Ντίσελντορφ: Ένα ταξίδι στην γερμανική πόλη της καλλιτεχνικής πρωτοπορίας

Πολλοί από εμάς, παιδιά μεταναστών την δεκαετία του 1980 στην Δυτική Γερμανία, έχουμε θολές μνήμες από τις πόλεις που υποδέχτηκαν τους γονείς μας ως εργάτες.

Μερικές εξ αυτών όχι απλά έχουν αλλάξει αλλά έχουν μεταμορφωθεί πλήρως, όπως είναι το Ντίσελντορφ που μπαίνει δυναμικά στο χάρτη με τις πόλεις της Ευρώπης που πρέπει κάποιος να επισκεφθεί για να απολαύσει έναν προορισμό που συνδυάζει όλα όσα αναζητά κάποιος από μια πόλη που δεν στοχεύει στον ευκαιριακό τουρισμό.

Το μεγαλύτερο μέρος του Ντίσελντορφ βρίσκεται στην ανατολική όχθη του Ρήνου. Αυτό ήταν που εκμεταλλεύτηκαν οι τοπικές αρχές και μετέτρεψαν την πόλη σε ένα ανοιχτό πάρκο, ένα ανοιχτό μέτωπο χωρίς δρόμους και αυτοκίνητα στο ιστορικό κέντρο όπου εκατοντάδες ντόπιοι και τουρίστες απολαμβάνουν τις βόλτες τους, τον ήλιο, τα δεκάδες καφέ, μπάρ, εστιατόρια, τις γκαλερί και τα μουσεία μιας και αποτελεί κέντρο της σύγχρονης τέχνης της Γερμανίας.

Ένα από τα πιο ιδιαίτερα σημεία αυτής της καλλιτεχνικής διαδρομής είναι το «Τούνελ της Τέχνης» ένας κενός υπόγειος διάδρομος που είχε σχεδιαστεί ανάμεσα σε δυο υπόγεια πάρκινγκ και αποφασίστηκε να μετατραπεί σε γκαλερί.

Για όσους βρεθούν στο Ντίσλεντορφ το προσεχές διάστημα και μέχρι το καλοκαίρι, μπορούν να παρακολουθήσουν μια σειρά από πολύ ενδιαφέρουσες εκθέσεις.

Η μεγαλύτερη εξ αυτών φιλοξενείται στην K20 Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen (η μόνιμη συλλογή διαθέτει 25 αίθουσες και 200 έργα τέχνης), μια συνεργασία με το μουσείο Albertina στη Βιέννη που παρουσιάζει την μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση στο έργο του σπουδαίου ζωγράφου Μάρκ Σαγκάλ. Η έκθεση συγκεντρώνει περίπου 120 έργα από όλες τις φάσεις της καριέρας του τα οποία πραγματεύονται τις ανησυχίες του καλλιτέχνη για την καταγωγή του, για τις διώξεις των Εβραίων, για την πίστη, την ζωή, βάζοντας το δικό του λιθαράκι σε αυτό που θα ονομαστεί μοντερνισμό.

Στην άλλη πλευρά της όχθης του Ρήνου που αγκαλιάζει την παλιά πόλη και το ευρύτερο κέντρο βρίσκεται το συγκρότημα κτιρίων Kunstpalast.

Στα 5.000 τετραγωνικά μέτρα, και τους 4 ορόφους, ξεδιπλώνονται έργα τέχνης από μια συλλογή που συγκεντρώνει όλη την ιστορία της γερμανικής ζωγραφικής, φωτογραφίας και γλυπτικής.

Εκεί μέχρι και τον Αύγουστο λαμβάνει χώρα μια πολύ έξυπνη, διαδραστική έκθεση με τίτλο ΜΑΜΑ η οποία εξερευνά την μητρότητα. Ποιες είναι οι αναπαραστάσεις αλλά και οι προσδοκίες της κοινωνίας για την μητρότητα και πώς αναπαρίστανται στην τέχνη, τον πολιτισμό, την διαφήμιση και την καθημερινή ζωή.

Εκτός από τη ζωγραφική, τη γλυπτική, τις βιντεοεγκαταστάσεις και τη φωτογραφία, η έκθεση περιλαμβάνει αντικείμενα, αληθινές μαρτυρίες από μητέρες, σύγχρονες αναπαραστάσεις, αμφισβήτηση και επαναπροσέγγιση της μητέρας ως σύμβολο από την Παναγία στην γυναίκα του σήμερα.

Τέλος, στο Κέντρο Τεχνών της πόλης ακριβώς απέναντι από το Κ20 και την έκθεση του Σαγκάλ ο σκηνοθέτης Wang Bing παρουσιάζει την ταινία «Το βάρος του αόρατου – Youth» με την μορφή έξι βίντεο που παίζουν ταυτόχρονα ως φυσική συνέχεια στο χώρο. Ο καλλιτέχνης παρακολουθεί και καταγράφει με ιδιαίτερη προσοχή, το τυχαίο, το περιθωριακό το κατά άλλους ασήμαντο που επικεντρώνεται στην ουσία της καθημερινότητας και της ζωής που φέρνει σε πρώτο πλάνο. Οι ταινίες του Wang Bing είναι περισσότερο εικόνα παρά λόγος, υπαινίσσονται παρά εξηγούν. Τα βλέμματα, οι χειρονομίες και οι στιγμές δισταγμού, παύσης και παρατήρησης, αυτή τη σιωπηλή παρουσία του σώματος, ο Wang Bing την καθιστά ορατή.

Τα βίντεο ακολουθούν και καταγράφουν νέους που εργάζονται σε μικρές βιοτεχνίες ρούχων στο Λιμίνγκ μια εργατική περιοχή κοντά στη Σαγκάη – την πλουσιότερη πόλη στην Κίνα. Κάθε χρόνο, εγκαταλείπουν τα χωριά τους και μετακομίζουν εκεί. Είναι όλοι τους από την αγροτική επαρχία Γιουνάν. Αυτοί οι νέοι και οι νέες συχνά ζουν στον χώρο εργασίας τους, σε κοιτώνες, σε ανθυγιεινά δωμάτια ή μερικές φορές σε μικρά στούντιο.

Δεν έχουν χρόνο και χώρο για να συναντηθούν, επικοινωνούν μέσω των εφαρμογών του κινητού, βγαίνουν σπάνια έξω από το μικρόκοσμό τους και δεν έχουν χρόνο για κουβέντα, διάλλειμα, αστεία και ουσιαστικές σχέσεις γιατί ο μισθός τους καθορίζεται με το κομμάτι.

Όσο περισσότερα παραδώσουν τόσο καλύτερα θα πληρωθούν. Είναι νέοι που δεν παύουν να κάνουν όνειρα ασχέτως των συνθηκών εργασίας πολλές φορές χωρίς ασφάλεια, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και επιπλέον παροχές.

Η καταγραφή του συνθέτει ένα συγκλονιστικό κολάζ που διαπερνά σαν οπτικό ποίημα το χώρο.