Ανακάλυψε τα γλυπτά της πόλης: Μνημείο Εθνικής Αντίστασης του Ευάγγελου Μουστάκα
Ένα μνημείο ενάντια στην λήθη.
Στέκουν δίπλα μας, τα προσπερνάμε, πολλές φορές μπορεί να μην παρατηρούμε καν την ύπαρξη τους. Είναι τα αγάλματα, οι προτομές και οι εικαστικές συνθέσεις της πόλης και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της. Πολλά από αυτά είναι τόσο γνωστά που έγιναν σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης, όπως το άγαλμα του Βενιζέλου, οι Ομπρέλες του Ζογγολόπουλου, το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κάποια είναι πιο σύγχρονα, κάποια λιγότερο γνωστά, μερικά είναι πολυφωτογραφημένα, άλλα έχουν αφεθεί και παρακμάζουν. Στέκουν δίπλα σε μεγάλους δρόμους και πλατείες, ακίνητα, και μας διηγούνται ιστορίες από την πόλη.
Το διασημότερό του έργο τουλάχιστον για τους Θεσσαλονικείς είναι ο Μέγας Αλέξανδρος στην παραλία δίπλα στον Λευκό Πύργο. Ο Ευάγγελος Μουστάκας κατασκεύασε μια αναπαράσταση του Μεγάλου Αλεξάνδρου να ιππεύει τον Βουκεφάλα το 1973 και έμελλε με τα χρόνια να γίνει ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σημεία της πόλης. Ένα άλλο άγαλμά του σε απόσταση αναπνοής από τον στρατηλάτη, απέναντι από το πάρκο του Ξαρχάκου και το νέο δημαρχείο, είναι το μνημείο της «Εθνικής Αντίστασης». Υπάρχει ένα παρόμοιο, στο οποίο απεικονίζονται επίσης ανθρώπινες μορφές και βρίσκεται στην Σταυρούπολη.
Η κατοχή και η εθνική αντίσταση είναι ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο για την πόλη. Η πρώτη αντιστασιακή οργάνωση στην Ευρώπη, με το όνομα «Ελευθερία», ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη, ένα μήνα μετά την κατάληψή της από τα Γερμανικά στρατεύματα. Από την ιστορία της Θεσσαλονίκης δεν λείπουν οι βομβαρδισμοί, η πείνα, τα αντίποινα, οι εκτελέσεις, ο φόβος και η τρομοκρατία, καθώς και ο ηρωισμός και η αντίσταση. Από το 1985 έως το 1987, όπως μαρτυρά η εγχάρακτη υπογραφή με ημερομηνία του καλλιτέχνη, ο Ευάγγελος Μουστάκας δουλεύει το μνημείο της Εθνικής Αντίστασης. Ένα μνημείο ενάντια στην λήθη που απεικονίζει μια απόκοσμη, αποκομμένη από τις άλλες, γυναικεία μορφή, που μπορεί να είναι η Ελευθερία, η νίκη, η αντίσταση, με ανοιχτά τα χέρια, σε μια κίνηση σαν να προπορεύεται, δίνει το βήμα και προτρέπει για αφύπνιση. Δίπλα της μια μάνα κρατάει το παιδί της στην αγκαλιά. Η μάνα αγωνίστρια που θέλει να σώσει τα παιδιά της από την πείνα, τις βόμβες και τις καταστροφές. Δίπλα της δύο άντρες, ο ένας με αλλοιωμένα χαρακτηριστικά, αμίλητος και σιωπηλός, και ο άλλος κρεμασμένος με σχοινί από το λαιμό, αιωρείται και πεθαίνει, μια εικόνα καθόλου σπάνια κατά την διάρκεια των σκληρών χρόνων της κατοχής.
Το έργο δουλεύτηκε, όπως μας πληροφορεί εγχάρακτη υπογραφή, στο χυτήριο του Δημήτρη Γαβαλά, το οποίο το 1962 ήταν το πρώτο καλλιτεχνικό χυτήριο στην Ελλάδα, το οποίο και στην συνέχεια ανέλαβε την χύτευση πολλών έργων τέχνης. Μετά τον θάνατό του και μέχρι σήμερα, το χυτήριο συνεχίζει να λειτουργεί υπό την διεύθυνση της συζύγου του.
Ο γλύπτης Βαγγέλης Μουστάκας γεννήθηκε το 1930 στον Πειραιά. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Έχει πάρει μέρος σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις και έχει διακριθεί σε πολλούς διαγωνισμούς. Έχει φιλοτεχνήσει πολλά υπαίθρια γλυπτά και μνημεία, με το γνωστότερο να παραμένει ο Μέγας Αλέξανδρος στην παραλία της Θεσσαλονίκης.
