγμή. Ακόμη και τα «φαντάσματα» στα έγκατα του σπηλαίου θα χαλάρωναν μαζί μας.

Το απόγευμα, κάνοντας βόλτα στα γύρω χωριά, τα αμέτρητα χαμόγελα των παιδιών μας συνόδευαν κάθε στιγμή. Πρόθεσή μας ήταν να κάνουμε μια πεζοπορία στους γύρω λόφους, όμως μερικοί μας αποθάρρυναν. Και αυτό γιατί το Λάος είχε μεταμορφωθεί σε πεδίο μάχης στη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ. Τμήματα της χώρας είχαν καταληφθεί από το Βόρειο Βιετνάμ, οπότε ως απάντηση οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν επανειλημμένα βομβαρδίσει θέσεις των Βιετκόνγκ και χωριά. Την περίοδο 1964-1973 οι ΗΠΑ έριξαν δύο εκατομμύρια τόνους βομβών στο Λάος, σχεδόν ίσο με τα 2,1 εκατομμύρια τόνους που είχαν ρίξει στην Ευρώπη και την Ασία κατά τη διάρκεια ολόκληρου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτό το γεγονός καθιστά το Λάος την πιο βαριά βομβαρδισμένη χώρα στην ιστορία σε σχέση με τον πληθυσμό της. Περίπου 80 εκατομμύρια βόμβες απέτυχαν να εκραγούν και παραμένουν διάσπαρτες σ όλη την επικράτεια, καθιστώντας τεράστιες εκτάσεις γης αδύνατες για καλλιέργεια και σκοτώνοντας ή ακρωτηριάζοντας μέχρι και σήμερα πάνω από 20.000 λαοτιανούς. Την ίδια στιγμή, όμως, τα χαμόγελα των παιδιών συνεχίζουν να είναι πλατιά στη θέα του Δυτικού.

Στην Ασία, όπως είναι γνωστό, η βασική τροφή είναι το ρύζι και τα παράγωγά του. Τα μεσογειακά όσπρια, το ελαιόλαδο, το κρασί, το αλεύρι και τα γαλακτοκομικά είναι σχεδόν άγνωστα σ΄ αυτήν την γωνιά της γης. Η λιτή δίαιτα σε συνδυασμό με τον χειρωνακτικό τρόπο ζωής κάνει σχεδόν ανύπαρκτο το λίπος. Από το Λάος, όμως, πέρασαν οι Γάλλοι γι’ αυτό και μπορούμε να βρούμε ίχνη ευρωπαϊκής γαστρονομίας διάσπαρτα στα παραδοσιακά πιάτα. Μετά από ένα μήνα χωρίς ψωμί και σοκολάτα, μπορείς να φανταστείς τον ενθουσιασμό μας όταν είδαμε έναν πάγκο με κρουασάν, μάφιν σοκολάτας και ψωμί.

4^η μέρα: Kong Lor – Thakhek (190km)

Η επόμενη ήταν η μέρα επιστροφής στο Thakhek. Το απόγευμα αναχωρούσε το λεωφορείο που θα μας πήγαινε νότια, στα σύνορα με την Καμπότζη, συνεπώς έπρεπε να βιαστούμε. Ο δρόμος που διανύσαμε με το μηχανάκι μας ήταν ο ίδιος που είχαμε διασχίσει με λεωφορείο μερικές μέρες πριν, γεμάτος λακκούβες, χωρίς πινακίδες ή διαγράμμιση, ούτε εμφανείς ρυθμίσεις στην κυκλοφορία. Ήταν η βασική αρτηρία του Λάος, ο κεντρικός «αυτοκινητόδρομος» που διέσχιζε την χώρα από τα σύνορα με την Κίνα μέχρι την Καμπότζη. Δεν έτρεχα πάνω από 80km/ώρα, γιατί ανά πάσα στιγμή μπορούσε να πεταχτεί ένα μηχανάκι από έναν παράδρομο, ένα παιδί για να κυνηγήσει τη μπάλα του, μια αγελάδα ή μια κοτούλα, ή ένα φορτηγό για να κάνει προσπέραση πάνω σε στροφή. Η περιπέτειά μας ολοκληρώθηκε τρώγοντας ένα ποταμίσιο ψάρι στα κάρβουνα στο Thakhek.

Το οδοιπορικό Laos Loop ήταν μια από τις πιο έντονες εμπειρίες όλου του δίμηνου ταξιδιού μας σε Ταϊλάνδη, Λάος, Καμπότζη, Μαλαισία και σίγουρα δεν θα το ξεχάσω ποτέ. Ενώ ξεκινάς να γνωρίσεις μια άλλη χώρα και τους ανθρώπους της, κάποια στιγμή αναπόφευκτα κάνεις συγκρίσεις και στο τέλος αρχίζεις να καταλαβαίνεις καλύτερα το δικό σου τόπο. Το ταξίδι στο Λάος είναι μια πρόκληση, μια δυνατή εμπειρία που εμείς μόνο επιφανειακά προσεγγίσαμε. Είδαμε έναν τρόπο ζωής απλό, νωχελικό, ίσως ρομαντικό για τον επισκέπτη, αλλά την ίδια στιγμή δύσκολο και σκληρό για τους γηγενείς. Ένα ταξίδι στο Λάος σου προσφέρει απλόχερα την εμπειρία σε ακατέργαστη μορφή, χωρίς την εκλεπτυσμένη συσκευασία. Αυτά είναι τα ταξίδια που καταλαβαίνεις πόσο ποικιλόμορφος είναι ο κόσμος στον οποίο ζούμε, και πόσο εμείς, οι κάτοικοι του δυτικού ημισφαιρίου, είμαστε η τυχερή μειονότητα του κόσμου. Κι αυτό ανεξάρτητα από τις όποιες δυσκολίες μπορεί να έχουμε σήμερα. Έτσι, λοιπόν, εκτιμάς περισσότερο αυτό που έχεις και συγχρόνως αισθάνεσαι αλληλέγγυος σε αυτούς που δεν έχουν.