5 χρόνια γεμάτα αλληλεγγύη στο Οικόπολις

Λέξεις: Συντονιστική Επιτροπή Οικόπολις

Η ίδρυση του κοινωνικού χώρου Οικόπολις που λειτουργεί στην πόλη μας από το 2013 ήρθε ως φυσική συνέχεια της αδιάλειπτης και πολυεπίπεδης δράσης της Οικολογικής Κίνησης Θεσσαλονίκης για τρεις και πλέον δεκαετίες. Η ΟΚΘ αποτελεί την παλαιότερη εν ζωή ελληνική οικολογική οργάνωση. Ξεκίνησε το 1982 και σφράγισε την κοινωνική ζωή της πόλης, με παρεμβάσεις για διάφορα ζητήματα περιβάλλοντος και ποιότητας ζωής (Σέιχ Σου, δεξαμενές πετρελαίου, κυκλοφοριακό, ρύπανση Θερμαϊκού, οικοπεδοποίηση Χορτιάτη, αντιπυρηνικό κίνημα, μεταλλαγμένα, βιολογικός καθαρισμός, πράσινοι και ελεύθεροι αστικοί χώροι, ποδήλατο, δάση Χαλκιδικής κ.α.) αλλά και κοινωνικά (ανθρώπινα δικαιώματα, δικαιώματα γυναικών, αντιρρησίες συνείδησης ρατσισμός, εθνικισμός, διαφορετικότητα, ειρήνη, μη βίαιη δράση, πολιτική ανυπακοή, κ.α.). Και έχει να επιδείξει μια σειρά από νίκες, σε νομικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Δε μιλάμε λοιπόν απλώς για μια περιβαλλοντική οργάνωση αλλά για έναν πολιτικό κινηματικό χώρο ο οποίος αποτέλεσε την κοιτίδα από όπου ξεπήδησαν πρωτοβουλίες και κινήματα τα οποία άρθρωσαν έναν από τους πιο ριζοσπαστικούς πολιτικούς λόγους της μεταπολιτευτικής περιόδου όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη αλλά και πανελλαδικά.

Στο πλαίσιο αυτό πριν από 5 χρόνια περίπου τα μέλη της ΟΚΘ αποφάσισαν ότι οι τέσσερις τοίχοι των τότε γραφείων τους στη Φιλίππου 51 ήταν πολύ στενοί πλέον για να χωρέσουν τις νέες ιδέες και τις νέες ανάγκες που η κρίση γεννούσε και αποφάσισαν να ξανοιχτούν και να δημιουργήσουν ένα κοινωνικό πολυχώρο ο οποίος να αποτελέσει πόλο έλξης για πολλές και ίσως πολύχρωμες και ετερόκλητες κινηματικές συλλογικότητες και ομάδες.

Έτσι το Οικόπολις ξεκίνησε ως μια προσπάθεια να ενώσουν τις δυνάμεις τους οργανώσεις που είχαν συνεργαστεί στο παρελθόν και να αναπτύξουν κοινές δράσεις. Μέσα στην πολύπλευρη κρίση που βίωνε η ελληνική κοινωνία η φιλοδοξία των ανθρώπων που δημιούργησαν το Οικόπολις ήταν να προσφέρουν το έδαφος εκείνο πάνω στο οποίο θα μπορούσαν να γονιμοποιηθούν οι πράσινες ιδέες, να εκφραστεί έμπρακτα η κοινωνική αλληλεγγύη και να οργανωθεί η κινηματική δράση.

5 χρόνια μετά οι άνθρωποι του Οικόπολις μπορούν να είναι περήφανοι και περήφανες ότι αυτά που πέτυχαν μέχρι τώρα ανταποκρίνονται σε πολύ μεγάλο βαθμό στις προσδοκίες τους καθώς κατάφεραν να μετατρέψουν με απίστευτη προσωπική εθελοντική δουλειά, έναν πρώην βιοτεχνικό χώρο σε μία ζωντανή κινηματική νησίδα στο κέντρο της πόλης, αλλά και να αποτελέσουν οι άνθρωποι, ο ιδέες και οι ομάδες του Οικόπολις τη μαγιά για κοινωνικές δράσεις, ακτιβισμό αλλά και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.

Το κτίριο της Πολεμαίων 29Α από χώρος ακύρωσης των ελπίδων των βιοτεχνιών ενδυμάτων που έκλειναν η μια μετά την άλλη, σιγά σιγά μετατράπηκε σε ένα πολύβουο μελίσσι νέων κυρίως ανθρώπων που τοποθετούν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός τους τον άνθρωπο και τις ανάγκες του. Πλέον στους περισσότερους ορόφους του κτιρίου δραστηριοποιούνται δεκάδες συλλογικότητες με κοινωνικό ή/και πολιτιστικό προσανατολισμό και λειτουργεί το κοινωνικό ιατρείο των γιατρών του κόσμου.

Κατά το διάστημα που λειτουργεί ο ανοικτός κοινωνικός χώρος Οικόπολις πραγματοποιήθηκαν εκατοντάδες εκδηλώσεις και δράσεις.

Οργανώθηκαν εκδηλώσεις για την περιβαλλοντική εκπαίδευση, την κλιματική δικαιοσύνη, τον εθνικισμό, το λαϊκισμό, τα δικαιώματα των γυναικών και την έμφυλη βία, την πολιτική οικολογία, την αλληλεγγύη στους ανθρώπους που εγκαταλείπουν τις χώρες τους είτε ως πρόσφυγες είτε ως οικονομικοί/ες μετανάστες/στριες, τις περιαστικές και αστικές καλλιέργειες, το ζήτημα των εξορύξεων του χρυσού στη Χαλκιδική, τη Θράκη και τη γειτονική Βουλγαρία.

Προβολές κινηματογραφικών έργων και ντοκιμαντέρ για την οικολογία, για την ποιότητα ζωής, για τον φασισμό, για τη μη βία. Συζητήσεις για για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και για τα δικαιώματα των ζώων, τη χορτοφαγία, το βιγκανισμό και τα μεταλλαγμένα, για τα συλλογικά αγαθά (δάση, νερό, αέρας), το δημόσιο χώρο, τη βιώσιμη κινητικότητα, την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, το βασικό εισόδημα, τις ηθικές τράπεζες και τις τράπεζες χρόνου.

Δραστηριοποιήθηκαν ομάδες για θέατρο, κοινωνικό, παιδικό και δρόμου, εργαστήρια μουσικής, χορού, γιόγκα, αλλά και πρακτικών βελτίωσης της καθημερινότητας με οικολογικές πρακτικές όπως παρασκευή ψωμιού και γιαουρτιού, μεταποίηση ρούχων, κατασκευή κάδου κοσμοστοποίησης, εγκατάσταση μικρής ανεμογεννήτριας και φωτοβολταϊκού, κατασκευή ηλιακού φούρνου και επισκευή ποδηλάτου.

Στήθηκαν οι δομές αλληλεγγύης του Οικόπολις και οργανώθηκε συλλογή τροφίμων και ρούχων, παιδικών παιχνιδιών, βιβλίων και οικοσκευής που διατίθενται σε μεμονωμένα άτομα ή σε άλλες δομές, συσσίτια, δενδροφυτεύσεις, κοινωνικό φροντιστήριο και μαθήματα ελληνικών, αγγλικών και γερμανικών σε μετανάστες/στριες και πρόσφυγες.

Κάθε χρόνο τον Σεπτέμβριο διοργανώνεται το Greenwave Festival ως επιστέγασμα αυτών των προσπαθειών και ως δυνατότητα να γνωριστούν και να αλλληλοϋποστηριχθούν όλοι/ες όσοι/ες σε αυτή την πόλη εργάζονται με την ίδια φιλοσοφία και στόχους την ειρήνη, την ισότητα, την ελευθερία και την οικολογία.

Όταν ξέσπασε το προσφυγικό ζήτημα με τις δεκάδες χιλιάδες προσφύγων να διέρχονται από την Ειδομένη στο μακρύ ταξίδι τους προς την Ευρώπη το Οικόπολις πρωτοστάτησε στην λειτουργία της Ανοικτής Κουζίνας Colors με δεκάδες εθελοντές/ντριες και την παρασκευή και διανομή περίπου 4.000 μερίδων φαγητού ημερησίως. Από την εμπειρία της Ειδομένης και μόλις αυτή εξέλειψε ξεκίνησε τη λειτουργία του το Κέντρο Ημέρας φιλοξενίας προσφύγων Αλκυόνη στην οδό Ορφανίδου 5, το πρώτο που δημιουργήθηκε από μη κρατικό φορέα στη Θεσσαλονίκη το οποίο λειτουργεί μέχρι σήμερα.

Αν αναρωτιέται κανείς/μιά πώς υλοποιήθηκαν όλα αυτά η απάντηση είναι ότι έγιναν εφικτά χάρη στους ανθρώπους και στις ομάδες που συμμετείχαν στην προσπάθεια αυτή μέχρι τώρα, στήριξαν, συνδιαμόρφωσαν και «κατοίκησαν» τη φιλόξενη πόλη μας. Το Οικόπολις αποτελεί κομμάτι όλων αυτών των κινημάτων που συναντιούνται σε κοινούς αγώνες για περισσότερη δημοκρατία, για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που αγωνίζονται για την υπεράσπιση των δημόσιων αγαθών, για την προστασία του περιβάλλοντος, για όλα αυτά που αξίζει να σωθούν.

Η αλληλεγγύη αποτελεί αυτή την περίοδο για την ελληνική κοινωνία το μεγάλο στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί. Το ζητούμενο δεν είναι να ανακουφιστούν απλώς κάποια στρώματα πληθυσμού στις συνθήκες ανθρωπιστικής κρίσης που βιώνουμε. Ούτε είναι στις προθέσεις του Οικόπολις να υποκαταστήσει τις κοινωνικές λειτουργίες που δεν μπορεί να επιτελέσει το κράτος.

Αυτό που επιδιώκεται είναι η εμπλοκή των ίδιων των ανθρώπων που έχουν άμεση ανάγκη, η ενεργή συμμετοχή τους στα αλληλέγγυα εγχειρήματα, έτσι ώστε να μην οδηγηθούν στην παραίτηση και την απελπισία αλλά αντιθέτως να γίνουν ενεργοί φορείς της αλλαγής της κοινωνίας.

*Μάθετε περισσότερα για το Οικόπολις στην επίσημη σελίδα του στο facebook, στο blog του κοινωνικού χώρου και στη σελίδα Οικολογική Κίνηση Θεσσαλονίκης.