30 χρόνια του πιο εμβληματικού λογοτεχνικού περιοδικού του καιρού μας

Το λογοτεχνικό περιοδικό «Εντευκτήριο» συμπλήρωσε 30 χρόνια κυκλοφορίας. Δέκα άνθρωποι από το χώρο των γραμμάτων και των τεχνών της Θεσσαλονίκης κάνουν τη δική τους αποτίμηση για την προσφορά του εμβληματικού περιοδικού και απευθύνουν εγκάρδιες ευχές στον Γιώργο Κορδομενίδη, ιδρυτή και εκδότη του περιοδικού. 7 Νοεμβρίου 1987 – 7 Νοεμβρίου 2017

Το «Εντευκτήριο» είναι άνθρωπος και ονομάζεται Γιώργος Κορδομενίδης. Τον γνωρίζω από το 1991. Άρα η σχέση μας μετρά ήδη 26 χρόνια. Αυτό την κάνει μια από τις μακροβιότερες σχέσεις της ζωής μου. Του το είπα μόλις το συνειδητοποίησα. Χαμογέλασε. Αυτός είναι ο Γιώργος. Σου βγάζει το πρώτο σου βιβλίο και χαίρεται για όλα τα επόμενά σου. Η πίστη, η κρίση, η εγρήγορση και η εργατικότητά του τον κάνουν ευεργετική εξαίρεση σε έναν κανόνα που κανέναν μας δεν συμφέρει πια. Η Θεσσαλονίκη τού οφείλει. Ο Γιώργος και το «Εντευκτήριο» επανεφηύραν και συντόνισαν μια πόλη για να υπάρχει ως αυτό που θα έπρεπε να είναι. Βασίλης Αμανατίδης, ποιητής

Ένα λογοτεχνικό περιοδικό σ’ αυτήν την πόλη αυτής της χώρας και σ’ αυτή τη συγκυρία… Ακούγεται παράδοξο αλλά, στο θολό μας παρόν, μόνο κάτι τέτοια παράδοξα παρηγορούν και τέρπουν. Το «Εντευκτήριο» ζει ανάμεσά μας κι έτσι έχεις τουλάχιστον να πιαστείς από κάποιες λέξεις, που αυθαδιάζουν, παρανομούν, προσπερνάνε μισομεθυσμένες η μία την άλλη με κόκκινο, χωρίς να συλληφθεί καμιά τους. Αν είναι να του ευχηθώ κάτι, θα είναι να συνεχίσει να υπερασπίζεται όλους όσοι ψάχνουν παρηγοριά στα λόγια, ξέροντας, βέβαια, καλά πως με τα λόγια μόνο κανένα όνειρο δεν κερδήθηκε. Άκης Δήμου, συγγραφέας

Το Εντευκτήριο είναι ένα λαϊκό και όχι ακαδημαϊκό περιοδικό για τη λογοτεχνία –κι αυτό είναι η μεγάλη επιτυχία του. Με εμβέλεια και κύρος που ξεπερνά τα όρια της Θεσσαλονίκης. Το παρακολουθώ συστηματικά από το 1997. Βλέπω ένα φιλόξενο καταφύγιο για ικανούς παίκτες λέξεων, για καθιερωμένες αλλά και για νέες φωνές (έχω νιώσει τη χαρά της φιλοξενίας του). Με μια καλαισθησία που αποτυπώνεται στην οικειότητα των γραμματοσειρών, στα κείμενα, στις «γωνιές» («Καπνιστήριο) και στα ένθετά του. Με συγκινεί ο πολυετής και επίμονος αγώνας του Γ. Κορδομενίδη σε χρόνια φανατικά εχθρικά σε καθετί αγγίζει τις λέξεις, το νου, τις ευαισθησίες. Αξίζει τη στήριξη τουλάχιστον των ανθρώπων που επί 25 χρόνια τώρα στηρίζει. Γιάννης Κεσσόπουλος, δημοσιογράφος

Τι να κάνεις για το “Εντευκτήριο” εκτός απ’ το να πλέξεις το εγκώμιο ενός περιοδικού υψηλής ποιότητος που δροσίζει την πνευματική ξέρα του τόπου και σήμερα δεν έχει εφάμιλλο στο πανελλήνιο! Ο ακάματος φίλος μας Γιώργος Κορδομενίδης ξεκινώντας με σπάνιο μεράκι και απαιτήσεις αλλά με γερή υποδομή και ρηξικέλευθους στόχους έφτιαξε ένα καταφύγιο για άξιους -μα συχνά άστεγους- γραφείς απ’ όλη την επικράτεια αλλά και για τις ξένες γλώσσες που φιλοξενούνται μέσα από ευπρόσωπες μεταφράσεις. Ισορροπώντας ανάμεσα στην αναζήτηση των σύγχρονων ιδεών και ρευμάτων και την σιγουριά της παράδοσης, έχοντας χτίσει την ιδιαίτερη ιστορία του με καταθέσεις δοκιμίων, πεζογραφημάτων, ποιητικών πονημάτων, φωτογραφικών εκδοχών, εικαστικών προτάσεων, το πολύτιμο περιοδικό κατόρθωσε μέσα σε τριάντα χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας και παρέμβασης να γίνει ένα κομμάτι απ’ την ψυχή μας. Είμαι περήφανος για τις συνεργασίες μου και τη συμμετοχή μου στις underground εκδηλώσεις και το στηρίζω με όλη μου τη δύναμη. Θωμάς Κοροβίνης, συγγραφέας-τραγουδοποιός-εκπαιδευτικός

Το Εντευκτήριο είναι λίγο σαν το σπίτι μου. Εκεί δημοσίευσα το πρώτο μου κείμενο. 1990, φοιτήτρια Φιλοσοφικής. Ήταν μια ακόμη μετάφραση ερωτικών επιγραμμάτων της Παλατινής Ανθολογίας. Εκεί δημοσίευσα, λίγο αργότερα, ποιήματα (γκοντ, ωιμέ, τι ατασθαλία, παρεκτροπή, ούτως ειπείν καγκουριά ενός ανθρώπου που ξεκίνησε από την ποίηση, για να καταλάβει τελικά ότι η φωνή του βρίσκεται στην πεζογραφία). Εκεί προδημοσίευσα διηγήματα της Ξανθιάς πατημένης, του πρώτου μου βιβλίου, το 1997. Εκεί προδημοσίευσα απόσπασμα από το Απόψε δεν έχουμε φίλους, το 2010. Ο τίτλος μου χαρίστηκε από τον Γιώργο Κορδομενίδη. Τον είχε πετάξει αίφνης σε μια αφήγηση το 1998, τον επιθυμούσα διακαώς, τον κρατούσε σκληρόκαρδα, τον παρέδωσε δώδεκα χρόνια αργότερα και βρήκε αμέσως τη θέση του. Και άλλα, πάρα πολλά. Το Εντευκτήριο δεν είναι απλώς μια φιλόξενη στέγη για λογοτέχνες. Η Ιστορία της Λογοτεχνίας δε γράφεται μόνο με τα βιβλία. Γράφεται και με τα περιοδικά. Αυτά αποτυπώνουν την εποχή και τον τόπο. Σοφία Νικολαϊδου, συγγραφέας- εκπαιδευτικός

Κατά καιρούς βλέπουμε αθηναϊκές εφημερίδες ή περιοδικά να προτείνουν στους αναγνώστες που θα ταξιδέψουν εδώ τα top της Θεσσαλονίκης, τι δεν πρέπει με τίποτα να χάσουν (εστιατόρια, ψαγμένα στέκια, κτλ.). Αλλά το καύχημα της πόλης λείπει από τον κατάλογο. Εννοώ το «Εντευκτήριο», το πιο ενδιαφέρον και κομψό και πυκνό και ανήσυχο ελληνικό περιοδικό γραμμάτων και τεχνών, λαμπρό δείγμα μιας άλλης Θεσσαλονίκης, που ίσως δεν είναι τόσο απελπιστικά μειοψηφική όσο νομίζουμε. Το «Εντευκτήριο» που κλείνει ‘αισίως’ (η ψυχή του το ξέρει) τα 30. Και που συνεχίζει χάρη στο αποστολικό πείσμα ενός ταμένου. Βάστα Γιώργο! Και εις έτη, ακόμη, πολλά… Νικηφόρος Παπανδρέου, θεατρολόγος

30 χρόνια Εντευκτήριο. 10.350 μέρες από το πρώτο τεύχος. Το θυμάμαι καλά. Ένα εξαιρετικό τεύχος για τη φυλακή. Σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα, έκτοτε, η καρδιά μου χτύπησε ένα δισεκατομμύριο φορές. Ανάσανα διακόσια εκατομμύρια φορές. Ανοιγόκλεισα τα μάτια μου εκατό εκατομμύρια φορές. Παρήγαγα εννιά χιλιάδες λίτρα σάλιου, δηλαδή μια μέση πισίνα. Για τα δάκρυά μου δεν θα μιλήσω, αλλά για όποιον ενδιαφέρεται, έχει υπολογιστεί ότι τα δάκρυα μιας ζωής γεμίζουν μια μπανιέρα. Κι όσο συνέβαιναν όλα αυτά στον κάθε έναν από τους αναγνώστες του περιοδικού, ο Γιώργος Κορδομενίδης, εργώδης, ορεξάτος και επίμονος, ανέδειξε με το Εντευκτήριο κείμενα, συγγραφείς, φωτογράφους και εικαστικούς – αντιστοιχούν στον πληθυσμό μιας μέσης κωμόπολης οι συνεργάτες αυτών των εκατό τευχών, ενώ οι αναγνώστες υπολογίζω πως πλησιάζουν τον πληθυσμό της Πάτρας. Όταν τόσος κόσμος συσπειρώνεται γύρω από ένα περιοδικό επί ένα τέταρτο του αιώνα, δεν μπορεί, κάτι καλό θα συμβαίνει, έτσι δεν είναι; Σε ευχαριστούμε, Ζωρζ! Σάκης Σερέφας, συγγραφέας

Το να μιλάς για ένα περιοδικό που σε συντροφεύει 30 χρόνια δεν μπορεί να είναι αντικειμενικό. Το πιο εντυπωσιακό για μένα είναι πως μαζί με το περιοδικό όλα αυτά τα χρόνια είδα το πόσο όμορφα ωρίμασε και το περιοδικό και κυρίως η σκέψη του αγαπημένου μας Γιώργου Κορδομενίδη που δεν έκανε ποτέ εκπτώσεις. Την πρώτη φορά που του έστειλα ένα κείμενο είχα το φόβο του πρωτάρη μπροστά σε έναν αυστηρό κριτή. Και ήταν μάθημα να παρατηρείς τις διορθώσεις του. Είχα τη χαρά για τελευταία δεκαοκτώ χρόνια να δανείζω τη φωνή μου στις ραδιοφωνικές διαφημίσεις του. Και έχω περάσει μερικές σπουδαίες νύχτες με τις σελίδες του και στο υπόγειο της Δεσπεραί. Είναι υπέροχο τα πράγματα να κρατάνε για πάντα και στην περίπτωση του Εντευκτηρίου το για πάντα δεν είναι σχήμα λόγου… Γιώργος Τούλας, δημοσιογράφος

”Πόσες φωλιές νερού να συντηρήσω μέσα στις φλογες” έγραφε ο Μανώλης Αναγνωστακης,για τις φωτιές της δικής του γενιάς. Αποφασίσαμε συνειδητά, να ζήσουμε σ’ αυτήν την πόλη και να παρακολουθούμε την πορεία της βήμα προς βήμα, να βιώνουμε τα αδιέξοδα της, να στριφογυρνάμε στα μονοπάτια της μοναξιάς, της δίψας, της επικοινωνίας, στο θολό τοπίο ανάμεσα στους καπνούς, χωρίς να μπορούμε να προβλέψουμε το μέλλον της… Σταθήκαμε τυχεροί, συναντήσαμε και συμπορευτήκαμε, αυτούς, που, με κόστος την ίδια τους την ζωή, μπόρεσαν να αντισταθούν και να χαράξουν διεξόδους ελπίδας, ονείρου, να υπάρξουν τα στηρίγματα, οι αποκαλύπτες του κόσμου. 30 χρονια ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ, ωρες, μέρες, χρόνια, πίστης στην μύηση της συγκίνησης! Να σαι καλά Γιώργο!

Έλλη Χρυσίδου, Εικαστικός-Αντιδήμαρχος Πολιτισμού