Οι «συμπληγάδες» των Γρεβενών και το γεφύρι των 280 ετών

Λέξεις- Βίντεο: Μαρίνος Χαραλαμπόπουλος

Στα δυτικά του νομού Γρεβενών, στους πρόποδες του Όρλιακα, υπάρχει μία μικρή ήρεμη κοιλάδα, η Κανάβη, που καταλήγει στην πιο εντυπωσιακή εικόνα ολόκληρης της Μακεδονίας.

Το μικρό σε μήκος, αλλά άκρως εντυπωσιακό φαράγγι με το πέτρινο δίτοξο γεφύρι στην είσοδό του είναι αρκετά σπάνιο και ίσως ο συνδυασμός των δύο να μην απαντάται πουθενά αλλού σε όλη την Ελλάδα. Η εικόνα αυτή ολοκληρώνεται τέλεια με τα καταπράσινα νερά του ποταμού Βενέτικου, παραποτάμου του Αλιάκμονα, του μεγαλύτερου σε μήκος ποταμού στην Ελλάδα με 297 χιλιόμετρα μήκος, και σίγουρα αποτελεί μια μοναδικότητα που σε αφήνει με τις καλύτερες εντυπώσεις.

Η ήρεμη ροή του ποταμού που διασχίζει την ευχάριστη αγκάλη της κοιλάδας, σταματά απότομα στο “στόμα” των συμπληγάδων βράχων του φαραγγιού της Πορτίτσας, ύψους 200 μέτρων και όπως είναι φυσικό αγριεύει απότομα, χαρίζοντας στην ορεινή γη την πραγματικότητα που της αρμόζει.

Τα νερά στο εντυπωσιακό βαθύ φαράγγι της Πορτίτσας κινούνται από τα δυτικά προς τα ανατολικά και το συνολικό μήκος του φαραγγιού δεν ξεπερνά τα πεντακόσια μέτρα. Αποτελεί δε, πόλο έλξης για πολλά είδη ορνιθοπανίδας, καθώς στα κάθετα βράχια του βρίσκουν καταφύγιο πολλά σπάνια είδη της. Όμως περί τα μέσα του φαραγγιού, εκεί που οι δύο πανύψηλοι βράχοι πλησιάζουν ο ένας τον άλλον, τα πράγματα δυσκολεύουν, μιας και το νερό του ποταμού γίνεται ορμητικότερο… Το φυσικό δε, εμπόδιο από τις τεράστιες πέτρες που έχουν πέσει από το Κελί της Καλόγριας (ένα σπήλαιο, μέρος του οποίου κάποια στιγμή κατέρρευσε και ανέβασε τη στάθμη της κοίτης του ποταμού), δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την κατάσταση, ακόμα και εάν πρόκειται για εποχές που η στάθμη του ποταμού είναι χαμηλή, όπως στις αρχές του Φθινοπώρου.

Η έξοδος του φαραγγιού ονομάζεται Καρούτες.

Μπροστά από τη δυτική είσοδο του φαραγγιού, στέκεται αγέρωχο το παλιό πέτρινο γεφύρι της Πορτίτσας, το οποίο χτίστηκε ώστε να διευκολύνει την επικοινωνία ανάμεσα στο χωριό Σπήλαιο και το Τρίκωμο. Η χρονολογία κατασκευής του υπολογίζεται στα 1743 και χτίστηκε με προσφορές από το Μοναστήρι του Σπηλαίου. Είναι δίτοξο, με το άνοιγμα του μεγάλου τόξου να φτάνει στα 13,80 μέτρα και του μικρού τα 5, ενώ το συνολικό του μήκος εκτιμάται στα 34 μέτρα και το ύψος του στα 7,80.

Πρόκειται για ένα από τα δημοφιλέστερα μα και ομορφότερα γεφύρια της Μακεδονίας, και αν αναλογιστεί κανείς τα 280 χρόνια ζωής του αλλά και τον ιδιαίτερο τρόπο κατασκευής του, (ταυτόχρονη γεφύρωση και από τις δύο πλευρές έως ότου τοποθετηθεί ο θολίτης ή αλλιώς κλειδί, η τελευταία δηλαδή κεντρική πλάκα που σημαίνει την ολοκλήρωση του), τότε μόνο δέος μπορεί να αισθανθεί διαβαίνοντας στη “ραχοκοκκαλιά” του…

Από το χωριό όπως είναι φυσικό ξεκινάει το λίθινο μονοπάτι μήκους περίπου 2 χλμ. που φτάνει ως το γεφύρι, όμως μπορεί εναλλακτικά κανείς να κάνει τη διαδρομή απλά και μόνο με το αυτοκίνητο του, μέσω ενός χωμάτινου αρχικά δρόμου που ξεκινά στα δυτικά του χωριού, ενώ η συνέχεια της πορείας είναι ασφαλτοστρωμένη. Όποια όμως διαδρομή και να διαλέξει, η ομορφιά της φύσης θα ξετυλιχτεί μπροστά στα μάτια του λίγα μόνο λεπτά μετά την εκκίνηση…