Ανακάλυψε τα γλυπτά της πόλης: Προτομή Μανώλη Ανδρόνικου του Ευθύμη Καλεβρά
Η πόλη της Θεσσαλονίκης τιμά τον Μανώλη Ανδρόνικου με μια προτομή.
Στέκουν δίπλα μας, τα προσπερνάμε, πολλές φορές μπορεί να μην παρατηρούμε καν την ύπαρξη τους. Είναι τα αγάλματα, οι προτομές και οι εικαστικές συνθέσεις της πόλης και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της. Πολλά από αυτά είναι τόσο γνωστά που έγιναν σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης, όπως το άγαλμα του Βενιζέλου, οι Ομπρέλες του Ζογγολόπουλου, το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κάποια είναι πιο σύγχρονα, κάποια λιγότερο γνωστά, μερικά είναι πολυφωτογραφημένα, άλλα έχουν αφεθεί και παρακμάζουν. Στέκουν δίπλα σε μεγάλους δρόμους και πλατείες, ακίνητα, και μας διηγούνται ιστορίες από την πόλη.
Εικοσιεπτά χρόνια συμπληρώνονται από τον θάνατο του Μανώλη Ανδρόνικου στις 30 Μαρτίου 1992. Η πόλη της Θεσσαλονίκης τον τιμά με μια προτομή, η οποία βρίσκεται σε κομβικό και συμβολικό σημείο ανάμεσα στο Αρχαιολογικό μουσείο της πόλης, στο οποίο εκτίθενται οι θησαυροί που ανακάλυψε, και στο άγαλμα του Φιλίππου, ο τάφος του οποίου υπήρξε η σπουδαιότερη ανακάλυψη του, που τον έκανε παγκοσμίως γνωστό.
Ο αρχαιολόγος Μανώλης Ανδρόνικος γεννήθηκε στην Προύσα στις 23 Οκτωβρίου 1919. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη. Αποφοίτησε από την Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ το 1936 και εργάστηκε ως φιλόλογος. Το 1949 διορίστηκε επιμελητής αρχαιοτήτων στην Εφορεία Κεντρικής Μακεδονίας και το 1952 έγινε καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Α.Π.Θ. Πραγματοποίησε πολλές ανασκαφικές έρευνες, αλλά το κύριο έργο του ήταν στην Βεργίνα. Η κορυφαία στιγμή που τον έκανε παγκοσμίως γνωστό ήταν όταν ανακάλυψε τον ασύλητο μακεδονικό τάφο ΙΙ της Μεγάλης Τούμπας στην Βεργίνα. Διατύπωσε την άποψη ότι στο μνημείο αυτό τάφηκε ο Φίλιππος Β΄, βασιλιάς της Μακεδονίας. Σήμερα οι τάφοι της Βεργίνας και το μουσείο που δημιουργήθηκε προσελκύουν εκατοντάδες τουρίστες. Προς τιμήν του, η οδός μπροστά από το Αρχαιολογικό Μουσείο φέρει το όνομα του.
Η προτομή του είναι δωρεά του Ομίλου Πολιτιστικής Ανάπτυξης Θεσσαλονίκης και τοποθετήθηκε στο σημείο στις 30 Μαρτίου 1997, πέντε χρόνια μετά τον θάνατο του. Πρόκειται για μια ρεαλιστική απεικόνιση της μορφής του διάσημου αρχαιολόγου, έτσι όπως είναι αναγνωρίσιμος στους περισσότερους από εμάς. Είναι έργο του γλύπτη Ευθύμη Καλεβρά, έργα του οποίου συναντάμε παντού στην πόλη της Θεσσαλονίκης, όπως το Μνημείο Ποντιακού Ελληνισμού στην Αγία Σοφία, το μνημείο για την Εθνική Αντίσταση στην Σταυρούπολη και πολλές ακόμα προτομές, κυρίως ηρώων του 1821, στο ίδιο ύφος.
Ο Ευθύμιος Καλεβράς γεννήθηκε το 1929 και απεβίωσε το 2011. Ήταν παιδί προσφύγων από τον Πόντο. Σπούδασε στην Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Φιλοτέχνησε πολλές προτομές για δημόσιους χώρους. Δικά του γλυπτά είναι και αυτά του Κασομούλη και οι προτομές των παιδαγωγών Αλέξανδρου Δελμούζου και Μίλτου Κουντουρά στο Πειραματικό Σχολείο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
