62ο ΦΚΘ: Ένα ακόμη 24ωρο γεμάτο σινεμά

Εικόνες: Motion team

O διεθνούς φήμης μοντέρ Γιώργος Μαυροψαρίδης, σταθερός συνεργάτης του Γιώργου Λάνθιμου και υποψήφιος για Όσκαρ με την ταινία Η Ευνοούμενη, παρέδωσε masterclass την Παρασκευή 12 Νοεμβρίου, στην αίθουσα Παύλος Ζάννας. Στο masterclass με τίτλο «Ο εγκέφαλος είναι η οθόνη», το οποίο εντάσσεται στο πλαίσιο του αφιερώματος «Κόψε κάτι: Το μοντάζ και τα μυστικά του» που φιλοξενεί το 62ο ΦΚΘ, ο Γιώργος Μαυροψαρίδης ανέλυσε τον τρόπο με τον οποίο το μοντάζ κωδικοποιεί την αφήγηση και επικοινωνεί στον θεατή τα μηνύματά της.

Την εκδήλωση προλόγισε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης, ο οποίος καλωσόρισε τόσο το κοινό που κατέκλυσε την αίθουσα όσο και τον Γιώργο Μαυροψαρίδη, τον οποίο χαρακτήρισε «έναν από τους σπουδαιότερους μοντέρ στο παγκόσμιο σινεμά». Ο κ. Μαυροψαρίδης, αφότου ευχαρίστησε το Φεστιβάλ που δίνει βήμα στους μοντέρ, ανέφερε πως δανείστηκε τον τίτλο του masterclass από ένα εξαιρετικό βιβλίο του γάλλου φιλοσόφου και θεωρητικού του σινεμά, Ζιλ Ντελέζ. «Θυμάμαι μια συνέντευξη του συναδέλφου μου, Γιάννη Χαλκιαδάκη, πριν πολλά χρόνια, στον Ορέστη Ανδρεαδάκη στο περιοδικό Σινεμά. Στην ερώτηση “ποιον μοντέρ ξεχωρίζεις;” απάντησε “τον κύριο Μαυροψαρίδη, κι αυτό γιατί έχει την αίσθηση πότε καταλαβαίνει κάτι το κοινό και πότε όχι”. Μου ήταν πάντοτε εύκολο αυτό, μπορώ στα πρώτα 20 λεπτά της ταινίας, που είναι και τα πιο οριακά και κρίσιμα, να καταλάβω αν υπάρχει ενδιαφέρον στην ατμόσφαιρα. Πιστεύω πως ο λόγος που επέλεξα αυτό το επάγγελμα είναι η σαφέστατη συνάφεια ανάμεσα στο πώς το μυαλό μας αντιλαμβάνεται τον κόσμο και το πώς το μοντάζ, χρησιμοποιώντας τις ίδιες λειτουργίες του εγκεφάλου, κατασκευάζει τον κόσμο που βλέπουμε στην οθόνη», δήλωσε χαρακτηριστικά.

«Όντως, ο εγκέφαλός μας είναι η οθόνη, διότι δίνει νόημα σ’ αυτό που βλέπουμε, αλλά και στον κόσμο που μας περιβάλλει. Αυτό που βλέπουμε στο σινεμά είναι στατικά κάδρα που επικαλύπτουν το ένα το άλλο, δημιουργώντας την αίσθηση της κίνησης. Οι σακκαδικές κινήσεις των ματιών μας σκανάρουν το περιβάλλον, λαμβάνουν τις ηλεκτρομαγνητικές πληροφορίες και κατασκευάζουν τον τρισδιάστατο κόσμο που μας περιβάλλει. Ο καθένας κατασκευάζει έναν κόσμο και ζει μέσα σ’ αυτόν. Το ίδιο κάνουμε και στον κινηματογράφο: παίρνουμε κομμάτια και τα συνδέουμε, για να μεταφέρουμε ορισμένες πληροφορίες», ανέφερε σχετικά.

Στη συνέχεια, σχολίασε πως τα μοντέλα που χρησιμοποιεί το μυαλό είναι παρόμοια με αυτά του κινηματογράφου. «Ανάλογα με την ιδεολογία, αλλάζουν και τα μοντέλα. Για παράδειγμα, ο κλασικός κινηματογράφος του Χόλιγουντ είναι συνδεδεμένος με μια αντικειμενική αφήγηση, μια σταθερότητα στον κόσμο, που κι εμείς ως άνθρωποι έχουμε ανάγκη: ο ορίζοντας είναι ίσιος, ο Θεός είναι παντοδύναμος και το καλό μάχεται το κακό», ανέφερε. Ωστόσο, υπάρχουν ιδεολογίες στον κινηματογράφο που έρχονται να ανατρέψουν και να καταρρίψουν τις στερεοτυπικές αντιλήψεις μας για τον κόσμο. «Συχνά, πηγαίνουμε στον κινηματογράφο για να επιβεβαιώσουμε αυτό που ήδη ξέρουμε. Κι αυτή είναι η παιδαγωγική όψη του σινεμά: να μας φέρει σε επαφή με τις προκαταλήψεις μας», δήλωσε χαρακτηριστικά. Στη συνέχεια, αναφέρθηκε επίσης στην ψευδαίσθηση του τρισδιάστατου κόσμου και των χρωμάτων: «Για να δημιουργήσουμε τα χρώματα χρειάζονται οι τρεις κώνοι του μπλε, του κόκκινου και του πράσινου, με τους οποίους συνθέτουμε την πραγματικότητα. Η διάκριση αυτή, απαραίτητη για την επιβίωση, μας επιτρέπει να αντικρίσουμε διαφορετικές όψεις του κόσμου. Η τρισδιάστατη αντίληψη, που είναι επίσης μια ψευδαίσθηση, κατασκευάζεται στη ρέτινα του ματιού. Η στερεοσκοπική μας όραση παίρνει τα ηλεκτρομαγνητικά ερεθίσματα και τα στέλνει στον εγκέφαλο, ο οποίος κατόπιν συνθέτει μια τρισδιάστατη οπτική του κόσμου», σχολίασε.

«Ο ανθρώπινος εγκέφαλός είναι στην πραγματικότητα τρεις εγκέφαλοι μαζί: ο “παλιός” εγκέφαλος του ερπετού, που ελέγχει το αυτόνομο νευρικό σύστημα και τα ένστικτα, ο εγκέφαλος της μνήμης, ο συναισθηματικός, τον οποίο μοιραζόμαστε με τα θηλαστικά και είναι υπεύθυνος για όλα τα συναισθήματα, και τέλος ο neocortex, ο οποίος δίνει αιτία και αποτέλεσμα. Όλα αυτά θυμίζουν τους τρόπους της αφήγησης: πάντα ψάχνουμε να βρούμε ένα νόημα, το οποίο προσπαθούμε να συνθέσουμε, πάντα υπάρχει μία μνήμη, την οποία χρειαζόμαστε για να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά και να δημιουργήσουμε σχέσεις αιτίου-αποτελέσματος. Τελικά, ο εγκέφαλος δημιουργεί τη δική του αλήθεια. Επιβεβαιώνει πως καθόμαστε, για παράδειγμα, σε ένα τραπέζι, ενώ το “τραπέζι” είναι άχρωμα άτομα που υφίστανται σε μια πραγματικότητα την οποία δεν μπορούμε καν να αντιληφθούμε. Ο εγκέφαλος πασχίζει να αντέξει αυτήν την πληροφορία της ρευστής πραγματικότητας και να διευθετήσει το χάος», ανέλυσε σχετικά.

Όλα αυτά, συνέχισε, έχουν μεγάλη σχέση με τον κινηματογράφο, όπως εξήγησε παρακάτω. «Όπως ισχυρίζεται ο Γκοντάρ, η ηθική του μέλλοντος είναι η αισθητική, με την έννοια ότι κάποιες αποφάσεις που παίρνουμε για να κάνουμε κινηματογράφο, στηρίζονται σε μια προϋπάρχουσα ηθική», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Από τη στιγμή που ο δημιουργός τοποθετεί την κάμερα, κόβει ένα κομμάτι. Δεν μπορούμε να δούμε το Όλον. Η φράση αυτή θυμίζει ένα σημείο από τα γραπτά της Σούζαν Σόνταγκ: “το να φωτογραφίζεις σημαίνει να καδράρεις, και το να καδράρεις σημαίνει να παραλείπεις”. Ωστόσο, παρά την όποια παράλειψη του δημιουργού, όπως έλεγε ο Άιζενσταϊν, το μέρος θα γίνει αυτό που θα μας κατευθύνει προς το Όλον», προσέθεσε.

Έπειτα, εξήγησε ότι ο «τεμαχισμός» αυτός της πραγματικότητας έγκειται στο ότι από την αρχή του γυρίσματος ο σκηνοθέτης «κόβει» τον χωροχρόνο. «Τα πλάνα του δημιουργού, που είναι όλα υποκειμενικά, έχουν έναν κώδικα. Η συντακτική αυτού του κώδικα μεταφέρεται τελικά και στο μοντάζ, όπου ορίζουμε τον χρόνο, δηλαδή πόσο θα διαρκέσει το πλάνο, αλλά όχι αυτό που υπάρχει μέσα στο πλάνο, το οποίο είναι μια αυθύπαρκτη οντότητα. Ανάλογα με την πρόθεση και την αισθητική του σκηνοθέτη, συνδέουμε τα πλάνα και λέμε την ιστορία του», ανέλυσε ο Γιώργος Μαυροψαρίδης.

Στη συνέχεια, μίλησε για την υποκειμενικότητα του χρόνου, και τη σύνδεσή της με την αντίληψη των ανθρώπων για την τέχνη, η οποία άλλαξε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου «η αφήγηση γίνεται πιο υποκειμενική, εμπεριέχει μέσα της μια χρονικότητα και ένα point of view τόσο του ηθοποιού όσο και του σκηνοθέτη», ανέφερε σχετικά. Κατόπιν, υπογράμμισε τη σημασία της επίγνωσης των μέσων από τον δημιουργό. «Όταν πηγαίνουμε σε μια κινηματογραφική προβολή, είμαστε αρκετά ευαίσθητοι. Παραδίδουμε την καχυποψία μας, το λεγόμενο suspension of disbelief. Στην κινηματογραφική αίθουσα, γινόμαστε παιδιά. Είμαστε ευάλωτοι σε αυτό που έρχεται, και η ηθική του σκηνοθέτη είναι σημαντική. Το μοντάζ, που ξεπερνά τον κινηματογράφο και εδράζεται και σε άλλες πτυχές της ζωής μας, υπάρχει κυρίως μέσα στο μυαλό μας: ο μεγαλύτερος αφηγητής, είναι το μυαλό μας. Δίχως τον εγκέφαλο, δεν θα υπήρχε τίποτα. Αυτή η ικανότητα του κινηματογράφου να φτιάχνει έναν τρισδιάστατο κόσμο είναι μια προσομοίωση της εγκεφαλικής διεργασίας».

Αμέσως μετά, αναφερόμενος στις συνεργασίες του με σκηνοθέτες, μίλησε και για τις ταινίες που έχει κάνει με τον Γιώργο Λάνθιμο: «Νιώθω άσχημα να αναφέρομαι σε ταινίες που έχω μοντάρει δίχως να αναφέρω τον σκηνοθέτη. Το μοντάζ είναι μια συνεργασία ανάμεσα σε σκηνοθέτη και μοντέρ, κι εμάς δουλειά μας είναι να ακολουθήσουμε το όραμά του. Στη συνεργασία μου με τον Γιώργο Λάνθιμο ήταν σαφές για εμένα πως η αφήγησή του έψαχνε κάτι διαφορετικό από το συνηθισμένο. Κάποιες ταινίες έχουν ένα ανοιχτό σύμπαν, το οποίο απαιτεί τη συμμετοχή και τη συν-δημιουργία του κοινού. Δεν υπάρχει αντικειμενική ταινία. Κάθε φορά που προβάλλεται, είναι μια διαφορετική εμπειρία. Μέσα στην εμπειρία μας βρίσκονται φυσικά και οι προκαταλήψεις μας, η γλώσσα μας και το περιβάλλον μας. Μου αρέσει ο κινηματογράφος που θέτει ερωτήματα και προκαλεί τις προκαταλήψεις μας και είμαι τυχερός που συνεργάζομαι με τον Γιώργο Λάνθιμο, του οποίου οι προτάσεις ανατρέπουν τα δεδομένα που γνωρίζουμε», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Στη συνέχεια, ο κύριος Μαυροψαρίδης έδειξε κάποια πλάνα από ταινίες του Γιώργου Λάνθιμου (Η Ευνοούμενη, Ο Θάνατος του Ιερού Ελαφιού, Κυνόδοντας) και εξήγησε πώς προέκυψαν συγκεκριμένες επιλογές αναφορικά με το μοντάζ. Έπειτα, ανατρέχοντας σε μια παιδική ανάμνηση, ο κύριος Μαυροψαρίδης ανέφερε: «Θυμάμαι πως από πολύ μικρός είχα ένα άσχημο συναίσθημα όταν οι γονείς μου έβλεπαν ταινίες του Ξανθόπουλου, που είχαν πολύ κλάμα, κι εγώ δεν καταλάβαινα πού οδηγεί όλο αυτό. Δεν άλλαζε τίποτα. Οι άνθρωποι έβγαιναν έξω και συνέχιζαν ό,τι έκαναν και πριν. Το ανατρεπτικό σινεμά, που θέτει ερωτήματα και προκαλεί τις προϋπάρχουσες αντιλήψεις ή γεννά έντονα συναισθήματα στον θεατή, σαν έναν τοκετό στο σκοτάδι, είναι αυτό που μας εξελίσσει. Το σινεμά είναι σαν ένα όνειρο που βλέπουμε, τόσο αληθινό όσο και τα χρώματα, τα αρώματα, οι γεύσεις. Είναι ένα κατασκεύασμα του μυθοπλάστη που ονομάζουμε “εγώ”. Κι εμείς, που είμαστε οι άλλοι, διότι διαμορφωθήκαμε με βάση τους άλλους, και δεν υπάρχουμε δίχως αυτούς, στο σινεμά ανακαλύπτουμε μέσα μας κάτι που ορίζει τη θέση μας στο σύμπαν», κατέληξε σχετικά, ολοκληρώνοντας μια συναρπαστική διάλεξη που καθήλωσε το κοινό.

Προβολή της ταινίας Όταν ο Ερμής Kράτησε την Aναπνοή του: Η Μάχη της Κρήτης της Βικτώριας Βελλοπούλου

Στο πλαίσιο του 62ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 12 Νοεμβρίου, στην αποθήκη Δ, η προβολή της ταινίας Όταν ο Ερμής κράτησε την αναπνοή του: Η Μάχη της Κρήτης, σε σκηνοθεσία της Βικτώριας Βελλοπούλου και παραγωγή της COSMOTE TV, Μεγάλου Χορηγού του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Την προβολή της ταινίας προλόγισε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης. «Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος και συγκινημένος, ως Κρητικός γέννημα-θρέμμα που δουλεύω στη Θεσσαλονίκη. Νιώθω κάτι ιδιαίτερο. Δεν είναι μόνο η πληθώρα από συμπατριώτες μου, που ήρθαν για να πολεμήσουν στον Μακεδονικό Αγώνα, αλλά και οι εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, Μακεδόνες που κατέβηκαν μετά την κατάρρευση του μετώπου στην Κρήτη για να πολεμήσουν στην ύστατη μάχη, τη Μάχη της Κρήτης. Με πολύ μεγάλη χαρά και τιμή παρουσιάζουμε την ταινία για τη Μάχη της Κρήτης, που είναι παραγωγή της COSMOTE TV, του Μεγάλου Χορηγού του Φεστιβάλ. Η ταινία που θα δείτε ξεκίνησε ως τηλεοπτική σειρά, η οποία προβλήθηκε και θα επαναπροβληθεί φαντάζομαι, γιατί ήταν καταπληκτική. Είμαστε στην ευχάριστη θέση να την παρουσιάσουμε για πρώτη φορά ως ολοκληρωμένη κινηματογραφική ταινία, διάρκειας 92 λεπτών», επισήμανε.

Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε η σκηνοθέτις της ταινίας κ. Βικτώρια Βελλοπούλου, η οποία αρχικά ευχαρίστησε τους συντελεστές που παρευρίσκονταν στην προβολή, την παραγωγό Αρτέμιδα Σκουλούδη και τον καλλιτεχνικό διευθυντή στο post-production Αλέξη Κουβαριτάκη. Στη συνέχεια, η ίδια μοιράστηκε με το κοινό κάποιες σκέψεις της για την ταινία. «Είναι πάρα πολύ σημαντικό για όλους εμάς τους συντελεστές που πήραμε μέρος και υλοποιήσαμε αυτό το πρότζεκτ, γιατί είναι η πρώτη φορά που πολλά εγκλήματα πολέμου καταγράφηκαν. Εδώ και 80 χρόνια έχουν γίνει πράγματα που δεν είχαν καταγραφεί ποτέ και για τα οποία οι ένοχοι δεν έχουν δικαστεί ποτέ. Είναι η πρώτη φορά που τα καταγράψαμε και μπορεί να είναι και η τελευταία, γιατί οι αυτόπτες μάρτυρες που κινηματογραφήσαμε είναι οι τελευταίοι εν ζωή. Για εμένα αυτή η εμπειρία ήταν τεράστια. Ήταν ένα μάθημα ανθρωπιάς και αγάπης, όπως θα το δείτε και από τον κ. Φανουράκη μέσα στην ταινία», δήλωσε η ίδια.

Μετά την ολοκλήρωση της προβολής, η σκηνοθέτις δέχθηκε τις ερωτήσεις του κοινού. Σε ερώτηση που αφορούσε τη διαδικασία συλλογής του μεγάλου αρχειακού υλικού και των μαρτυρίων, η κ. Βελλοπούλου πως χαρακτηρίστηκε από μεγάλη δυσκολία και εξυπηρετούσε κυρίως το αίτημα της αντικειμενικότητας. «Δεν ήταν εύκολο να μαζέψουμε το υλικό εν μέσω πανδημίας. Αυτό που προσπαθήσαμε είναι να γίνει μια όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική κάλυψη του ζητήματος. Γι’ αυτό μίλησαν και γερμανικοί ιστορικοί υψηλού επιπέδου, ενώ είχαμε πολλά ηχητικά ντοκουμέντα από Γερμανούς και Νεοζηλανδούς. Είχαμε και την οπτική των ντόπιων Κρητικών. Θέλαμε να έχουμε μια όσο το δυνατόν αντικειμενικότερη ματιά στα γεγονότα. Είχαμε την τύχη να έχουμε πολύ αρχειακό υλικό. Οι Γερμανοί πίστευαν ότι θα κατακτήσουν το νησί σε 24 ώρες, οπότε έστειλαν κινηματογραφιστές και φωτογράφους για να καλύψουν το γεγονός. Ήταν κάτι σαν σόου για τον Γκέμπελς. Και από τον φωτογράφο της προπαγάνδας Franz-Peter Weixler είχαμε πολύ υλικό, που έδειχνε δευτερόλεπτο προς δευτερόλεπτο τι συνέβαινε», εξήγησε σχετικά.

Στη συνέχεια, σε ερώτηση για το αν έχει γίνει άλλη προσπάθεια καταγραφής αυτών των γεγονότων, η κ. Βελλοπούλου τόνισε πως τίποτα δεν δημοσιοποιήθηκε ποτέ. «Υπάρχουν άνθρωποι στους οποίους είχε γίνει καταγραφή αλλά είναι λίγοι. Οι περισσότεροι μίλησαν για πρώτη φορά στην κάμερά μας. Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου είχε στείλει από το τότε Υπουργείο μια επιτροπή στην οποία ήταν μέλος και ο Καζαντζάκης. Είχανε κάνει τον γύρο της Κρήτης και είχαν καταγράψει ορισμένα εγκλήματα πολέμου, αλλά τα ευρήματά τους δεν βγήκαν ποτέ προς τα έξω», τόνισε. Σε ερώτηση για τα προσωπικά της κίνητρα ενασχόλησης με το ζήτημα, η ίδια αποκάλυψε πως με την Κρήτη τη συνδέουν δεσμοί καταγωγής αλλά και αγάπης. «Είμαι από την Κρήτη. Ο παππούς μου δεν πολέμησε στη Μάχη της Κρήτης γιατί ήταν 15 χρονών τότε, όμως κατά την Κατοχή πολέμησε στο αντάρτικο. Είναι αγαπημένο μου μέρος η Κρήτη, πολιτιστικά και ιστορικά. Ένιωθα ότι το χρωστούσα αυτό», επισήμανε.

Ακολούθως, σε ερώτηση του κοινού για τη διεκδίκηση αποζημιώσεων από μεριάς των θυμάτων, η ίδια εξήγησε πως το ζήτημα εκκρεμεί. «Τα περισσότερα από αυτά τα εγκλήματα δεν έχουν φτάσει ποτέ σε δικαστήριο. Για αυτά που έφτασαν, όπως το Κοντομαρί, οι αποζημιώσεις δεν δόθηκαν ποτέ», εξήγησε η ίδια. Το κοινό ήθελε να μάθει και για τα συναισθήματα των γερμανών ιστορικών που εμφανίζονταν στην ταινία σχετικά με το ζήτημα. «Είναι κάτι το οποίο αναρωτηθήκαμε και εμείς, μας προβλημάτισε. Οι συγκεκριμένοι ιστορικοί στην ταινία είχαν την ευαισθησία να καταλάβουν, γι’ αυτό και αφιέρωσαν όλη τους τη ζωή σε αυτή τη έρευνα. Όταν τους ρωτήσαμε, μας είπαν ότι οι περισσότεροι Γερμανοί δεν ξέρουν τι συνέβη στην Κρήτη. Επιμένοντας στην ερώτησή μας, είπαν ότι κάποιοι δεν γνωρίζουν, αλλά και δεν θέλουν να μάθουν», δήλωσε χαρακτηριστικά. Στο φινάλε της βραδιάς, η κ. Βελλοπούλου απάντησε και σε ερώτηση του κοινού για τον ρόλο του κινηματογράφου στην αποκατάσταση των πληγών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. «Τακτοποιεί ένα μέρος της ηθικής εκκρεμότητας. Μονάχα ένα μέρος, όμως, δεν αρκεί», απάντησε σχετικά, κλείνοντας την εκδήλωση.

Together Apart – VR Cinema Experience: προβολή της ταινίας Μετείκασμα σε εικονικό περιβάλλον

Την Παρασκευή 12 Νοεμβρίου, στην αίθουσα Παύλος Ζάννας, στο πλαίσιο του 62ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση με τίτλο «Together Apart: VR Cinema Experience». Πρόκειται για μια ξεχωριστή εμπειρία παρακολούθησης ταινίας και διάδρασης, με τη χρήση μάσκας εικονικής πραγματικότητας (VR). Φορώντας την ειδική μάσκα οι θεατές, οι οποίοι βρίσκονται σε διαφορετικές τοποθεσίες, μεταφέρονται σε ένα εικονικό περιβάλλον κινηματογραφικής αίθουσας, όπου ως ομοιώματα (avatars) παρακολουθούν από κοινού μια κινηματογραφική προβολή. Η προβολή έγινε με τη συνεργασία της Arx.net, ενώ η ταινία που προβλήθηκε ήταν η ταινία Μετείκασμα του σκηνοθέτη Αντώνη Ντούσια.

Στην προβολή της ταινίας σε εικονικό περιβάλλον συμμετείχαν ως ομοιώματα (avatars) ο σκηνοθέτης και δημιουργός της ταινίας, Αντώνης Ντούσιας, ο δημοσιογράφος και κριτικός κινηματογράφου, Χρήστος Μήτσης, ο θεατρολόγος και ηθοποιός με αναπηρία, Πάνος Ζουρνατζίδης, οι οποίοι βρίσκονταν στην Αθήνα, αλλά και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ορέστης Ανδρεαδάκης, ο οποίος βρισκόταν στην αίθουσα Παύλος Ζάννας.

Την παρουσίαση προλόγισε ο κ. Ανδρεαδάκης. «Σε συνεργασία με την Arx.net παρουσιάζουμε μια πρωτοποριακή εμπειρία θέασης, VR Cinema Experience. Θα έχουμε στη συνέχεια μια ζωντανή επίδειξη της τεχνολογίας», σημείωσε σχετικά. Ακολούθως, τον λόγο πήρε ο Γενικός Διευθυντής Επιχειρήσεων της Arx.net, Χρυσόστομος Μπουρλής, ο οποίος πληροφόρησε, αρχικά, το κοινό για τη δράση της εταιρείας.

«Είμαστε μια εταιρεία πληροφορικής, με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Έχουμε αναπτύξει συνεργασίες σε όλο τον κόσμο. Από το 2001 αναπτύσσουμε καινοτόμες ψηφιακές υπηρεσίες και εφαρμογές με την COSMOTE TV, τη Vodafone, την Elisa, τον μεγαλύτερο τηλεπικοινωνιακό πάροχο στη Φινλανδία, τη Cyta, τον μεγαλύτερο πάροχο στην Κύπρο, τη Huawei, τη Samsung, την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, τον ΟΠΑΠ και πολλούς άλλους. Η εταιρεία μας βρίσκεται σε συνεχή ανάπτυξη, έχοντας στο δυναμικό της κοντά 100 άτομα στη Θεσσαλονίκη, την αφρόκρεμα των επαγγελματιών της πληροφορικής της χώρας. Ειδικότερα στο κομμάτι των υπηρεσιών streaming και τεχνολογιών video streaming, η εταιρεία έχει να επιδείξει μεγάλη εμπειρία και σχετικά έργα, καθώς αναπτύσσουμε όλη τη νέα πλατφόρμα και τις εφαρμογές της COSMOTE TV. Το ίδιο κάνουμε για τη Cytavision στην Κύπρο, για τις εφαρμογές Novaflix και Nova Go, με τη Forthnet και αρκετές άλλες», σημείωσε.

Ο κ. Μπουρλής μίλησε για το Cine.gr, την πλατφόρμα μέσα από την οποία αναπτύχθηκε η τεχνολογία που θα έβλεπε το κοινό στη ζωντανή παρουσίαση. «Το Cine.gr είναι η κεντρική πλατφόρμα μέσα από την οποία αναπτύχθηκε και η τεχνολογία που θα δείτε ζωντανά στην παρουσίαση. Είναι μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα video streaming που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο ενός μεγάλου ερευνητικού έργου που τρέχει η εταιρεία μας τα τελευταία χρόνια. Διαθέτει όλα τα απαραίτητα εργαλεία, δυνατότητες και λειτουργικότητες που χρειάζεται μια online υπηρεσία βίντεο, ένα φεστιβάλ κινηματογράφου, θεατρικές παραγωγές αλλά και οποιοσδήποτε έχει ανάγκη από μια σύγχρονη πλατφόρμα που κάνει online προβολή βίντεο. Επιγραμματικά, περιλαμβάνει ένα content management system, που δίνει τη δυνατότητα επεξεργασίας και διαχείρισης του περιεχομένου που αφορά στο βίντεο, προσφέρει υποστήριξη για πάρα πολλά εμπορικά μοντέλα, έχει πλούσια analytics, αλλά και προηγμένες δυνατότητες προσβασιμότητας, για τη διευκόλυνση ατόμων με χαμηλή οπτική ή ακουστική οξύτητα. Επιπλέον, διαθέτει εφαρμογές για όλες τις οθόνες, ώστε ο χρήστης να έχει ενιαία εμπειρία θέασης σε οποιαδήποτε πλατφόρμα και οποιοδήποτε κανάλι επιθυμεί, ανά πάσα στιγμή. Τέλος, υποστηρίζει δυνατότητες διαφήμισης με προηγμένους μηχανισμούς image recognition και χρήση artificial intelligence», εξήγησε.

Στη συνέχεια, ο κ. Μπουρλής μίλησε στο κοινό για την τεχνολογία του Cο-Watching VR Cinema Experience. «Είμαστε πολύ χαρούμενοι γιατί παρουσιάζουμε την παγκόσμια καινοτομία της εμπειρίας απομακρυσμένης συν-θέασης (co-watching) με VR cinema experience. Είναι το πάντρεμα κινηματογραφικής εμπειρίας και τεχνολογίας εικονικής πραγματικότητας. Η εικονική πραγματικότητα επιτρέπει στο χρήστη να ζήσει νέες εμπειρίες ταξιδεύοντας σε εικονικούς τρισδιάστατους κόσμους», επισήμανε. Ο κ. Μπουρλής έδωσε ένα παράδειγμα των δυνατοτήτων που προσφέρει η συγκεκριμένη τεχνολογία. «Για να σας δώσω μια εικόνα της εμπειρίας που έχουμε αναπτύξει, φανταστείτε ότι μπορώ να μπω στο Cine.gr, να επιλέξω την ταινία και την αίθουσα που επιθυμώ, να φορέσω τη μάσκα και να μπω σε μια εικονική αίθουσα, όπου δίπλα μου μπορεί να κάθεται κάποιος από την Κίνα με τη μάσκα του ή ένας Αμερικανός ή δύο φίλοι μου από την Αθήνα. Μπορούμε να δούμε την ταινία μαζί στο εικονικό περιβάλλον, να αλληλεπιδρούμε κάνοντας χρήση των avatar, αλλά και να συνομιλούμε στο διάλειμμα, όπως θα κάναμε και σε μια κανονική αίθουσα. Όλα αυτά είναι εφικτά. Αυτό που προσπαθούμε να πετύχουμε και δεν έχουμε καταφέρει ακόμα, αλλά πλησιάζουμε, είναι το ζεστό ποπ κορν!», τόνισε.

Ο κ. Μπουρλής μοιράστηκε και τις σκέψεις του για τη ενδεχόμενη μελλοντική αξιοποίηση της τεχνολογίας στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. «Είμαστε πολύ χαρούμενοι γιατί εδώ στις αίθουσες του Φεστιβάλ ξεκινάει αυτή η καινοτομία. Θεωρώ πως δεν είναι μακριά η στιγμή, ίσως και του χρόνου, που το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει αντίστοιχες εικονικές αίθουσες και να δώσει το περιεχόμενό του σε ανθρώπους από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Εμείς είμαστε εδώ για να σχεδιάσουμε αυτήν την εμπειρία με τον καλύτερο δυνατό τρόπο», επισήμανε.

Τέλος, ο κ. Μπουρλής εξήγησε τη διαδικασία της επικείμενης προβολής. «Όπως θα δούμε τα επόμενα λεπτά, με τη χρήση της τεχνολογίας θα μπορέσουμε να φέρουμε κοντά σε μια εικονική αίθουσα τους 4 συμμετέχοντες, που βρίσκονται σε διαφορετικές τοποθεσίες», εξήγησε. Με την ολοκλήρωση της ομιλίας του, ο κ. Μπουρλής, προσκάλεσε τον Ορέστη Ανδρεαδάκη να πάρει τη θέση του, να φορέσει τη μάσκα και να μπει στην εικονική αίθουσα. Πριν την έναρξη της προβολής, τον λόγο πήρε ο δημιουργός της ταινίας Μετείκασμα, Αντώνης Ντούσιας, ο οποίος εξήγησε τι πραγματεύεται η ταινία. «Δεν ξέρω αν εμπίπτει ακριβώς στο είδος του κλασσικού κινηματογράφου. Είναι περισσότερο μια κινηματογράφηση σε έναν κόσμο που έχει δημιουργηθεί ως κολλάζ σκηνικών από εικαστικά έργα της συλλογής του Τελλόγλειου Ιδρύματος Τεχνών», εξήγησε.

Ακολούθησε η προβολή της μικρού μήκους ταινίας, στη διάρκειά της οποίας το κοινό είχε τη δυνατότητα να παρακολουθήσει ζωντανά στην οθόνη του κινηματογράφου τι βλέπουν οι συμμετέχοντες. Η προβολή για το κοινό γινόταν σε δύο πλάνα, ένα γενικό, που έδειχνε το σύνολο της αίθουσας και ένα ειδικό που έδειχνε ακριβώς τι έβλεπε με τη μάσκα του ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης. Η ταινία είχε συνολική διάρκεια περίπου 10 λεπτά.

Στο τέλος της ταινίας, οι συμμετέχοντες συνομίλησαν μεταξύ τους και δήλωσαν τη χαρά τους για τη συμμετοχή στην εμπειρία. Στη συνέχεια, ο κ. Ανδρεαδάκης απηύθυνε ερώτηση στον ηθοποιό με αναπηρία, κ. Πάνο Ζουρνατζίδη, για τις σκέψεις του ως προς την αξιοποίηση της συγκεκριμένης τεχνολογίας για τους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα.

Όπως ο ίδιος εξήγησε, η τεχνολογία δίνει πολλές δυνατότητες στα άτομα με αναπηρία, αλλά δεν θα έπρεπε, ωστόσο, να αποτελέσει αιτία να επαναπαυτεί το κράτος απέναντι στις υποχρεώσεις που έχει απέναντι στα άτομα με αναπηρία. «Ήταν μια πάρα πολύ ωραία εμπειρία που έζησα ως ανάπηρος άνθρωπος, με κάποιες δυσκολίες στη μετακίνηση. Ανοίγονται καινούριοι ορίζοντες όσον αφορά την προσβασιμότητα, ένας καινούριος κόσμος για άτομα που έχουν πολύ μεγάλη δυσκολία στη μετακίνησή τους. Θα μπορούσα να δω άνετα και μια θεατρική παράσταση με αυτή την τεχνολογία, ειδικά τη στιγμή που στην Ελλάδα τα θέατρα είναι μη προσβάσιμα για άτομα με αναπηρία. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, η τεχνολογία αυτή να χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία από την πολιτεία για να μην είναι προσβάσιμα τα θέατρα ή για να μην τηρεί τις υποχρεώσεις της απέναντι στα άτομα με αναπηρία. Δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως πανάκεια», σημείωσε. «Ας δούμε που θα μας βγάλει αυτή η τεχνολογία. Τι καινούριο έχουμε να ανακαλύψουμε στον θαυμαστό αυτό καινούριο κόσμο», δήλωσε ο κ. Ανδρεαδάκης κλείνοντας την παρουσίαση.

Carte Blanche Γιώργος Μαυροψαρίδης: προβολή της ταινίας Ο θείος μου από την Αμερική του Αλέν Ρενέ

Τη Παρασκευή 12 Νοεμβρίου, στον κινηματογράφο Μακεδονικόν, πραγματοποιήθηκε η προβολή της ταινίας Ο θείος μου από την Αμερική, που επέλεξε ο Γιώργος Μαυροψαρίδης, στο πλαίσιο της carte blanche που παραχωρεί το 62ο ΦΚΘ στους καλεσμένους του μεγάλου αφιερώματος στο μοντάζ, «Κόψε κάτι: Το μοντάζ και τα μυστικά του». Οι εννέα κορυφαίοι μοντέρ από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο επέλεξαν ο καθένας από μία ταινία που θεωρούν εμβληματική για την τέχνη του μοντάζ ή που έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την καριέρα τους.

Ο Γιώργος Μαυροψαρίδης, μεταξύ των εκλεκτών προσκεκλημένων του αφιερώματος, σημείωσε τα εξής: «Θα ήθελα να σας εξηγήσω τι επίδραση έχει σε μένα αυτή η ταινία. Την είδα το 1980, στον κινηματογράφο Παλλάς, στην Αθήνα. Ο λόγος που τη διάλεξα είναι γιατί συνδέεται άμεσα με μια διαδικασία του μοντάζ που αφορά το παρόν του θεατή που βλέπει την οθόνη, με την έννοια ότι το παρόν το δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι στο μυαλό μας».

Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, «υπάρχει το στοιχείο του παρόντος, το οποίο αναφέρεται στην ταινία, αλλά υπάρχει και αυτό που έχουμε μάθει από μικροί. Έχουμε κάποια στερεότυπα, κάποια θέματα που μαθαίνουμε και μας επηρεάζουν από το παρελθόν, ενώ πολλές φορές το παρόν στηρίζεται και στο φαντασιακό. Η ταινία υποτίθεται πως αναπτύσσει τις θεωρίες της συμπεριφορικής ψυχολογίας, παρατηρούμε έναν επιστήμονα που προσπαθεί να ερμηνεύσει τα γεγονότα, τίποτα όμως δεν λειτουργεί ως επεξήγηση των θέσεων αυτών. Η ταινία είναι ένα γόνιμο πάντρεμα τριών διαφορετικών χαρακτήρων, τους οποίους και παρακολουθεί στην πορεία της ζωής τους. Πώς μεγαλώνουν, ποιες είναι οι αξίες από το κοινωνικό τους περιβάλλον, πώς η ηθική μας αναπτύσσεται στο μέλλον ανάλογα και με την οργανική μας διάθεση απέναντι στο περιβάλλον. Η ταινία αναφέρεται και στις τάσεις φυγής ή πάλης, καθώς και στο άγχος που δημιουργεί το τίποτα. Όπως είπα και πριν, η ταινία δεν λειτουργεί ως μια απόδειξη αυτών των θέσεων. Αντιθέτως, είναι μια γόνιμη αντιπαράθεση και καθώς βαδίζουμε προς το τέλος, χάνονται σταδιακά τα ενδιάμεσα και οι επεξηγήσεις. Το φινάλε έρχεται και επιβεβαιώνει αυτό που δεν ξέρουμε στην ουσία», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Μαυροψαρίδης.

Όπως τόνισε, «η θέση του Ρενέ για την ταινία είναι ότι επιθυμεί να προσφέρει μια ελευθερία ερμηνείας στον θεατή, γεγονός πολύ σημαντικό γιατί κάθε ερμηνεία που δίνουμε -όπως θα δώσετε και εσείς ο καθένας ξεχωριστά σε αυτή την ταινία- έχει αντίκτυπο στο πώς κατανοούμε και στο πώς γνωρίζουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο. Ελπίζω η ταινία να σημάνει κάτι στο τέλος για εσάς, όπως σήμανε και για μένα την πρώτη φορά που την είδα. Τη βλέπω αρκετά συχνά γιατί είναι πάρα πολύ μοντέρνα και φρέσκια, παρότι γυρίστηκε 40 χρόνια πριν», δήλωσε ο κ. Μαυροψαρίδης, κλείνοντας την παρουσίασή του.

Δείτε επίσης: