Μπες στο συγκλονιστικό Εβραϊκό Μουσείο Ολοκαυτώματος των Σκοπίων

Ένα από τα ωραιότερα και πιο εντυπωσιακά μουσεία, αυτό της Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Εβραίων στα Σκόπια, περιγράφει με παραστατικό, σχεδόν ανατριχιαστικό, τρόπο την μεταφορά 7.148 Εβραίων της γειτονικής μας χώρας στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Το μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος για τους Εβραίους ξεκίνησε να κατασκευάζεται στα Σκόπια το 2005, στην εβραϊκή συνοικία που έσφυζε από ζωή πριν τον διωγμό των Εβραίων από την πόλη. Εγκαινιάστηκε στις 10 Μαρτίου 2011, 68 χρόνια μετά το ολοκαύτωμα των Εβραίων από τους Γερμανούς και τα Βουλγαρικά στρατεύματα και την εξόντωσή τους στην Treblinka. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το 98% των Εβραίων της πόλης των Σκοπίων εξοντώθηκε.

Μόλις τρεις ημέρες μετά τα εγκαίνια, το μουσείο επισκέφθηκαν περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι. Στην είσοδο, ένα άγαλμα από μπρούτζο αναπαριστά ένα αγόρι και ένα κορίτσι να αγκαλιάζουν τα ρούχα των γονιών και συγγενών, τα μοναδικά που διασώθηκαν μαζί με τα άδεια παπούτσια και τις βαλίτσες από το ταξίδι χωρίς επιστροφή στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι σκάλες προς τον πρώτο όροφο του μουσείου καταγράφουν τις ημερομηνίες των ταξιδιού των Εβραίων σε όλη την Ευρώπη.

Η ιστορία ξεκινάει από τους πρώτους διωγμούς και καταλήγει στο Ολοκαύτωμα. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είναι πιο κοντά στην εποχή μας, οι μαρτυρίες περισσότερες, ωστόσο δεν ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρώπης που οι Εβραίοι διώχθηκαν, θανατώθηκαν και εξοντώθηκαν. Ένας χάρτης δείχνει την πορεία και περιγράφει, παρουσιάζοντας ήθη και έθιμα, την εξάπλωση και τον τρόπο ζωής των Εβραίων στα Βαλκάνια. Πλησιάζοντας τις ημερομηνίες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι αίθουσες γεμίζουν σβάστικες, σπασμένες προσόψεις καταστημάτων και σπιτιών και γίνονται σκοτεινές και τρομακτικές. Περνώντας σκοτεινά τούνελ και διαδρόμους, ο επισκέπτης μπαίνει σε ένα βαγόνι από αυτά που μετέφεραν τους Εβραίους προς τον θάνατο. Η αίθουσα Treblinka δείχνει εικόνες σκληρές και απάνθρωπες. Στο τέλος του ταξιδιού, οι αίθουσες φωτίζονται και πάλι ο πόλεμος τελειώνει, οι Εβραίοι (όσοι κατάφεραν να επιβιώσουν) επιστρέφουν στα σπίτια τους. Αρκετοί βρίσκουν τα μαγαζιά και τα σπίτια τους λεηλατημένα και αποφασίζουν να μεταναστεύσουν στο Ισραήλ, κάποιοι επιστρέφουν και παραμένουν στα Σκόπια.

Το ερώτημα πριν την έξοδο από το μουσείο είναι αυτό που απασχολεί από τότε μέχρι και σήμερα την ανθρωπότητα: «Άραγε διδαχτήκαμε κάτι μετά από δύο Παγκόσμιους Πολέμους;».