Ανακάλυψε τα γλυπτά της πόλης: Αρμένικος Σταυρός του Σαρκίς Δανελιάν
Στο πάρκο στην συμβολή των οδών Τσιμισκή με Θεοτοκά, απέναντι από την Αρμένικη εκκλησία και τα γραφεία της Αρμενικής κοινότητας, βρίσκεται ο παραδοσιακός αρμένικος σταυρος τύπου khachkar.
Στέκουν δίπλα μας, τα προσπερνάμε, πολλές φορές μπορεί να μην παρατηρούμε καν την ύπαρξη τους. Είναι τα αγάλματα, οι προτομές και οι εικαστικές συνθέσεις της πόλης και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της. Πολλά από αυτά είναι τόσο γνωστά που έγιναν σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης, όπως το άγαλμα του Βενιζέλου, οι Ομπρέλες του Ζογγολόπουλου, το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κάποια είναι πιο σύγχρονα, κάποια λιγότερο γνωστά, μερικά είναι πολυφωτογραφημένα, άλλα έχουν αφεθεί και παρακμάζουν. Στέκουν δίπλα σε μεγάλους δρόμους και πλατείες, ακίνητα, και μας διηγούνται ιστορίες από την πόλη.
Στο πάρκο στην συμβολή των οδών Τσιμισκή με Θεοτοκά, απέναντι από την Αρμένικη εκκλησία και τα γραφεία της Αρμενικής κοινότητας, βρίσκεται ο παραδοσιακός αρμένικος σταυρος τύπου khachkar, δωρεά της Αρμένικης κυβέρνησης στην πόλη της Θεσσαλονίκης για την αναγνώριση της στήριξης προς τον αρμένικο λαό. Στήθηκε εκεί το 1995, φιλοτεχνήθηκε από τον Σαρκίς Δανελιάν και στο κάτω μέρος του υπάρχει ευχαριστήρια αναφορά προς τον λαό της Ελλάδας και της Αμερικής.
Ο Αρμένικος Σταυρός khachkar (σταυρόπετρα) είναι μια πέτρινη στήλη με σκαλισμένο έναν σταυρό στο κέντρο της με περίτεχνα σχέδια. Τα Khachkar έδειχναν την ευλάβεια και την πίστη προς την Χριστιανική θρησκεία. Ήταν κάτι σαν τάματα για την σωτηρία της ψυχής ενός ζωντανού ή ενός αποθανόντος ατόμου. Επίσης, στήνονταν σε εμφανή σημεία για να θυμίζουν μια ένδοξη στρατιωτική νίκη ή σαν προστασία από το κακό μάτι, τις συμφορές και τις καταστροφές.
Οι πρώτοι αρμένικοι σταυροί εμφανίστηκαν τον 9ο αιώνα μετά την απελευθέρωση των Αρμενίων από τους Άραβες. Η ακμή της τέχνης τους ξεκίνησε από τον 12ο ως τον 14ο αιώνα, όπου μπορεί κανείς να βρει αριστουργηματικούς σταυρούς khachkars διασκορπισμένους σε όλη την επικράτεια της Αρμενίας. Η παράδοση της δημιουργίας τέτοιον σταυρών υπάρχει μέχρι και σήμερα χωρίς να μπορεί να φτάσει το μεγαλείο των παλιών αριστουργηματικών δειγμάτων. Σήμερα, υπάρχουν 40.000 σε όλο τον κόσμο, σε νεκροταφεία, τοίχους μοναστηριών και δημόσιους χώρους, ένας από αυτούς και στην Θεσσαλονίκη. Πολλούς σταυρούς συναντάμε σε μουσεία και πολλά από αυτά του 20ου αιώνα είναι μνημεία που αποδίδουν φόρο τιμής στην μνήμη της αρμένικης γενοκτονίας. Κατά την διάρκεια των πολέμων στην περιοχή, πολλοί σταυροί έχουν καταστραφεί. Από το 2010 έχουν κηρυχθεί από την Unesco μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ως έναρξη της Αρμενικής Γενοκτονίας συμβολικά θεωρείται η 24η Απριλίου του 1915, όταν η ηγεσία της Αρμενικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης φυλακίστηκε και εκατοντάδες Αρμένιοι της Πόλης απαγχονίστηκαν. Γι’ αυτό και η 24η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως ημέρα μνήμης της γενοκτονίας. Τουρκικές πηγές αναφέρουν ότι ο αριθμός των νεκρών Αρμενίων ήταν από 600.000 ως 800.000, ενώ Δυτικές και Αρμενικές πηγές ανεβάζουν τον αριθμό των σφαγιασθέντων στο 1.500.000.
