14 «μυστικά» μουσεία της Θεσσαλονίκης

Διεθνής Ημέρα Μουσείων το Σάββατο 18/5 και τι καλύτερο από το ανακαλύψεις εκείνα που δεν έχεις επισκεφτεί ή δεν ήξερες ότι υπάρχουν στην πόλη μας.

Ακόμα και αν δεν προλάβεις να το κάνεις αυτό το Σάββατο, τότε έχεις όλο τον καιρό μπροστά σου για να προγραμματίσεις μία επίσκεψη σε αυτά.

Ήξερες ότι στη Θεσσαλονίκη βρίσκεται το Ελληνικό Φαρμακευτικό Μουσείο;

Εγώ προσωπικά όχι. Και εξεπλάγην όταν είδα τις φωτογραφίες αναζητώντας περισσότερες πληροφορίες γι’ αυτό. Και όμως λοιπόν υπάρχει και το βρίσκεις στην περιοχή του Φοίνικα.

Η Φαρμακευτική Ιστορία της Ελλάδας βρίθει από μεγάλα και σημαντικά επιτεύγματα. Τόσο στα αρχαία και αλεξανδρινά χρόνια με προσωπικότητες όπως ο Ιπποκράτης, ο Διοσκουρίδης και ο Γαληνός, όσο και στις σύγχρονες μέρες μας, η Φαρμακευτική στη χώρα μας αποτελεί ένα χώρο υπηρεσίας και προσφοράς για τον καθημερινό άνθρωπο.

Μέχρι σήμερα η φαρμακευτική ιστορία δεν έχει γίνει ευρέως γνωστή και πολλοί λίγοι γνωρίζουν τη διαχρονική της αξία. Έγινε λοιπόν μια προσπάθεια, ώστε ο ρόλος της να γίνει ευρύτερα γνωστός και να αποτελέσει στοιχείο εκπαίδευσης και ενημέρωσης όλων.

Στα πλαίσια της πολύπλευρης προσφοράς των Ελλήνων Φαρμακοποιών ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης ανέλαβε την πρωτοβουλία, να αναδείξει την πολύ σημαντική φαρμακευτική ιστορία μέσα από τη δημιουργία του πρώτου Φαρμακευτικού Μουσείου στη χώρα μας. Το μουσείο δημιουργήθηκε πριν 10 χρόνια χάρη στο μεράκι του φαρμακοποιού Βασίλη Νικόλτσιου και με τη στήριξη του προέδρου του Φαρμακευτικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΦΣΘ) Κυριάκου Θεοδοσιάδη, ο οποίος είχε και την ιδέα της δημιουργίας του Μουσείου. γενική διευθύντρια του Ελληνικού Φαρμακευτικού Μουσείου είναι η καθηγήτρια ΑΠΘ, Ευαγγελία Βαρέλλα, η οποία έχει αναλάβει αφιλοκερδώς τα καθήκοντά της από τον Σεπτέμβριο του 2007.

Εκτίθενται πάνω από 3.000 αντικείμενα, όπως φαρμακευτικά έπιπλα, βιβλία συνταγών, επιστολόχαρτα φαρμακείων, φιαλιδίων με φαρμακευτικές δραστικές ουσίες που χρονολογούνται από το 1900 κι ακόμη παλαιότερα.

Θα το βρεις: Εθνικής Αντιστάσεως 173-175, Φοίνικας, τηλ. 2310-471776 και 6944505120

https://www.hepham.gr/root.el.aspx

Το Μουσείο που στεγάζεται στο κτίριο που έκρινε την τύχη της Θεσσαλονίκης και της Μακεδονίας

Πριν τον Βαλκανικό Πόλεμο, αποτελούσε το κεντρικό κτίριο του αγροκτήματος Μοδιάνο που δημιουργήθηκε το 1906 από τον Γιακό Μοδιάνο, γιο του Σαούλ Μοδιάνο, του δεύτερου μεγαλύτερου ιδιοκτήτη ακινήτων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Πρόκειται για έναν χώρο που βρίσκεται στις ανατολικές παρυφές του χωριού Γέφυρα, που επί τουρκοκρατίας ονομάζονταν Τοψίν.

Γι’ αυτό το λόγο το κτίριο έχει περάσει στα χρόνια ως βίλα Μοδιάνο ή βίλα Τοψίν.

Μετά το 1911 το κτήμα περνάει σε Οθωμανικά χέρια, από όπου στην συνέχεια περνάει στην ιδιοκτησία Παπαγεωργίου. Επιτάσσεται από το Γερμανικό στρατό στη διάρκεια του Β ́ Παγκοσμίου Πολέμου το 1940 και μετατρέπεται σε στρατηγείο και έπειτα σε νοσοκομείο. Μετά τη γερμανική κατοχή περνά και πάλι στα χέρια των Ελλήνων ιδιωτών και στην ιδιοκτησία των οικογενειών Βοϊβόδα, Σαρόγλου και Παπαγεωργίου από τις οποίες το αγοράζει ο Ελληνικός Στρατός για να στεγάσει το Μουσείο των Βαλκανικών Πολέμων το 1999. Το οίκημα κατοικούνταν έως το 1983 και είναι γνωστό στους κατοίκους της περιοχής ως κτήμα Παπαγεωργίου η ως απλώς το Κονάκι.

Το μεσημέρι της 26ης Οκτωβρίου 1912 οι Τούρκοι γνωστοποίησαν με επίσκεψή τους στο χώρο, ότι ο Ταχσίν Πασάς δέχτηκε τελικά την άνευ όρων παράδοση της Θεσσαλονίκης.

Ο τάφος του Χασάν Ταχσίν Πασά βρίσκεται στον προαύλιο χώρο του μουσείου.Στο ίδιο ταφικό μνημείο έχουν εναποτεθεί και τα οστά του υιού και υπασπιστού του Κενάν Μεσαρέ.

Ο ίδιος υπήρξε μια δραματική φυσιογνωμία και ο ρόλος του στην άνευ όρων συνθηκολόγηση και αναίμακτη παράδοση της πόλης της Θεσσαλονίκης ήταν καθοριστικός. Ως απόφοιτος της Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων μετείχε της Ελληνικής παιδείας και είχε μεγάλη εκτίμηση προς τον Ελληνικό πολιτισμό, γεγονός που συνέδραμε στην απόφαση του να μην επιτρέψει την παράδοση της Θεσσαλονίκης στους Βούλγαρους. Πέφτοντας στη δυσμένεια των Τούρκων έζησε στη συνέχεια στην Ελβετία, απολαμβάνοντας την προστασία του Ελληνικού κράτους.

Το μουσείο, δημιουργήθηκε το 1999 όταν το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας αγόρασε την έπαυλη αυτή για να την αξιοποιήσει ως Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων.

Εγκαινιάστηκε στις 27 Οκτωβρίου του 1999 από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωστή Στεφανόπουλο.

Στις αίθουσες του κτιρίου ο επισκέπτης μπορεί να δει εκθέματα όπως όπλα, ξίφη, στρατιωτικές στολές, μετάλλια, πίνακες, λιθογραφίες, χάρτες, φωτογραφίες, διάφορα κειμήλια από τους Βαλκανικούς Πολέμους, μια ιδιόχειρη κάρτα του τότε Πρωθυπουργού της Ελλάδας Ελευθέριου Βενιζέλου, όπως επίσης και αντίγραφο του πρωτοκόλλου παράδοσης της Θεσσαλονίκης.

Τα κειμήλια του ελληνικού, του τουρκικού, του βουλγαρικού, του σερβικού, του μαυροβουνιώτικου και του ρουμανικού στρατού εκτίθενται στο ισόγειο του κτιρίου, σε προθήκες, αφιερωμένες σε κάθε στρατιωτική δύναμη χωριστά.

Περνώντας την εντυπωσιακή σιδερένια πόρτα του κτηρίου, ο επισκέπτης του Μουσείου βρίσκεται στον κεντρικό χώρο όπου δεσπόζει ένα συντριβάνι και γύρω προθήκες που μπορεί να θαυμάσει συλλογές από τυφέκια, πιστόλια, ξίφη, που χρησιμοποιήθηκαν από τον ελληνικό, τον βουλγαρικό, και τον τουρκικό στρατό.

Στη συλλογή όπλων που εκτίθενται στο μουσείο περιλαμβάνονται τυφέκια τύπου Μάνλιχερ Μ1903 που χρησιμοποιήθηκαν από τον ελληνικό και τον βουλγαρικό στρατό, τυφέκια τύπου Μάουζερ M1889 του τουρκικού στρατού, πιστόλι τύπου Bergmann-Bayard Μ1908 του ελληνικού στρατού, το πιστόλι Smith & Wesson τουρκικού στρατού, καθώς και όλη η σειρά των ξιφών του ελληνικού και του βουλγαρικού στρατού.

Σε μεγάλο ποσοστό διατηρείται η επίπλωση της εποχής, η οποία μάλιστα εμπλουτίστηκε με έπιπλα που φυλάσσονταν μέχρι τώρα στις αποθήκες του στρατού.

Γύρω από το κεντρικό κτήριο έχουν ανακαινισθεί και είναι επισκέψιμοι, το ιατρείο, το σιδηρουργείο, το οινοποιείο και οι σταύλοι του συγκροτήματος, και αυτοί οι χώροι εμπλουτισμένοι με ανάλογα αντικείμενα της εποχής.

Στοιχεία Επικοινωνίας

Υπεύθυνη Μονάδα : 787 ΤΜΕ

Τηλέφωνο : 2310716000, 2391022560

Βρείτε το στον χάρτη

Περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ

Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι

Είσαι από εκείνους που έχει ζει τον άθλο του 1987 και πανηγύριζες στο δρόμο μαζί με τους γονείς σου; Είσαι της νεότερης γενιάς που ακόμη θυμάσαι το τρίποντο του Διαμαντίδη στο φινάλε του ημιτελικού με τη Γαλλία στο Eurobasket του 2005;

Το Μουσείο Μπάσκετ της ΧΑΝΘ είναι για σένα. Χλατς!

Το Μουσείο Μπάσκετ της ΧΑΝΘ αποτελεί το πρώτο μουσείο του είδους στην Ελλάδα και εγκαινιάστηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2013 στο Αθλητικό Κέντρο ΧΑΝΘ «Μίμης Τσικίνας». Το Μουσείο στεγάζει μεγάλο αριθμό σπάνιων εκθεμάτων, ομοιώματα αθλητών σε φυσικό μέγεθος και δυναμικές ηλεκτρονικές πλατφόρμες, ενώ δίνει την δυνατότητα στον επισκέπτη, μέσω μιας διαδραστικής ξενάγησης, να γνωρίσει την ιστορία και τις σημαντικότερες στιγμές του αθλήματος στην Ελλάδα. Το μουσείο κατασκευάστηκε στο πλαίσιο του έργου «Youth Mobilisation- Cultural Heritage and Athletic Valorisation: YMC(H)A» που υλοποιείται εντός του Προγράμματος Εδαφικής Συνεργασίας Ελλάδα-Βουλγαρία 2007-2013. Βρίσκεται ακριβώς στο σημείο που πρωτοχτύπησε μπάλα μπάσκετ στην Ελλάδα, στο σημείο που στήθηκε το πρώτο αυτοσχέδιο καλάθι.

Θα το βρεις: Αθλητικό Κέντρο ΧΑΝΘ «Μίμης Τσικίνας» – Ν. Γερμανού 1 – Πλατεία ΧΑΝΘ. Τηλ. 2310 241 007

Ένα μουσείο για μικρούς

Το μουσείο σχεδιάζει, μελετά και υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα, οργανώνει επετειακές και θεματικές εκδηλώσεις βασισμένες στη μουσειακή εκπαίδευση, παρουσιάζει παιδικά βιβλία και τους συγγραφείς τους, συνεργάζεται με άλλους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα σε Μουσεία, Δήμους, Νοσοκομεία και Συλλόγους Α.Μ.Ε.Α., ενώ εκπαιδεύει εθελοντές και διοργανώνει σεμινάρια εκπαιδευτικών.

Απευθύνεται κυρίως σε παιδιά 4 έως 12 ετών και ο τρόπος προσέγγισης του προσαρμόζεται κάθε φορά στην ηλικία του κοινού του. Στα παιδιά 4 έως 6 ετών απευθύνεται με βιωματικές εμπειρίες, ενώ στα παιδιά 7 έως 12 ετών με θέματα κλιμακούμενου επιπέδου δυσκολίας και έρευνας και τα προτρέπει να δημιουργήσουν τις δικές τους συλλογές αλλά και να τις παρουσιάσουν στο χώρο του Μουσείου.

Εντός του υπάρχει μια μόνιμη έκθεση παιχνιδιών με τίτλο «παίζοντας με ξεχασμένα κουρδιστά τσίγκινα παιχνίδια», Τα εκθέματα είναι ευγενική δωρεά στο Μουσείο του Δημάρχου Θεσσαλονίκης κ. Γιάννη Μπουτάρη. Επίσης υπάρχει μια έκθεση με ξύλινα επιτραπέζια και παιχνίδια και σε τμήμα του παρουσιάζει την ιστορία της κούκλας και ένα αφιέρωμα σε κουκλόσπιτα άλλων εποχών και τους Θεσσαλονικείς παιχνιδοκατασκευαστές.

Θα το βρεις: Γρηγορίου Λαμπράκη και Κλεάνθους 57, Τούμπα, τηλ. 2310913047

paidikomouseio.gr

Μουσείο Εκμαγείων 

Το Μουσείο Εκμαγείων του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης λειτουργεί από το τέλος της δεκαετίας του 1930. Σήμερα διαθέτει μία συλλογή εκμαγείων μαρμάρινων και πήλινων πρωτοτύπων και αντιγράφων έργων μεταλλοτεχνίας που ξεπερνά τα 700 έργα. Τα πρωτότυπα έργα βρίσκονται σε διάφορα Μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού και ανήκουν σε όλες τις χρονικές περιόδους της αρχαιότητας στον ελλαδικό γεωγραφικό χώρο, από τη μινωική εποχή έως την βυζαντινή εποχή. Ανάμεσα στα εκθέματα του Μουσείου ξεχωριστή θέση κατέχουν ορισμένα εξαιρετικής σημασίας εκμαγεία, όπως αυτά του κολοσσιαίου κούρου του Σουνίου, των εναέτιων συνθέσεων του ναού του Διός στην Ολυμπία, ανάγλυφων πλακών από τη ζωφόρο του Παρθενώνα και το τόξο του Γαλέριου στη Θεσσαλονίκη, αλλά και τα γαλβανοπλαστικά αντίγραφα μινωικών και μυκηναϊκών έργων τέχνης.

Εκτός από τα εκμαγεία και τα αντίγραφα, το Μουσείο διαθέτει επίσης μία συλλογή πρωτότυπων έργων της αρχαιότητας, η οποία αριθμεί σήμερα πάνω από 1500 αντικείμενα. Πρόκειται κυρίως για πήλινα έργα, όπως αγγεία και έργα μικροτεχνίας της γεωμετρικής, αρχαϊκής και κλασικής περιόδου, ορισμένα από τα οποία είναι ενδεικτικά για το χώρο της Μακεδονίας, όπως τα ευρήματα από την επιφανειακή έρευνα του D. H. French. Λιγότερα είναι τα πρωτότυπα λίθινα έργα γλυπτικής. Επίσης, διαθέτει μία μικρή συλλογή πρωτότυπων νομισμάτων της ελληνορωμαϊκής και βυζαντινής περιόδου. Παράλληλα, έχουν συγκροτηθεί σημαντικά αρχεία φωτογραφιών αρχαίων έργων γλυπτικής. Το Μουσείο Εκμαγείων λειτουργεί σήμερα ως κέντρο έρευνας, διδασκαλίας και πρακτικής άσκησης προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών. Επιπλέον ιδιαίτερα έμφαση δίνεται κατά τα τελευταία χρόνια στον επιμορφωτικό και κοινωνικό του ρόλο, καθώς αντιμετωπίζεται παράλληλα ως εκπαιδευτικό κέντρο για τους μαθητές και το ευρύτερο κοινό.

*Υπόγειο Νέου Κτιρίου Φιλοσοφικής Σχολής. Είσοδος Δωρεάν. Τηλέφωνο: 2310 997301, 2310 997279.

Λαογραφικό Μουσείο και Αρχείο της Φιλοσοφικής Σχολής 

To Λαογραφικό Μουσείο και Αρχείο της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε στα πρώτα μόλις χρόνια ζωής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, στο τέλος δηλαδή της δεκαετίας του 1920, ύστερα από εισήγηση του μεγάλου λαογράφου Στίλπωνος Κυριακίδη, που κατείχε τότε την «έδρα» «της Θρησκείας των Αρχαίων Ελλήνων, του Ιδιωτικού Βίου αυτών και της Λαογραφίας». Το υλικό που διαθέτει το Λαογραφικό Μουσείο και Αρχείο της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης περιλαμβάνει, σε γενικές γραμμές, δύο μεγάλες κατηγορίες συλλογών. Τα μουσειακά αντικείμενα με συλλογές από λαϊκές ενδυμασίες, κεντήματα, υφαντά, έργα αργυροχοΐας, μεταλλοτεχνίας, ξυλογλυπτικής, κεραμικής, μουσικών οργάνων, ζωγραφικής και παλαιών φωτογραφιών και το αρχειακό υλικό με αδημοσίευτες εργασίες, παροιμίες και τραγούδια, μαγνητοταινίες με πλούσιο μουσικό υλικό από διάφορα μέρη της Ελλάδας και το αρχείο αποκομμάτων του Ν. Γ. Πολίτη.

Το μουσείο περιλαμβάνει και την μόνιμη έκθεση των συλλογών του Λαογραφικού Μουσείου και του Αρχείου «Τα πολύτιμα της παράδοσης, μια πολύτιμη παράδοση». Η έκθεση, που εγκαινιάσθηκε τον Ιούνιο του 2010 στον ειδικά ανακαινισμένο χώρο, περιλαμβάνει το σύνολο των συλλογών του Μουσείου: κεραμική, ξυλόγλυπτα, μεταλλοτεχνία, τοπικές φορεσιές, κεντήματα, υφαντά, εργαλεία, σκεύη, σπάνια αντικείμενα μικροτεχνίας και χειροτεχνίας. Στο Μουσείο, στο οποίο έχει διαμορφωθεί και ειδικά εξοπλισμένος χώρος για τη διενέργεια σεμιναρίων και φροντιστηριακών μαθημάτων, στεγάζεται και εκτίθεται σπάνιο αρχειακό υλικό (φωτογραφίες, έγγραφα, χειρόγραφα, έργα ζωγραφικής και γλυπτικής, φιγούρες του θεάτρου σκιών), αλλά και αντικείμενα και έπιπλα που σχετίζονται με την ιστορία του συγκεκριμένου Μουσείου και με την ιστορία του ΑΠΘ, ενώ στο Σπουδαστήριο Λαογραφίας (αίθ. 104-104 ΠΚ της Φιλοσοφικής) εκτίθεται και μια μικρή συλλογή μουσικών οργάνων.

*Αίθουσα 8 Παλαιού Κτιρίου Φιλοσοφικής Σχολής. Ξεναγήσεις ομάδων γίνονται κατόπιν συνεννόησης. Τηλέφωνο: 2310-99.7899, 99.7288.

Μουσείο Γεωλογίας – Παλαιοντολογίας

Το Μουσείο Γεωλογίας – Παλαιοντολογίας του Τμήματος Γεωλογίας Α.Π.Θ. ιδρύθηκε το 1927 και βρίσκεται στη δεξιά πτέρυγα του ισόγειου του παλαιού κτιρίου της Σχολής Θετικών Επιστημών. Πρόκειται για ένα χώρο στον οποίο φυλάσσονται οι συλλογές του εργαστηρίου, προϊόν της ερευνητικής δρατηριότητας των μελών του, και αφετέρου εκτίθενται αντιπροσωπευτικά δείγματα γεωλογικού – παλαιοντολογικού ενδιαφέροντος του ελληνικού χώρου. Τα εκθέματα του Μουσείου διακρίνονται σε τρεις βασικές συλλογές. Τα Ορυκτά και πετρώματα του ελληνικού χώρου, η οποία περιλαμβάνει μία πετρογραφική συλλογή της διάρθρωσης και εξέλιξης της γεωλογίας της Ελλάδας, μία συλλογή ορυκτών από τα ορυχεία Στρατωνίου Χαλκιδικής και Λαυρίου, εμπλουτισμένη και με χαρακτηριστικά ορυκτά της Ευρώπης, μία συλλογή μαρμάρων του ελληνικού χώρου και μία συλλογή γαιανθράκων της Ελλάδας. Την Παλαιοντολογική συλλογή ασπόνδυλων οργανισμών, η οποία αναφέρεται στην εξέλιξη των ασπόνδυλων οργανισμών στο βάθος του γεωλογικού χρόνου (600 εκατομμύρια χρόνια έως σήμερα) και περιλαμβάνει δείγματα από την Ελλάδα και την Ευρώπη, μεταξύ των οποίων Τριλοβίτες, Αμμωνίτες, Ιππουρίτες κ.ά. Και τέλος, την Παλαιοντολογική συλλογή σπονδυλωτών οργανισμών, η οποία αναφέρεται κυρίως στην εξέλιξη των θηλαστικών, τομέα στον οποίο το εργαστήριο αναπτύσσει εκτεταμένη ερευνητική δραστηριότητα. Η συλλογή περιλαμβάνει απολιθωμένα λείψανα θηλαστικών από διάφορες θέσεις της Ελλάδας (κοιλάδα Αξιού, Μυγδονία λεκάνη, λεκάνη Γρεβενών, Θεσσαλία, Πετράλωνα, Νικήτη Χαλκιδικής κ.ά.) και παρουσιάζει κρανία και οστά αντιλοπών, ιπποειδών, καμηλοπαρδάλεων, σαρκοφάγων, ρινοκέρων και προβοσκιδωτών, που έζησαν στον ελλαδικό χώρο τα τελευταία 10 εκατομμύρια χρόνια.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η παλαιοανθρωπολογική συλλογή στην οποία παρουσιάζεται η εξέλιξη του ανθρώπινου γένους μέσω εκμαγείων πρωτόγονων πρωτευόντων και ανθρωπίδων απ’ όλο τον κόσμο. Σημαντική θέση στη συλλογή καταλαμβάνουν και δύο από τα πιο ενδιαφέροντα παγκοσμίως δείγματα από τον ελληνικό χώρο, τα οποία φυλάσσονται στο μουσείο, το τμήμα κρανίου του Ouranopithecus macedoniensis, ηλικίας 9,5 εκατομμυρίων ετών, το οποίο βρέθηκε στην περιοχή του Αξιού ποταμού και το κρανίο του «Ανθρώπου των Πετραλώνων», ηλικίας περίπου 200.000 ετών, το οποίο θεωρείται ότι ανήκει σε ένα τελικό στάδιο του Homo erectus και αποτελεί σταθμό στην πορεία προς το σύγχρονο άνθρωπο.

*Δεξιά πτέρυγα του ισόγειου του παλαιού κτιρίου της Σχολής Θετικών Επιστημών (πρώην ΦΜΣ), εντός του Εργαστηρίου Γεωλογίας – Παλαιοντολογίας.  Τηλ. επικοινωνίας: 2310.99.8540

Μουσείο Ζωολογίας 

Ο μουσειακός χώρος του Τμήματος Βιολογίας φιλοξενεί συλλογές ταριχευμένων ζώων από διάφορες τροπικές και εύκρατες περιοχές του πλανήτη. Αρχή της δημιουργίας του αποτέλεσε μια συλλογή ταριχευμένων ζώων που αγοράσθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1930 από τον τότε καθηγητή του Εργαστηρίου Ζωολογίας Γ. Αθανασόπουλο. Η συλλογή αυτή ανήκε στον ρωσικής καταγωγής μετανάστη Poduskin, ο οποίος ήταν ειδικευμένος ταριχευτής. Μάλιστα, ο Poduskin είχε αναλάβει την ταρίχευση και πολλών άλλων ζώων του ελλαδικού χώρου για λογαριασμό του Εργαστηρίου Ζωολογίας. Έκτοτε, οι συλλογές του μουσείου εμπλουτίσθηκαν από άλλα δείγματα που είτε συνέλεξε και συντήρησε το προσωπικό του Εργαστηρίου είτε αγοράσθηκαν. Σήμερα, τα δείγματα που φιλοξενούνται στο μουσείο ανέρχονται σε 407. Από αυτά τα 42 ανήκουν σε διάφορα είδη θηλαστικών και τα υπόλοιπα 365 σε διάφορα είδη πτηνών.

Εκτός από τις συλλογές των ταριχευμένων ζώων, το Εργαστήριο Ζωολογίας διαθέτει μια ανεκτίμητη συλλογή νωπού ζωολογικού υλικού που συλλέχθηκε στο πλαίσιο των ερευνητικών δραστηριοτήτων των μελών του. Οι συλλογές αυτές χρονολογούνται από την εποχή του καθηγητή Γ. Αθανασόπουλου, αλλά το μεγαλύτερο τμήμα τους συγκεντρώθηκε τα τελευταία 40 χρόνια. Στις συλλογές αυτές περιλαμβάνονται δείγματα ασπόνδυλων (σπόγγοι, κοράλλια, δακτυλιοσκώληκες, καρκινοειδή, κ.ά.) και σπονδυλωτών, κυρίως ψαριών. Μεγάλο μέρος του υλικού αυτού έχει προσδιορισθεί και ταξινομηθεί. Μεταξύ των δειγμάτων που έχουν προσδιορισθεί, πολλά αντιστοιχούν σε σπάνια είδη, ενώ ορισμένα σε νέα για την επιστήμη είδη. Όσον αφορά τα ταριχευμένα ζώα, μεγάλο μέρος της συλλογής εκτίθεται στο διάδρομο του Εργαστηρίου Ζωολογίας. Είναι προσβάσιμη στο κοινό και την έχουν επισκεφθεί μαθητές από πολλά σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Το υπόλοιπο μέρος της συλλογής φυλάσσεται σε ειδικές προθήκες, σε αίθουσα που επί του παρόντος είναι κλειστή για το κοινό. Όσον αφορά τις συλλογές νωπού υλικού, είναι διαθέσιμες για ερευνητικούς σκοπούς σε ειδικούς επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. ∆υστυχώς, λόγω έλλειψης πόρων, δεν υπάρχει η απαραίτητη μουσειακή υποδομή και γι’ αυτό οι συλλογές αυτές δεν είναι ανοιχτές στο ευρύ κοινό.

*6ος Όροφος Κτιρίου Τμήματος Βιολογίας. 

Μουσείο Άγριας Πανίδας

Η Σχολή ∆ασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Α.Π.Θ. και ειδικότερα το Εργαστήριο Άγριας Πανίδας και Ιχθυοπονίας Γλυκέων Υδάτων, με σκοπό την ευαισθητοποίηση και τον προβληματισμό του κοινού αναφορικά με την προστασία της πλούσιας, απειλούμενης ωστόσο, φυσικής κληρονομιάς της χώρας μας, προέβη στη δημιουργία και λειτουργία ενός πρότυπου Μουσείου Άγριας Πανίδας στις νέες κτιριακές εγκαταστάσεις της Σχολής στο Φοίνικα. Στο μουσείο αυτό, το οποίο συμπληρώνει επίσημα 10 χρόνια λειτουργία και εκτίθενται περίπου διακόσια είδη άγριων θηλαστικών και πουλιών της ενδημικής πανίδας της χώρας μας, καθώς και είδη που εμφανίζονται στη χώρα μας κατά τη διάρκεια των μεταναστευτικών τους μετακινήσεων. Ορισμένα από τα εκθέματα ανήκουν σε είδη που έχουν ήδη εξαφανισθεί ή βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο εξαφάνισης.

Η συλλογή των εκθεμάτων του μουσείου ξεκίνησε κατά τη δεκαετία του 1950 από τον αείμνηστο καθηγητή Ι. Παπαϊωάννου, ο οποίος, αν και καθηγητής της δασικής βοτανικής, είχε την έμπνευση της αναγκαιότητας για δημιουργία μιας συλλογής ταριχευμένων ζώων, με σκοπό την κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών των φοιτητών του τότε Τμήματος ∆ασολογίας. Οι διαρκείς προσπάθειές του συνέβαλαν ώστε πολλά είδη ταριχευμένων ζώων, που ήταν στην κατοχή ιδιωτών συλλεκτών, να μεταφερθούν στη νυν Σχολή ∆ασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος. Επίσης, ο Χρήστος Γκούτνερ εμπλούτισε τη συλλογή αυτή με ταριχευμένα είδη που παραχώρησε στο τμήμα το 1970. Στόχος του μουσείου είναι η ευαισθητοποίηση των επισκεπτών και η ως εκ τούτου εξασφάλιση της θετικής τους ανταπόκρισης στην πρόσκληση για προστασία της φύσης και της αναγκαιότητας για αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης. Η λειτουργία του μουσείου, πέρα από την κάλυψη των εκπαιδευτικών και ερευνητικών αναγκών των φοιτητών και των ειδικών επιστημόνων, αποτελεί και ένα σημαντικό πόλο έλξης για ενημέρωση της μαθητιώσας νεολαίας στα σύγχρονα περιβαλλοντικά προβλήματα της χώρας μας. Αυτό συμβάλλει στην ευαισθητοποίησή τους σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και κυρίως στην ανάπτυξη τρόπων σκέψης για ορθότερη διαχείριση των φυσικών πόρων και προστασία της φυσικής μας κληρονομιάς.

*Σχολή Δασολογίας. Τμήμα Φοίνικα- Κτίριο Α’. Τηλ: 2310/99.2349.

Βοτανικό Μουσείο

Το Βοτανικό Μουσείο του Τμήματος Βιολογίας φιλοξενεί περισσότερα από 30.000 αποξηραμένα δείγματα φυτών. Είναι καταχωρισμένο στο διεθνή κατάλογο βοτανικών μουσείων που διατηρούν βοτανικές συλλογές (Herbaria), ως TAU (Thessaloniki Aristotle University). Τα αποξηράμενα δείγματα φυτών που φυλάσσονται στα παλαιά και νέα ερμάριά του, προέρχονται από συλλογές σύγχρονων αλλά και παλαιότερων Ελλήνων και Ευρωπαίων ερευνητών της ελληνικής χλωρίδας. Τα δείγματα των φυτών είναι ταξινομικά προσδιορισμένα (διαδικασία σε μόνιμη αναθεώρηση) και είναι καταχωρισμένα στα ερμάρια κατά οικογένειες και γένη. Σε κάθε δείγμα εκτός από το επιστημονικό (λατινικό) όνομα, αναφέρεται η γεωγραφική περιοχή και η χρονολογία συλλογής του καθώς και το όνομα του συλλέκτη ή των συλλεκτών. Το παλαιό τμήμα του Βοτανικού Μουσείου φιλοξενεί τις γενικές συλλογές με δείγματα φυτών που συλλέχθηκαν από διάφορες περιοχές της Ελλάδας κατά την περίοδο 1800 – 1950.

Οι συλλογές του Βοτανικού Μουσείου αποτελούν σημείο αναφοράς για τους ερευνητές της ελληνικής χλωρίδας, που ανατρέχουν σε αυτές για σύγκριση και ορθή ταξινόμηση των φυτών που συλλέγουν. Ακόμη παρέχουν πληροφορίες που επιτρέπουν τη σύγκριση της σημερινής με την παλαιότερη εξάπλωση ειδών και την εκτίμηση της μεταβολής της φυτοποικιλότητας, αναδεικνύοντας πιθανά απειλούμενα είδη. Σημαντικό ερευνητικό ενδιαφέρον έχουν επίσης οι ονοματολογικοί τύποι (type specimens), δηλ. τα δείγματα φυτών από τα οποία περιγράφηκε για πρώτη φορά μία ταξινομική ομάδα. Οι ερευνητές εμπλουτίζουν συνεχώς το Βοτανικό Μουσείο με τις συλλογές τους, καθώς προστίθενται 2000 – 3000 δείγματα ετησίως.

*8oς ‘Οροφος Κτιρίου Βιολογίας. 

Εγκληματολογικό Μουσείο 

Το εγκληματολογικό μουσείο του Εργαστηρίου Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας του Α.Π.Θ. άρχισε να συγκροτείται το 1944, με την έναρξη της λειτουργίας του εργαστηρίου. Οφείλει τη δημιουργία του στις προσπάθειες του πρώτου συλλέκτη των πειστηρίων, καθηγητή Ηλιακή (1944 – 1954), ο οποίος συγκέντρωσε και καταχώρησε εκθέματα, θέτοντας έτσι τις βάσεις για τη δημιουργία του μουσείου. Για τη δημιουργία και ανάπτυξη του εγκληματολογικού μουσείου συνέβαλαν και άλλοι καθηγητές, που διετέλεσαν διευθυντές του εργαστηρίου, η πλειονότητα των οποίων ήταν ιατροδικαστές. To 1990 ο αείμνηστος αναπληρωτής καθηγητής της ιατροδικαστικής Παναγιώτης Επιβατιανός διαπνεόμενος από την ίδια αγάπη για το μουσείο με τους προκατόχους του, διαμόρφωσε χώρο στο υπόγειο του Εργαστηρίου της Ιατροδικαστικής δίπλα από το νεκροτομείο, όπου και μεταφέρθηκαν όλα τα εκθέματα, τα οποία είχαν φυλαχτεί προχείρως.

Το μουσείο παρέμεινε στο χώρο αυτό μέχρι το 2004. Το ίδιο έτος ανακαινίστηκε το ισόγειο του εργαστηρίου, δηλαδή το νεκροτομείο, το μουσείο, οι αποθήκες, το εμφανιστήριο και η αίθουσα αναμονής. Ο παλαιός χώρος του μουσείου θα λειτουργήσει ως Εργαστήριο Ιατροδικαστικής ανάλυσης DNA και το μουσείο θα μεταφερθεί στο β΄ όροφο. Σήμερα τα εκθέματα του μουσείου βρίσκονται σε διάφορους χώρους του εργαστηρίου, μέχρι να ετοιμαστεί ο χώρος που θα τα φιλοξενήσει.

*Ισόγειο Εργαστηρίου Ιατροδικαστικής Β’ Όροφος.

Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

Το κτίριο της Στρατιωτικής στάσης (Station Militaire) της εταιρείας Σιδηροδρόμων «Jonction – Salonique – Constantinople» βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Θεσσαλονίκης περίπου 500 μέτρα μετά την ανισόπεδη γέφυρα της οδού Μοναστηρίου προς την έξοδο της πόλης, μεταξύ των κυρίων Σιδηροδρομικών γραμμών που εκπορεύονται από τον νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό και την Οδό Μοναστηριού στα διοικητικά όρια του Δήμου Κορδελιού-Ευόσμου. Το κτίριο κτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα κατά την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας. Συγκεκριμένα κατασκευάσθηκε από το 1891 μέχρι το 1894 από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Πιέτρο Αρριγκόνι μετέπειτα κατασκευαστή της Κάζα Μπιάνκα.

Παρόμοιας μορφής κτίρια μπορεί να συναντήσει κανείς σε πολλούς σταθμούς του Ο.Σ.Ε. στο Βόρειο Ελλαδικό χώρο, αλλά όχι τόσο περίτεχνα. Το κτίσμα έχει ένα ξεχωριστό αρχιτεκτονικό στυλ, με ιδιαίτερα μορφολογικά στοιχεία, σταυροειδή κάτοψη με άξονα συμμετρίας κάθετο προς τις σιδηροδρομικές γραμμές, συμμετρικά τοξωτά ανοίγματα, στρογγυλό φεγγίτη στις πλάγιες όψεις για τον αερισμό της στέγης. Ξύλινες στέγες, ξύλινους εξωτερικούς δοκούς δεμένους με καλλιτεχνική μαστοριά και «καρδιά» να χτυπά 125 χρόνια και πλέον συνεχούς σιδηροδρομικής ιστορίας. Το όλο κτίριο περιβάλλεται από μια ακάλυπτη περίφρακτη έκταση για υπαίθριες εκδηλώσεις σ’ ένα ενιαίο ιστορικό τοπίο.

Η συλλογή του σιδηροδρομικού μουσείου εκτίθεται σε δύο χώρους ανάλογα με το είδος και το μέγεθος τους.

– Τα μικρά και φορητά εκθέματα όπως π,χ στολές ,έντυπα και άλλα αντικείμενα εσωτερικού χώρου βρίσκονται μέσα στο Κτίριο στρατιωτικής στάσης.

– Ατμάμαξες, επιβατικά και φορτηγά βαγόνια, δρεζίνες, γερανοί, βαριά μηχανήματα και εργαλεία βρίσκονται στον Υπαίθριο χώρο.

Διεύθυνση: Νέα Μοναστηρίου 7B, 56334 Θεσσαλονίκη

Το Σιδηροδρομικό Μουσείο Θεσσαλονίκης στεγάζεται στο ανακαινισμένο κτίριο του πρώην σταθμού της Στρατιωτικής Στάσης του ΟΣΕ, στην σιδηροδρομική περιοχή της Διαλογής, στα όρια των δήμων Κορδελιού – Εύοσμου και Μενεμένης – Αμπελοκήπων.

Επικοινωνία: +30 2310 559590

Ιστοσελίδα: sfsth.gr

Ένας θησαυρός αιώνων που αξίζει να ανακαλύψεις στην Καλαμαριά

Στην ανατολική πλευρά της Θεσσαλονίκης, στην οδό Ανδρέα Παπανδρέου στην Καλαμαριά βρίσκεται ένα από τα πιο ξεχωριστά μουσεία της πόλης. Το Μουσείο Φωτογραφίας Χρήστος Καλεμκερής κρύβει στο εσωτερικό του μια μοναδική συλλογή από φωτογραφίες που διηγούνται δύο αιώνες ελληνικής ιστορίας.

1930. Στην περιοχή της Καλαμαριάς, γεννιέται από Μικρασιάτες πρόσφυγες γονείς ο Χρήστος Καλεμκερής. Κατά τη διάρκεια της ζωής του ανακαλύπτει την αγάπη του για τη συλλογή γραμματοσήμων και καρτ ποστάλ, η οποία σταδιακά θα εξελιχθεί σε ένα πάθος για τη φωτογραφία. Αφοσιώνεται λοιπόν στη συλλογή φωτογραφιών και κατορθώνει με μεράκι να δημιουργήσει ένα σπάνιο αρχείο ιστορικών φωτογραφιών που συνδέονται με την Ελλάδα.

Το 1970, έχοντας συγκεντρώσει ήδη δυσεύρετες φωτογραφίες από όλη την ελληνική επικράτεια, ο Χρήστος Καλεμκερής ξεκινά να ταξιδεύει σε μεγάλες πόλεις του εξωτερικού.

Εκεί θα λάβει μέρος σε δημοπρασίες μεγάλων διεθνών και ευρωπαϊκών οίκων αλλά και θα περιηγηθεί στις ίδιες τις πόλεις, αναζητώντας ακόμα και σε μικρά παλαιοπωλεία φωτογραφίες που αισθάνεται ότι συνδέονται με την πατρίδα του.

Η ιδιαίτερη αγάπη του για τη φωτογραφία και κυρίως για την ιστορία που αυτή φέρει θα έχει ως αποτέλεσμα να συλλέξει περισσότερες από 30.000 φωτογραφίες, οι οποίες χρονολογούνται από το 1838, τις απαρχές της τέχνης της φωτογραφίας.

Φωτογραφίες ιστορικές από τους πρώτους Έλληνες και ξένους φωτογράφους, φωτογραφίες που αφηγούνται ιστορίες γνωστές και άγνωστες, που απεικονίζουν σπουδαία αρχιτεκτονικά μνημεία της αρχαίας Ελλάδας και επιπλέον, φωτογραφίες προσωπικές που αναπαριστούν οικογένειες του 19ου και του 20ου αιώνα συνθέτουν το αρχείο που ο Χρήστος Καλεμκερής αποφασίζει να δωρίσει στο Δήμο Καλαμαριάς το 2001.

Επιθυμία του είναι η δημιουργία ενός μουσείου όπου το κοινό θα μπορέσει να έρθει σε επαφή με την ελληνική ιστορία, όπως αυτή αποτυπώνεται στις φωτογραφίες της συλλογής του.

Παρά το γεγονός ότι η συμφωνία του Χρήστου Καλεμκερή με το Δήμο Καλαμαριάς προέβλεπε τη στέγαση της συλλογής του σε έναν κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο στο στρατόπεδο Κόδρα, αυτό δεν έχει καταστεί ακόμη εφικτό.

Έχοντας πραγματοποιήσει θεματικές εκθέσεις σε σημαντικά ιδρύματα και οργανισμούς, όπως το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας, η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, το πολιτιστικό κέντρο Μελίνα στην Αθήνα αλλά και στη Νίκαια της Γαλλίας όπου το ιστορικό υλικό εκτέθηκε για πρώτη φορά, επόμενος στόχος των ανθρώπων του Μουσείου είναι να έρθουν πιο κοντά στους νέους και τα παιδιά, προωθώντας το ελληνικό πνεύμα και την ιστορία της χώρας μας.

Οι φωτογραφίες της συλλογής του Μουσείου Φωτογραφίας Χρήστος Καλεμκερής έχουν εκδοθεί σε θεματικές ενότητες συνοδευόμενες από ιστορικό υλικό. Η έκδοση που αφορά την ιστορία των σιδηροδρόμων και των τραμ αποτελείται από έξι τόμους, για τους οποίους το Μουσείο έλαβε το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών το 2006. Φωτογραφίες που προέρχονται από τη συγκεκριμένη συλλογή έχουν εκδοθεί ως επετειακά γραμματόσημα για τον εορτασμό των 100 χρόνων του ΟΣΕ.

*Ανδρέα Παπανδρέου 48Α, στον Άγιο Ιωαννη της Καλαμαριάς, 2310 403 564, περισσότερα ΕΔΩ

Εκκλησιαστικό Μουσείο Ιεράς Μητρόπολης Θεσσαλονίκης

Το εκκλησιαστικό μουσείο της Ιεράς Mητροπόλεως Θεσσαλονίκης βρίσκεται στον ισόγειο χώρο του μητροπολιτικού μεγάρου το οποίο βρίσκεται δίπλα στον μητροπολιτικό ναό του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Η έμπνευση και στήριξη αυτού του έργου ανήκει στον μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ.κ. Άνθιμο.

Στους χώρους του αποτυπώνεται στο χωροχρόνο η θεολογική διάσταση της εικόνας με άριστη αρχιτεκτονική και μουσειακή μελέτη μέσα από πολυποίκιλα και πολυπληθή αξιόλογα εκθέματα. Η μοναδικότητα της διευθέτησης των εκθεμάτων στο χώρο σε συνδυασμό με τον ξεχωριστό ειδικό φωτισμό συνθέτουν το μεγαλείο της Ορθοδόξου παραδόσεως.

Προβάλλεται η δογματική σημασία της εικόνας για το σώμα της Εκκλησίας, ο τρόπος που αποτυπώνεται στις εικόνες το μυστήριο της Θείας Ενανθρωπήσεως αλλά και ο τρόπος με τον οποίο ενισχύεται για τους πιστούς η ελπίδα της σωτηρίας. Συγχρόνως παρουσιάζεται και η νεώτερη ιστορία της μητροπόλεως Θεσσαλονίκης.

Διεύθυνση: Βογατσικού 7, 54622 Θεσσαλονίκη

Επικοινωνία: +30 2310 227677

Ιστοσελίδα: imth.gr