Το «φάντασμα» που έμεινε από ένα χωριό διαμάντι της Βόρειας Ελλάδας

Τα χωριά της Ελλάδας ολοένα και ερημώνουν. Και αυτό δεν είναι είδηση. Συμβαίνει από την δεκαετία του 1960, όταν οι νέοι από τα ορεινά κυρίως χωριά προσπαθούσαν να κυνηγήσουν ένα καλύτερο μέλλον προς πιο μεγάλες πόλεις, αλλά και ως μετανάστες στο εξωτερικό, κυρίως στην Γερμανία.

Ένα τέτοιο χωριό εκπληκτικής ομορφιάς είναι ο Νικηφόρος, που τα σημάδια του χρόνου φθείρουν τα εγκαταλελειμμένα του κτίρια, παρ όλα αυτά δεν χάνει την μοναδικότητα του.

Ο Νικηφόρος είναι μία κωμόπολη του Παρανεστίου, σε υψόμετρο 240 μέτρα, και βρίσκεται 15 χλμ μακριά από την πόλη της Δράμας. 

Το χωριό βρισκόταν στην υποδιοίκηση (καζά) Δράμας κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα και είχε την ονομασία Νουραστλή. Σύμφωνα με τις στατιστικές του Βασίλη Κντσόφ («Μακεδονία, Εθνογραφία και Στατιστική»), το 1900 το χωριό είχε 90 μουσουλμάνους κατοίκους. Μετά την απελευθέρωση και την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, οι μουσουλμάνοι εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και εγκαταστάθηκαν στο χωριό Έλληνες πρόσφυγες. Το 1928 το χωριό είχε 1.100 κατοίκους και το 1940 1.213. Από το 1950 ο αριθμός άρχισε να μειώνεται, φτάνοντας τους 700 το 1961, τους 450 το 1991 και τους 300 το 2011.

Αυτό που κάνει το χωριό ιδιαίτερα ελκυστικό είναι ο ποταμός Νέστος, που αποτελεί πόλο έλξης για τους λάτρεις της φύσης και των extreme sports. Ο Νικηφόρος συνδέεται με την υπόλοιπη Ελλάδα οδικά αλλά και σιδηροδρομικά, σε μια διαδρομή με απέραντες εκτάσεις φυσικής ομορφιάς και πολλά γραφικά χωριά, η οποία καταλήγει στην Αλεξανδρούπολη, στο Σουφλί και την Ορεστιάδα.

Στην διαδρομή με το αυτοκίνητο, μπορεί να συναντήσει κανείς και το γεφύρι της Δράμας «Drama Koprusu», που συνδέεται με τον θρύλο του Ρομπέν των Δασών των Βαλκανίων. Οι τουρκικές παραδόσεις λένε ότι ο αντάρτης Χασάν ζούσε στην περιοχή, λήστευε τους πλούσιους και μοίραζε τα χρήματα στους φτωχούς και κατατρεγμένους. Κατά μια εκδοχή, τον σκότωσαν Τούρκοι στρατιώτες (Τζανταρμάδες), αλλά το όνομά του δεν ξεχάστηκε, κατά έναν άλλο θρύλο, ο Χασάν γλίτωσε και, μετά την ανταλλαγή, έζησε στην Τουρκία. Οι Τούρκοι εδώ και δεκαετίες αναζητούσαν την τοποθεσία μιας παλιάς γέφυρας της Δράμας, όπου έδρασε ο Χασάν, ενώ υπάρχει και ένα πολύ γνωστό δημοτικό τραγούδι (Drama Κoprusu – Της Δράμας το γεφύρι) που αναφέρεται στα ανδραγαθήματά του. Τελικά, κατάφεραν να εντοπίσουν, μελετώντας ιστορικά κείμενα της εποχής και γκραβούρες, το σημείο όπου βρισκόταν η γέφυρα και το παλιό υδραγωγείο, τα οποία αποτελούν πλέον πόλο έλξης Τούρκων τουριστών. Για τον προαναφερόμενο θρύλο υπάρχει το τραγούδι Drama Κoprusu που τραγουδούν σε ελληνική εκτέλεση η Μαρία Θωίδου και o Σωκράτης Μάλαμας. Από τον τρόπο κατασκευής και της τεχνοτροπίας των ερειπίων της πέτρινης υδατογέφυρας διαπιστώνεται ότι είναι Ρωμαϊκής εποχής και χρησίμευε για την μεταφορά νερού στην περιοχή του Νικηφόρου. Έχει 44 μέτρα μήκος με 1,5 μέτρο πλάτος και 5 μέτρα ύψος.

Στο χωριό υπάρχουν επίσης δύο εκκλησίες, και οι δύο του Αγίου Γεωργίου. Ο παλαιός ναός είναι χτισμένος το 1880 κατά την Τουρκοκρατία, ήταν τζαμί και λειτούργησε ως ναός μέχρι το 1980. Ο νεότερος θεμελιώθηκε στις 21/2/1975 και λειτούργησε το 1980.

Στον Νικηφόρο τίποτα από το παρελθόν δεν φαίνεται να έχει αλλάξει. Μόνο ο χρόνος είναι που έχει αφήσει την φθορά του επάνω σε αυτό το γραφικό χωριό με τα εντυπωσιακά σπίτια. Παλιά αρχοντικά, Οθωμανικού πέτρινα σπίτια με εντυπωσιακές σκάλες, παράθυρα και μπαλκόνια σπάνιας αισθητικής και τεχνοτροπίας. Πολλά από αυτά είναι ήδη αρκετά γκρεμισμένα και εγκαταλελειμμένα άλλα κρατάνε ακόμα την αίγλη τους.