Το μέλλον του τουρισμού

Λέξεις: Έφη Παπαδοπούλου

Το ταξίδι είναι η μετακίνηση ανθρώπων από το ένα μέρος στο άλλο ως ένας τρόπος για να αποκαταστήσουν την ψυχική και σωματική τους ισορροπία και είναι χωρίς αμφιβολία ο απόλυτος τρόπος για να συνδεθείς με έναν νέο πολιτισμό, μια τοποθεσία, νέους ανθρώπους, την παράδοση και τη φύση.

Τα ταξίδια και ο τουρισμός έχουν άμεσο κοινωνικό, πολιτιστικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο στις τοπικές κοινωνίες και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή τους.

Το τέλος του μαζικού τουρισμού

Από τη δεκαετία του 1950, ο μαζικός τουρισμός έχει γνωρίσει μεγάλη ανάπτυξη παγκοσμίως. Τα all inclusive πακέτα διακοπών προσφέρουν μια τεράστια γκάμα επιλογών στους ταξιδιώτες και υπόσχονται ξέγνοιαστες διακοπές στα προεπιλεγμένα από τον τουριστικό πράκτορα καταλύματα, δραστηριότητες, ποιότητα/ποσότητα διατροφής, όλα σε τιμή ευκαιρίας.

Καθώς οι αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους προσφέρουν φθηνές πτήσεις προσιτές για τη μεγάλη πλειονότητα των ανθρώπων, τα ταξίδια με αεροπλάνο δεν είναι πλέον μια ελιτίστικη δραστηριότητα.

Ο μαζικός ή γρήγορος τουρισμός ενθαρρύνει τον ταξιδιώτη να «καταναλώσει» σε σύντομο χρονικό διάστημα όσο το δυνατόν περισσότερα τουριστικά αξιοθέατα, σε ένα χρονικό όριο, και έτσι να αντιστρέψει τις ανθρώπινες ανάγκες για χαλάρωση και αναψυχή κατά τη διάρκεια των διακοπών του αντικαθιστώντας τες με σωματική και ψυχική καταπόνηση. Είναι αρκετά σύνηθες μάλιστα ταξιδιώτες να χρειάζονται μέρες ξεκούρασης μετά από τις διακοπές τους.

Η ίδια η μαζικότητα προωθεί την εμπορευματοποίηση των τοποθεσιών, της φύσης και των πολιτιστικών παραδόσεων και λειτουργεί σε μη βιώσιμη βάση χωρίς σεβασμό στον ταξιδιώτη και στο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον.

Η έννοια του «τουρισμού πακέτων», συμπεριλαμβανομένων των επιλογών μεταφοράς, διαμονής και διατροφής, χάνει σταδιακά τη γοητεία του και οι ταξιδιώτες γίνονται πιο ανεξάρτητοι και αναζητούν εναλλακτικές λύσεις.

Αλλάζοντας τη μη βιώσιμη καταναλωτική συμπεριφορά στον τουρισμό: Από τουρίστας σε στοχαστικό ταξιδιώτη

Μια ευκαιρία για την ενίσχυση της διατήρησης της βιοποικιλότητας μεγιστοποιώντας ταυτόχρονα τον τοπικό οικονομικό αντίκτυπο στις αγροτικές κοινότητες δίνει η νέα τάση και ίσως το μέλλον του τουρισμού μέσα από το κίνημα του Slow movement και του Αργού τουρισμού (Slow Travel).

Το περίφημο Destination Management είναι μεγάλης σημασίας ως προς την διαχείριση των πόρων, την ευαισθητοποίηση και την ανάληψη ευθυνών σε σχέση με το αντίκτυπο της τουριστικής δραστηριότητας στο φυσικό περιβάλλον και το οικολογικό αποτύπωμα που αφήνει στον πλανήτη ο κάθε επισκέπτης ενός προορισμού.

Η δημιουργία τουριστικών πακέτων με στόχο την εκπαίδευση του ντόπιου πληθυσμού και των ταξιδιωτών και γνώμονα τον σεβασμό για τη βιοποικιλότητα και την πολιτιστική κληρονομιά, μπορεί να δημιουργήσει ένα νέο ταξιδιωτικό κοινό που θα κάνει συνειδητές επιλογές σχετικά με τον τρόπο που ταξιδεύει και θα έχει μια βαθύτερη κατανόηση του κοινωνικού, πολιτιστικού και περιβαλλοντικού αντίκτυπου του ταξιδιού στο σύνολό του.

Η άνοδος του Αργού, ολιστικά βιώσιμου τουρισμού

Ο Αργός Τουρισμός είναι ένα φαινόμενο. Η αληθινή υπόσταση του τουρισμού, που σαν στόχο έχει την ευζωία και τη βαθιά σύνδεση με έναν τόπο μέσα από την ουσιαστική, χωρίς βιασύνη επαφή με τους ανθρώπους, το περιβάλλον, και τη γαστρονομία.

Ο ακρογωνιαίος λίθος της φιλοσοφίας του Αργού Τουρισμού είναι η κοινωνικο-πολιτιστική, περιβαλλοντική και οικονομική βιώσιμη ανάπτυξη. Δεν είναι περίεργο λοιπόν πως ο Αργός Τουρισμός (Slow Travel) συνδέεται με την οικολογία και τη βιωσιμότητα.

Η αργή καταναλωτική συμπεριφορά (Slow consumption – Slow Living) περιστρέφεται γύρω από την ιδέα της βιώσιμης κατανάλωσης με στόχο μια καλύτερη ποιότητα ζωής τώρα και στο μέλλον.

Όσον αφορά τον τουρισμό, οι Slow travelers αποφεύγουν τα κλισέ τουριστικά αναμνηστικά και προτιμούν να υποστηρίξουν μια μικρή αγορά με τοπικά προϊόντα και χειροποίητα είδη, να γευτούν την τοπική γαστρονομία και ποτά, να μάθουν μια παραδοσιακή συνταγή και να ανακαλύψουν την αυθεντικότητα της τοπικής κουλτούρας.

Ενδυναμώνοντας τις τοπικές κοινότητες, το κίνημα του Αργού Τουρισμού προτείνει μια δίκαιη ιδεολογία τόσο για τον ταξιδιώτη όσο και για τις τοπικές κοινωνίες, με βάση τις παρακάτω πρακτικές:

• Διατήρηση & προστασία του ανθρώπινου και φυσικού περιβάλλοντος
• Βιώσιμη κατανάλωση
• Ανακάλυψη ‘’κρυμμένων θησαυρών’’ σε τοπικό επίπεδο
• Βιωματικές εμπειρίες
• «Ζήσε σαν ντόπιος» νοοτροπία
• Βαθιά σύνδεση με το περιβάλλον, τις παραδόσεις και τους ανθρώπους
• Επιλογή φιλικών προς το περιβάλλον μέσων μεταφοράς
• Περιβαλλοντική/κοινωνική ευαισθητοποίηση και κοινές εμπειρίες

Η Έφη Παπαδοπούλου είναι Slow Travel Expert/ Founder Slow Travel Greece www.slowtravelgreece.com.