Ταξιδιωτικό ημερολόγιο: Ένα μαγικό οκταήμερο στο Περού

Εικόνες: Τέρψη Χατζούλη

Είχα πει πριν ξεκινήσω, ότι θα προσπαθήσω να κρατήσω ένα ταξιδιωτικό ημερολόγιο. Τελικά, το έκανα δημόσιο και φεισμπουκικό.

Κρατούσα κάποιες σημειώσεις ώστε να θυμάμαι και στο τέλος κάθε μέρας, έστηνα την ανάρτηση με την διάθεση που είχα κάθε φορά και το συνόδευα από τις φωτογραφίες της μέρας. Αυτό ήταν το task μου, η προσωπική μου διακονία και, να το ξέρετε, πολλές φορές ήμουν τόσο κομμάτια που δεν άντεχα να γράψω τίποτε, αλλά τελικά i did it!

Πρωτοχρονιά, 1η μέρα, Περού, Λίμα 

Προσγειωνόμαστε στη Λίμα, πρωτεύουσα του Περού και  είναι πρωί, πρωτοχρονιά και καλοκαίρι! Συναντήσαμε πολλούς ευγενικούς και εξυπηρετικούς ανθρώπους, που μας έκλεισαν ταξί, μας οδήγησαν εδώ κι εκεί, όλα σε άπταιστα ισπανικά που τα εκφέρουν σαν γλωσσοδέτες. Μας κόρναραν όλοι οι ποδηλάτες, όλοι οι οδηγοί ταξί και αυτοκινήτων, έτσι, για χαιρετισμό. Στο πρώτο πάρκο που βγήκαμε, κολλήσαμε με τις άπειρες γάτες. Είπαμε να πιούμε έναν καφέ, κάναμε 15 λεπτά να συνεννοηθούμε για έναν κρύο, ανάβουμε κι ένα τσιγάρο, είμαστε σε στέρηση με τόσες ώρες πτήσης και μας λένε απαγορεύεται. Το μαγαζί τελείως έξω στο μεταξύ, νιώθω να είμαι στην Ελβετία. Δεν είχαμε μόνον εμείς την ιδέα να ξεχυθούμε για βόλτες στη Λίμα, αλλά και τα 11 εκατoμμύρια του κόσμου εδώ βγήκαν για μπάνιο, σε πάρκα, για βόλτες, φαγητό κλπ. Η κίνηση των αυτοκινήτων τραγική. Η οδηγική συμπεριφορά τραγικότερη, αλλά αυτοί, κάπως τα βρίσκουν, μεταξύ τους. Περιδιαβαίνοντας τις γειτονιές, με τα murals, τα κιόσκια, τα μωρά και τις μάνες, αντικρύζουμε θάλασσα. Ειρηνικός!! Ειρηνικέ, από εδώ η παρέα μας! Είμαστε στη γειτονιά Miraflores,  με τα εκατομμύρια λουλουδιών. Plaza des Armas το βράδυ, όνομα και πράγμα, Στο ιστορικό κέντρο της Λίμας, παντού χιλιάδες κόσμου, και εκατοντάδες οπλισμένοι αστυνομικοί. Κάπου βλέπουμε το αμφίσημο σύνθημα. “Έχουμε το Περού που θέλουμε”

2η μέρα, από Λίμα σε Cusco

Ο 100% περουβιάνικος καφές, δεν είναι ό,τι καλύτερο. Όπως λένε τα ξαδέρφια μου που εμπορεύονται καφέ και έχουν κάνει πολλές γευσιγνωσίες, είμαι ο τύπος που του αρέσουν τα χαρμάνια, όχι οι μονοποκοιλιακοί. Ευτυχώς έφερα κι από Ελλάδα τον δικό μου. Είμαστε άρρωστοι από τη διαφορά της ώρας και την κούραση; Όχι ακριβώς. Έχουμε κουραστεί πολύ, είμαστε κάπως εκστασιασμένοι χωρίς ίχνος αλκοόλ, εγώ έχω κι ένα αίσθημα “κενής κεφαλής” που λένε οι γιατροί, παρότι γεμάτη εντυπώσεις. Κατάπιαμε από ένα -δυο salospir, κάτι χάπια μελατονίνης, εγώ πήρα κι ένα atarax για την πτήση. So far so good. Γελάμε πολύ, περπατάμε πολύ, τρώμε universal food, πίνουμε πολύ νερό. Κοιμηθήκαμε τις ώρες μας, στην ώρα μας, πάνω κάτω. Προς το μεσημέρι όμως, πήραμε πτήση για τα βουνά κι εκεί έδειξε το πράγμα. Με το που κατεβήκαμε από το αεροπλάνο στο Κούσκο, (3.400 μέτρα) αλλού πατούσαμε αλλού βρισκόμασταν. Συχνές αναπνοές, μας συμβούλεψαν,  που, ωστόσο,  δεν έφερναν όσο οξυγόνο θέλαμε, ωστόσο.

Και κάτι σαν ίλιγγος. Μας παρέλαβε ο ξεναγός ήδη από το αεροδρόμιο και μας οδήγησε μέσα από τις κοιλάδες των Άνδεων στο Ογιανταϊτάμπο, ένα ορεινό χωριό, στα 2.900 μ. Εδώ νιώσαμε κάπως καλύτερα. Αύριο χαράματα ξεκινάμε για την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Ίνκας, για Μάτσου Πίτσου. Κάνει το κρυάκι του εδώ πάνω τη νύχτα. Παραγγείλαμε ένα τσάι με φύλλα κόκας, ήπιαμε καμιά 10αριά λίτρα νερό (συνιστάται), τα salospir μας, κομπλέ. Το Ογιανταϊτάμπο είναι όλο χτισμένο από τους Ίνκας, και τα σπίτια του, είναι από τότε  οι δρόμοι του, τα σοκάκια του, τα πάντα. Σε μια πλαγιά του βουνού, μας έδειξαν τα ψυγεία της εποχής τους, όπου φυλούσαν τα κρέατα, αφυδάτωναν τις πατάτες και τα λαχανικά τους και τα διατηρούσαν για  μια σεζόν. Παραδίπλα ήταν το στρατηγείο της περιοχής από όπου είχαν τα drones της εποχής, έλεγχαν τα πάντα και έστελναν αγγελιοφόρους – σκυταλοδρομείς μέχρι το Εκουαντόρ και την Βολιβία. Οι δρομείς, έτρεχαν κάπου 20χιλιόμετρα τη μέρα  και μετέφεραν με άβακες κωδικοποιημένα μηνύματα στον επόμενο. Ο.κ., δεν θα είχα καμία τύχη να με προσλάβουν για τη θέση. 

3η μέρα. Περού, Machu Picchu

Σχεδιάζοντας το ταξίδι ήδη από την Ελλάδα, αλλάξαμε πολλές φορές δωμάτια, πτήσεις κλπ ώστε να προλάβουμε να ανεβούμε στο Μάτσου ΠίΧτσου (έτσι προφέρεται στα κέτσουα, με Χ), σήμερα, καθώς από αύριο ή μεθαύριο μπορεί πάλι να μπει στη λίστα των μη επισκέψεων μνημείων, λόγω κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Θα δούμε. Η αρχαία πόλη είναι κρυμμένη πολύ καλά και είναι μακριά, πολύ μακριά. 

Ξεκινάς από το χωριουδάκι, (το Ογιανταϊτάμπο  ή το Άκουα Καγιέντες ) πηγαίνεις με τρένο στο φαράγγι του Ουρουμπάμπα για μιάμιση ώρα, μετά με λεωφορείο άλλη μισή για να φτάσεις στην είσοδο. Κάθε στιγμή, μέχρι 400 άτομα επιτρέπεται να βρίσκονται ταυτόχρονα στο χώρο. Ανεβαίνεις σκαλοπάτια πολλά, προχωράς για άλλα 70 μέτρα, σε ύψος, και έχεις την πρώτη σου πανοραμική θέα. Φτάσαμε πρωί,  8.30 η ώρα και ομίχλη κάλυπτε τα πάντα.

Οι ντόπιοι ξέρουν τον καιρό, είπαν θα ανοίξει και έτσι έγινε. Δεν ένιωθα καθόλου καλά, μέσα στα τεράστια βουνά, τα πόδια μου λύγιζαν από το φόβο αρκετές φορές.

Και ακροφοβία και υψοφοβία, και κλειστοφοβία, όλα τα έπαθα, αλλά ο στόχος να προσεγγίσω αυτό το μοναδικό μνημείο μου έδινε θάρρος και δεν ήθελα να κλάψω και τα 350 ευρώ που κοστίζει αυτή η εκδρομή, ούτε να παραδεχτώ ότι δείλιασα. Η φύση προς το τέλος της διαδρομής, ήταν απίθανη, ήπια ζούγκλα, με ό,τι καρπό βάζει ο νους. Εδώ έφτιαξαν αρχικά το ναό για να δοξάσουν τον θεό ήλιο και τη μάνα γη. Δεν ολοκληρώθηκε η πόλη, την εγκατέλειψαν στην ακμή της για να μην την βρουν οι Ισπανοί, όπως και έγινε, δεν την βρήκαν. Η κούραση, ο φόβος, αυτό το αίσθημα του κατεπείγοντος για να το προλάβουμε ανοικτό, η διαρκής ξενάγηση και το πλήθος του κόσμου, δεν άφησαν χώρο για μυσταγωγία. Ναι, ανέβηκα εδώ πάνω, αλλά το περίμενα αλλιώς. Έκατσα σ ένα σκαλάκι, έκοψα μια κλωστή από το φούτερ μου και την σκάλωσα σε ένα λουλούδι. Τα κάναμε και στην πέτρα του Απόλλωνα, στο χωριό μου, αυτά, –  αλήθεια. 

4η μέρα, Περού, Cusco.

Μέχρι στιγμής ό,που μείναμε ήταν υπέροχα, καθαρά, περιποιημένα, όλα λειτουργούσαν, οι άνθρωποι ευγενέστατοι και εξυπηρετικοί. Χθες, κλείσαμε στο άρπα κόλα ένα διαμέρισμα, που από τις φωτογραφίες και την τοποθεσία φαινόταν σούπερ. Δύο δωμάτια, δύο μπάνια, κεντρικότατο. Από μέσα, όμως ήταν ό,τι χειρότερο έχω δει σε ενοικιαζόμενο. Δήθεν tribal, με ό,τι τους βρέθηκε, τα δωμάτια ήταν όντως τόσα, είχε και σαλονάκι και κουζίνα επιπλέον, αλλά ήταν σε διάταξη βαγονιών, έμπαινες στο ένα μέσα από το άλλο. Βρωμιά απαράμιλλη, όλα χάλια. Φτάσαμε κατά τις 8 το βράδυ, έβρεχε καταρρακτωδώς, μας έπιασε αμέσως και η αδιαθεσία αφού ξαναβρεθήκαμε στα 3.400 μέτρα, ήμασταν για κλάματα. Ανοίγαμε τη βαλίτσα μας και λαχανιάζαμε από την έλλειψη οξυγόνου. Μείναμε με τα χίλια ζόρια 16 ώρες και εξαφανιστήκαμε, παρότι το είχαμε πληρώσει και για άλλες μέρες. Βρήκαμε ένα ξενοδοχείο εκεί κοντά, αξιοπρεπές και καθαρό. Θα ξεκουραστούμε επιτέλους. Αναγκαστικά μένουμε Κούσκο, δεν μπορούμε να κάνουμε καμία από τις διαδρομές που θέλαμε, ίσως κάποιες κοντινές.

Το Μά(χ)τσου Πίτσου, πράγματι έκλεισε σήμερα, από τους διαδηλωτές όπως και όλες οι βασικές αρτηρίες που οδηγούν σε τουριστικούς τόπους. Ρίχνουν επάνω στο οδόστρωμα τεράστιους κορμούς δένδρων ή ξηλώνουν τις ράγες των τρένων, ή βάζουν μια σειρά από κοτρόνες επάνω στην άσφαλτο. Πάντως το  έχω δει να συμβαίνει, με μια εντούρο μηχανή προσπερνάς τα εμπόδια και πηγαίνεις ό, που θέλεις. Στο μεταξύ τόσο βαριά που το περνάμε και το jet lag και την αρρώστια του υψόμετρου, αποφασίσαμε ότι η Λα Παζ που θα ήταν ο επόμενος προορισμός μας, μέσω της λίμνης Τιτικάκα, μάλλον για καλό μας δεν είναι προσιτή,  αφού είναι ακόμη ψηλότερα και θα γίνουμε χειρότερα κουδούνια. Έχουμε και τα γαστρεντερικά μας, παρότι τρώμε μόνον ασφαλή πράγματα.

Ξέρετε πώς αποδεκατίστηκαν οι γηγενείς όταν τους ανακάλυψαν οι Ισπανοί; Ναι, και με πόλεμο και σκλάβωμα και θανάτωση αλλά και με τις αρρώστιες που κουβάλησαν από την Ευρώπη. Χολέρα, σύφιλη, ιλαρά, ακόμη και τερηδόνα. Η εκδίκηση μοιάζει λοιπόν να είναι ένα πιάτο κρύο που το πληρώνουμε κι εμείς. Στο Κούσκο σε κατάσταση προσαρμογής λοιπόν, και ανάρρωσης. Βλέπω τον πελώριο Χριστό στο λόφο και τον διάχυτο συντηρητισμό του καθολικισμού, που τους φορέθηκε τόσο βάναυσα και είναι τόσο αταίριαστος στην ιδιοσυγκρασία τους και στεναχωριέμαι. 

5η μέρα, Περού, Cusco, Piscac

Το θαύμα έγινε! Ξυπνήσαμε κεφάτοι, χωρίς συμπτώματα, φάγαμε ωραίο πρωινό (και γιαούρτι!!), ο αέρας μας φτάνει για να ζήσουμε. Πήραμε ταξί και ξεκινήσαμε για το Πίσακ, μέσα στην ιερή κοιλάδα των Άνδεων. Κάναμε μια στάση σε φάρμα με λάμα, αλπάκα κλπ. Η μονάδα καθετοποιημένη, τα εκτρέφουν, τα κουρεύουν, γνέθουν και βάφουν το μαλλί τους, υφαίνουν ρούχα, κασκόλ, σκουφιά, πόντζο, κιλίμια. Είναι επισκέψιμες όλες οι μονάδες και σου μαθαίνουν να ξεχωρίζεις, από την υφή και άλλα χαρακτηριστικά,  τα ποιοτικά και χειροποίητα προιόντα. 

Μετά σου τα πουλούν, αν και είναι πανάκριβα. Στο Πίσακ, μας περιμένει η ιδιοκτήτρια του σπιτιού που θα φιλοξενήσει το ζευγάρι της παρέας μας για άλλους 5 μήνες. Ένα παλιό, μοναστηριακό κτίριο, με εσωτερική αυλή, υπέροχο κήπο και το σπίτι άπαιχτο! Καθόμαστε σε κάτι μαξιλάρες στο στέγαστρο του κήπου, το μωρό της παίζει, η γάτα έχει καβαντζώσει μια ινδιάνικη καλύβα που έφτιαξαν στην αυλή, η γιαγιά μου προσφέρει λουλούδια που κόβει από τον κήπο, εγώ τα μυρίζω, μου λέει τι είναι, δεν καταλαβαίνω στα ισπανικά, από την μυρωδιά των φύλλων στοιχηματίζω ότι είναι κίτρο ή λεμονόχορτο.

Τελικά είναι λουίζα. Κάνουμε βόλτα στην πόλη των 15.000 κατοίκων. Όπως όλα τα χωριά κι οι πόλεις τους, αν εξαιρέσεις τα παλιά κτίρια, τα νεόκτιστα δείχνουν άθλια, επειδή τα παρατούν στα τούβλα εξωτερικά. Έχουν τέτοιο δικαίωμα από την νομοθεσία τους, να κατοικήσουν και μετά να το αποπερατώσουν, πράγμα που δεν κάνουν ποτέ. Εσωτερικά είναι τέλεια, εξωτερικά, αταξία, ανομοιομορφία και ασχήμια. Το κέντρο τους είναι γεμάτο με μικρά σοκάκια και μαγαζάκια, ο κεντρικός δρόμος γεμάτος με τουκ τουκ, τα τρίτροχα μηχανάκια -καρότσες, που φοριούνται πολύ εδώ. Κάνουμε διάλειμμα σε ένα υπέροχο μαγαζί, σαν αυτά που βρίσκεις στο Πήλιο, μπαίνεις από το δρόμο, βγαίνεις σε μια εξέδρα στην πίσω πλευρά του μαγαζιού, υπαίθρια, το συγκεκριμένο μπροστά σε ένα βοτανικό κήπο. Πίνει η νεολαία πίσκο, ένα αλκοολούχο ποτό με χτυπημένο αυγό και ζάχαρη και εγώ καφέ. Τρώμε μπρουσκέτες με εξαίσιο ψωμί, παρθένο ελαιόλαδο, ντομάτα κι αβοκάντο και χειροποίητες τηγανητές πατάτες. Στρώσαμε το στομάχι μας για τα καλά. 

Επιστρέφουμε στο Κούσκο βραδάκι και νιώθουμε τόσο καλά, που το γιορτάζουμε και με την τοπική τους μπύρα, κουσκουένια, σε μπαράκι.  

6η μέρα, Περού, Cusco.

Περιδιαβαίναμε όλη μέρα αγορές, πλατείες, παζάρια, εστιατόρια και καφέ. Τεμπελιά, δηλαδή, αλλά από την άλλη όχι και τόσο, επειδή το κάναμε ποδαράτα και το ισιάδι σ’ αυτή την πόλη του μισού εκατομμυρίου, δεν είναι και στο φόρτε του. Ξεκινήσαμε από την πλατεία του Αγ. Πέτρου, όπου είχε λειτουργία, ψέλνανε-τραγουδούσαν πολύ ωραία. Η εκκλησία μέσα, καλή, έξω στολισμένη σαν λατέρνα, με κάθε είδους κιτσαριό. Η σκεπαστή αγορά στην ίδια πλατεία, είναι τεράστια και γεμάτη μαγαζιά που πουλούν τα ίδια πράγματα, στις ίδιες τιμές. Φαγητά έτοιμα, χυμούς, φρούτα, λουλούδια, αναμνηστικά. Το 85% είναι made in China. Ένα 15% που παιδεύεσαι να το ανακαλύψεις είναι χειροποίητα δικά τους. Σε όλα τα μαγαζιά, υπήρχαν παιδιά,  που έπαιζαν  μεταξύ τους ή αν ήταν μικρότερα, τα είχαν σε κούνιες ή σε χαρτόκουτα. Τα μωρά τους, είναι γλύκες και υπάρχουν πολλά μωρά, ο τόπος είναι γεμάτος. Δεν κλαίνε ποτέ, δεν φωνάζουν οι γονείς, δεν τα μαλώνουν, δεν χτυπούν φυσικά.

Ήταν ένα αγοράκι που είχε μουλαρώσει και δεν σηκωνόταν με τίποτε από το δρόμο. Με τί υπομονή ο μπαμπάς προσπαθούσε να το κάνει να προχωρήσει, δεν λέγεται. Εμείς βαρεθήκαμε να τους παρατηρούμε και φύγαμε. Όλοι στην αγορά, εκεί κατά τις 2 είχαν lunch break. Είτε ταπεράκι από το σπίτι, είτε σε γειτονικά εστιατόρια έτρωγαν το φαγητό τους. Οι γυναίκες από τη μια τρώνε απ’ την άλλη διαρκώς θηλάζουν. Φάγαμε κι εμείς, ο καθένας σε κάποια εκδοχή, τηγανητό ρύζι, νουντλς, κοτόπουλο, λαχανικά, κινόα.

Ψωνίσαμε σοκολάτες και καφέδες. Παρατηρήσαμε πόσο ευγενικοί, ήσυχοι, μειλίχιοι είναι. Δεν ακούς ποτέ φωνές, καυγάδες, τσαμπουκάδες, τίποτε. Μόνον από μεθυσμένους  τουρίστες βλέπεις τέτοιες συμπεριφορές.

Το βράδυ, βότκα λάιμ, πίσκο και κουσκουένια. Αποφασίζουμε να επιστρέψουμε ξενοδοχείο γιατί γίναμε πια ρετάλια και σταματώ ενστικτωδώς ένα ταξί γιατί δεν ήθελα άλλη ανηφόρα – μετά τη βότκα μάλιστα. Μπήκαμε μέσα για 750 μέτρα, δεν το πίστευε ο οδηγός, ακόμη γελάει.

7η μέρα, Περού, Cusco 

Ξενάγηση στα παλάτια των Ίνκας, μέσα στην πόλη και στις παρυφές της, που φυσικά, είναι ψηλά, ακόμη ψηλότερα. Η συνέχεια της ιστορίας διακόπτεται είτε από εμφύλιο πόλεμο μεταξύ των διαδόχων των βασιλιάδων και των υπηκόων τους, είτε επειδή έφτασαν οι Ισπανοί και τα ρήμαξαν όλα προκειμένου στη θέση τους να χτίσουν εκκλησίες και να τους αλλαξοπιστήσουν όλους, βιαίως. Τους έκοψε, όμως, ίσαμε τόσο, όσο να μην γκρεμίσουν και τις βάσεις των κτιρίων, οι οποίες είναι φτιαγμένες με κλίση, κάπως πυραμιδωτά, αυτό ήταν το εύρημα της εποχής για να τα κάνουν ανθεκτικά στους σεισμούς και εκ του αποτελέσματος κρίνεται αποτελεσματική μηχανική. Από κει και πάνω, έβαζαν τα δικά τους, εξώστες ξύλινους, παράθυρα με σταυρούς, ό,τι θύμιζε και υπενθύμιζε ποιος θεός κάνει κουμάντο πλέον. Κάποιος φιλότιμος επίσκοπος, πριν γκρεμίσουν αυτά που βρήκαν, κατέγραψε τα ευρήματα και τις πιθανές λειτουργίες τους. Π.χ. μια σπηλιά που λειτουργούσε ως  Μαυσωλείο, και στην οποία βρέθηκε μούμια επιφανέστατου προσώπου, θεωρούν ότι είναι του σημαντικότερου βασιλιά των Ίνκας, του Πατσακχιούτσα.

Είδαμε τόπους λατρευτικών τελετών, θυσιών, ταμάτων στην πατσαμάμα και στον πατσαπάπα, τη μάνα γη και τον πατέρα ουρανό. Στο Σαχσαουμάν, συναντήσαμε ένα τόπο με γιγαντιαίους βράχους τριγύρω και στη μέση λιβάδι, που τον ονομάζουν κεφαλή του πούμα, επειδή είναι στην κορφή του Κούσκο. Το ίδιο το Κούσκο έχει σχήμα που είναι σαν το σώμα του πούμα, το δε πούμα είναι το σύμβολο της δύναμης των Ίνκας. Ξάπλωσα κάτω στα χορτάρια, είχα τα σύννεφα τόσο κοντά μου, ο ήλιος έκαιγε το πρόσωπο, τα βουνά τριγύρω δεν ήταν πια τόσο απειλητικά, μονιάσαμε τόσες μέρες που είμαστε μαζί  κι ήταν το πιο μοναχικό και υπέροχο 20λεπτο στο μέχρι τώρα ταξίδι μας.  Μια άλλη εκδοχή για την ονομασία αυτού του τόπου, είναι ότι σημαίνει ευχαριστημένος αετός, εδώ έρχονταν λέει οι αετοί και ξεκουράζονταν. Εγώ ήμουν ήδη ο πιο ευχαριστημένος άνθρωπος!

Μετά προσεγγίσαμε και ένα ακόμη ψηλότερο σημείο, στα 3.800 μέτρα. Εμείς, και πάλι αγκομαχώντας κάναμε 300 μέτρα απόσταση, ο ξεναγός, έτρεχε πάνω κάτω να μας συγκεντρώσει πριν αφήσουμε τα κοκκαλάκια μας. Το όνομά του Βλαντιμίρ. Είχε πολλούς κομουνιστές, είπε, στο Περού, όταν γεννήθηκε και του έδωσαν αυτό το όνομα οι γονείς του, κομμουνιστές κι οι ίδιοι. Το βραδάκι φάγαμε ιταλικό φαγητό και μας το στόλιζαν με βρώσιμα πανσεδάκια. Νωρίτερα είχαμε δει έναν ανθισμένο θάμνο με κόκκινα χωνάκια, που είχε χίλια διαφορετικά ονόματα, ανήκει στην οικογένεια των φούξια και καλύτερα να το λέμε Incas flower, για να τελειώνουμε. Πήραμε homework: να πούμε 20 φορές το όνομα του θεού των Ίνκας. Tecsi muyooc pacha yachai punchao.

8η μέρα, Περού, Cusco, Morris Moray, Sallinerras

Εκδρομή σήμερα σε δυο ωραίους τόπους. Στο Morris Moray πρώτα. Δηλαδή σε οροπέδια των Άνδεων, όπου είχαν δημιουργήσει σε κυκλικά σχήματα, ζώνες καλλιέργειας. Κάτι σαν τις δικές μας ξερολιθιές, αλλά σε γιγαντιαίες διαστάσεις και σε πολλά διαφορετικά επίπεδα. Τι έκαναν οι άνθρωποι; Άλλαζαν τη σύνθεση του χώματος, έχοντας πρώτα παρατηρήσει τί χώμα χρειάζονται τα καλαμπόκια, οι πατάτες, τα φρούτα. Και έφερναν φυτά από άλλα μέρη, δοκίμαζαν και κατάφερναν με αυτό τον τρόπο να τα προσαρμόσουν σε εκείνη την περιοχή.

Προηγμένη αγροτική παραγωγή για την εποχή, ενθουσιάστηκα. Στο μεταξύ, σε όλους τους τόπους έχει τέτοια ποικιλία από μικροκλίματα, ώστε καταφέρνουν να φυτρώνουν τα πάντα. Καλλιεργούν ακόμη με τα χέρια, δύσκολα θα δεις κάποιο τρακτέρ ή πολύ περισσότερο μεγάλα αγροτικά μηχανήματα. Λίγο από παράδοση, λίγο από άποψη, λίγο από φτώχεια, έχουν κάνει πράξη αυτό που λέμε ήπια αγροτική ανάπτυξη και εν πολλοίς και την οικολογική καλλιέργεια. Μόνον σε πατάτες, υπάρχουν 4.700 διαφορετικές ποικιλίες. Είχαμε έναν ξεναγό απίστευτο, που μας εξηγούσε ότι το συνολικό σχήμα που δίνουν αυτές οι εκτάσεις, αν τις κοιτάξεις  από ψηλά, μοιάζει με απομίμηση συνουσίας, δείχνει καθαρά την ερωτική πράξη. Αυτός είναι κι ο λόγος που υπήρχαν περίπου 800 ναοί γονιμότητας στην κοιλάδα. Και το προχωρά και παραπάνω. Στο σώμα μας, λέει, η δεξιά πλευρά είναι πιο αναπτυγμένη και το ίδιο συμβαίνει και στον σχεδιασμό των φυτωρίων, ο δεξιός τομέας είναι μεγαλύτερος. Στο μεταξύ, οι υπόλοιποι, είναι τόσο νέοι που δεν έχουν υπόψη τους τον Έριχ φον Ντενικεν που μας έχει γεμίσει με τέτοιες ιστορίες από παλιά για να μας πείσει ότι τα σχεδίασαν εξωγήινοι.

Δεύτερος τόπος επίσκεψης οι αλυκές Sallinerras. Ενθουσιάζεσαι με τις αλυκές; Μα δεν έχω δει τέτοιες πουθενά και με συνεπήρε ο τρόπος παραγωγής, ίδιος εδώ και 10 αιώνες, ήδη από τους προ-ίνκας πληθυσμούς. “Και πού το βρίσκετε το αλάτι βρε σεις εδώ στα βουνά;” Α, έχει μια πηγή που βγάζει νερό πιο αλμυρό απ’ της θάλασσας, γεμίζουν τις δεξαμενές με το νερό, καθώς είναι καθοδικές στις πλαγιές των βουνών, ξεχειλίζουν οι ανώτερες και γεμίζουν τις κατώτερες, τα αφήνουν 3 εβδομάδες και μετά συλλέγουν κατά στρώματα. Πρώτα τον “αφρό”, το άσπρο αλάτι, μετά το ροζ, τέλος το καφέ, που είναι για ιατρικές χρήσεις, ποδόλουτρα  ρευματισμούς κλπ. Με το ροζ αλάτι μαγειρεύουν όλοι οι μεγάλοι σεφ του κόσμου και ο γνωστότερος του Περού, Gaston Acurio, για να ξέρετε. Αγοράσαμε σοκολάτες με αλάτι. 

Επιστρέψαμε στο Κούσκο. Δεν μπορούμε να ξεκουνήσουμε μακριά, δεν επισκεφτήκαμε την έρημο, ούτε την ζούγκλα, ούτε την λίμνη Τιτικάκα από την οποία θα περνούσαμε στη Βολιβία, βγάλαμε και την Βολιβία από το πρόγραμμα. Καλώς εχόντων σήμερα θα πετάξουμε για Σαντιάγκο στη Χιλή.

Πουπαναντσισκάμα, θα πει θα βρεθούμε ξανά, στα Κέτσουα. Δεν νομίζω, αλλά το φωνάξαμε δυνατά!

Αντί Επιλόγου

Θέλω να ευχαριστήσω κόσμο και λαό για αυτό το ταξίδι. Πρώτα απ’ όλα τον Άρη που με ενθάρρυνε με κάθε τρόπο και ανέλαβε το μεγαλύτερο μέρος από τις υποχρεώσεις μου σε αυτό το διάστημα. Και μετά τα παιδιά μας, που στην αρχή δεν το πίστευαν, μετά ζήλευαν και στο τέλος χόρευαν από χαρά που θα απαλλαγούν από τους ψυχαναγκασμούς μου, έστω για 3 εβδομάδες. Την μαμά μου, που στάθηκε στο πόδι μου, όσο μπορούσε, φροντίζοντας τα καθημερινά για το σπίτι, τους φίλους μου και συγγενείς που χαίρονταν με τη χαρά μου, που μου σύστησαν πρόσωπα, μου έφεραν σχετικά βιβλία, μου πήραν ταξιδιωτικά γκατζετάκια, μου τηλεφώνησαν ή μου έγραψαν για ευχές και καλό κατευόδιο. Το αναρτημένο, τελικά, ημερολόγιο, αποκάλυψε ότι είμαστε πολλοί με το ίδιο όνειρο, εύχομαι σε όλους να το πραγματοποιήσουν. Ευχαριστώ και εσάς, γνωστούς και αγνώστους fbκικούς φίλους για τα καλά σας λόγια που μου έδιναν κουράγιο να γράψω αλλά και την ικανοποίηση ότι από κάποιους διαβάζονται γιατί, κακά τα ψέμματα, αν δεν τα διάβαζε κάποιος δεν θα τα έγραφα και δεν θα τα ξαναζούσα.

Μερικά παραλειπόμενα:

📍 Το ταξίδι δεν ήταν με πρακτορείο, το σχεδιάσαμε μόνοι μας. Οι δυο ανηψιές μου και ο φίλος της μίας. Εγώ ήμουν η “τία” όπως λέγεται στα ισπανικά η θεία. 

📍Αρχικά θα πηγαίναμε στο Περού, θα κατεβαίναμε στην έρημο και μετά θα πηγαίναμε στην λίμνη Τιτικάκα, θα περνούσαμε από κει τα σύνορα και θα μπαίναμε Βολιβία, Λα Παζ, Αμαζονία και τέλος στο Σαντιάγκο της Χιλής. Με τα γεγονότα, τις απεργίες και τους κλειστούς άξονες στο Περού, δεν ήταν εφικτό αυτό το πρόγραμμα.

📍Ευτυχώς που μπορέσαμε να φύγουμε εγκαίρως από τη χώρα και να εκμεταλλευτούμε τις μέρες για το ταξίδι στην Χιλιάνικη Παταγονία που δεν ήταν στον αρχικό σχεδιασμό. Κάθε εμπόδιο για καλό, αλλά αυτό παραήταν καλό, απίστευτο!

📍Η κορυφαία τύχη μας ήταν ότι προλάβαμε να επισκεφτούμε το Μάτσου Πίτσου, την τελευταία μέρα που ήταν προσβάσιμο. Ο.κ, ξανάνοιξε, για λίγες μέρες και ξαναέκλεισε αλλά ποιος αντέχει να είναι στην αναμονή και στην αβεβαιότητα σε ξένο τόπο;

📍 Με τη νεολαία του ταξιδιού, τα πήγα καλά. Αποποιήθηκα τον ρόλο της μαμάς, της τίας κλπ και ήμασταν απλώς παρέα. Μιλήσαμε πολύ, γελάσαμε πολύ, πειραχτήκαμε πολύ, χορέψαμε, ψυχαναλυθήκαμε, κοιμηθήκαμε στους  ώμους των άλλων. 

📍Με κάνανε, μάλιστα, έξπερτ της τεχνολογίας. Με ένα κινητό και μόνον ήμουν τόσες μέρες, και να οι μεταφορές χρημάτων σε ενιαίο νόμισμα, να οι μετατροπές σε συνάλλαγμα χωρίς προμήθεια, όλες οι εφαρμογές μπήκαν στο κινητό, uber, booking , trip advisor, viator, όλα τα εισιτήρια, ξενοδοχεία, εκδρομές, από το κινητό, check in μαζί με βαλίτσα αυτόματα, με θαύμασα και εγώ η ίδια. 

📍 Κάθε ταξίδι έχει το φαντασιακό και το ρεαλιστικό του μέρος. Και τα δυο κομμάτια είναι φορτωμένα από τις προσωπικές ή συλλογικές μυθολογίες μας. Νομίζω ισορρόπησα καλά σ’ αυτή την τραμπάλα, με νέα ευχάριστα ξαφνιάσματα και αποδόμηση κάποιων άλλων. Τέλος καλό, όλα καλά.

Και στα δικά σας εύχομαι, σύντομα🌈🧿📸