NEXT TOP TRAVEL- Πάντα μαζί, πάντα ασφαλείς!

Λέξεις- Εικόνες: Δανάη Στυλιανίδου

Από την Κοζάνη έχω σκόρπιες αναμνήσεις από τις φορές που την έχω επισκεφθεί. Σκόρπιες, αλλά όλες με καλό after taste. Έτσι,  είπα να τις βάλω στη σειρά και να τις μοιραστώ μαζί σου. Όταν ελευθερωθούμε (αμήν και πότε!), θα μπορούσε σίγουρα να αποτελέσει τον επόμενο προορισμό σου για ένα Σαββατοκύριακο, ειδικά αν μένεις στη Βόρεια Ελλάδα. 

Στην Κοζάνη έχω πάει στα πέντε μου, στα δεκαπέντε μου, στα εικοσιπέντε μου και έκανα και μια περασιά κάπου κοντά στα είκοσι οκτώ μου…Αν εξαιρέσουμε αυτό το τελευταίο που χαλάει και την ομοιοκαταληξία, ακούγεται αστείο, αλλά δε κάνω πλάκα με τα πεντάρια στις ηλικίες! Όντως έτσι είναι! Τώρα είμαι τριάντα δύο και αν υποθέσουμε ότι θα συνεχιστεί το ίδιο μοτίβο, λογικά θα την επισκεφθώ ξανά στα τριάντα πέντε μου. Ωστόσο, θέλω να ελπίζω πως θα γίνει νωρίτερα, τουλάχιστον η επίσκεψή μου στον νομό Κοζάνης, καθώς στην ‘’to do list’’ μου έχω το να εξερευνήσω τα μονοπάτια και τη φύση του. 

Η πόλη της Κοζάνης είναι πρωτεύουσα το ομώνυμου νομού και έχει περίπου 41.000 κατοίκους. Απέχει από την Αθήνα περίπου 500 χλμ και από τη Θεσσαλονίκη περίπου 120 χλμ. Θα πήγαινα οποτεδήποτε αλλά αν πρέπει να προτείνω σε κάποιον/α πότε, ίσως έλεγα πως η καλύτερη εποχή για να πάει είναι στις Απόκριες αφού τότε λαμβάνει χώρα το έθιμο των Φανών οπότε και ανάβονται φωτιές και στήνονται γλέντια ανεπανάληπτα. Αξίζει να το δεις και να το ζήσεις. Για να γνωρίσεις την πόλη και να βολτάρεις και λίγο τριγύρω, τρεις ημέρες αρκούν. Όσο για τη διαμονή, θα βρεις ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια και airbnbs, σε ωραία τοποθεσία και καλή τιμή. Έχε στο νου σου ένα average περίπου στα 40 ευρώ το δίκλινο για ένα βράδυ.

Eίναι ωραία να την περπατήσεις την πόλη, τον πεζόδρομο αλλά και να δεις τα παλιά αρχοντικά, τα νεοκλασικά κτίρια…Και όταν κουραστείς, να ξαποστάσεις στον Δημοτικό Κήπο της πόλης χαζεύοντας το πράσινο. Το αρχοντικό του Γρηγορίου Βούρκα είναι ένα από τα αρχοντικά το οποίο θεωρείται πια ιστορικό μνημείο και αποτελεί δείγμα της τοπικής αστικής αρχιτεκτονικής του 18ου αιώνα. Άλλα κτίρια που ξεχωρίζουν, είναι αυτό της Εθνικής Τράπεζας, , το Βαλταδώρειο γυμνάσιο το οποίο χτίστηκε το 1899 αλλά και το θρυλικό ξενοδοχείο Ερμιόνιο το οποίο βρίσκεται στην πλατεία Νίκης για περισσότερο από μισό αιώνα.

Στην Κοζάνη βρίσκεται και η δεύτερη μεγαλύτερη βιβλιοθήκη της χώρας! Η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη διαθέτει μια πλούσια συλλογή από χειρόγραφα, χάρτες…Θησαυροί από χαρτί, με άλλα λόγια. Ένας τέτοιος είναι και ένα από τα λιγοστά πρωτότυπα της Χάρτας του Ρήγα Φερραίου η οποία εκτίθεται στο αρχοντικό του Γ. Λασσάνη όπου λειτουργεί η Δημοτική Χαρτοθήκη. 

Ο Μητροπολιτικός ναός του Αγίου Νικολάου, χτίστηκε τον 17ο αιώνα αποτελεί σύμβολο της πόλης. Απ’ έξω, ίσως,  σου φανεί πως είναι ακόμη μια μεταβυζαντινή εκκλησία της Ελλάδας. Ωστόσο, αξίζει να μπεις μέσα για να δεις τις τοιχογραφίες, το ξυλόγλυπτο τέμπλο και το καμπαναριό. 

Σε ό, τι αφορά στα μουσεία της πόλης, μπορείς να επισκεφθείς το Ιστορικό-Λαογραφικό και Φυσικής Ιστορίας Μουσείο αλλά και το Αρχαιολογικό Μουσείο το οποίο στεγάζεται  σε ένα νεοκλασικό κτίριο, το Παναγιωτίδειο Αρχοντικό. Ακόμη, υπάρχει και το Μουσείο Σύγχρονης Τοπικής Ιστορίας το οποίο εγκαινιάστηκε μόλις το 2006 και προσφέρει ένα ταξίδι στη σύγχρονη ιστορία του τόπου.

Να σου πω πως…Θα ήταν σχεδόν ατόπημα να φύγεις από τον νομό χωρίς να ζήσεις την εμπειρία του να δεις από κοντά τα ελαφάκια (έχει και μερικά ζαρκαδάκια) στο ορεινό πάρκο του Αγίου Παντελεήμονα. Τα πρώτα έφτασαν εκεί στις αρχές του 2000 και από τότε, ευτυχώς, αυξάνονται και πληθύνονται. Είναι φιλικά και χαριτωμένα. Θυμήσου να μην τα ταΐσεις πατατάκια και σοκολάτες και φεύγοντας να πάρεις από το σπίτι τους τα σκουπίδια που, πιθανόν, να δημιουργήθηκαν από την παραμονή σου εκεί.

Για το πού να βγει κανείς για μια μπύρα ή για φαγητό, δε μπορώ να έχω ιδιαίτερη άποψη γιατί αν  δεν είμαι σίγουρη για κάτι δεν το προτείνω. Επίσης, είμαι από τους τυχερούς ανθρώπους που έφαγα τοπικές λιχουδιές σε σπίτια γνωστών και φίλων, οπότε δε θα ήξερα να σου πω πού να τα φας και να τα ευχαριστηθείς στην πόλη. Ωστόσο, είναι γεμάτη επιλογές. Ρωτώντας τους ντόπιους σίγουρα θα φτάσεις στους ναούς των ντόπιων γεύσεων! Για μια μπύρα, πάντως, θα πήγαινα στον Τρυποκάρυδο. Μεγάλη ποικιλία σε μπύρες αλλά και κρασιά.

 Η τοπική κουζίνα είναι πλούσια σε γεύσεις και η ποικιλία των τοπικών πάτων είναι τεράστια. Μέχρι και τσίπουρο με σαφράν υπάρχει, καθώς η περιοχή είναι γνωστή για την παραγωγή κρόκου, ζαφοράς ή σαφράν, όπως το ξέρουμε οι περισσότεροι/ες. Το ελληνικό σαφράν προέρχεται αποκλειστικά και μόνο από την περιοχή της Κοζάνης!

Κλασσική χειμωνιάτικη νοστιμιά αποτελούν οι τσιγαρίδες, ένας μεζές…ιδιαίτερος! Δοκίμασε τοπικά τυριά όπως ο μπάτζιος και το τουλουμοτύρι. Οι πίτες της περιοχής είναι απλώς συγκλονιστικές! Είναι οι γνωστές πίτες κιχί και η γέμιση μπορεί να είναι τυρί, πράσο, κιμάς και πολλά άλλα. Εξαιρετικά νόστιμες όλες! Αυτή με κιμά και πράσο λέγεται γκιζλεμόπιτα. Παραδοσιακά φαγητά είναι το μπουμπάρι και τα γιαπράκια, αμφότερα φτιαγμένα με βάση το κρέας. 

Αν αφού γνωρίσεις την πόλη, έχεις χρόνο και διάθεση για περαιτέρω βόλτες, οι επιλογές είναι πολλές! Χρειάζεσαι μόνο όρεξη και ένα αυτοκίνητο! Στην Πτολεμαΐδα βρίσκεται ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα λιγνίτη των Βαλκανίων! Η βιομηχανία του λιγνίτη στην περιοχή ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Σήμερα, οι λιγνιτικοί σταθμοί παράγουν περίπου το μισό της καθαρής ηλεκτρικής παραγωγής της ΔΕΗ! 

Αξίζει μια επίσκεψη στο παραδοσιακό χωριό Βελβεντό το οποίο απέχει περίπου 35 χλμ από την πόλη της Κοζάνης. Κοντά στο Βελβεντό βρίσκεται και το Φαράγγι του Σκεπασμένου ή αλλιώς φαράγγι των ’’Εννιά Πιερίδων Μουσών’’. Περίπου 500-600 μέτρα από την είσοδο του φαραγγιού βρίσκεται η λίμνη Πολυφύτου. Αν πας στο Βελβεντό, μην ξεχάσεις να δοκιμάσεις τις μαρμελάδες από τον Γυναικείο Αγροτικό Συνεταιρισμό. Φεύγοντας, σίγουρα, θα πάρεις μαζί σου ένα βάζο και έχε στο νου σου και τις παραδοσιακές τουλούμπες του χωριού!  Περίπου μισή ώρα μακριά από την Κοζάνη βρίσκεται και η κωμόπολη Σέρβια. Αξίζει να δεις το  Κάστρο της! 

Στον δήμο Καμβουνίων, στον Μικρόβαλτο, πάλι σε απόσταση περίπου μισής ώρας με αυτοκίνητο από την πρωτεύουσα του νομού, θα συναντήσεις ένα φαινόμενο εντυπωσιακό στο γεωπάρκο της περιοχής. Το φαινόμενο είναι γνωστό ως ‘’μπουχάρια-νοχτάρια’’. Μπουχάρι σημαίνει κολώνα στην τοπική διάλεκτο και αφού οι συγκεκριμένοι γεωμορφολογικοί σχηματισμοί μοιάζουν με κολώνες, ονομάστηκαν μπουχάρια. Η λέξη νοχτάρι αναφέρεται σε κωνικούς σχηματισμούς, όπως κάποιοι άλλοι γεωμορφολογικοί σχηματισμοί του γεωπάρκου που μοιάζουν με μικρές πυραμίδες και ονομάζονται νοχτάρια.  Δεν έχω πάει, αλλά είναι στα ‘’to do’’ μου αυτή η εκδρομή. 

Έχω πάει όμως στην Αιανή και σου το συστήνω ανεπιφύλακτα, ειδικά αν σου αρέσει η Ιστορία και σε εντυπωσιάζουν τα αρχαιολογικά ευρήματα. Η Αιανή, θεωρείται ιστορική έδρα του νομού και εκεί θα δεις…ό,τι έμεινε από την αρχαία πόλη! Υπάρχει και ένα μουσείο. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής φιλοξενούνται όλα τα αρχαιολογικά ευρήματα που βρέθηκαν κατά τα ανασκαφές στην αρχαία πόλη. Πάντοτε όταν επισκέπτομαι αρχαίους χώρους εντυπωσιάζομαι. Σκέφτομαι ότι εκεί ακριβώς που περπατάω εγώ, μερικές χιλιάδες χρόνια πριν, περπατούσαν και αυτοί που έχτισαν όλα αυτά που σήμερα βλέπουμε, έστω και μισά. Το ίδιο μου συνέβη και στην επίσκεψή  μου στην Αιανή αλλά και στο μουσείο της. Μου φαίνεται θαυμάσιο να μπορούμε να βλέπουμε τα αγγεία τα οποία έφτιαξε και χρησιμοποίησε κάποιος κάποτε, πολύ πολύ παλιά…

Νομίζω δεν μπορώ να φτιάξω έναν όμορφο επίλογο για σήμερα. Βάζω να παίζει το ‘’I want to break free’’ των Queen και το εναλλάσσω με το ‘’Fly away’’ από Lenny Kravitz. Και τα δυο στη διαπασών. Με έχει πιάσει μια ακαταμάχητη επιθυμία να κάνω όλα αυτά τα οποία διηγούμαι (και ακόμη περισσότερα) και επειδή δε μπορώ, εκνευρίζομαι και εκεί σταματάει το μυαλό μου. Δε μπορώ όχι μόνο εγώ, δε μπορεί κανείς μας. Αλλά μόνο προς το παρόν. Κι αφού δε βρίσκω κάτι έξυπνο και ωραίο για το κλείσιμο της σημερινή μας κουβέντας, θα κλείσω με μια απλή αλλά ωραία ευχή. Να είμαστε καλά και σύντομα να πάρουμε και πάλι τους δρόμους. Της ασφάλτου για τα ταξίδια μας κι εκείνους τους αόρατους αλλά τόσο σημαντικούς, αυτούς που για πυξίδα έχουν τα όνειρά μας.