Σικελία: 10 πράγματα που έμαθα εκεί

Υπάρχουν τόποι που η πραγματικότητα τους καταφέρνει να σταθεί αντάξια ή και να ξεπεράσει το μύθο που κουβαλούν. Ο ιταλικός νότος είναι ένας τέτοιος τόπος.

1. H Σικελία είναι ο τόπος που φιλοξενεί όλα τα σημάδια της ιστορίας πάνω στην ηφαιστειακή γη της. Τόπος πολλών πολιτισμών που συναντήθηκαν και άφησαν το στίγμα τους πάνω στο νησί. Η Μεγάλη Ελλάδα των κλασσικών χρόνων με τους καλοδιατηρημένους ελληνικούς ναούς που βρίσκονται διάσπαρτοι σε πόλεις κυρίως στο νότο της, συναντιέται με την Αράβικη αρχιτεκτονική, με βυζαντινά τείχη και μπαρόκ κτήρια της μετα-αναγεννησιακής εποχής.

2. Οι Σιτσιλιάνοι διατηρούν ακόμα την ισχυρή ταυτότητα τους. Η γλωσσική διάλεκτος που έμεινε αναλλοίωτη μέχρι σήμερα, η οικογενειακή ζωή και οι δεσμοί που προστατεύονται πάση θυσία και θεωρείται ιερό σημείο αναφοράς της καθημερινότητας τους και η επιμονή τους στην άρνηση να δεχτούν εύκολα την αλλαγή. Από τη φημισμένη κουζίνα τους που διατηρεί την ταυτότητα της ιστορίας και κανένα ρεύμα νεοτερισμού δεν την αλλοίωσε, μέχρι τα χωριά που συνεχίζουν τη ζωή τους κάτω από την ενεργή Αίτνα που σε πείσμα δεν τα άφησαν να ερημώσουν και συνεχίζουν την καθημερινότητα τους κόντρα στις ολικές καταστροφές που έχουν υποστεί από τη λάβα και τους σεισμούς.

3. Όταν πέφτει το βράδυ τα σπίτια των σιτσιλιάνων σε πολλά μέρη μένουν ερμητικά κλειστά και σκοτεινά. Ούτε φως και ούτε ανοικτά παράθυρα. Ακόμα και στις μεγάλες πόλεις που είναι πολύ ζωντανές, όπως το Παλέρμο. Όμως η ζωή συνεχίζεται στο εσωτερικό των διαμερισμάτων κανονικά. Η φημισμένο ρήση «δεν ξέρω τίποτα, δεν είδα τίποτα, δεν ήμουν εκεί κι αν ήμουν, κοιμόμουν» μάλλον αποδεικνύεται ότι ισχύει και σήμερα. Ακόμα και ένας τουρίστας μπορεί να συναντήσει τη μαφία, αλλά σίγουρα δεν θα το γνωρίζει. Αντίθετα όμως ως ταξιδιώτες αισθανθήκαμε απόλυτα ασφαλείς και οι ντόπιοι είναι πολύ φιλικοί και έτοιμοι να πιάσουν κουβέντα μαζί μας.

4. Η σχέση τους με τη θάλασσα ήταν μάλλον κακή. Εξάλλου ποτέ δεν καταγράφηκαν στην ιστορία ως εξερευνητές- θαλασσοπόροι, παρ΄όλου που ζουν από τη θάλασσα. Οι περισσότερες παραλιακές μεγάλες πόλεις έχουν αποκλείσει το λιμάνι και το παράκτιο μέτωπο τους από τους κατοίκους τους. Οι κάτοικοι της Κατάνια, των Συρακουσών και του Παλέρμο π.χ δεν έχουν άμεση πρόσβαση στην απρόβλεπτη θέα της Μεσογείου. Η επιβλητική σκιά της Αίτνα και των καταστροφικών εκρήξεων και όχι η θάλασσα μαγνήτιζε όλη τη ζωή και το βλέμμα των πόλεων. Τα τελευταία όμως χρόνια παρατηρείται μια στροφή, ίσως και για τουριστικούς σκοπούς αξιοποίησης του παραλιακού μετώπου.

5. Οι παραλίες στο νότο είναι πολύ καθαρές αλλά πολύ ρηχές και αναξιοποίητες εντελώς. Τα beach bar ελάχιστα, και οι βουτιές στη μεγάλη πράσινη, συνοδεύονται στις μεγάλες οικογενειακές παρέες, από καρπούζια και φραγκόσυκα κάτω από την ομπρέλα, και δίπλα στη καυτή σχεδόν, κίτρινη άμμο. Αντίθετα οι παραλίες στο βορρά είναι πιο σκούρες, από το ηφαιστιογενές έδαφος, και όχι τόσο ρηχές. Οι πιο δραματικές βρίσκονται στα νησιά του Αιόλου.

6. Η κουζίνα της, το μεγάλο ατού. Κυριαρχεί η μελιτζάνα, η ντομάτα, το κρεμμύδι τα ψάρια και ο βασιλικός. Παραγγείλετε caponata, το εθνικό τους φαγητό από την cucina povera, (ντομάτα, μελιτζάνα, σέλινο, κάπαρη, ελιές, σταφύλια, κουκουνάρι, ξύδι και ζάχαρη), arancini (τηγανητά κεφτεδάκια ρυζιού με ψάρι) και τα canoli (γλυκό με σκληρή ζύμη γεμιστή με τυρί ριγκότα). Αν και όλη η Ιταλία φημίζεται για το gelato της, στη Σικέλια θα δοκιμάσεις το καλύτερο σε όλη τη χώρα. Επηρεασμένοι από την Ανατολή και τη Β. Αφρική, χρησιμοποιούν πλούσια κρέμα γάλακτος που δίνει πιο παχιά γεύση στα παγωτά τους και ένα διαφορετικό άρωμα. Οι Σικελοί σήμερα είναι πολύ περήφανοι για το κρασί τους. Στο έφορο και ζεστό από τη λάβα έδαφος της Αίτνα κυριαρχούν αμπελώνες με πιο γνωστές ποικιλίες το το Malvasia και το Marsala.

7. Η πικρή σοκολάτα στην πόλη Μοdica είναι το καλά κρυμμένο μυστικό της Σικελίας. Παρασκευάζεται σύμφωνα με την παράδοση των αρχαίων Ατζέκων, που έφεραν μαζί με το κακάο οι Ισπανοί κατακτητές. Από τότε δεν άλλαξε ποτέ τον τρόπο παρασκευής της, ακόμα και όταν μεσουρανούσε η παρασκευή της σοκολάτα γάλακτος. Τη χρησιμοποιούν τριμμένη σε σάλτσες που συνοδεύουν το κρέας και τις σαλάτες, ενώ τη θεωρούν αφροδισιακό και την ενισχύουν με τσίλι, εσπεριδοειδή, μπαχαρικά.

8. Λατρεύουν ακόμα τα παλιά τρίκυκλα της δεκαετίας του 60 και 70, τα κατσαριδάκια που κατέκλυσαν την Ιταλία μετά τον πόλεμο, και τις seventies vespas, που με ευλάβεια σκύβουν με τις ώρες κάτω από τις μηχανές τους προσπαθώντας να τα επιδιορθώσουν και όλο καμάρι μετά να κάνουν passageta στα στενά δρομάκια. Τα φανάρια στους δρόμους είναι ελάχιστα. Φαίνεται πως το τεράστιο κυκλοφοριακό πρόβλημα που είχαν στο παρελθόν αντιμετωπίζεται σήμερα με συχνούς κυκλικούς κόμβους. Είναι όμως πολύ επικίνδυνοι οδηγοί και λειτουργούν λιγότερο με τη λογική και τους κώδικες κυκλοφορίας.

9. Στα στενά του Παλέρμο θα συναντήσεις όλο τον νεοϊταλικό ρεαλισμό. Στενά δρομάκια, με απλωμένες μπουγάδες, φασαριόζικα παλιά καφενεία που δεν τα πειράζει ο χρόνος. Οι Σικελοί δεν φοβούνται να εκτεθούν. Φωνάζουν, χαίρονται, μαλώνουν και γελούν με έναν αληθινό αυθορμητισμό που ταιριάζει απόλυτα στο μεσογειακό ταπεραμέντο τους.

10. Ακόμα και στη Σικελία υπάρχει ο αναξιοποίητος φτωχός νότος και ο τουριστικός και πιο πλούσιος βορράς. Στις νότιες ακτές της θα συναντήσεις μικρές κωμοπόλεις, ψαροχώρια με συνωστισμένες ψαρόβαρκες τη μέρα και εξαφανισμένες το σούροπο, παραλίες γεμάτες ζωντάνια και φωνές, ακόμα και φτωχική γκάσπα στη Μazzara Del Vallo. Εκεί η Μεγάλη Ελλάδα ανταγωνίζεται σθεναρά την κλασική. Η κοιλάδα των Ναών στον Ακράγαντα, και το αρχαιολογικό πάρκο στο Σελινούντα είναι πραγματικά αριστουργήματα, ενώ θα λατρέψετε το Νότο, μια ολόκληρη πόλη Μπαρόκ.

Από την άλλη στη βόρεια Σικελία με το στολίδι της την τουριστική και όχι αδίκως Taormina και την  Isola bella, την Cefalu, το Trapani, το Εrice και το πολύβουο Παλέρμο, δεσπόζουν οι πολυτελείς οίκοι τα ακριβά σκάφη, μόδας, τα ακριβά εστιατόρια και οι περιζήτητες παραστάσεις αρχαίων τραγωδιών στα αρχαία ελληνικά θέατρα τα καλοκαίρια. Εδώ είναι η Dolce Vita.

Στη Σικελία  φτάνεις πολύ εύκολα από την Ελλάδα με την πτήση της Aegean από Αθήνα για Κατάνια και από κει όλοι οι δρόμοι είναι ανοικτοί για να τη γνωρίσεις!