Roadtrip στη χώρα της Φωτιάς και του Πάγου

Λέξεις: Βασίλης Πετρίδης

Εικόνες: Ηλιάνα Δημοσθένους

Είναι νομίζω αυτά τα 2 ή 3 ταξίδια που οι απλοί άνθρωποι σαν κι εμάς θα θυμούνται για πάντα. Για άλλους συνδυάστηκαν με τοπία που κόβουν την ανάσα, για άλλους με καλή παρέα και «τότε θυμάμαι που τα πίναμε», ενώ για άλλους ήταν μια περιπέτεια στην άκρη της γης. Οι αμέριμνες ημέρες στην Ικαρία, τα καζάνια σε κάποιο χωριό της Κρήτης, η Νέα Υόρκη, η ορίτζιναλ ταντούρι σάλτσα στην Βομβάη, η… Ισλανδία.

Η χώρα της Φωτιάς και του Πάγου, η χώρα μουσείο γεωλογικής ιστορίας, το μέρος όπου η γη πέρδεται και οι Βίκινγκς τρώνε καρχαρία (όχι, ευχαριστώ), η χώρα του Τζον Σνόου και των Wights, η χώρα που κάθε στροφή είναι καρτ-ποστάλ και εκεί όπου ένα ποτήρι μπύρα κοστίζει 10 ευρώ.

Και μιας και αναφέρθηκα σε χρήματα ας ξεκαθαρίσω κάτι από την αρχή. Ένα ταξίδι 8 ημερών στην Ισλανδία για έναν μικροαστό μεροκαματιάρη και μια φοιτήτρια μαιευτικής είναι ένα παράλογο σχέδιο που τέλος πάντων «γιατί δεν πάτε καμιά Χαλκιδική βρε παιδιά μου». Δεν πρέπει να το παίρνει κανείς αψήφιστα και «έλα μωρέ, θα τα βρούμε, μωρό μου», καθώς θα πρέπει να ετοιμαστεί για σφίξιμο πολλών μηνών.

Είναι, όμως, ένα ασύγκριτα μοναδικό μέρος και παντελώς ξένο με οτιδήποτε έχετε δει ακόμα και στο ομορφότερο μέρος της χώρας μας. Αν μπορείτε να μαζέψετε 1.000€ έκαστος τότε τα παρακάτω που πρόκειται να διαβάσετε θα είναι μια απλή εισαγωγή για τον όγκο των εικόνων που θα σας ακολουθούν σε όλη σας τη ζωή. Για τους υπόλοιπους/ες που έχουν άλλο ονειρεμένο προορισμό σημειωμένο στο bucket list ακολουθήστε μας σε ένα Roadtrip 2.000 χιλιομέτρων στην άκρη του κόσμου.

Το πρώτο βήμα φυσικά είναι να κλείσεις τα εισιτήρια. Από εκεί και μετά συνειδητοποιείς ότι όντως θα πας. Κάνοντας την επιλογή να μειώσουμε το κόστος όσο γίνεται διαλέξαμε να κοιμηθούμε σε αεροδρόμια για να πετύχουμε τα φθηνότερα εισιτήρια. Μέρη όπως το πάτωμα, οι καρέκλες των duty free μαγαζιών και γενικά όλα τα «βολικά» μέρη που βρεις σε ένα αεροδρόμιο σε κάνουν να λαχταράς να ανέβεις στο επόμενο αεροπλάνο για να ξεκουραστείς. Έτσι οι 6.30 ώρες στον αέρα φεύγουν νεράκι…

Το επόμενο μεγάλο βήμα ήταν να μαζέψουμε τα 600 ευρώ περίπου που θα κόστιζε το αυτοκίνητο μέσα στο οποίο θα κοιμόμασταν, θα ζούσαμε, θα ταξιδεύαμε πάνω σε αυτό το βράχο που είναι ένα θαύμα της φύσης και θα κρυβόμασταν τα βράδια κάτω από το Βόρειο Σέλας.

Δηλαδή σχεδόν όλο το budget είναι τα μεταφορικά και το αυτοκίνητο… υπάρχει λόγος. Η νομαδική ζωή που σκοπεύαμε να κάνουμε είχε σχεδόν μηδαμινά έξοδα. Προσωπικά, διαλέξαμε το γραφείο GO Campers γιατί μας φάνηκαν οι πιο ζεστοί Ισλανδοί (όσο γίνεται, φυσικά).

Προσγείωση, λοιπόν, στο Keflavik και κατευθείαν το ΚΤΕΛ για το Ρέικιαβικ ή μάλλον πιο σωστά στο προάστιο Hafnarfjörður (σε προκαλώ να το πεις φωναχτά) για να πάρουμε το αμάξι. Ακόμα θυμάμαι τον καημένο Kristófer, ο manager, να μου εξηγεί με παράπονο πως οι 35 βαθμοί του Ιουλίου στην Ελλάδα έκαναν τις διακοπές του Κόλαση του Δάντη.

«Δεν μπορείς να καταλάβεις, είναι μια θερμοκρασία που δεν έχει γνωρίσει ποτέ στη ζωή του ένας Ισλανδός…ήταν ένα μαρτύριο». Ο Kristófer είναι 26 χρονών και παρεμπιπτόντως κάπως έτσι θα ήταν η μηδενική ανεργία στη χώρα μας. Οι πάντες δουλεύουν σε αυτό το μέρος.

Μοιράστηκε μαζί μας μερικές πληροφορίες για το ταξίδι, που ήδη γνωρίζαμε γιατί απλά δεν πας στην Ισλανδία χωρίς ένα στοιχειώδες πλάνο και φύγαμε για… το σούπερ μάρκετ.

Μακαρόνια, αυγά, καφές και νερό για να εφοδιάσουμε το-κινητό-μας-σπίτι ακόμα και για 3ήμερο αποκλεισμό σε περίπτωση χιονοθύελλας. Αν νομίζετε ότι υπερβάλω απλά κάντε μια αναζήτηση «Ισλανδία, καιρός, ιστορίες τρόμου» και θα καταλάβετε. Μιλάμε για άγρια, ωμή βία εκ μέρους της φύσης που ευτυχώς δεν συναντήσαμε καθόλου στη διάρκεια του roadtrip.

Έτοιμοι και γεμάτοι τρέλα αρχίσαμε να καταπίνουμε χιλιόμετρα. Στόχος; Ο κύκλος της χώρας και λίγο παραπάνω. Όσο το Citroën Berlingo άντεχε δεν θα σταματούσαμε. Άλλωστε, πως να τα παρατήσεις; Μιλάμε μεν για 2.000 χιλιόμετρα χωρίς ουσιαστική ξεκούραση (όχι δεν ήταν άνετα στην καρότσα του αμαξιού) αλλά δεν νιώθεις απολύτως τίποτα. Είσαι όλες τις στιγμές μουδιασμένος.

Σε κυριαρχεί ο θαυμασμός. Σε κάθε στροφή κυριολεκτικά χάναμε το μυαλό μας. Μια ευκαιρία για φωτογραφία ή απλά να αφουγκραστείς το τοπίο κάθε 10 λεπτά. Ειδικά η νότια πλευρά της νησιωτικής χώρας στην οποία συνήθως μένουν οι τουρίστες είναι πολύ πυκνή σε αξιοθέατα.

Στη γνωστή διαδρομή Golden Circle μπορείς να θαυμάσεις τα περισσότερα και να φύγεις ευχαριστημένος. Όμως εμείς ζητούσαμε κάτι παραπάνω, πραγματική περιπέτεια.

Προχωρήσαμε γιατί όπως και να έχει δεν μπορείς να μη θαυμάσεις μέρη όπως το Þingvellir National Park όπου η γη χωρίζεται στα δύο και με ένα βήμα βρίσκεσαι στην Αμερική και με το άλλο στην Ευρασία.

Λίγο παρακάτω συναντάς ένα μέρος πραγματικά μοναδικό: εκεί όπου η γη πέρδεται (δεν είναι αστεία αυτά τα πράματα, μπορεί να καείς και ζωντανός). Αναφέρομαι, δηλαδή, στον μεγάλο θερμό πίδακα Geysir όπου αν εξαιρέσεις την απαράδεκτη μυρωδιά από το θειάφι κατά τα άλλα μένεις σύξυλος από την ορμή του νερού που εκτοξεύεται στον ουρανό.

Ενώ σε μισή ωρίτσα βρίσκεσαι σε ένα ασύγκριτο θέαμα. Κάτι που δύσκολα ξεχνιέται. Ο πανέμορφος καταρράκτης Gullfoss. Και κάπου εδώ τελειώνουν οι τοποθεσίες που μπορείς να προφέρεις χωρίς να στραμπουλήξεις τη γλώσσα σου.

Το βράδυ μας βρίσκει ξεθεωμένους να έχουμε παρκάρει το σπίτι μας κοντά σε έναν καταρράκτη τον οποίο θα επισκεπτόμασταν το επόμενο πρωί. Ενώ ήταν πίσσα σκοτάδι λίγο γνωρίζαμε ότι είχαμε σταματήσει ακριβώς μπροστά στον πανέμορφο Gljúfrabúi (δεν πειράζει κι εγώ δεν μπορώ να το πω). Ξυπνήσαμε, λοιπόν και είδαμε το θαύμα. Σαν διαφήμιση του nescafe ένα πράμα.

Ένα σκηνικό που θα το ζούσαμε ουκ ολίγες φορές. Πέφτεις για ύπνο στην άκρη του δρόμου και ξυπνάς μπροστά σε μια ζωντανή ζωγραφιά. Νιώθεις την αναπνοή της γης και το πόσο ευαίσθητη είναι. Οι παγετώνες για παράδειγμα είναι ένα δώρο για την Ισλανδία και για όλη την ανθρωπότητα. Σκεφτείτε ότι σε αυτή την χώρα οι βρύσες των σπιτιών στάζουν τον κρυστάλλινο λιωμένο πάγο που φτιάχτηκε εκεί μετά από χιλιάδες χρόνια και φυσικά πολύ πριν την άφιξη του Homo Sapiens.

Όμως εκεί μπορείς να δεις και το δράμα της κλιματικής αλλαγής όταν ο Ατλαντικός ωκεανός συναντάει τον παγετώνα Vatnajökull, τον τρίτο μεγαλύτερο στην Ευρώπη, και καταπίνει τα τεράστια κομμάτια πάγου του. Το θλιβερό υπερθέαμα συμβαίνει σε μια παραλία που νομίζω περισσότερο κατ΄ ευφημισμόν ονομάζεται «Diamond Beach».

Περνώντας τους παγετώνες αρχίζεις σιγά – σιγά και συνειδητοποιείς ότι απομακρύνεσαι από τον πολιτισμό. Ατέλειωτες εκτάσεις λάβας κατάμαυρης και τόσο «εξωγήινης» για εμάς, που τις εναλλάσσονται άλλες τόσες ατέλειωτες εκτάσεις λάβας που ευτυχώς τις έχει καλύψει ένα ντόπιο είδος από βρύα και έτσι δημιουργούν ένα εφέ από «πράσινα προβατάκια». Είναι το μόνο που μπορούσα να σκεφτώ σε όλη τη διαδρομή, ατελείωτα πράσινα προβατάκια.

Κάθε τόσο την επέλαση των βρύων διαταράσσει ένα μοναχικό σπιτάκι κάποιου αγρότη. Αλλά μιλάμε για πολύ μοναχικό. Κοντινότερο σπίτι κανένα δίωρο με καλές καιρικές συνθήκες. Λογικό να γίνονται οι σύγχρονοι Βίκινγκς, όπως κι οι πρόγονοί τους, τόσο δυνατοί χαρακτήρες και ανεξάρτητοι. Κάτι που φάνηκε και στον τρόπο που αντιμετώπισαν το ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Ένωση όταν καταστράφηκαν οικονομικά, αλλά αυτό θα το δούμε παρακάτω.

Κάπου εδώ ανηφορίζουμε για τα βουνά όπου έχει σχεδόν πάντα χιόνι (δεν ξέρω αν σας λέει κάτι φίλοι του GoT), τάρανδους να τριγυρίζουν ανενόχλητοι και κάπου εκεί μπορείτε να βρείτε δύο Έλληνες που είχαν την φαεινή ιδέα να βγάλουν το βράδυ μέσα σε ένα αμάξι στο «τέρμα Θεού» μόνο και μόνο για να δουν το… Βόρειο Σέλας.

Αλλά πριν από αυτό να τονίσω ότι εκεί που κοιμηθήκαμε δεν ήταν καθόλου καλή ιδέα, το τόνιζε άλλωστε και η πινακίδα που βρήκαμε στο δρόμο μας: «Η κατασκήνωση εδώ γίνεται με δική σας ευθύνη καθώς, αν υπάρξει ανάγκη, η βοήθεια θα χρειαστεί έως και 6 ώρες για να φτάσει σε εσάς. Να τονίσουμε ότι θα πληρώσετε και τα έξοδα μετακίνησης ή της επιχείρησης διάσωσής σας». Γενικά από ό,τι κατάλαβα: μην το επιχειρήσετε αν έχετε κάποιο πρόβλημα υγείας και δεν είστε σίγουροι για τον καιρό.

Παρόλα αυτά, το Βόρειο Σέλας ή Aurora Borealis είναι από τις πιο μαγικές και αλλόκοσμες εμπειρίες που μπορεί να ζήσει κάποιος. Είχαμε την ευκαιρία να το δούμε πολλές φορές όσο πηγαίναμε όλο και πιο βόρεια στη χώρα και μακρύτερα από τον πολιτισμό αλλά εκείνη η βραδιά που το βλέπεις για πρώτη φορά δεν περιγράφεται. Τρίβεις τα μάτια σου καθώς βλέπεις ένα τεράστιο πράσινο ποτάμι πάνω από το κεφάλι σου να χορεύει και να πάλλεται.

Οι επόμενες ημέρες θα ήταν εξίσου συγκλονιστικές αλλά εκείνη η νύχτα που είδαμε το Σέλας και λίγο πιο αργά που μας επισκέφθηκαν οι πεινασμένοι τάρανδοι, μήπως και βρουν αποφάγια, ήταν σίγουρα το αποκορύφωμα του ταξιδιού. Φυσικά, μας περίμεναν άλλα 1.000 χιλιόμετρα περίπου στην λιγότερο τουριστική πλευρά του νησιού, με φώκιες που σου κάνουν κόλπα στην παραλία του Hvítserkur για να τις απολαύσεις ή τα γεωθερμικά λουτρά του Mývatn που προτιμούν οι ντόπιοι περισσότερο από το Blue Lagoon.

Tο Blue Lagoon όπου προσωπικά θα πρότεινα να ΜΗΝ επισκεφθείτε μιας και έχει ατελείωτες άλλες θερμές φυσικές πισινούλες σε όλη τη χώρα όπου το κακό δεν έχει παραγίνει τόσο με τους τουρίστες. Τόσες μαγευτικές στροφές στα ανατολικά Φιόρδ και τόσες στιγμές ξεγνοιασιάς που μόνο από ταινίες θα μπορούσες να «ζήσεις».

Μιλάμε ξεκάθαρα για μια χώρα διαμάντι που σίγουρα αν αποφασίσεις να την εξερευνήσεις σε βάθος θα τρομάξεις με τον πλούτο που είχε κάποτε η γη. Και το διατυπώνω έτσι γιατί πολλά μέρη στην Ισλανδία σου δίνουν την εντύπωση ότι είσαι ο πρώτος άνθρωπος που τα επισκέπτεται. Ίσως σε αυτό να βοηθάει το πόσο σοβαρά παίρνουν την προστασία του φυσικού τους περιβάλλοντος.

Για παράδειγμα, δεν μπορώ να μην αναφέρω την στεναχώρια να μην μας επιτρέψουν την είσοδο στον γνωστό περίπατο ως στις θερμές πηγές στην κοιλάδα του Reykjadalur καθώς ήταν παντελώς κλειστός με ποινή φυλάκισης για όποιον αψηφούσε τον νόμο. Μόνο και μόνο επειδή οι τουρίστες έγιναν τόσοι πολύ που κινδύνεψε το οικοσύστημα. Δυστυχώς, στεκόμουν εκεί στην άκρη του κόσμου και έκανα τον παραλληλισμό τις πανέμορφες παραλίες της Χαλκιδικής που και φέτος το καλοκαίρι θα γεμίσουν με τόνους σκουπίδια. Φυσικά, οι παραλίες μας δεν κλείνουν, είναι «η βαριά μας βιομηχανία». Κι ας μην έχουμε στο τέλος μέρος να περπατήσουμε από τα σκουπίδια.

Νομίζω πως μπορούμε να διδαχθούμε τόσα πολλά από αυτήν την νησιωτική χώρα των «βαρβάρων». Όχι μόνο για το πώς να εκμεταλλευτείς τον πλούτο της χώρας σου χωρίς να την καταστρέψεις αλλά και από το τρόπο που αντιμετώπισαν με φοβερά συσπειρωμένη δύναμη την καταχρηστική συμπεριφορά του ΔΝΤ, των τραπεζών και την Ευρωπαϊκή Ένωση όταν κατέρρευσαν και αυτοί οικονομικά.

Σε αντίθεση με την Ελλάδα, η ανάκαμψη της Ισλανδίας ξεκίνησε το 2011, που δεν προήλθε από την επιβολή σκληρών μέτρων λιτότητας αλλά από τη στήριξη της εγχώριας οικονομίας και κυρίως του τουρισμού, της αλιείας και των εξαγωγών αλουμινίου. Ο ίδιος ο πρόεδρος, Ράγκναρ Γκρίμσον είχε απορρίψει εξαρχής τις συμβουλές των διεθνών οργανισμών για την εφαρμογή μέτρων λιτότητας. Ξέρετε ποιοι έπαθαν τα ίδια αλλά δεν το πολυσκέφτηκαν και έκαναν ό,τι τους είπαν;

Γυρνώντας όμως από αυτήν τη χώρα της λάβας, του χιονιού και των ηφαιστείων σκέφτομαι πως δεν ήταν καθόλου τυχαία η επιτυχία των Ισλανδών. Όλο το οικονομικό σύστημα και όλα τα ιδρύματα έπεσαν κάποτε να τους κατασπαράξουν επί της ουσίας και αυτοί δυνατοί ως προσωπικότητες αλλά και ως κοινωνία, θες εξαιτίας της δύσκολης ζωής στη χώρα τους, θες λόγω του προτεσταντισμού ή λόγω των σκληροτράχηλων προγόνων τους δεν υπέκυψαν και έφτιαξαν από την αρχή τη χώρα τους που πλέον χαίρεται μια τεράστια αύξηση στον τουρισμό, μηδενική ανεργία, ασφάλεια και ευημερία. Μπορούμε να διδαχθούμε τόσα πολλά από αυτήν την κουκκίδα στον χάρτη.