Λειψοί: Πάντα επιστρέφεις εδώ

Του Κωστή Ζαφειράκη

Χοχλακούρα, Κατσαδιά, Τουρκόμνημα, Μονοδέντρι. Μακροβούτια στους Λειψούς, το νησί με τη διάσημη «Παναγιά του Χάρου» και την μανιταρόπιτα του Στάθη. Η εκπαιδευτικός  Στέλλα Καλέ αποκαλύπτει στον Κωστή, γιατί πάντα θα επιστρέφει στο νησί.

Οι Λειψοί για μένα είναι ένας τόπος επιστροφής, όχι μόνο προορισμού. Δεν είναι εξάλλου τυχαίο που η Καλυψώ κράτησε εδώ τον πολυμήχανο Οδυσσέα δέκα ολόκληρα χρόνια, σύμφωνα με την παράδοση. Τον πλάνεψε άραγε η ίδια ή η ομορφιά του τόπου;

Γέλια, χαρές, ποδηλατάδα από ανέμελα παιδιά στους δρόμους και ούζα στου κυρ-Νίκου, που γελάνε ακόμη και τα μουστάκια του. Η πρώτη φορά που επισκέφτηκα το νησί ήταν πριν από κάποια, ένα σαββατοκύριακο του Ιούνη. Στάθηκα στο λιμάνι και κοιτώντας το φεγγάρι που πήρε τη θέση του πάνω από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου- δεσπόζει στο νησί- χάζευα με τις ώρες το θολό φως που ξεγελούσε τα μάτια και την καρδιά μου.

Ο ουρανός στους Λειψούς είναι μοναδικός. Το λιγοστό φως από τα σπίτια, αφήνει τα αστέρια να λάμπουν λίγο πιο έντονα από το συνηθισμένο. Κι αν πετύχεις πανσέληνο να ξεπροβάλλει πίσω από το καμπαναριό, εύχεσαι να σταματήσει ο χρόνος για μια στιγμή την κυκλική του πορεία. Σε αυτή την εκκλησία μπορείς να προσκυνήσεις τη μοναδική στον κόσμο για την πρωτοτυπία της «Παναγιά του Χάρου»: την Παναγία που κρατά στα χέρια της το γιο της νεκρό, όπως οι αντίστοιχες “Pieta” της Ιταλικής τέχνης. Η ομώνυμη εκκλησία, αφιερωμένη στη χάρη Της, βρίσκεται λίγο έξω από τον οικισμό και πανηγυρίζει στα 9μερα της Παναγίας τον Αύγουστο με κόσμο που συρρέει από όλα τα διπλανά νησιά και πανηγύρι που κρατά μέχρι το πρωί!

Δεν άργησα να επιστρέψω. Για πολύ αυτή τη φορά. 3 χειμώνες πέρασα στο νησί. Γιατί τα νησιά με τους χειμώνες μετριούνται όταν τα ζεις και με τα καλοκαίρια όταν τα επισκέπτεσαι. Τα νησί το χειμώνα είναι άγριο, παραδομένο στα κύματα. Όταν αρχίζει η άνοιξη όμως και γλυκαίνει ο καιρός, δεν χορταίνεις να χαζεύεις το τοπίο. Όπου κι αν κοιτάξεις θα δεις το γαλάζιο της θάλασσας και το λευκό των τρούλων να αναμειγνύεται με το πράσινο της γης.

Σε κάθε γειτονιά κι ένα παρεκκλήσι. Φροντισμένα όλα, με τα καντήλια να τους να ανάβουν κάθε απόγευμα. Κι αν κάτι μου λείπει πολύ είναι οι πρωινές οι λειτουργίες, που άρχιζαν λίγο μετά την ανατολή. Το φως το Αιγαίου και πολλές από τις αγαπημένες μου γυναίκες του νησιού να σου προσφέρουν ένα γλυκό χαμόγελο μαζί τις ψαλμωδίες.

Αν μου ζητούσαν να περιγράψω με λίγες λέξεις το νησί θα έλεγα: κρυστάλλινα νερά, πεντανόστιμο φαγητό και γλυκόπιοτο λειψιώτικο κρασί!

Δεν πρέπει να παραλείψει ο ταξιδιώτης να κολυμπήσει στα γαλαζοπράσινα νερά του Πλατύ Γιαλού, στη Χοχλακούρα με τις κάτασπρες πέτρες και στην Κατσαδιά, με τα πεντακάθαρα νερά. Για πιο προχωρημένους και ειδικευμένους στο περπάτημα αξίζει μια επίσκεψη στο Τουρκόμνημα και στο Μονοδέντρι. Με μπουνάτσες και χωρίς μποφόρια το τουρ που διοργανώνεται καθημερινά στη γύρω περιοχή (Ασπρονήσια, Τηγανάκια, Μαράθι, Αρκιούς) είναι κάτι περισσότερο από επιβεβλημένο. Κι εκεί αναπολείς αβίαστα τη γνωστή ρήση του Ελύτη που λέει: «Θέε μου πόσο μπλε ξοδεύεις για να μη σε βλέπουμε»…

Λειψοί χωρίς εξαιρετικό φαγητό δεν γίνεται! Το  κακό είναι ότι οι ταβέρνες ανοίγουν μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω περιορισμένης κίνησης το χειμώνα. Για μένα το καλύτερο φαγητό το σερβίρει ο Στάθης στο ‘Εστιατόριο Γιάννης’. Όποιος φάει μανιταρόπιτα, αρχίζει να παραμιλάει. Οικογενειακή ταβέρνα με μεράκι και ντόπια υλικά είναι και το Καλυψώ, στο κέντρο του χωριού καθώς και ο Πλατύς Γιαλός στην ομώνυμη παραλία: μη φύγεις χωρίς να δοκιμάσεις το κοτόπουλό του! Στη νότια άκρη του νησιού θα βρεις το περίφημο ‘Dilaila’: ξεχωριστές γεύσεις και μουσική που σε ταξιδεύει. Για ουζάκια να πας στο Νίκο ακολουθώντας τη μυρωδιά από το χταπόδι ή στο «Ασπράκι» στου Σίβου, που αν είσαι τυχερός θα τον ακούσεις και να τραγουδά. Μετά ο δρόμος θα σε βγάλει στο «The Rock” για ποτά ζητώντας μια θέση στο μπαλκονάκι. Άφησε το βλέμμα σου να γαληνέψει στη θάλασσα ή πιάσε φιλίες με τους ψαράδες στο μπαρ. Η σοφία κρύβεται στις πιο απλές κουβέντες! Δοκίμασε λειψιώτικη τυρόπιτα, μέλι και κρασί γλυκό από τα αμπέλια του νησιού. Κουβάλησέ τα μαζί σου στην πόλη! Θα σου χρειαστούν το χειμώνα που θα νοσταλγείς την ξεγνοιασιά των καλοκαιρινών σου διακοπών!

Οι άνθρωποι στο νησί θα σε καλοδεχτούν. Εμένα με αγάπησαν, θαρρώ! Κλέψε μια καλημέρα από την κυρία Άννα στο φούρνο, ένα χαμόγελο από ένα παιδί στο πάρκο, μια παροιμία από τον Μίκη σε κάποιο καφενείο. Μίλησε με ντόπιους για τον καιρό, για την πολιτική, για την αγάπη. Πιες μαζί τους, χόρεψε και «άκου μυρωδιά»! Κι αν κάπου εκεί συναντήσεις τις φίλες μου, θα είσαι ο πιο τυχερός ταξιδευτής του κόσμου. Γιατί η φιλία τους είναι σαν τη ζεστασιά της μητρικής αγκαλιάς! Και το ταξίδι τότε δεν θα είναι τόπος για να πας, αλλά τόπος για να επιστρέφεις…