Αγγελούδης: Δεν θα επιτρέψουμε στα φαντάσματα του παρελθόντος να επιστρέψουν
Την Κυριακή η Πορεία Μνήμης «Ποτέ Ξανά, Θεσσαλονίκη-Άουσβιτς 82 χρόνια από την αναχώρηση του πρώτου συρμού»
«Η μεγαλύτερη δικαίωση στη μνήμη των Εβραίων συμπολιτών μας θα είναι δύο πολυαναμενόμενες παρεμβάσεις που θα λειτουργήσουν ως φωτεινά τοπόσημα μνήμης: Η ανέγερση του Μουσείου Ολοκαυτώματος και η δημιουργία του Πάρκου Μνήμης στην πλατεία Ελευθερίας. Εκεί, απ’ όπου στις 11 Ιουλίου του 1942 ξεκίνησαν όλα».
Αυτό τόνισε ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης, στη συνέντευξη Τύπου για την Πορεία Μνήμης «Ποτέ Ξανά, Θεσσαλονίκη-Άουσβιτς 82 χρόνια από την αναχώρηση του πρώτου συρμού» που διοργανώνει ο Δήμος Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος, την Κυριακή 16 Μαρτίου 2025.
«Η πορεία αυτή στα βήματα των συμπολιτών μας είναι το ελάχιστο που οφείλουμε να κάνουμε απέναντι σε εκείνους που χάθηκαν. Απέναντι στο αδιανόητο που όμως έγινε πραγματικότητα. Απέναντι στη φρίκη τα όρια της οποίας υπερέβησαν κάθε φαντασία. Σε μια εποχή που τα σύννεφα του φασισμού πυκνώνουν επικίνδυνα σε όλη την Ευρώπη διαμορφώνοντας μια νέα, φοβική, ατζέντα, οφείλουμε άπαντες να υψώσουμε ανάστημα απέναντι στη μισαλλοδοξία και ενωμένοι να στείλουμε το μήνυμα πως δεν πρόκειται να τους αφήσουμε να περάσουν. Πως δεν θα απεμπολήσουμε κεκτημένα πολυετών αγώνων, πως το φως θα κερδίσει το σκοτάδι.
Για πολλά χρόνια η εφιαλτική ιστορία της εξόντωσης της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης από τη ναζιστική μηχανή του θανάτου είχε αφεθεί στη λήθη. Όμως αυτή η περίοδος της σιωπής έληξε. Πλέον η πόλη συνομιλεί έντιμα με το παρελθόν της, όχι μόνο ως το οφειλόμενο χρέος τιμής απέναντι στις 50.000 ψυχές, άντρες, γυναίκες, μικρά παιδιά, που στοιβάχτηκαν στα βαγόνια και δεν γύρισαν παρά ελάχιστοι πίσω στη γενέθλια γη, αλλά και ως μια δέσμευση, πως δεν θα επιτρέψουμε ποτέ στα φαντάσματα του παρελθόντος να επιστρέψουν», ανέφερε ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, ο οποίος κάλεσε τους πολίτες να συμμετάσχουν στη σιωπηλή πορεία που θα ξεκινήσει στις 11.30 το πρωί της Κυριακής από την Πλατεία Ελευθερίας με τελικό προορισμό τον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό.
Ο Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, Δαυίδ Σαλτιέλ, υπενθύμισε ότι οι 50.000 Θεσσαλονικείς Εβραίοι που αφανίστηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης αποτελούσαν το 20% του πληθυσμού της πόλης. «Η εξέλιξη των πραγμάτων δείχνει ότι εδώ που γράφτηκε η ιστορία με αίμα, εδώ θα γραφεί η συνέχεια, η οποία θα δικαιώσει όλους αυτούς που χάθηκαν άδικα. Είναι καθήκον όλων μας, θεωρώ, να θυμόμαστε τη μνήμη των 6 εκατομμυρίων ανά τον κόσμο, των 50.000 Εβραίων της Θεσσαλονίκης, των 70.000 Εβραίων της Ελλάδος. Είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε για να τιμήσουμε αυτούς τους ανθρώπους που λυπάμαι όταν σκέφτομαι ότι πήγαν χειμώνα μόνοι, χωρίς κανέναν να μπορεί τους δώσει ένα χέρι βοηθείας», σημείωσε και κάλεσε τους εκπροσώπους των τριών ακαδημαϊκών ιδρυμάτων της πόλης να εντάξουν προγράμματα που θα διατηρήσουν την ιστορική μνήμη.
«Η Πορεία Μνήμης, που πραγματοποιείται με πρωτοβουλία της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, του Δήμου Θεσσαλονίκης και των Πανεπιστημίων της πόλης, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στην αποκατάσταση της μνήμης των Εβραίων της πόλης. Το ΑΠΘ έχει συμβάλει καθοριστικά στη διατήρηση αυτής της μνήμης. Ενδεικτικά αναφέρω την πρόσβαση στο αρχείο Σπίλμπεργκ, τη διδασκαλία μαθημάτων για το Ολοκαύτωμα, την ίδρυση της Έδρας Εβραϊκών Σπουδών και τη διεξαγωγή ερευνητικών και εκπαιδευτικών δράσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Η ακαδημαϊκή κοινότητα έχει την ευθύνη να διασφαλίσει ότι αυτή η μνήμη δεν θα σβηστεί ποτέ ξανά, καλλιεργώντας την ιστορική συνείδηση στις νέες γενιές. Η Πορεία Μνήμης, πέρα από τον υψηλό συμβολισμό της, αποτελεί απάντηση στον μισαλλόδοξο λόγο και σε κάθε είδους στερεότυπα και ρητορική εθνοτικού και ρατσιστικού μίσους. Το ΑΠΘ δεσμεύεται να συνεχίσει αυτή την προσπάθεια, τιμώντας κάθε χρόνο τη μνήμη των θυμάτων», ανέφερε ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Χαράλαμπος Φείδας.
Από την πλευρά του, ο Πρύτανης του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος, Σταμάτης Αγγελόπουλος, σημείωσε πως ο βαθμός κατανόησης της ελληνικής κοινωνίας και ειδικά της νέας γενιάς για το τι πραγματικά συνέβη στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης, δεν είναι ικανοποιητικός. «Ο μέσος Έλληνας δεν γνωρίζει ότι το ποσοστό εξόντωσης των Ελλήνων Εβραίων είναι ένα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη. Ότι η ζωντανή εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης ξεκληρίστηκε σχεδόν ολοκληρωτικά. Ότι για κάθε πράξη μίσους και μισαλλοδοξίας, εκείνη την τραγική περίοδο, υπήρχαν αντίστοιχες πράξεις καλοσύνης αλλά και απαράμιλλης γενναιότητας. Δυστυχώς στις ημέρες μας, ο ρατσισμός και η μισαλλοδοξία συνεχίζουν να υπάρχουν και να αυξάνονται. Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα», είπε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Αγγελόπουλος τόνισε πως το Ολοκαύτωμα θα πρέπει να διδάσκεται διαχρονικά και πρόσθεσε πως «το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος συμμετέχει στις εκδηλώσεις αυτές ως ελάχιστο φόρο τιμής, προσπαθώντας να κερδίσει το χαμένο έδαφος των αντανακλαστικών της κοινωνίας».
Ο Αντιπρύτανης Οικονομικών Υποθέσεων και Υποδομών, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιωάννης Ταμπακούδης, επισήμανε πως το ασύλληπτο έγκλημα που σηματοδοτεί η ημέρα αυτή δείχνει πού μπορεί να οδηγήσει ο ρατσισμός και το μίσος για τον άλλο. «Αφορά όμως και τη δική μας στάση απέναντι στο έγκλημα που έγινε τότε ή μπορεί και σήμερα να γίνεται δίπλα μας, την ώρα που εμείς αδιαφορούμε ή αμελούμε να αντιδράσουμε», τόνισε.
«Ως Πανεπιστήμιο Μακεδονίας έχουμε δώσει από την αρχή το παρών. Οργανώσαμε το 2008 το πρώτο διεθνές συνέδριο στη χώρα για το Ολοκαύτωμα, ενώ εδώ και χρόνια συνεχίζουμε να διδάσκουμε την εβραϊκή γλώσσα και πολιτισμό, όπως και την ιστορική μας έρευνα, ώστε το Ποτέ Ξανά να μην είναι μόνο σύνθημα, αλλά και καθημερινός οδηγός στη ζωή μας», πρόσθεσε και εξέφρασε την ικανοποίησή του που οι εκδηλώσεις της Κυριακής θα ανοίξουν με μουσικό πρόγραμμα που θα παρουσιάσουν μέλη του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του ιδρύματος.
