Αυτό που θα συμβεί εδώ είναι η Θεσσαλονίκη που θέλεις να ζεις 365 τον χρόνο

Πώς συνδέονται μεταξύ τους το περιβάλλον, η κλιματική αλλαγή, η αποξένωση, η τεχνολογία, η πόλη, το όνομα εκείνου που νοικιάζει το «διπλανό»; Θεσσαλονίκη, 2020, κέντρο, μια πολυκατοικία του 1930: Αυτό που θα συμβεί εδώ ίσως είναι τρόπο τινά η πόλη που θέλεις να ζεις 365 τον χρόνο.

Το “Κοινά υπό κατοίκηση – Commons in Residency”* βασίζεται στην ιδέα του Περικλή Χατζηνάκου, προετοιμάζεται καιρό τώρα, παρουσιάζεται την ερχόμενη Πέμπτη, κάνοντας ανοιχτό κάλεσμα για συμμετοχή και στοχεύει στην ανάδειξη της συλλογικής ευθύνης για το περιβάλλον, “απαντώντας” στην πρόκληση της κλιματικής αλλαγής στις σύγχρονες πόλεις, μέσω της εμψύχωσης – υποστήριξης, της συμμετοχής και της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης των κατοίκων.

Με πληθώρα προγραμματισμένων δράσεων εντός και εκτός αστικών τειχών και την δημιουργία της πρώτης πράσινης πολυκατοικίας της πόλης, η ομάδα φιλοδοξεί πως θα συντελεστεί η δημιουργία μιας ενεργούς κοινότητας πολιτών από όλη τη Θεσσαλονίκη, ως ένας ζωντανός “οργανισμός” που θα αναγνωρίσει τις ανάγκες του, θα αλληλεπιδρά με το περιβάλλον του, θα αφορμάται από αυτό, θα γεννά ιδέες και θα έχει την δίοδο μέσω της κοινότητας, των εργαλείων και της μεθοδολογίας της, να τις αναπτύσσει κάνοντάς ‘τες πράξη, συμβάλλοντας έτσι στην δημιουργία της “Πράσινης Πόλης”.

Με λίγα λόγια αυτό που θα δημιουργηθεί είναι το πεδίο όπου θα μπορείς ελεύθερα να συμμετέχεις ενεργά, καταθέτοντας τις ιδέες σου για την πιο “πράσινη” δυνατή καθημερινότητα που φαντάζεσαι, από το παρτέρι στο πεζοδρόμιο μέχρι την ταράτσα της πολυκατοικίας που μένεις και μοιράζεσαι με τους υπόλοιπους ενοίκους και πολλά ακόμα, βρίσκοντας τους κατάλληλους τρόπους και τα εργαλεία για την υλοποίησή τους. Παράλληλα μέσω των δράσεων της κοινότητας θα έχεις την δυνατότητα να εκπαιδευτείς περιβαλλοντικά και να συστηθείς στις διαφορετικές ομάδες, πρακτικές και τακτικές διατροφής, καταναλωτισμού, περιβαλλοντικής συμπεριφοράς, κ.ά., που δραστηριοποιούνται στη Θεσσαλονίκη και πέριξ.

Η ομάδα και το εγχείρημα παρουσιάζονται την Πέμπτη 16 Ιανουαρίου 2020 στις 18:00 στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής του δήμου Θεσσαλονίκης (Αγγελάκη 13), κάνοντας κάλεσμα συμμετοχής στην δημιουργία της κοινότητας.

Ο πυρήνας της ομάδας εκτός από τον Περικλή Χατζηνάκο, πτυχιούχο του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, αποτελείται από τους Νίκο Καλλιγά, πολιτικό μηχανικό, Ηλέκτρα Μαντσίνη, αρχιτέκτονα, Χρήστο Σχοινά, βιομηχανικό σχεδιαστή και Θένια Χρηστάκου – Μαρία Τσανανά, εμψυχώτριες. 

Το πρώτο πλάνο και ο τρόπος λειτουργίας του εγχειρήματος

Σύμφωνα με το πρόγραμμα και το πρώτο πλάνο της ομάδας, θα λάβουν χώρα το επόμενο διάστημα στην κοινότητα -με ελεύθερη συμμετοχή– εβδομαδιαία, σεμινάρια, βιωματικά εργαστήρια, συναντήσεις εμψύχωσης, εκπαιδευτικές και δημιουργικές δράσεις, εκδρομές, κ.ά.

Το εγχείρημα λειτουργεί ως δίκτυο μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών (με την συμμετοχή διαφόρων ομάδων και οργανώσεων), των πανεπιστημίων, της τοπικής αυτοδιοίκησης και των επιχειρήσεων μέσω της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.

Στα “Κοινά υπό κατοίκηση – Commons in Residency” επιχειρείται πρακτικά να μαλακώσει η ακαμψία της ισχύουσας κατάστασης των τελευταίων ετών -τα στοιχεία αποξένωσης και απομάκρυνσης κατά την διάρκεια της κρίσης εντάθηκαν- σύμφωνα με την οποία οι πολίτες μπορεί να νιώθουν την ανάγκη για συμμετοχή χωρίς να ξέρουν το πώς και το πού μπορούν να την εκφράσουν συντονισμένα. Αυτό σε συνδυασμό με την επιτακτική ανάγκη για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής δίνει τα δύο επίπεδα ανάγνωσης του πρότζεκτ: Την κατοίκηση στο κτίριο καθαυτό και την κατοίκηση των ανθρώπων στις πόλεις. Έτσι η ομάδα αντιμετωπίζει το περιβαλλοντικό ζήτημα κατά βάση ως κοινωνικό και το τοποθετεί ως πρώτο παράδειγμα στον πυρήνα των πόλεων, στην “πολυκατοικία”, στη λογική του συλλογικού επιπέδου.

Το παράδειγμα της πολυκατοικίας στην Σβώλου και πώς φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως πρότυπο για τη Θεσσαλονίκη

Για τις ανάγκες του πρότζεκτ υλοποίησης της πράσινης πολυκατοικίας, επιλέχθηκε μία τυπική ελληνική πολυκατοικία που μετρά σχεδόν 90 χρόνια ζωής επί της Σβώλου. Σε μία ήδη αναβαθμισμένη αισθητικά -και αισθητά σε όλα τα επίπεδα- γειτονιά, το κτίριο του 1930 -το οποίο άλλαξε το 1950 αποκτώντας την σημερινή του μορφή με έναν επιπλέον όροφο και προσθήκη της δυτικής του όψης- φιλοδοξεί να γίνει το πρώτο πράσινο κτίριο της πόλης και ταυτόχρονα να αποτελέσει “φυτώριο” δράσης για το περιβάλλον μέσω της ανάπτυξης στην πράξη της “κάθετης” κοινωνικής συνοχής και ως εφαρμόσιμο μοντέλο υιοθέτησης και από άλλα συμβατικά κτίρια.

Στην πολυκατοικία υπάρχει στόχος να δημιουργηθούν κάθετες φυτεύσεις και πράσινο δώμα – ένας κοινόχρηστος ταρατσόκηπος, κ.ά.

Στόχος των Κοινά υπό Κατοίκηση είναι η “πράσινη πόλη” και τα δύο βασικά επίπεδά της: Αφενός το πράσινο κτίριο και αφετέρου μια κοινότητα η οποία μπορεί να μην ζει σε αυτό το κτίριο αλλά να μπορεί να λειτουργήσει ως πολλαπλασιαστής του μηνύματος καθώς το κτίριο στοχεύει να λειτουργήσει ως “πρότυπο”. Όχι στην λογική των αναβαθμίσεων που εκτινάσσουν απαραίτητα τους προϋπολογισμούς, αλλά περισσότερο ως κίνητρο. Ακόμα και στην πιο απλή κίνηση παρακίνησης όπως θα ήταν για παράδειγμα η τοποθέτηση φυτών στα αστικά μπαλκόνια.

Το πώς θα πετύχει το εγχείρημα θα φανεί στην πράξη. Υπάρχει ήδη ένα δομημένο πρόγραμμα και μένει να αποδειχθεί αν τα εργαλεία που χρησιμοποιεί το Κοινά υπό Κατοίκηση -ο εύπλαστος χώρος ελευθερίας για δράση προς όλους, με το αίσθημα της ασφάλειας, της εκπαίδευσης και της συμμετοχής στην κοινότητα το μέλλον της οποίας θα διαμορφώνεται βάση των επιθυμιών των ίδιων των μελών της- θα αποδώσουν στην πράξη τόσο στην κοινότητα όσο και στο κτίριο και εν γένει στην πόλη. 

Ακολουθήστε τα Κοινά υπό Κατοίκηση στο Facebook και ενημερωθείτε για την Δημιουργία Πράσινης Κοινότητας – Παρουσίαση πρότζεκτ και ανοιχτό κάλεσμα συμμετοχής

*Tα “Κοινά υπό κατοίκηση – Commons in Residency” στηρίζονται σε μια ιδέα του Περικλή Χατζηνάκου και χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα START – Create Cultural Change. Υλοποιούνται μέσω του Ιδρύματος Robert Bosch (Robert Bosch Stiftung) σε συνεργασία με το Goethe-Institut Thessaloniki και τη μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Ομοσπονδιακή Ένωση Κοινωνικοπολιτιστικών Κέντρων (Bundesvereinigung Soziokultureller Zentren e.V.). Υποστηρίζονται από το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση και το Bodossaki Foundation – Ίδρυμα Μποδοσάκη.