Πηγές Αχέροντα: Γιατί όλοι πηγαίνουν στον ποταμό των στεναγμών

Πείτε την αλήθεια. Αποκλείεται να πέρασε όλο το καλοκαίρι και να μην είδατε ούτε έναν ακόλουθος σας στα social media να δημοσιεύει φωτογραφίες και stories από τις πηγές του Αχέροντα.

Μα τι έγινε τέλος πάντων και όλοι το φετινό καλοκαίρι αποφάσισαν να επισκεφτούν τον μυθικό ποταμό;

Η αλήθεια βέβαια είναι κάπου στη μέση. Για τους φυσιολάτρες ο ποταμός Αχέροντας αποτελεί εδώ και χρόνια έναν αγαπημένο προορισμό για κάθε στιγμή του χρόνου.

Απλώς, η (υπερ)προβολή του στα social media την τελευταία διετία τον έχει μετατρέψει σε ακόμα πιο… hot προορισμό.

Πριν δούμε λοιπόν τι μπορείς να κάνεις σε μια επίσκεψη σου στις Πηγές του Αχέροντα, πόσο θα σου κοστίσει, αλλά και σε πόση ώρα θα βρίσκεσαι εκεί από τη Θεσσαλονίκη, ας δούμε κάποια ιστορικά στοιχεία για το μυθικό ποτάμι της Ηπείρου.

Στο «δρόμο» προς τον Κάτω Κόσμο…

Ο Αχέρων (Αχέροντας στη δημοτική) είναι ποταμός της περιφέρειας Ηπείρου και διασχίζει τους νομούς Ιωαννίνων, Θεσπρωτίας και Πρεβέζης.

Οι πρώτες πηγές του προέρχονται από τα χιόνια του όρους Τόμαρος στο Νομό Ιωαννίνων (μέγιστο υψόμετρο 1.986 μέτρα), και οι άλλες πηγές του προέρχονται από τα όρη Σουλίου και τα όρη Παραμυθιάς Θεσπρωτίας. Σημαντικές πηγές είναι, επίσης, αυτές του χωριού Γλυκή Θεσπρωτίας. Ο Αχέρων εκβάλλει στο Ιόνιο Πέλαγος, στο χωριό Αμμουδιά της Πρέβεζας, όπου σχηματίζει δέλτα, από το οποίο διαμορφώνονται τα δύο κύρια έλη της περιοχής, το έλος της Σπλάντζας και της Βαλανιδορράχης.

Ο Αχέρων, λόγω του Νεκρομαντείου του Αχέροντα, της αρχαίας παράδοσης και της περιβαλλοντικής αξίας προσελκύει χιλιάδες επισκεπτών από τις πηγές έως και τις εκβολές του.

Το μήκος του ανέρχεται στα 52 χιλιόμετρα ενώ από τα νερά του αρδεύονται περίπου 85.000 στρέμματα, εκ των οποίων 28.000 βρίσκονται στο Νομό Θεσπρωτίας και 57.000 στο Νομό Πρεβέζης.

Δημιουργώντας στο πέρασμά του τοπία απέραντης γαλήνης και μοναδικού φυσικού κάλλους, ο μυθικός ποταμός συνεχίζει απτόητος το αέναο ταξίδι του προς τη θάλασσα εκβάλλοντας στο Ιόνιο Πέλαγος, στην περιοχή της Αμμουδιάς.

Με αφετηρία τη Γλυκή, εκεί που τους κανόνες του «πάνω κόσμου» ορίζει η φύση και η ξεγνοιασιά, τα ζωηρά, κρυστάλλινα νερά του – πολύ ορμητικά τον χειμώνα, απόλυτα προσβάσιμα το καλοκαίρι – διασχίζουν φαράγγια∙ σχηματίζουν νερόλακκους και μικρές λίμνες∙ φιλοξενούν ένα πολυσύνθετο οικοσύστημα προστατευμένο, μάλιστα, από το Δίκτυο Natura 2000.

Αιωνόβια πλατάνια τον σκιάζουν. Θεόρατοι κατακόρυφοι βράχοι στέκονται φρουροί στο διάβα του. Χιλιάδες πουλιά δοξάζουν την ομορφιά του ξορκίζοντας έτσι την «μυθική θλίψη» στο όνομα της χαράς της ζωής!

Ετυμολογία

Αχέρων. Η ονομασία του ποταμού Αχέροντα προέρχεται από ἄχος και σημαίνει τον ποταμό των στεναγμών. Κατά μια άλλη εκδοχή προέρχεται από ρίζα ἀχ της μορφής ἂχη του ἠχέω, που σημαίνει ηχώ, κάνω θόρυβο, και εκ του ρέων. Συνεπώς, πρόκειται για το ποτάμι, του οποίου το νερό ρέει με δύναμη, με τρόπο θορυβώδη.

Πυριφλεγέθων. Ένα από τα ποτάμια του Κάτω Κόσμου. Πιθανολογείται ότι πρόκειται για παλιά ονομασία τμήματος του ποταμού, λόγω παρατηρούμενου περιστασιακού φωσφορισμού των νερών του. Η ονομασία αναφέρεται στο παρακλάδι του ποταμού στην πεδιάδα του Μαργαριτίου (Θεσπρωτία).

Κωκυτός. Παραπόταμος του Αχέροντα, ένα από τα ποτάμια που διέσχιζαν τον Άδη. Σημαίνει τον «ποταμό των θρήνων», εκ του αρχαιοελληνικού «κωκυτός» που σημαίνει την κραυγή ή το θρήνο. Ονομάσθηκε έτσι από τους θρήνους και τα μοιρολόγια των επισκεπτών του Νεκρομαντείου.

Μυθολογία

Στην αρχαιότητα πίστευαν ότι ο Αχέρων αποτελεί τον ποταμό εκείνο, τον διάπλου του οποίου έκανε, σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία ο «ψυχοπομπός» Ερμής παραδίδοντας τις ψυχές των νεκρών στον Χάροντα για να καταλήξουν στο βασίλειο του Άδη. Η κάθε ψυχή, περνώντας από το πορθμείο του Χάροντα, έπρεπε να δώσει από έναν οβολό για τη μεταφορά, ενώ αξιοσημείωτη είναι η περίπτωση του Μένιππου, τον οποίο αναφέρει ο Λουκιανός, ως τον μοναδικό που διέσχισε τον Αχέροντα χωρίς να πληρώσει.

το δρόμο του ο ποταμός Αχέρων διασταυρωνόταν με τους Πυριφλεγέθοντα και Κωκυτό, στο σημερινό χωριό Μεσοπόταμος, στο σημείο όπου βρίσκεται το αρχαίο Νεκρομαντείο του Αχέροντα. Η αρμοδιότητα του Νεκρομαντείου του Αχέροντα ήταν διαφορετική από αυτή των Δελφών και της Δωδώνης. Ο σκοπός του δεν ήταν η παροχή χρησμού αλλά η διευκόλυνση της επικοινωνίας των επισκεπτών με τις ψυχές των νεκρών συγγενών τους. Αχέρων, Κωκυτός και Πυριφλεγέθων συναποτελούσαν τους τρεις ποταμούς του Άδη.

Ο Όμηρος στην «Οδύσσεια» αναφερόμενος στην κάθοδο του Οδυσσέα στον Άδη για να πληροφορηθεί από το μάντη Τειρεσία για την επιστροφή του στην Ιθάκη περιγράφει λεπτομερώς το σημείο συνάντησης του Αχέροντα με τον Πυριφλεγέθοντα και τον Κωκυτό:

… ἄραξ’ ἐκεῖ τὸ πλοῖο σου στοῦ Ὠκεανοῦ τὴν ἄκρη, καὶ στοῦ Ἅδη κίνησε νὰ πᾶς τ’ ἀραχνιασμένο σπίτι, Ἐκεῖ ὁ Πυριφλεγέθοντας στοῦ Ἀχέροντα τὸ ρέμα κυλιέται μὲ τὸν Κωκυτὸ ποὺ πέφτει ἀπὸ τὴ Στύγα, κι ὁ βράχος ποὺ βαρύβροντα τὰ δυὸ ποτάμια σμίγουν…

— (κ’ ραψωδία)

Αλλά και ο Σοφοκλής στην «Αντιγόνη» χρησιμοποιεί το όνομα Αχέρων ως μετωνυμία του Χάρου, τη στιγμή που η Αντιγόνη οδεύει προς την τιμωρία του ηθικού της χρέους :

…ἀλλά μ᾽ ὁ παγκοίτας Ἅιδας ζῶσαν ἄγει τὰν Ἀχέροντος ἀκτάν,οὔθ᾽ὑμεναίων ἔγκληρον,οὔτ᾽ἐπινύμφειός πώ μέ τις ὕμνος ὕμνησεν,ἀλλ᾽ Ἀχέροντι νυμφεύσω…

— (4ο επεισόδιο, Α σύστημα, στροφή α)

Επίσης το έργο του Λουκιανού «Νεκρικοί διάλογοι», όπου σατιρίζει κοινωνικά γεγονότα εμπνεόμενος από τη μεταφορά των νεκρών στον Άδη, περιστρέφεται γύρω από τον Αχέροντα. Μεγάλος αριθμός ποιητών και συγγραφέων της αρχαίας ελληνικής παράδοσης αναφέρονται στον Αχέροντα καθώς, το όνομα του ποταμού ήταν άρρηκτα συνδεδεμένο με τη μετάβαση των νεκρών στην κοινωνία των ψυχών.

Διάσχιση ποταμού

Τον Αχέροντα δεν αρκεί απλά να τον δεις και να τον ακούσεις. Πρέπει να τον διασχίσεις και μάλιστα με τα πόδια! Με αφετηρία το Κέντρο Πληροφόρησης της Γλυκής ξεκινήστε μια σύντομη ευκολοδιάβατη διαδρομή με κατεύθυνση τη θέση Σκάλα Τζαβέλαινας. Ακολουθώντας το περίφημο μονοπάτι που χρησιμοποιούσαν και οι Σουλιώτες κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, κατηφορίστε την καταπράσινη πλαγιά μέχρι την όχθη του ποταμού. Σταθείτε για λίγο στη Σπηλιά του Δράκου – σημείο όπου αναβλύζουν γάργαρες πηγές. Βαθύσκιωτα δάση με πλατάνια, αναρριχώμενα φυτά και πυκνές φτέρες κατά μήκος του ποταμού θα σας οδηγήσουν πίσω στη Γλυκή. Αφού έχετε πάρει μια μικρή μόλις γεύση από την ομορφιά της περιοχής, επιχειρείστε να την ανακαλύψετε σε όλο της το μεγαλείο! Μια από τις πιο εντυπωσιακές πεζοπορίες ξεκινά από τη θέση Σκάλα Τζαβέλαινας με τελικό προορισμό το Οροπέδιο Σουλίου (χωριό Σαμονίβα).

Στη διαδρομή θα αντικρύσετε το επιβλητικό φαράγγι του Αχέροντα και θα σαγηνευθείτε από τις υπέροχες εναλλαγές του τοπίου. Η εντυπωσιακή τοξωτή γέφυρα Ντάλα στεφανώνει τον ποταμό που κυλάει τα ορμητικά νερά του στα κατάλευκα ασβεστολιθικά πετρώματα της κοίτης. Κατάφυτες ορθοπλαγιές κατεβαίνουν μέχρι την όχθη του ποταμού. Σε κάποιο σημείο, το ποτάμι στενεύει πολύ και τα πανύψηλα βράχια μοιάζουν να απαγορεύουν την πρόσβαση. Παλαιότερα, οι βράχοι ήταν ενωμένοι στην κορυφή, δίνοντας την εντύπωση τρομερής πύλης- της «Πύλης του Άδη».

Τελικός προορισμός το χωριό Σαμονίβα, το πρώτο από τα Σουλιωτοχώρια.

Top-10 δραστηριότητες

• Ιππασία στις πηγές
• Αλεξίπτωτο πλαγιάς στην Παραμυθιά
• Κανό στα Στενά
• Ποδηλασία κατά μήκος του ποταμού
• Ραφτινγκ, κανό, καγιάκ στα Στενά
• Κολύμπι στα παγωμένα νερά του ποταμού
• Μίνι κρουαζιέρα με μικροκάικα στις εκβολές του ποταμού
• Scuba diving στην Αμμουδιά
• Υδάτινα σπορ στην Αμμουδιά
• Παρατήρηση της φύσης

Πόσο θα σου κοστίσει

Η βαρκάδα στις πηγές κοστίζει 7 ευρώ.

Ίδιο είναι το κόστος και για δραστηριότητες όπως το ράφτινγκ και η τοξοβολία.

Στα 10 ευρώ είναι το κόστος αν θέλεις να κάνεις ιππασία.

Η βαρκάδα ξεκινάει με πορεία έξω από το κανάλι όπου μπορείς να δεις την παραλία της Αμμουδίας, τις θαλασσινές σπηλιές, αλλά και τους εντυπωσιακούς σχηματισμούς τον κάθετων βράχων που γκρεμίζονται απότομα στη θάλασσα.

Η ιππασία γίνεται μέσα στο δάσος που οδηγεί στις πηγές του Αχέροντα και μετά από ένα σημείο θα βρεθείτε να καλπάζετε μέσα στα διάφανα νερά του ποταμού.

Εάν θέλετε να ζήσετε την εμπειρία του ράφτινγκ η διαδρομή από τη γέφυρα της Γλυκής είναι σύντομη και προσιτή για τον καθένα, ενώ για τους πιο τολμηρούς και έμπειρους υπάρχουν και τα πιο δύσκολα κομμάτια από τα Σερτζιάνα ως τη Γλυκή, διάρκειας έως και 5 ωρών και με περάσματα τρίτου και τετάρτου βαθμού δυσκολίας.

Από Θεσσαλονίκη στις Πηγές Αχέροντα

Διάρκεια ταξιδιού: 3 ώρες και 43 λεπτά

Καύσιμα: 42,24 ευρώ

Διόδια: 10,85 ευρώ

Τι άλλο αξίζει να επισκεφτείς

Συνδύασε το με μια επίσκεψη στα χωριά του Σουλίου, στην μαγευτική Πάργα, στα κοσμοπολίτικα Σύβοτα, στα χωριά Γλυκή και Μεσοπόταμος, στην αρχαία Κασσώπη, στο αρχαίο θέατρο Δωδώνης και φυσικά στην Πρέβεζα.