Ανακάλυψε τα γλυπτά της πόλης: «Ομπρέλες» του Γιώργου Ζογγολόπουλου
Το γλυπτό “Ομπρέλες” του Γιώργου Ζογγολόπουλου είναι ένα από τα πιο γνωστά γλυπτικά μοτίβα του καλλιτέχνη, που στην Θεσσαλονίκη το συναντάμε δύο φορές.
Στέκουν δίπλα μας, τα προσπερνάμε, πολλές φορές μπορεί να μην παρατηρούμε καν την ύπαρξη τους. Είναι τα αγάλματα, οι προτομές και οι εικαστικές συνθέσεις της πόλης και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της. Πολλά από αυτά είναι τόσο γνωστά που έγιναν σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης, όπως το άγαλμα του Βενιζέλου, οι Ομπρέλες του Ζογγολόπουλου, το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κάποια είναι πιο σύγχρονα, κάποια λιγότερο γνωστά, μερικά είναι πολυφωτογραφημένα, άλλα έχουν αφεθεί και παρακμάζουν. Στέκουν δίπλα σε μεγάλους δρόμους και πλατείες, ακίνητα, και μας διηγούνται ιστορίες από την πόλη.
Αποτελεί ένα από τα πιο πολυσύχναστα και πολυφωτογραφημένα μέρη της πόλης. Κομμάτι κάθε τουριστικού οδηγού και αφιερώματος για την Θεσσαλονίκη. Το γλυπτό “Ομπρέλες” του Γιώργου Ζογγολόπουλου είναι ένα από τα πιο γνωστά γλυπτικά μοτίβα του καλλιτέχνη, που στην Θεσσαλονίκη το συναντάμε δύο φορές. Στη Νέα Παραλία, ανάμεσα από το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του ξενοδοχείου Makedonia Palace, αλλά και στην είσοδο του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στην Helexpo – Δ.Ε.Θ.
Η ομπρέλα είναι ένα απλό, φθηνό αντικείμενο της καθημερινότητας που κάθε σπίτι διαθέτει, μιας και είναι ένα μέσο προστασίας από την βροχή. Παρόλη την απλότητά της, διαθέτει πλαστικότητα και μεταβάλλεται. Το 1987, ο γλύπτης Γιώργος Ζογγολόπουλος την προσέγγισε εικαστικά, ως ένα έργο τέχνης σε διάφορες παραλλαγές. Ξεκινώντας με μια απλή αποτύπωση μιας ομπρέλας το 1995, οι “Ομπρέλες” έφτασαν στην Biennale της Βενετίας, όπου τοποθετήθηκαν σε πλωτή εξέδρα και έγινε η σύνδεσή τους με το νερό και την θάλασσα. Αυτό το έργο έφτασε το 1997 στην Θεσσαλονίκη, που εκείνη την χρονιά ήταν Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Τοποθετήθηκε στην παραλία, αλλά μεταφέρθηκε για τις ανάγκες της ανάπλασής της και επέστρεψε στην σημερινή θέση το 2013. Είναι φτιαγμένο από ανοξείδωτο χάλυβα σε διαγώνια κλήση, με ράβδους να το στηρίζουν. Στο μικρότερης κλίμακας έργο στην Helexpo, αλλά και στην πρώτη εκδοχή της Βενετίας, από τις ράβδους έβγαινε νερό, το οποίο λειτουργούσε ως βροχή που έδινε κίνηση στις ομπρέλες. Όταν μεταφέρθηκε στην παραλία δεν κρατήθηκε η χρήση του ως σιντριβάνι. Κατασκευάστηκε μια ξύλινη εξέδρα στην βάση του και έγινε εκ νέου τοποθέτηση του φωτισμού, έτσι που σήμερα είναι εύκολα προσβάσιμο και στέκονται σε αυτό εκατοντάδες άνθρωποι καθημερινά. Δίπλα του ακριβώς έχει φτιαχτεί ένα συντριβάνι με πίδακες νερού που κάνει το χώρο πιο ελκυστικό.
Οι “Ομπρέλες” του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης βρίσκονται μέσα σε συντριβάνι, κατασκευάστηκαν το 1995 και είναι δωρεά του καλλιτέχνη προς το μουσείο. Είναι τοποθετημένες πάνω σε ράβδους (σωληνώσεις) που μετακινούνται όταν πέφτει νερό επάνω τους, δίνοντας την ψευδαίσθηση της κίνησης της βροχής πάνω σε μια ομπρέλα. Ο συνδυασμός της εικόνας και του ήχου που κάνει το νερό, δίνει μια μαγική αίσθηση σε ένα από τα ωραιότερα γλυπτά της πόλης.
Ο Γιώργος Ζογγολόπουλος έχει χαρίσει στην πόλη τα δύο διασημότερα και μεγαλύτερα γλυπτά μοντέρνας τέχνης, που έγιναν με τα χρόνια σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης. Εκτός από τις “Ομπρέλες”, είναι και ο δημιουργός της “Νίκης της Σαμοθράκης”, αφηρημένο γλυπτό στην είσοδο της ΔΕΘ – Helexpo επί της Εγνατίας, το οποίο αν και αρχικά δέχτηκε πόλεμο, αργότερα αγαπήθηκε και έγινε κομμάτι της ιστορίας.
Ο Γιώργος Ζογγολόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1903 και σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Το 1936 παντρεύτηκε τη ζωγράφο Ελένη Πασχαλίδου, από το έργο της οποίας, με τίτλο «Ομπρέλες», πιθανόν να εμπνεύστηκε τα γλυπτά του. Εκπροσώπησε την Ελλάδα 11 φορές σε Biennale, από το 1940 έως το 2001. Συμμετείχε σε Πανελλήνιες Εκθέσεις και έλαβε μέρος σε δεκάδες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Το 2004 σύστησε το κοινωφελές Ίδρυμα Γεωργίου Ζογγολόπουλου και απεβίωσε το ίδιο έτος. Στο Ίδρυμα κληροδότησε όλο το καλλιτεχνικό του έργο, καθώς και εκείνο της συζύγου του, ζωγράφου Ελένης Πασχαλίδου–Ζογγολοπούλου. Το 2008 τοποθετήθηκε στην Ομόνοια, που τόσο αγάπησε, το έργο του, «Πεντάκυκλο», που μέχρι και σήμερα μπορεί κανείς θα θαυμάσει στο κέντρο της πλατείας.
