Ανακαλύψτε τα κτίρια της πόλης: Μέγαρο Κωνσταντινίδη, Στρ. Καλλάρη 5

Πνιγμένα από το καυσαέριο και τις μοντέρνες πολυκατοικίες. Στέκουν δίπλα μας ενάντια στο χρόνο και την φθορά. Τα προσπερνάμε, δεν τα παρατηρούμε, σε κάποια από αυτά ζούμε και εργαζόμαστε, κάνουμε τα ψώνια μας ή πίνουμε έναν καφέ. Άλλα μαραζώνουν από την αδιαφορία μας. 

Ζωντανά και περήφανα σύμβολα της ιστορίας της πόλης, κρύβουν σημαντικά γεγονότα, σκοτεινά μυστικά, οικογενειακές ιστορίες, τραγωδίες και χαρές. Νεοκλασικά, διατηρητέα, του ευρωπαϊκού εκλεκτισμού, του κλασικισμού, μπαρόκ, σύγχρονα αυτά είναι τα κτίρια σύμβολα της πόλης.

Το κτίριο της ΕΣΗΕΜΘ (ΕΝΩΣΗ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΘΡΑΚΗΣ) χτίστηκε το 1925 για λογαριασμό του Κωνσταντινίδη σε αρχιτεκτονικά σχέδια του Αλέξανδρου Παπουνά αν και οι περισσότερες πηγές αναφέρουν ως αρχιτέκτονα του συγκεκριμένου κτιρίου τον Λεονάρντο Τζενάρι. 

Το αρχείο των μηχανικών τεχνικού επιμελητηρίου αναφέρει πως ο Αλέξανδρος Παπούνας αποφοίτησε από το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο το 1924 ενώ υπήρξε Πρώην αξιωματικός ρωσικού Αυτοκρατορικού Πολεμικού Ναυτικού και από το 1925 Τοπογράφος μηχανικός στη Διεύθυνση Δημοσίων Έργων Υπουργείου Συγκοινωνίας (τοπογραφική υπηρεσία, κρατικός έλεγχος υδραυλικών έργων πεδιάδας Θεσσαλονίκης) και από το 1929 στο Γραφείο Σχεδίου Θεσσαλονίκης. Αν το κτήριο πράγματι κατασκευάστηκε το 1925 είναι δύσκολο να έγινε από τον Παπουνά που αποφοίτησε μόλις το 1924. 

Ο Λεονάρντο Τζενάρι ήταν Ιταλός αρχιτέκτονας που εργάστηκε στη Θεσσαλονίκη και στις περισσότερες πηγές αναφέρεται ως δική του κατασκευή. Μεταξύ άλλων δικά του έργα είναι το Νοσοκομείο “St Vincent de Paul” του Τάγματος των Αδελφών του Ελέους, Έτος κατασκευής 1925, ο κινηματογράφος “Διονύσια”, Έτος κατασκευής 1925, Οδός Αγίας Σοφίας, Θεσσαλονίκη. (Η πρόσοψη του κτηρίου είχε εντυπωσιακά ανάγλυφα, που παρίσταναν αρχαίο αιγυπτιακό ναό. Κατεδαφίστηκε το 1973).

Μέγαρο Λόγγου (Κόκκινο Σπίτι), Έτος κατασκευής 1926, Πλατεία Αγίας Σοφίας. Ανεγέρθηκε για λογαριασμό της οικογένειας του Γρηγορίου Λόγγου, εύπορου βιομηχάνου από τον κλάδο της υφαντουργίας.

Το Μέγαρο Κωνσταντινίδη χρησιμοποιήθηκε ως οικία για λίγα χρόνια αλλά τελικά ο ιδιοκτήτης το πούλησε στην κατασκευαστική εταιρεία του Παπουνά το 1930, λόγω αδυναμίας συντήρησής του. Το 1950 η κατασκευαστική αδυνατεί να το συντηρήσει και το κτίριο περιέρχεται στην Εθνική Τράπεζα. Ο διευθυντής της τράπεζας χρησιμοποιεί τον δεύτερο όροφο για την διαμονή του. 

Το 1968 το κτίριο κρίθηκε κατεδαφιστέο αλλά ευτυχώς διασώθηκε. Εδώ και κάποια χρόνια στεγάζει την ΕΣΗΕΜ-Θ. Η μελέτη αποκατάστασης το 1992 από τους Σ. Λαδά, Μ. Νομικό, Μ Δούση, Ε. Σταλέντζα έχει βραβευτεί στις Βρυξέλλες. Χαρακτηρίστηκε διατηρητέο με την απόφαση Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Π.Δ. α/02-11-1983ΦΕΚ 734/Δ/28-11-1983

Χαρακτηριστικό δείγμα εκλεκτικισμού, αποτελείται από ημιυπόγειο, 4 ορόφους και δώμα, ένα από τα πρώτα κτίρια της πόλης με οπλισμένο σκυρόδεμα. Το ημιυπόγειο φέρει ανοίγματα στον δρόμο και θύρα εξόδου στην πρασιά του κτιρίου. Το κτίσμα παρουσιάζει συμμετρικότητα στα ανοίγματα, με εξαίρεση τον πρώτο όροφο. Χωρίζεται σε 3 κάθετους άξονες με τον κεντρικό να ξεχωρίζει καθώς εξέχει και δημιουργεί έρκερ. Ο κεντρικός άξονας την πίσω όψης είναι τοξωτός. 

Το κτίριο είναι πολύ πλούσια διακοσμημένο εξωτερικά, με ανάγλυφα φυτικά στοιχεία. Οι εξώστες στηρίζονται σε περίτεχνα διακοσμημένα φουρούσια και διαφοροποιούνται ανα όροφο. Στον 2ο είναι χτιστοί, στον 3ο μικτοί ενώ στον 4ο φέρουν μεταλλικά κάγκελα. Η κεντρική είσοδος βρίσκεται στον αριστερό άξονα και ένα επιβλητικό, μαρμάρινο κλιμακοστάσιο μας οδηγεί στον πρώτο όροφο. Στο εσωτερικό, οι χώροι οργανώνονται γύρω από την κεντρική σάλα. Οι οροφές και οι τοίχοι είναι διακοσμημένα με γύψινα διακοσμητικά και το πάτωμα ξύλινο. 

Το κλιμακοστάσιο παραμένει μαρμάρινο μέχρι και την σκάλα που οδηγεί στο δώμα, η οποία είναι ξύλινη, υποδηλώνοντας έτσι την δευτερεύουσα σημασία του χώρου. Το δώμα είναι ένας μικρός ορθογώνιος χώρος, με ξύλινη τετράρριχτη στέγη που μετατρέπεται σε δίρριχτη. 

Μια ακόμα σημαντική λεπτομέρεια είναι οτι η διάταξη του ξύλου στα δάπεδα των ορόφων διαφοροποιείται ώστε να αποδοθεί η διαφορετική χρήση του κάθε ορόφου. Έτσι, στον πρώτο και τον δεύτερο έχουμε απλό σανίδι, στον τρίτο και τον τέταρτο έχουμε ψαροκόκαλο.