Ανακαλύψτε τα κτίρια της πόλης: Παλιός Σιδηροδρομικός Σταθμός

Πνιγμένα από το καυσαέριο και τις μοντέρνες πολυκατοικίες. Στέκουν δίπλα μας ενάντια στο χρόνο και την φθορά. Τα προσπερνάμε, δεν τα παρατηρούμε, σε κάποια από αυτά ζούμε και εργαζόμαστε, κάνουμε τα ψώνια μας η πίνουμε έναν καφέ. Άλλα μαραζώνουν από την αδιαφορία μας. 

Ζωντανά και περήφανα σύμβολα της ιστορίας της πόλης, κρύβουν σημαντικά γεγονότα, σκοτεινά μυστικά, οικογενειακές ιστορίες, τραγωδίες και χαρές. Νεοκλασικά, διατηρητέα, του ευρωπαϊκού εκλεκτισμού, του κλασικισμού, μπαρόκ, σύγχρονα αυτά είναι τα κτήρια σύμβολα της πόλης.

Ο Παλαιός Σιδηροδρομικός Σταθμός Θεσσαλονίκης βρίσκεται επί της οδού Παλαιού Σταθμού στη συμβολή της με την οδό Βουτυρά Σταύρου και χρησιμοποιείται ως εμπορευματικός σταθμός. Στο συγκρότημα του Παλαιού Σιδηροδρομικού Σταθμού και συγκεκριμένα στη συμβολή των οδών Σταθμού και 26ης Οκτωβρίου, λειτούργησε ο σταθμός Θεσσαλονίκη-Πόλις (Salonique Ville), o oποίος στη μελέτη Προφυλλίδη το 1988 για λογαριασμό του Δήμου Θεσσαλονίκης, είχε προγραμματισθεί ως σταθμός μετρό. 

 Το κτήριο του παλιού σταθμού κτίστηκε γύρω στα 1900 και χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως κατοικία του Διευθυντή των Ανατολικών σιδηροδρόμων. Τα μετέπειτα χρόνια στεγάστηκαν πολλές υπηρεσίες του ΟΣΕ μεταξύ των οποίων και αυτών των τεχνικών υπηρεσιών. 

 Άφησε το δικό του στίγμα στην πόλη και αποτελεί ένα κτήριο ζωντανή μνήμης των χιλιάδων εβραίων της Θεσσαλονίκης που οδηγήθηκαν από το σταθμό μέσα σε βαγόνια μεταφοράς εμπορευμάτων και ζώων προς τα στρατόπεδα θανάτου. Κάθε χρόνο τελείται η πορεία μνήμης από την πλατεία Ελευθερίας προς τον σταθμό. 

Κοντά στο Παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό, υπήρχε το στρατόπεδο Χιρς, ο τελευταίος χώρος συγκέντρωσης των εβραίων της Θεσσαλονίκης πριν επιβιβαστούν στα τρένα για να μεταφερθούν στα ναζιστικά στρατόπεδα. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως στους γύρω χώρους θα βρει κανείς σχεδόν πάντα κάποιο φασιστικό και αντιεβραικό σύνθημα. Παρ όλη την βαριά ιστορία του το κτήριο κινδύνευσε να χαθεί με τα νέα σχέδια διάνοιξης της δυτικής εισόδου, όταν αποφασίστηκε πως έπρεπε να κατεδαφιστεί.

Ευτυχώς το 1997 μετά από πιέσεις και αντιδράσεις κατοίκων και φορέων αποφασίστηκε το κτίριο να μην κατεδαφιστεί αλλά να μετακινηθεί κατά 40 περίπου μέτρα νότια προκειμένου να ανοιχτεί η δυτική είσοδος της Θεσσαλονίκης. Η μετακίνηση του δεν ήταν εύκολη υπόθεση δεδομένου ότι στην Ελλάδα δεν υπήρχε ανάλογη εμπειρία και το εγχείρημα ήταν πάρα πολύ δύσκολο. Αυτό έφερε το κτήριο και πάλι στο προσκήνιο για πολλές ημέρες μιας και όλα τα μέσα τις εποχής μιλούσαν για το πρωτοποριακό και δύσκολο τότε εγχείρημα της μεταφοράς του.. .

Το κτίριο βάρους 2.100 τόνων ύψους 14 μέτρων ανυψώθηκε πάνω σε 130 ξύλινους τάκους και στην συνέχεια σέρνοντας πάνω σε 8 ειδικές ράγες μετακινήθηκε εκατοστό προς εκατοστό και μέτρο προς μέτρο από την βόρεια προς την νότια πλευρά κατά 40 περίπου μέτρα.

Το δύσκολο εγχείρημα που πραγματοποιήθηκε από Ελληνική εταιρία με επικεφαλής τον αρχιτέκτονα κ. Δημήτριο Κορέ στέφτηκε από απόλυτη επιτυχία και το κτήριο σώθηκε για να ενταχτεί στα κτίρια της ιστορικής κληρονομιάς του ΟΣΕ και της πόλης της Θεσσαλονίκης.

Με φωτογραφίες και υλικό από το

https://sidirodromikanea.blogspot.com