Ανακάλυψε τα γλυπτά της πόλης: Το «Πριόνι» του Andrei Filippov

Στέκουν δίπλα μας, τα προσπερνάμε, πολλές φορές μπορεί να μην παρατηρούμε καν την ύπαρξη τους. Είναι τα αγάλματα, οι προτομές και οι εικαστικές συνθέσεις στης πόλης και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της. Πολλά από αυτά είναι τόσο γνωστά που έγιναν σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης, όπως το άγαλμα του Βενιζέλου, οι Ομπρέλες του Ζογγολόπουλου, το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κάποια είναι πιο σύγχρονα, κάποια λιγότερο γνωστά, μερικά είναι πολυφωτογραφημένα, άλλα έχουν αφεθεί και παρακμάζουν. Στέκουν δίπλα σε μεγάλους δρόμους και πλατείες, ακίνητα, και μας διηγούνται ιστορίες από την πόλη.

Το 2007, το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Θεσσαλονίκη διοργανώσει την 1η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης, η οποία μετράει από τότε μέχρι σήμερα άλλες πέντε διοργανώσεις. Η πρώτη εκείνη διοργάνωση είχε τον τίτλο «Ετεροτοπίες» και περιλάμβανε την παρουσίαση εικαστικών έργων καλλιτεχνών από όλη την Ευρώπη και πολλές παράλληλες εκδηλώσεις. Οι «ετεροτοπίες», όρος που εισήγαγε ο Φουκώ, μιλά για το διαφορετικό, το άλλο, και έτσι αυτή η πρώτη Μπιενάλε προσπαθεί να φέρει σε επαφή το κοινό με διαφορετικά ετερόκλητα έργα από ετερότυπους καλλιτέχνες, καθώς και να ανοίξει έναν δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ των καλλιτεχνών, διευρύνοντας τον διάλογο σε δύο επίπεδα.

Ο Ρώσος εικαστικός Andrei Filippov ταξιδεύει για την Μπιενάλε στην Θεσσαλονίκη μαζί με το 10 μέτρων έργο του από ανοξείδωτη λαμαρίνα με τίτλο «Πριόνι», που θα στηθεί στον προαύλιο χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου. Με βιώματα από την Ρωσία όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, ο Andrei Filippov, βλέποντας την πτώση του Ανατολικού μπλοκ, το γκρέμισμα του τείχους του Βερολίνου και την επανένωση Ανατολής – Δύσης, με μια διαφορετική Ευρώπη να ξυπνάει και να έχει να διαχειριστεί καινούργια κράτη, νέες πραγματικότητες, συλλαμβάνει την ιδέα του έργου «Πριόνι». Το «Πριόνι» του Andrei Filippov ξεπροβάλει μέσα από την γη, σχίζει το έδαφος και ενώνεται με τον ουρανό. Είναι οι διαφορετικές ρίζες που ξεπροβάλλουν ξαφνικά και αναδεικνύονται θρησκευτικές διαφορές, κουλτούρα, κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά που αναμιγνύονται. Το ρήγμα του πριονιού μπορεί να ξημερώσει με τους ανθρώπους να βιώνουν καλύτερες μέρες, αλλά μπορεί να φέρει πολέμους και συγκρούσεις. Τραγικά επίκαιρο μήνυμα σήμερα, που η πόλη φιλοξενεί εκατοντάδες θύματα του πολέμου στην Συρία με διαφορετική θρησκεία, κουλτούρα και καθημερινότητα, που ζουν με το όνειρο να αποκτήσουν το διαβατήριο για την «άλλη» Ευρώπη.

Από τα χρόνια της σύλληψης του έργου πολλά έχουν αλλάξει στα Βαλκάνια, στα Ρώσικα εδάφη, στην Παλαιστίνη και την Συρία. Ο Andrei Filippov είχε πει για το έργο του  «…έχει τη μορφή υπερμεγέθους ατσάλινου πριονιού που αναδύεται σχίζοντας την επιφάνεια της γης. Η αισθητική σύλληψη επικεντρώνεται στις ομοιότητες μεταξύ της οδοντωτής ακμής του πριονιού και των ιδιόμορφων επάλξεων του τείχους του Κρεμλίνου στη Μόσχα». Ο καλλιτέχνης συνέλαβε την ιδέα του έργου με αφορμή την πτώση του τείχους του Βερολίνου.

Αν και το έργο ταξίδεψε σε πολλές πόλεις του κόσμου και τοποθετήθηκε προσωρινά και μόνο για την 1η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, τελικά παρέμεινε μόνιμα εκεί, έγινε μέρος της πόλης και ανήκει στην συλλογή του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.

Ο Andrei Filippov γεννήθηκε το 1959 στο Petropavlovsk-Kamchatka της πρώην ΕΣΣΔ. Αποφοίτησε από την σχολή MKhAT το 1981. Ζει και εργάζεται στη Μόσχα.