Υπερτουρισμός: Οι πόλεις που επιβάλλουν ημερήσιο εισιτήριο επίσκεψης – Ποια ελληνικά νησιά το σκέπτονται

Με τον υπερτουρισμό να καλπάζει και τις τοπικές κοινωνίες να ασφυκτιούν ολοένα και περισσότερο, οι αρχές πόλων ανά τον κόσμο άρχισαν να εξετάζουν ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο μέτρο: Το ενδεχόμενο επιβολής εισιτήριου αποβίβασης για τους επισκέπτες της μιας ημέρας.

Στην Ελλάδα, πρώτη η Σύμη ζήτησε άδεια από το Υπουργείο Εσωτερικών προκειμένου να επιβάλλει εισιτήριο 3 ευρώ στους προσωρινούς επισκέπτες. Ακολουθώντας παρόμοια γραμμή, Ο δήμαρχος Παξών, Σπυρίδων Βλαχόπουλος, μιλώντας στην εφημερίδα «Καθημερινή» δήλωσε έτοιμος να λάβει σχετική απόφαση δημοτικού συμβουλίου εφόσον η κυβέρνηση διά του αρμόδιου Υπουργείου Εσωτερικών επιτρέψει την επιβολή ενός τέτοιου τέλους. Την ίδια στιγμή,  ο δήμαρχος Ιθάκης, Διονύσης Στανίτσας ξεκαθάρισε πως θα εξετάσει αυτή τη πιθανή λύση μετά το πέρας της καλοκαιρινής περιόδου. Η τακτική καταβολής εισιτηρίου δεν αποτελεί μόνο ελληνικό φαινόμενο αφού εφαρμόζεται ή ενδέχεται να εφαρμοστεί σε αρκετά μέρη του κόσμου που πλήττονται από την τεράστια προσέλευση επισκεπτών.

Γιατί συμβαίνει αυτό; Σε νησιά ή άλλες περιοχές με υψηλή επισκεψιμότητα οι αρμόδιες υπηρεσίες αδυνατούν να ανταποκριθούν στον όγκο των σκουπιδιών. Για παράδειγμα, υπηρεσίες απορριμμάτων και ύδρευσης, αλλά και υποδομές προστασίας των πολιτιστικών μνημείων, διοχευτεύουν όλες τους τις δυνάμεις στο λιμάνι με αποτέλεσμα οι τοπικοί κάτοικοι να καταβάλουν δημοτικά τέλη χωρίς να απολαμβάνουν τις κατάλληλες παροχές.

Ακολουθεί μια λίστα με μέρη παγκοσμίως της Ελλάδας και του κόσμου που έχουν επιβάλλει ή σκέφτονται να επιβάλλουν εισιτήριο αποβίβασης.

Εξωτερικό

1. Βαρκελώνη

Τα τελευταία 13 χρόνια ο αριθμός των τουριστών που επισκέπτεται την πόλη έχει διπλασιαστεί με αποτελέσμα ο δήμαρχος να εξετάζει το ενδεχόμενο να τεθούν όρια. Εκτός από την εισαγωγή ενός ανώτατου ορίου στον αριθμό των επισκεπτών, ο νέος δήμαρχος θέλει επίσης να παγώσει για έξι μήνες την ανάπτυξη νέων ξενοδοχείων και τουριστικών ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων. Η Βαρκελώνη επιδιώκει να αξιολογήσει την τουριστική κατάσταση και να κατανοήσει ποιες περιοχές μπορούν να αντέξουν περαιτέρω ανάπτυξη και ποιες είναι ήδη υπερπληθυσμένες.

2. Βενετία 

Από τις 18 Απριλίου του 2025 και για 54 μέρες, επέστρεψε στη Βενετία ο φόρος των 5 ευρώ για ημερήσιους ταξιδιώτες ενώ η χρέωση αποπασίτηκε να έχει διπλάσια τιμή για τους επισκέπτες της τελευτίας στιγμής. Ωστόσο, ορισμένες κατηγορίες εξαιρούνται από τη χρέωση, όπως όσοι διανυκτερεύουν στη Βενετία και τα νησιά της λιμνοθάλασσας, όσοι επισκέπτονται την οικογένεια τους, όσοι σπουδάζουν, άτομα που έχουν γεννηθεί στη Βενετία και οι ανήλικοι κάτω των 14 ετών.

3. Σεϋχέλλες, Αφρική 

Ήδη από το 2015, ο υπουργός τουρισμού και πολιτισμού των Σεϋχελλών προχώρησε σε ανακοίνωση σχεδιασμού για περιορισμό του αριθμού των ετήσιων επισκεπτών. Σε ισχύ έχει τεθεί απαγόρευση για την κατασκευή μεγάλων ξενοδοχειακών συγκροτημάτων και πλεόν μόνο οι μικρές τοπικές επιχειρήσεις έχουν άδεια να ξεκινήσουν τη λειτουργία τους. Αν και ο τουρισμός είναι η μεγαλύτερη βιομηχανία των Σεϋχελλών, οι κάτοικοι παρουσιάζονται αποφασισμένοι να μην υποτιμήσουν την αξία αυτών των πανέμορφων νησιών.

4. Μάτσου Πίτσου, Περού

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που οι επισκέπτες μπορούσαν να περιηγούνται ελεύθερα σε αυτόν τον χώρο του 15ου αιώνα, εξερευνώντας τα εκπληκτικά ερείπια. Όμως, οι τεράστιες τουριστικές ροές, έχουν θέσει νέα δεδεομένα τα οποία το Περού επεξεργάζεται σε συνεργασία με την UNESCO. Οι νέοι κανονισμοί θα απαιτούν από τους επισκέπτες να προσλάβουν έναν επίσημο ξεναγό για να εισέλθουν στην Ακρόπολη των Ίνκας, να ακολουθήσουν μία από τις τρεις διαδρομές μέσα στο συγκρότημα και θα έχουν χρονικά όρια σε συγκεκριμένα σημεία έτσι ώστε να διατηρηθεί η ροή του κόσμου. Αν και πολλοί φοβούνται ότι αυτό θα αποθαρρύνει τους επισκέπτες από το να έρθουν εδώ, φαίνεται απίθανο να μην έρθουν τουλάχιστον 2.500 που είναι ο συνιστώμενος αριθμός.

5. Νήσος Λόρντ Χάου, Αυστραλία

Αυτό το σπάνιο νησί βρίσκεται 370 μίλια μακριά από την ηπειρωτική Αυστραλία και προσφέρει σπάνια χλωρίδα, πανίδα και θαλάσσια ζωή. Τα κρυστάλλινα νερά που το περιβάλλουν φιλοξενούν περισσότερα από 400 είδη ψαριών και 90 είδη κοραλλιών. Εκεί, ζουν μόνο 350 κάτοικοι και περίπου 400 τουρίστες επιτρέπεται να το επισκέπτονται κάθε φορά. Πρόκειται για ένα από τα καθαρότερα μέρη της Γης και στόχος είναι να διατηρηθεί σε αυτή τη κατάσταση.

6. Ανταρκτική

Ο τουρισμός αυξανόταν σταθερά και επικίνδυνα μέχρι το 2009, όταν τα 28 κράτη μέλη της Συνθήκης της Ανταρκτικής αποφάσισαν να περιορίσουν τον τουρισμό στην περιοχή, προκειμένου να αποτρέψουν μια πιθανή περιβαλλοντική καταστροφή. Ο κύριος περιορισμός στον τουρισμό εδώ έχει σχέση με τον αριθμό των επιβατών και των σκαφών. Κανένα σκάφος που μεταφέρει πάνω από 500 επιβάτες δεν επιτρέπεται να προσγειωθεί στην περιοχή. Να αγκυροβολήσει σε κάθε αποβάθρα επιτρέπεται μόνο ένα με περίπου 100 επισκέπτες.

7. Απαγορευμένη Πόλη, Πεκίνο

Το 2014, το Μουσείο του Παλατιού, επίσης γνωστό ως Απαγορευμένη Πόλη, ανακοίνωσε σχέδια για περιορισμό του αριθμού των επισκεπτών. Ο λόγος για αυτόν τον περιορισμό είναι ο υπερπληθυσμός, καθώς αυτό το μουσείο είναι το πιο επισκέψιμο μουσείο στον κόσμο με πάνω από 15 εκατομμύρια επισκέπτες.

8. Νησιά Γκαλαπάγκος, Ισημερινός 

Αυτά τα 19 νησιά που βρίσκονται περίπου 600 μίλια μακριά από τις ακτές του Ισημερινού και φιλοξενούν περίπου 9.000 είδη, τόσο στην ξηρά όσο και στο νερό. Μέχρι το 2007, τόσο οι κάτοικοι όσο και οι τουρίστες είχαν επιβαρύνει τόσο πολύ τα οικοσυστήματα που ο ΟΗΕ χαρακτήρισε τον προορισμό ως μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς που κινδυνεύει. Τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί ένα συστηματικό πρόγραμμα που ρυθμίζει τον αριθμό των τουριστών που επισκέπτονται κάθε νησί καθημερινά.

9. Μπουτάν, Νότια Ασία

Το βουδιστικό βασίλειο του Μπουτάν υπερηφανεύεται για τον τουρισμό υψηλής αξίας και χαμηλού όγκου αφού δέχεται κατά μέσο όρο 140.000 τουρίστες κάθε χρόνο. Για να επισκεφθούν αυτό το παρθένο τοπίο και τον πολιτισμό του, οι ξένοι επισκέπτες πρέπει να αποκτήσουν βίζα και να κλείσουν τις διακοπές τους μέσω ενός αδειοδοτημένου ταξιδιωτικού πράκτορα του Μπουτάν. Η Βασιλική Κυβέρνηση καθορίζει κάθε μήνα μια ελάχιστη ημερήσια τιμή πακέτου που οι επισκέπτες πρέπει να καταβάλλουν στο Συμβούλιο Τουρισμού του Μπουτάν. Συνήθως, η τιμή αυτή κυμαίνεται μεταξύ 200 και 250 δολαρίων την ημέρα.

Ελλάδα

1. Σύμη

Η Σύμη έγινε το πρώτο νησί που αιτήθηκε από το υπουργείο Εσωτερικών να επιβληθεί τέλος 3 ευρώ ανά ημερήσιο επισκέπτη. Στόχος του δήμου είναι η ενίσχυση των υπηρεσιών καθαριότητας, ύδρευσης και διαχείρισης υποδομών, χωρίς επιπλέον επιβάρυνση των μόνιμων κατοίκων.

2. Παξοί 

Ο δήμαρχος Παξών, Σπυρίδων Βλαχόπουλος, δήλωσε έτοιμος να λάβει σχετική απόφαση δημοτικού συμβουλίου εφόσον η κυβέρνηση διά του αρμόδιου Υπουργείου Εσωτερικών επιτρέψει την επιβολή ενός τέτοιου τέλους.

3. Ιθάκη

Κινούμενος στην ίδια γραμμή, ο δήμαρχος Ιθάκης, Διονύσης Στανίτσας, ανέφερε πως μετά την ολοκλήρωση της κυρίως καλοκαιρινής περιόδου στα τέλη Αυγούστου θα αξιολογήσει αυτή τη δυνατότητα.