Ανακαλύψτε τα κτίρια της πόλης: Τερκενλής, Αγ. Σοφία 33 και Ερμού

Πνιγμένα από το καυσαέριο και τις μοντέρνες πολυκατοικίες. Στέκουν δίπλα μας ενάντια στο χρόνο και την φθορά. Τα προσπερνάμε, δεν τα παρατηρούμε, σε κάποια από αυτά ζούμε και εργαζόμαστε, κάνουμε τα ψώνια μας η πίνουμε έναν καφέ. 

Άλλα μαραζώνουν από την αδιαφορία μας. Ζωντανά και περήφανα σύμβολα της ιστορίας της πόλης, κρύβουν σημαντικά γεγονότα, σκοτεινά μυστικά, οικογενειακές ιστορίες, τραγωδίες και χαρές. Νεοκλασικά, διατηρητέα, του ευρωπαϊκού εκλεκτισμού, του κλασικισμού, μπαρόκ, σύγχρονα αυτά είναι τα κτήρια σύμβολα της πόλης.

Βρίσκεται σε μια από τις κεντρικότερες πλατείες της πόλης που η κάθε γωνία της έχει και από ένα πανέμορφο και μοναδικό νεοκλασικό κτήριο όπως η Φιλόπτωχος αδελφότης αντρών, το μέγαρο Λόγγου, σε έναν δρόμο που κάποτε πριν την ανέγερση πολυκατοικιών θύμιζε Παρίσι και σε τίποτα την Θεσσαλονίκη του σήμερα. Το κτήριο της Άγιας Σοφίας 33 γωνία με Ερμού φιλοξενεί στο ισόγειο ένα κατάστημα Τερκενλής γνωστός σε όλη την Ελλάδα για το γεμιστό τσουρέκι κάστανο.

Κτίστηκε το 1925 για τον Ascher Israel (Ασέρ Ισραέλ) από τους Joseph Pleyber (Ζοζέφ Πλεϋμπέρ) και Eli Hassid Fernandez (Ελί Χασσίδ Φερνάντεζ).Αξιόλογο δείγμα της τοπικής αστικής αρχιτεκτονικής κατά την περίοδο του μεσοπολέμου.Τα σχέδια προέβλεπαν τριώροφο κτήριο με ισόγεια καταστήματα.

Στις δύο όψεις κυριαρχούσαν οι προεξοχές των κεντρικών τμημάτων, οι οποίες έδιναν έναν πυργοειδή χαρακτήρα στη σύνθεση και κατέληγαν σε κεραμοσκεπή στέγη με έντονες κλίσεις, δημιουργώντας μια αντίθεση με το υπόλοιπο τμήμα που εμφανίζονταν επίπεδο (δώμα).Δεν εφαρμόστηκε ωστόσο το αρχικό σχέδιο καθώς καταργήθηκε ο τρίτος όροφος, εκτός από τις προεξοχές και έτσι το κτήριο έμεινε ημιτελές.

Ο Πλεϋμπέρ αποχώρησε, και τελείωσε την κατασκευή ο Φερνάντεζ. Έτσι ενώ μέχρι τον πρώτο όροφο ξεχωρίζει ο εκλεκτικισμός ο Φερνάντεζ προσέδωσε έναν art nouveau χαρακτήρα στο δεύτερο όροφο. Επηρεασμένος, μάλιστα από την αρχιτεκτονική της βόρειας και κεντρικής Ευρώπης προσθέτει και δύο οξυκόρυφες στέγες στο κτίριο. Αυτές οι στέγες κατά πολλούς κάνουν το κτίριο αυτό να ξεχωρίζει, άλλοι πάλι λένε πως με την προσθήκη αυτών έχασε ολοκληρωτικά τον εκλεκτικιστικό χαρακτήρα του.

Ο Ζοζέφ Πλεμπέρ ήταν Γάλλος μηχανικός. Συμμετείχε στη Διεθνή Επιτροπή Σχεδίου για τον ανασχεδιασμό της Θεσσαλονίκης, μετά την πυρκαγιά του 1917. Στα τριάντα χρόνια που έζησε στη Θεσσαλονίκη ο Πλεμπέρ άφησε στη πόλη μια σειρά από κτίρια που διασώζονται μέχρι σήμερα.

Ο Ζοζέφ Πλεμπέρ γεννήθηκε το 1866 στο Μορλαί. Υπηρέτησε για 22 χρόνια στο τμήμα Μηχανικών του Γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού όπως πιστεύεται ότι έμαθε να κατασκευάζει κτίρια. Δεν είναι γνωστό αν είχε κάνει σχετικές σπουδές και πού.

Τα χρόνια που υπηρέτησε στο Πολεμικό Ναυτικό της Γαλλίας συμμετείχε σε δεκατέσσερις εκστρατείες, σε διάφορα μέρη του κόσμου. Ξεκίνησε τη στρατιωτική του καριέρα στο Βόρειο (1887) και στο Νότιο Βιετνάμ (1893), όπου εκπαιδεύτηκε σε μεγάλα έργα. Αργότερα πήγε στη Μαδαγασκάρη, το Σουδάν και τη Σενεγάλη, ενώ επέστρεψε και στο Βιετνάμ. Συνταξιοδοτήθηκε το 1910 και τιμήθηκε με το Σταυρό της Λεγεώνας της Τιμής. Στη συνέχεια εργάστηκε ως μηχανικός κατασκευών στην Ιαπωνία και στην Αργεντινή. Όταν ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, το 1914, ο Πλεμπέρ ζούσε στο Μπουένος Άυρες και κλήθηκε να επιστρέψει στη Γαλλία για να βοηθήσει στο σχεδιασμό της γαλλικής άμυνας απέναντι στα γερμανικά στρατεύματα που είχαν εισβάλει στη χώρα.

Πρώτη φορά ήρθε στη Θεσσαλονίκη το 1915, ως μέλος διπλωματικής αποστολής για την προετοιμασία της άμυνας της πόλης. Επανήλθε το 1917, μετά τη πυρκαγιά που κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος της πόλης, ως μέλος της Διεθνής Επιτροπής Σχεδίου για την ανασυγκρότηση της Θεσσαλονίκης, επικεφαλής της οποίας ήταν ο Γάλλος πολεοδόμος Ερνέστ Εμπράρ. Για τη προσφορά του ο Πλεμπέρ τιμήθηκε από το ελληνικό κράτος με το Σταυρό του Τάγματος του Σωτήρος. Μετά το τέλος του πολέμου ο Πλεμπέρ παρέμεινε στη Θεσσαλονίκη όπου εργάστηκε ως αρχιτέκτονας μηχανικός. Ίδρυσε μια γαλλοελληνική εταιρία με την οποία διαπραγματεύτηκε την πώληση των νοσοκομειακών εγκαταστάσεων του Γαλλικού τμήματος της Στρατιάς της Ανατολής στο Ελληνικό Δημόσιο. Επίσης προσπάθησε να προσελκύσει γαλλικά κεφάλαια για την ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης με βάση το Σχέδιο Εμπράρ κάτι τέτοιο όμως δε κατέστη εφικτό.

Ο Ζοζέφ Πλεμπέρ κατασκεύασε στη Θεσσαλονίκη μια σειρά κτίρια, που διασώζονται μέχρι σήμερα μεταξύ των οποίων και το κτίριο Γκατένιο –Φλωρεντίν, στη συμβολή της οδού Βενιζέλου με την Τσιμισκή, το Μέγαρο Κοέν, στη συμβολή της οδού Βενιζέλου με τη Βασιλέως Ηρακλείου , το κτίριο Ναχμία, που ήταν το πρώτο κτίριο γραφείων που κατασκευάστηκε στη Θεσσαλονίκη, δίπλα στο κτίριο Γκατένιο –Φλωρεντίν, επί της Τσιμισκή, το ξενοδοχείο Τουρίστ, στη γωνία της οδού Κομνηνών με Μητροπόλεως και το παλιό ξενοδοχείο Εξέλσιορ (που κατεδαφίστηκε το 1970 και βρισκόταν απέναντι από το ξενοδοχείο Τουρίστ). Ο Πλεμπέρ ανέλαβε ακόμα την ανοικοδόμηση της Σχολής Δελασάλ, στην οδό Φράγκων, όπου σήμερα στεγάζονται τα Διοικητικά Δικαστήρια της Θεσσαλονίκης καθώς και την ανακατασκευή της Στοάς Σαούλ (στη γωνία Ερμού με Ιώνος Δραγούμη) και του κτιρίου της Οθωμανικής Τράπεζας (στη γωνία Λέοντος Σοφού και Φράγκων), που είχαν κατασκευαστεί αρχικά από τον Βιταλιάνο Ποζέλι. Έργο του Πλεμπέρ είναι και το παρεκκλήσι του γαλλικού τομέα στα Συμμαχικά νεκροταφεία του Ζέιτενλικ.

Ο Ζοζέφ Πλεμπέρ έμενε στο Χορτιάτη, όπου σχεδίαζε τη δημιουργία μιας Κηπούπολης, κάτι που τελικά δε κατέστη δυνατό λόγω της γραφειοκρατίας και της αδυναμίας του να εξοφλήσει τα δάνεια που είχε πάρει με αποτέλεσμα οι εκτάσεις που είχε αγοράσει στο Χορτιάτη να περάσουν στην Εθνική Τράπεζα. Το 1944 ο Πλεμπέρ γλύτωσε από τη Σφαγή του Χορτιάτη και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου πέθανε το 1947.