Αγορα Μοδιανο: το food place του μελλοντος

Εικόνες: Όλγα Δέικου 

Οι προετοιμασίες πίσω από τις λαμαρίνες είναι πυρετώδεις. H Αγορά Μοδιάνο πρέπει να είναι πανέτοιμη την 1^η του Σεπτέμβρη, οπότε και θα ανοίξουν οι πόρτες της για να υποδεχτεί τόσο τους Θεσσαλονικείς, που εδώ και χρόνια αναμένουν με νοσταλγία να τους ξαναδοθεί πίσω ένα ζωντανό κομμάτι του κέντρου, όσο και τους ταξιδιώτες. Εδώ θα ανακαλύψουν ένα -ευρωπαϊκών προδιαγραφών- project γαστρονομίας, πολιτισμού και διασκέδασης. 

Η καρδιά της πόλης ετοιμάζεται να χτυπήσει και πάλι δυνατά για να ξαναζήσει λαμπρές στιγμές του παρελθόντος στην πιο εξελιγμένη εκδοχή τους.

Στις μεγαλύτερες πρωτεύουσες και πόλεις του κόσμου οι σύγχρονες, κλειστές αγορές στεγάζονται σε ιστορικά ή νέα κτίρια, με μια σχεδιαστική προσέγγιση που ακολουθεί την αισθητική των παλιών αγορών τροφίμων, ενώ φιλοξενούν κάθε είδους καταστήματα εστίασης και σημεία πώλησης μη επεξεργασμένων κι επεξεργασμένων τροφίμων. 

Με θεμέλια το παρελθόν, βάση στο παρόν και το βλέμμα σταθερά προσηλωμένο στο μέλλον, λοιπόν, ο Όμιλος Fais ανέλαβε και ολοκλήρωσε την εντυπωσιακή και ολική μεταμόρφωση της Μοδιάνο, με στόχο κάθε επισκέπτης να βιώνει μια μοναδική εμπειρία αγοράς και απόλαυσης.

Ο απόλυτος προορισμός για τους λάτρεις του καλού φαγητού, η άλλοτε κεντρική αγορά της πόλης, επιστρέφει δυναμικά για να ξαναγίνει σημείο αναφοράς, αλλά και χώρος κοινωνικής συνάθροισης και ψυχαγωγίας, ο οποίος θα αντιπροσωπεύει τον δυναμικό χαρακτήρα της, με τα πιο ενδιαφέροντα και ξεχωριστά πολιτιστικά events.

Το αφήγημα

To 1922 είναι χρονιά-ορόσημο, από πολλές απόψεις για τη Θεσσαλονίκη, αλλά κυρίως για το εμπορικό κέντρο της. Σ’ ένα κομβικό σημείο, όπου το σχέδιο του αρχιτέκτονα-αρχαιολόγου Ernest Hebrard προβλέπει την ανάπτυξη παζαριών, η Αγορά Μοδιάνο αρχίζει να παίρνει μορφή χάρη στον ευφυή μηχανικό Eli Modiano και τον αρχιτέκτονα William J. Oliphant.

 Εκεί, όπου είχε χτιστεί πριν από αυτήν η Συναγωγή Talmud Torah, στην «πυρίκαυστο ζώνη», την περιοχή που είχε καταστραφεί ολοσχερώς από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917. Ο τίτλος της στα Γαλλικά πάνω στα σχέδια εμφανίζεται ως Bazar Central Salonique (Κεντρική Αγορά της Θεσσαλονίκης) και ήταν γραφτό να διαδραματίσει ιστορικό ρόλο στην πορεία της.

Τρία χρόνια αργότερα, ο Modiano παρουσιάζει ένα επίμηκες, μονώροφο κτίριο με υπόγειο κι εσωτερικά μπαλκόνια, συνολικής έκτασης περίπου 2.707 τ.μ., που ξεκινάει να λειτουργεί, αλλάζοντας για πάντα τους όρους στο εμπορικό παιχνίδι του κέντρου. 

Τα εγκαίνια πραγματοποιούνται το 1930 με μια λαμπρή φιέστα, καθώς επρόκειτο για την πρώτη παραδοσιακή αγορά τροφίμων και τη μεγαλύτερη κλειστή αγορά στα Βαλκάνια -συνδέθηκε μοιραία και με την ιστορία της εβραϊκής κοινότητας της πόλης.

Η σημασία της τεράστια στη ζωή και τη λειτουργία του εμπορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης, καθώς στεγάζει τα καλύτερα προϊόντα και αποτελεί το σημαντικότερο εμπορικό σημείο της. Μόλις το 1983, χαρακτηρίζεται ως διατηρητέο κτίριο από το ΥΠΕΧΩΔΕ και το 1995, ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού, καθώς αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα κτιρίου αγοράς με στοά.

Φαίνεται, όμως, πως ο χρόνος, που όλα τα σαρώνει, αλλά και η ανθρώπινη αδιαφορία δούλεψαν πιο αποδοτικά με αποτέλεσμα σταδιακά η εικόνα της να αρχίζει να μεταλλάσσεται και να ακολουθεί μια πορεία παρακμής, με δεδομένο ότι τα περισσότερα από τα 144 συνολικά καταστήματά της να αρχίζουν να κλείνουν το ένα μετά το άλλο. 

Οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της Θεσσαλονίκης προσπερνούν -σχεδόν- πλέον το εντυπωσιακό κτίριο, που το μόνο που καταφέρει στον χρόνο είναι να διατηρεί απλώς τις αναμνήσεις της παλιάς του δόξας. Χάρη σε μια ιδιωτική πρωτοβουλία, όμως, τον Ιούλιο του 2017, η Αγορά Μοδιάνο περνάει επίσημα στα χέρια του Ομίλου Fais, με την υπογραφή της σύμβασης από το Ταμείο για την Αξιοποίηση της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ). Έτσι, σύντομα αποκαλύπτεται για να παρουσιάσει ένα υψηλού επιπέδου, new age food market concept, που αναμένεται να αλλάξει και πάλι τα δεδομένα όχι μόνο της εμπορικής ζωής στην πόλη, αλλά και της δικιάς μας.

Για να γίνει όμως, η μετάβαση στη νέα εποχή χρειαζόταν ξανά το όραμα ενός αρχιτέκτονα κι αυτό βρέθηκε στα πρόσωπα των Ρένα Σακελλαρίδου και Μόρφω Παπανικολάου του γραφείου Sparch, οι οποίες με τη συνδρομή της Κλεοπάτρας Θεολογίδου στην αποκατάσταση μνημείων, παρέδωσαν ένα σχέδιο που είχε στόχο διττό: «Επιχειρήσαμε την ανάδειξη του μνημείου, προβάλλοντας τα κύρια ιστορικά χαρακτηριστικά του, που δυστυχώς είχαν σταδιακά αλλοιωθεί. Τη δομή του, τα μορφολογικά του στοιχεία και τις τεχνικές κατασκευής του. Ταυτοχρόνως, επιχειρήσαμε να δώσουμε μια σύγχρονη ταυτότητα, δημιουργώντας -ουσιαστικά και μεταφορικά- μια γέφυρα που να συνδέει το πλούσιο παρελθόν με το πολλά αναμενόμενο μέλλον του μνημείου», επισημαίνει η κα Παπανικολάου και μάς εξηγεί με ποιον τρόπο αυτό κατέστη δυνατό. «Πιστεύουμε ότι αναδεικνύουμε ένα μνημείο όταν το παλιό με το νέο δε βρίσκονται σε αντίθεση ή σε ασφυκτικούς περιορισμούς, αλλά σε μια κοινή πορεία μετασχηματισμών. 

Ακολουθήσαμε την ιδιαίτερη τυπολογία με τις μικρές μονάδες-καταστήματα και προσπαθήσαμε να αναδείξουμε λειτουργικά κι αισθητικά την ένταση που προσφέρει στο κτίριο η υποβλητική, όσο και περίτεχνη στέψη του». Η ίδια περιγράφει πώς έχει διαμορφωθεί συνολικά ο χώρος και στα δύο επίπεδα. 

Έτσι, στο υπόγειο συναντάμε τους απαραίτητους -για μια σύγχρονη αγορά τροφίμων- αποθηκευτικούς και μηχανολογικούς χώρους. Στο ισόγειο, το βασικό επίπεδο της αγοράς, αναπτύσσονται τα καταστήματα τροφίμων, σ’ έναν συνδυασμό λιτής παρουσίας στις όψεις τους και με ελευθερία ανάπτυξης της εταιρικής τους ταυτότητας στο εσωτερικό, ενώ στους δυο βασικούς εξώστες, θα φιλοξενηθούν καταστήματα εστίασης. 

Παράλληλα, σχεδιάστηκε ένα νέο επίπεδο χρήσης στα δώματα των καταστημάτων, που να ενισχύει τη δυνατότητα συνεύρεσης, επικοινωνίας και φιλοξενίας εκδηλώσεων. Ένας «δημόσιος χώρος», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, «σ’ ένα φιλόδοξο εγχείρημα ιδιώτη, που να μετατρέπει σε χώρο τη συλλογική μνήμη και να συνοδεύει το μνημείο στον νέο αυτό κύκλο ζωής του».

Όσον αφορά στον φωτισμό της Αγοράς, που υπογράφει η σπουδαία lightning designer Ελευθερία Ντεκώ και διαμορφώνει καθοριστικά την εικόνα της, σχολιάζει: «Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι είναι υπέροχο που τον φωτισμό ανάδειξης του μνημείου ανέλαβε μια βραβευμένη -για τον φωτισμό της Ακρόπολης- δημιουργός. Συνομιλεί με το κτίριο στο ίδιο ύφος της συνολικής αρχιτεκτονικής επέμβασης, εγκαθιστώντας τον δικό της διακριτικό -σχεδόν μαγικό- διάλογο του πριν και του τώρα».

The essence

Εκατό χρόνια μετά, λοιπόν, η Αγορά Μοδιάνο ανάβει ξανά τα φώτα της και ανοίγει τις πόρτες της για να υποδεχτεί το κοινό σ’ έναν χώρο όπου εκλεκτά ελληνικά τρόφιμα, πολυπολιτισμικά προϊόντα, κάθε είδους γεύσεις και ενδιαφέροντα γεγονότα θα φιλοξενούνται σε ένα περιβάλλον υψηλής αρχιτεκτονικής αισθητικής και μεγάλης ιστορικής σημασίας, διατηρώντας τον χαρακτήρα, τη μορφή και την παλιά του αίγλη.

Το συγκρότημα των 75 καταστημάτων -με μέση επιφάνεια 10 τ.μ. έκαστο-, με ισόγειο 2.563 τ.μ., υπόγειο με 2.518 τ.μ. και ημιώροφο με 454 τ.μ., στήθηκε έχοντας ως σημείο αναφοράς την Αγορά San Miguel, την πιο δημοφιλή στη Μαδρίτη και χαρακτηρισμένη από το 2000 ως «προορισμό πολιτισμικού ενδιαφέροντος».

 Εδώ, θα μπορεί κανείς να ανακαλύψει μια πλειάδα προϊόντων -από οπωρολαχανικά, κρέατα και θαλασσινά είδη από ντόπιους και διεθνείς παραγωγούς μέχρι ιδέες για έτοιμα γεύματα- κάτω από την ίδια στέγη, όλα ομαδοποιημένα, προσφέροντας μια τεράστια γκάμα επιλογών για κάθε γούστο κι επιτρέποντας στους καταναλωτές να επιλέξουν ό, τι επιθυμούν.

Επίσης, υψηλής ποιότητας finger food από φρέσκα προϊόντα που θα προέρχονται από την ίδια την αγορά σε καταστήματα διπλής λειτουργίας, τα οποία θα μετατρέπονται σε εστιατόριο τις απογευματινές και βραδινές ώρες για να σερβίρουν ένα φρέσκο και λαχταριστό μενού. Τέλος, πρωτοποριακά concept εστίασης, με την υπογραφή καταξιωμένων σεφ, για μοναδικές gastro εμπειρίες από την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης, της Ελλάδας και του εξωτερικού, με βασικά χαρακτηριστικά την έμπνευση και την αυθεντικότητα.

Η διαμόρφωση του κτιρίου, λοιπόν, προβλέπει στον Α’ εξώστη ένα All Day Bar, στον Β’ εξώστη δυνατότητα για brunch, café, launch & dinner και στο ισόγειο, οι θεματικές «Γειτονιές», ανάλογα με το είδος των προϊόντων: Κρεοπωλεία – Αλλαντικά, Ιχθυοπωλεία, Φρούτα – Λαχανικά, Τυριά, Ντελικατέσεν, Ζαχαρώδη – Μέλι – Λουκούμια – Κάβα – Γλυκά κουταλιού – Παγωτό, Αρτοποιήματα – Κρουασάν – Κέικ – Γλυκά. Η συνολική εικόνα ολοκληρώνεται με Wine Bar, Μπιραρία, ιταλικό all day Café και δύο μικρά corner με λουλούδια και αρωματικά φυτά.

Όλα τα παραπάνω, βέβαια, θα συνοδευτούν από ένα πλούσιο πρόγραμμα από μοναδικά pop up events, που στόχο έχουν να καθιερώσουν στον χώρο ένα σημαντικό music & gastro φεστιβάλ, πάντα σε συνεργασία με ιδιώτες και φορείς, προσφέροντας ένα άλλο επίπεδο ζωής στους Θεσσαλονικείς κι ένα νέο μοντέλο Τουρισμού στους απαιτητικούς επισκέπτες.

Η Αγορά Μοδιάνο ξαναγίνεται το ζωντανό ορόσημο και σήμα-κατατεθέν της Θεσσαλονίκης, 100 σχεδόν χρόνια μετά αφού γεννήθηκε σαν ιδέα, και σύμφωνα με μια έρευνα των συμβούλων της Αγοράς Miguel προβλέπεται να φτάσει σε επισκεψιμότητα τα 4 εκ. τον πρώτο χρόνο και τα 7 εκ. τον τρίτο!

1.9.2022: Το ραντεβού κλείστηκε στην Αγορά Μοδιάνο. Και, πιστέψτε με, δεν πρόκειται για μια απλή αγορά, αλλά για μια ανεπανάληπτη κοινωνική, πολιτιστική και γαστρονομική εμπειρία, που αναμένουμε όλοι να ζήσουμε! Be there!