Ανακάλυψε τα γλυπτά της πόλης: «Παύλος Μελάς» της Ναταλίας Μελά
Εκεί που η Παύλου Μελά συναντά την παραλία στο πάρκο απέναντι από το Λευκό Πύργο βρίσκεται το άγαλμα του γνωστότερου εκ των Μακεδονομάχων, του Παύλου Μελά.
Στέκουν δίπλα μας, τα προσπερνάμε, πολλές φορές μπορεί να μην παρατηρούμε καν την ύπαρξη τους. Είναι τα αγάλματα, οι προτομές και οι εικαστικές συνθέσεις της πόλης και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της. Πολλά από αυτά είναι τόσο γνωστά που έγιναν σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης, όπως το άγαλμα του Βενιζέλου, οι Ομπρέλες του Ζογγολόπουλου, το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κάποια είναι πιο σύγχρονα, κάποια λιγότερο γνωστά, μερικά είναι πολυφωτογραφημένα, άλλα έχουν αφεθεί και παρακμάζουν. Στέκουν δίπλα σε μεγάλους δρόμους και πλατείες, ακίνητα, και μας διηγούνται ιστορίες από την πόλη.
Εκεί που η Παύλου Μελά συναντά την παραλία στο πάρκο απέναντι από το Λευκό Πύργο βρίσκεται το άγαλμα του γνωστότερου εκ των Μακεδονομάχων, του Παύλου Μελά. Ο Παύλος Μελάς γεννήθηκε στη Μασσαλία το 1870. Ήταν γιος του Μιχαήλ Μελά και γαμπρός του πρωθυπουργού Στέφανου Δραγούμη, μιας και παντρεύτηκε την κόρη του, Ναταλία Δραγούμη, αδελφή του Ίωνα Δραγούμη. Ο Παύλος Μελάς θεωρείται ιστορικά από τους σημαντικότερους μαχητές υπέρ του Μακεδονικού Αγώνα. Για το λόγο αυτό, προς τιμήν του δόθηκε το όνομά του σε πολλούς δρόμους, στο χωριό Μελάς της Καστοριάς και στον Δήμο Παύλου Μελά, που προέκυψε έπειτα από την ένωση των προϋπαρχόντων Δήμων Σταυρούπολης, Πολίχνης και Ευκαρπίας. Γνωστός σε όλους με το ψευδώνυμο Μίκης Ζέζας, συμμετείχε στον Μακεδονικό Αγώνα μέχρι και τις 13 Οκτωβρίου 1904, όποτε περικυκλώθηκε από οθωμανικό απόσπασμα 150 ανδρών στην Σιάτιστα και βρήκε το θάνατο κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες.
Το άγαλμά του φιλοτέχνησε η εγγονή του, Ναταλία Μελά, κόρη του Μιχαήλ Μελά και της Αλεξάνδρας Πεσμαζόγλου, η οποία ήταν κόρη του Ιωάννη Πεσμαζόγλου, ιδρυτή της Εθνικής Τράπεζας. Η γιαγιά της, από την πλευρά του πατέρα της, προερχόταν από το γένος Δραγούμη και ήταν αδελφή του Ίωνα Δραγούμη και κόρη του Στέφανου Δραγούμη.
Το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα είναι που αναθέτει στην γλύπτρια να φιλοτεχνήσει το άγαλμα του παππού της, το οποίο είχε κόστος 800.000 με 1 εκατ. δραχμές. Με επιστολή του προς τον τότε δήμαρχο Κωνσταντίνο Κοσμόπουλο, το μουσείο αναφέρει την επιθυμία να τοποθετηθεί το άγαλμα έξω από τη Λέσχη Αξιωματικών και να γίνουν τα αποκαλυπτήριά του κατά τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου του 1996, όπως και έγινε. Το άγαλμα είναι φτιαγμένο από μπρούντζο και παρουσιάζει τον Παύλο Μελά να στέκεται ευθυτενής, φορώντας την στολή και τον εξοπλισμό του. Στο δεξί χέρι κρατάει το τουφέκι του, το οποίο ακουμπά στο έδαφος και στην πίσω πλευρά του υπάρχει χαραγμένη η πρόταση «Ζήτω η Μακεδονία», ενώ το αριστερό του χέρι το ακουμπάει στην μέση. Διακρίνονται οι λεπτομέρειες της ενδυμασίας και των χαρακτηριστικών του προσώπου. Ο Παύλος Μελάς κοιτάει ευθεία με ένα βλέμμα σιγουριάς, τόλμης και αποφασιστικότητας. Το άγαλμα βρίσκεται τοποθετημένο σε μαρμάρινο βάθρο στο οποίο αναγράφεται: ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ 1870 – 1904.
Η γλύπτρια Ναταλία Μελά, 95 ετών σήμερα, γεννήθηκε το 1923 στην Κηφισιά. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Εργάστηκε στο εργαστήριο του Θανάση Απάρτη και δούλεψε δίπλα στον καθηγητή Δημήτρη Πικιώνη. Ήταν αυτή που θα φιλοτεχνούσε τις προτομές και τα αγάλματα των ένδοξων προγόνων της. Εκτός από τον Παύλο Μελά, κατασκευάζει τις προτομές του Στέφανου Δραγούμη στο Ζάππειο και του Γεωργίου Πεσμαζόγλου στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας. Άνοιξε δικό της εργαστήριο, από όπου πέρασαν μεγάλες μορφές της τέχνης, όπως ο Νίκος Εγγονόπουλος, ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Ανδρέας Εμπειρίκος και ο Γιάννης Μόραλης. Για δέκα χρόνια ήταν αυτή που κατασκεύαζε σκηνικά για το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν. Έργα της βρίσκονται σε υπαίθριους χώρους και σε μεγάλες συλλογές σε Ελλάδα και εξωτερικό.
