Ανακάλυψε τα γλυπτά της πόλης: Η «Βιβλιοθήκη» του Αριστείδη Πατσόγλου
Σε έναν τέτοιο χώρο μελέτης και καταγραφής, το άγαλμα που θα κοσμούσε την κύρια είσοδό του δεν θα μπορούσε να είναι τίποτα άλλο παρά μια βιβλιοθήκη.
Στέκουν δίπλα μας, τα προσπερνάμε, πολλές φορές μπορεί να μην παρατηρούμε καν την ύπαρξη τους. Είναι τα αγάλματα, οι προτομές και οι εικαστικές συνθέσεις της πόλης και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της. Πολλά από αυτά είναι τόσο γνωστά που έγιναν σήμα κατατεθέν της Θεσσαλονίκης, όπως το άγαλμα του Βενιζέλου, οι Ομπρέλες του Ζογγολόπουλου, το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κάποια είναι πιο σύγχρονα, κάποια λιγότερο γνωστά, μερικά είναι πολυφωτογραφημένα, άλλα έχουν αφεθεί και παρακμάζουν. Στέκουν δίπλα σε μεγάλους δρόμους και πλατείες, ακίνητα, και μας διηγούνται ιστορίες από την πόλη.
Το Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε ως «Ιστορικό Αρχείο της Θεσσαλονίκης» στις 28 Ιουλίου 1983 με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης. Μετονομάστηκε σε «Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης» το 1984 και τον Οκτώβριο του 1995 μεταφέρθηκε στο κτίριο της πλατείας Ιπποδρομίου, γνωστό και ως Μπίλλειο, δωρεά του ζεύγους Αναστασίου και Ιουλίας Μπίλλη. Στο ισόγειο του κτιρίου πραγματοποιούνται εκθέσεις που προάγουν την ιστορία της πόλης, υπάρχει αίθουσα συνεδρίων, διαλέξεων και παρουσιάσεων, το αναγνωστήριο και η βιβλιοθήκη. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκεφθούν την βιβλιοθήκη, αλλά και να εξυπηρετούνται ηλεκτρονικά με τη δυνατότητα αναζήτησης των βιβλίων μέσω της ιστοσελίδας http://lib.thessaloniki.gr.
Σε έναν τέτοιο χώρο μελέτης και καταγραφής, το άγαλμα που θα κοσμούσε την κύρια είσοδό του δεν θα μπορούσε να είναι τίποτα άλλο παρά μια βιβλιοθήκη. Το γλυπτό «Βιβλιοθήκη» που βρίσκεται δίπλα στην είσοδο του μεγάρου του Κέντρου Ιστορίας είναι έργο του Αριστείδη Πατσόγλου και αναπαριστά βιβλία και ανθρώπινες μορφές, παιδιά που σκανταλιάρικα σκαρφαλώνουν, μπλέκονται μεταξύ τους, δημιουργώντας μια βιβλιοθήκη. Οι μορφές των ανθρώπων, αγκαλιασμένες, σχηματίζουν με το κορμί τους τα ράφια, τις προθήκες και στέκονται ταυτόχρονα για να ψάξουν και να διαβάσουν κάποια βιβλία.
Σε τέσσερα σημεία του γλυπτού, σαν μια αγκαλιά και αυτά, υπάρχουν κρυμμένα ρητά του Ηράκλειτου. Στο κέντρο του γλυπτού διαβάζουμε τον στοχασμό του Ηράκλειτου «Αἰὼν παῖς ἐστι παίζων, πεσσεύων παιδὸς ἡ βασιληίη – Ο Αιών είναι ένα παιδί που παίζει, που παίζει πεσσούς η βασιλεία είναι του παιδιού». Ο χρόνος είναι ένα παιδί είναι ανίκητο, αξεπέραστο, και σ’ αυτόν ανήκει η βασιλεία. Αριστερά μια άλλη ρήση του Ηράκλειτου: «Ο ήλιος, νέος εφ’ ημέρη εστίν – Ο ήλιος κάθε μέρα είναι καινούργιος». Δεξιά: «Ἀκοῦσαι οὐκ ἐπιστάμενος οὐδ’ εἰπεῖν -Για να γίνεις καλός πομπός πρέπει να είσαι καλός δέκτης». Κρυμμένο κάτω δεξιά είναι γραμμένο το «Φύσις κρύπτεσθαι φιλεῖ – Η αληθινή δομή των πραγμάτων δεν είναι μεν απρόσιτη στην ανθρώπινη γνώση, κρύβεται ωστόσο βαθιά μέσα στα ίδια τα πράγματα». Τέσσερα από τα ωραιότερα ρητά, πολύ στενά συνδεδεμένα με την φιλοσοφία, τη γνώση, τα βιβλία και το έργο που επιτελεί το Κέντρο Ιστορίας. Ο χρόνος και η διάσωση της μνήμης, η πληροφορία που ταξιδεύει από τον πομπό στο δέκτη και η συνύπαρξη της δομής της φύσης, της γνώσης και του ανθρώπου. Το γλυπτό αυτό είναι ένα κράμα της αρχαίας ελληνικής γνώσης με κεντρικό άξονα τον άνθρωπο.
Ο Αριστείδης Πατσόγλου γεννήθηκε στη Λέσβο το 1941. Σπούδασε γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και στην Ecole Nationale Superieure des Beaux Arts στο Παρίσι. Έργα του έχουν εκτεθεί σε δεκάδες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις. Έργα του βρίσκονται στις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης της Αθήνας, στο Τελλόγλειο, στη συλλογή της Εθνικής Τράπεζας, στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, στον Σταθμό ΗΣΑΠ Αγίου Ελευθερίου της Αθήνας (ένα εκπληκτικό ανθρωποκεντρικό έργο που αναπαριστά επιβάτες, ανθρώπους που περιμένουν τον ηλεκτρικό και αχθοφόρους).
