7η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης: To άνοιγμα στην Αθήνα και οι 50 καλλιτέχνες

Αν και το θέμα της ήταν η ΣΤΑΣΗ, η 7η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης κινήθηκε με ευελιξία σε επτά εκθεσιακούς χώρους. Φιλοξένησε για τέσσερις μήνες, 50 και πλέον καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Παρουσίασε κάτω από την ίδια ομπρέλα την προσέγγιση 11 επιμελητών. Έκανε για πρώτη φορά στην ιστορία της άνοιγμα στην Αθήνα. Ενέταξε στους κόλπους της, όπως κάθε χρόνο, το Φεστιβάλ Περφόρμανς Θεσσαλονίκης. Υιοθέτησε τέσσερα παράλληλα projects/δράσεις, διοργάνωσε εννέα εκδηλώσεις λόγου, προγραμμάτισε ξεναγήσεις για το ευρύ κοινό και εκπαιδευτικά προγράμματα για τις σχολικές ομάδες σε τακτική βάση και συνοδεύτηκε για άλλη μια φορά από δίγλωσσο (ελληνικά/αγγλικά) κατάλογο.

Η ανταπόκριση τόσο του κοινού –η προσέλευση έφτασε τα 29.000 άτομα-  όσο και του Τύπου σε όλες τις μορφές του (έντυπου και ηλεκτρονικού) αποδεικνύει πως η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, που φέτος αποτέλεσε και την πρώτη μεγάλη διοργάνωση του Μητροπολιτικού Οργανισμού Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης, του ΜΟΜus, αποτελεί πλέον έναν καθιερωμένο θεσμό στα εικαστικά δρώμενα που έχει καταφέρει να κατακτήσει το εγχώριο και το διεθνές ενδιαφέρον. 

Η κεντρική έκθεση της φετινής Μπιενάλε με τα έργα 50 και πλέον εικαστικών στεγάστηκε σε έξι χώρους στη Θεσσαλονίκη, στα MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη (Μονή Λαζαριστών), MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (εντός ΔΕΘ-HELEXPO), MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (Αποθήκη Α’, λιμάνι), MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών (Αποθήκη Β1, λιμάνι), Αλατζά Ιμαρέτ (Θεσσαλονίκη), Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης και στο MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά (Πλ. Αγίων Ασωμάτων) στην Αθήνα.

Όπως κάθε χρόνο ενέταξε στους κόλπους της το Φεστιβάλ Περφόρμανς Θεσσαλονίκης με τις performances 6 καλλιτεχνών, έχοντας φέτος τιμώμενο καλλιτέχνη τον Stelarc, ο οποίος μάλιστα έδωσε και το «παρών» με ανοιχτή ομιλία του προς το κοινό.

Τα τέσσερα παράλληλα projects/δράσεις της διοργάνωσης ήταν:

-Η έκθεση “Overview Effect”, κατά την οποία παρουσιάστηκαν τα έργα νέων Ελλήνων καλλιτεχνών, οι οποίοι εμπνεύστηκαν από τις 14 ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού τμήματος του 60ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (2 Νοεμβρίου – 1 Δεκεμβρίου 2019, MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών. Επιμ. Ορέστης Ανδρεαδάκης)

-Η ομαδική έκθεση “Just a bowl of cherries” με τα έργα 12 καλλιτεχνών οι οποίοι εξέτασαν την ιδέα της αποστολής στο διάστημα αντιπροσωπευτικών αντικειμένων σχετικά με τη ζωή στη Γη, έτσι ώστε τα εξωγήινα όντα να μάθουν για τον κόσμο μας (7 Δεκεμβρίου 2019 – 16 Φεβρουαρίου 2020 στο MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών. Επιμ. Νικόλας Βαμβουκλής).

-Η έκθεση «Στάση στην πράξη» βραβευθέντων της 8ης Μπιενάλε Φοιτητών Σχολών Καλών τεχνών Ελλάδος το 2017 (1-16 Φεβρουαρίου 2020, MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά).

Οι εκδηλώσεις λόγου που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα της 7ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης ήταν:

-Συνέδριο «Δημοκρατία & Τέχνη: Προκλήσεις και Προοπτικές» σε συνεργασία με τη Μονάδα Έρευνας Ευρωπαϊκές Πολιτικές & Δημοκρατία (Εργαστήριο Διεθνών Σχέσεων & Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας) (29 Σεπτεμβρίου 2019, MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης).

-Artists’ Talks, στα οποία καλλιτέχνες που συμμετείχαν στην κεντρική έκθεση της 7ης Μπιενάλε μίλησαν για το έργο τους (13 Οκτωβρίου 2019, MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης).

-Masterclass με τον φωτογράφο Γιώργο Δεπόλλα (15 Νοεμβρίου 2019, MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης).

-Ημερίδα «ΣΤΑΣΗ #1: Τέχνη και εργασία», που έθεσε ζητήματα ιστορικά και θεωρητικά που αφορούν στις αντιλήψεις για την καλλιτεχνική εργασία στο πλαίσιο του καπιταλισμού, στις καλλιτεχνικές και επιμελητικές προσεγγίσεις και πρακτικές που αφορούν την τέχνη ως εργασία, καθώς και στις εργασιακές συνθήκες, στους στόχους και στις πολιτικές διεκδικήσεων των καλλιτεχνών και γενικότερα των εργαζομένων στον χώρο του πολιτισμού (30 Νοεμβρίου 2019, MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης).

-Ημερίδα «ΣΤΑΣΗ #2: Η σύγχρονη τέχνη με ιστορικούς όρους» όπου ετέθησαν θέματα που αφορούν στο ευρύτερο πεδίο της σύγχρονης τέχνης, στη γενεαλογία της και στις σύγχρονες αναγνώσεις του παρελθόντος και του παρόντος της μέσα από το πρίσμα του σκεπτικού αυτού και μέσα από την έρευνα διαφόρων «εμπλεκόμενων», ιστορικών τέχνης, επιμελητών και καλλιτεχνών (14 Δεκεμβρίου 2019, MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης).

-Masterclass με τον φωτογράφο και ακτιβιστή Claudio Pérez με παράλληλη προβολή του ντοκιμαντέρ «Χιλή, η πόλη των φωτογράφων» (6 Φεβρουαρίου 2020, MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης & 7 Φεβρουαρίου 2020 στην αίθουσα συνεδρίων του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΜ-Θ).

-Εκδήλωση «ΣΤΑΣΗ #3: Παρουσίαση αποτελεσμάτων της έρευνας με τίτλο ‘Συνθήκες εργασίας και διαβίωσης των εικαστικών καλλιτεχνών στην Ελλάδα’», που διεξήχθη από το Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και τον Μητροπολιτικό Οργανισμό Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης-MOMus (11 Φεβρουαρίου 2020, MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά).

-Παρουσίαση του βιβλίου του Αντώνη Λιάκου «Ο ελληνικός εικοστός αιώνας» (Εκδόσεις Πόλις) (14 Φεβρουαρίου 2020, ΜOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης).

-Ημερίδα «ΣΤΑΣΗ #4: Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή – Joice Loch – Biennale: Άγνωστες Στάσεις Ζωής και Τέχνης» στην οποία με αφορμή την παρουσία μέρους του αρχείου της Αμερικάνικης Γεωργικής Σχολής στην 7η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, το οποίο βρίσκεται σε εγγενή διάλογο με το έργο του καλλιτεχνικού διδύμου Kalos&Klio και με τον γενικό τίτλο «Επί Τάπητος–Υφάνσεις Δημοκρατίας», παρουσιάστηκαν μεταξύ άλλων πτυχές της καλλιτεχνικής έρευνας, της επιμελητικής πρακτικής και της διαχείρισης του αρχειακού υλικού (15 Φεβρουαρίου  2020, ΜOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης)

Τρεις ειδικά σχεδιασμένες εκπαιδευτικές δράσεις, πλαισίωσαν τις ανοιχτές ξεναγήσεις για το κοινό και τα εκπαιδευτικά προγράμματα για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης. Συγκεκριμένα:

-Ειδικές ξεναγήσεις στα έργα του διεθνή Έλληνα εικαστικού Takis (Παναγιώτης Βασιλάκης 1925-2019),  με στόχο την αποτύπωση της Στάσης του καλλιτέχνη που συμπεριλήφθηκε στους διεθνείς πρωτοπόρους της κινητικής τέχνης (12 & 19 Δεκεμβρίου 2019, MOMus Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης).

-Workshop «STASIS! Ραπ στην Μπιενάλε!» για εφήβους με τον ράπερ 12ος Πίθηκος στο πλαίσιο του οποίου οι νέοι δημιούργησαν τα δικά τους ραπ τραγούδια (8 Φεβρουαρίου 2020, MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης).

-Η δράση “Possi(ball)ities” για κοινό όλων των ηλικιών στη χορογραφική εγκατάσταση/παιχνίδι του χορογράφου Αλέξη Τσιάμογλου/RoughCut (9 Φεβρουαρίου 2020, MOMus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης).

Η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης θα ήθελε να ευχαριστήσει όλους όσους συνέβαλαν στην άρτια και επιτυχή διεξαγωγή της και ιδιαιτέρως τους εθελοντές της, η βοήθεια των οποίων υπήρξε πολύτιμη σε όλα τα στάδια τόσο της προετοιμασίας όσο και κατά τη διάρκεια της έκθεσης και των δράσεων της και να διαβεβαιώσει πως ήδη από σήμερα ξεκινά την προετοιμασία της επόμενης διοργάνωσης ώστε να ανταπεξέλθει στις προσδοκίες των ήδη πολλών φίλων της, αλλά και για να δημιουργήσει τις συνθήκες προσέλκυσης ακόμη περισσοτέρων τόσο από την Ελλάδα, όσο και από το εξωτερικό.

Η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης συγχρηματοδοτήθηκε από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης).