Ανακαλύψτε τα κτίρια της πόλης: Μέγαρο Εράτυρα, Παύλου Μελά 29
Χτίστηκε το 1929 και πήρε το όνομά του από την γενέτειρα του αρχιτέκτονα
Πνιγμένα από το καυσαέριο και τις μοντέρνες πολυκατοικίες. Στέκουν δίπλα μας ενάντια στο χρόνο και την φθορά. Τα προσπερνάμε, δεν τα παρατηρούμε, σε κάποια από αυτά ζούμε και εργαζόμαστε, κάνουμε τα ψώνια μας η πίνουμε έναν καφέ. Άλλα μαραζώνουν από την αδιαφορία μας.
Ζωντανά και περήφανα σύμβολα της ιστορίας της πόλης, κρύβουν σημαντικά γεγονότα, σκοτεινά μυστικά, οικογενειακές ιστορίες, τραγωδίες και χαρές. Νεοκλασικά, διατηρητέα, του ευρωπαϊκού εκλεκτισμού, του κλασικισμού, μπαρόκ, σύγχρονα αυτά είναι τα κτήρια σύμβολα της πόλης.
To Μέγαρο Εράτυρα χτίστηκε το 1929, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Τζώνη και πήρε το όνομα του από την γενέτειρα του αρχιτέκτονα, την Εράτυρα Κοζάνης.
Τα νέα οικονομικά δεδομένα της οριζόντιας ιδιοκτησίας και η χρήση τσιμέντου, οδήγησαν σε μια έκρηξη ανοικοδόμησης πολυκατοικιών για την μεσαία αστική τάξη.
Σε αυτή την έκρηξη ανήκει και το μέγαρο Εράτυρα που αποτελεί δείγμα αστικής πολυκατοικίας εκείνης της περιόδου. Βασική επιρροή του Τζώνη κατά τον σχεδιασμό των κτιρίων του αποτέλεσε η αισθητική της Βιεννέζικης μπουρζουαζίας.
Είναι κατασκευασμένο από οπλισμένο σκυρόδεμα, υλικό που άρχισε να χρησιμοποιείται έντονα εκείνη την περίοδο. Αποτελείται από ισόγειο, υπερυψωμένο πρώτο όροφο και πέντε επιπλέον ορόφους.
Οι κατακόρυφοι άξονες παρουσιάζουν ελαφρά προβολή ένας παρά ένας, που γίνεται ιδιαίτερα σαφής με την προσθήκη των ψευτοπαραστάδων και πεσσών στον κεντρικό εξώστη του τέταρτου ορόφου.
Επιπλέον, οι προβαλλόμενοι άξονες καταλήγουν σε αέτωμα με τριγωνική στέψη. Πάνω από την πόρτα εισόδου παρατηρούμε φεγγίτη, ο οποίος επιτρέπει στην στοά που οδηγεί στο κλιμακοστάσιο να φωτίζεται.
Το κλιμακοστάσιο καταλήγει σε υαλοσκεπή, γεγονός που προσφέρει φυσικό φωτισμό στο εσωτερικό του κτιρίου. Οι κατόψεις των διαμερισμάτων είναι όμοιες, καθώς αποτελούσε δήλωση της ισότητας όλων των ενοίκων. Στην στοά της εισόδου παρατηρούμε διακοσμητικές, γύψινες διακοσμήσεις στην οροφή και γεωμετρικά, κεραμικά πλακάκια στο δάπεδο.
Ο Αλέξανδρος Τζώνης (1877-1951) γεννήθηκε στην Εράτυρα Κοζάνης, ήταν αρχιτέκτονας απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών Κωνσταντινουπόλεως (1896-1901). Εργάστηκε ως ελεύθερος επαγγελματίας στην Κωνσταντινούπολη και από το 1924 στη Θεσσαλονίκη.
Μερικά από τα έργα του
Ξενοδοχείο “Αστόρια” (πρώην) (σε συνεργασία με Λ. Παλαιολόγο), Έτος κατασκευής 1926, Τσιμισκή 58 με Αγίας Σοφίας, Θεσσαλονίκη. Στο ξενοδοχείο “Αστόρια” είχε καταλύσει ο Αμερικανός δημοσιογράφος Τζώρτζ Πόλκ, που λίγες μέρες μετά το πτώμα του βρέθηκε να επιπλέει στο ύψος της παλιάς παραλίας.
Το κτίριο πέρα από τα εκλεκτικιστικά στοιχεία, διαθέτει στοιχεία από την Art Nouveau και την Art Deco, αλλά και μορφολογικά στοιχεία από το γαλλικό κλασικισμό και τη Second Empire.
Μέγαρο Γ. Τζέλιου («O Λευκός Οίκος της Θεσσαλονίκης») (1926), Τσιμισκή 81 και Π.Π. Γερμανού 1, Θεσσαλονίκη
Μέγαρο Τσιμισκή και Καρόλου Ντηλ (1928), Τσιμισκή 49 και Καρόλου Ντηλ 18, Θεσσαλονίκη
Μέγαρο Κ. Εξαρχόπουλου (1933), Α. Τζώνης & Λ. Παλαιολόγος, Λεωφ. Νίκης 41, Θεσσαλονίκη
Μέγαρο Γκίνη (1935), Μακένζυ Κινγκ 14 και Ικτίνου 9, Θεσσαλονίκη
