Ο ανταγωνισμός των εκκλησιών πνίγει την Κηφισιά

Η Κηφισιά είναι μια περιοχή της Θεσσαλονίκης με ένα τμήμα της, το νεώτερο προς την πλευρά της Θεσσαλονίκης, θα μπορούσε να αποτελεί υπόδειγμα περιοχής, καθότι νεόχτιστο. Μια κόντρα όμως που ξέσπασε εδώ και χρόνια ανάμεσα σε δυο Μητροπόλεις, αφανίζει ένα δυνητικό πνεύμονα πρασίνου.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Εκεί λοιπόν, στη γωνία Κηφισίας και Μ. Αλεξάνδρου, η Μητρόπολη Θεσσαλονίκης πριν λίγα χρόνια έχτισε έναν εξαιρετικά μεγαλοπρεπή ναό, αποφασίζοντας να καλύψει το κενό που υπάρχει μεταξύ Αγίου Ελευθερίου και Αγίου Παντελεήμονα. Η περιοχή έτσι και αλλιώς είναι στα όρια των δυο δήμων, Θεσσαλονίκης και Καλαμαριάς και στην περίπτωση της δημιουργίας ενός ναού που θα κάλυπτε τις ανάγκες των πιστών της περιοχής, ίσχυε κυριολεκτικά το όποιος προλάβει.

Στην περίπτωση αυτή πρόλαβε η Μητρόπολη της Θεσσαλονίκης, στην κατοχή της οποίας βρέθηκε διαθέσιμο οικόπεδο και προέβη στο χτίσιμο του ναού, κερδίζοντας στην πραγματικότητα και όλες της ανάγκες (άδειες, γάμοι, βαπτίσεις, μνημόσυνα, κηδείες) μιας μεγάλης περιοχής που περιλαμβάνει περιοχές και της Θεσσαλονίκης αλλά και της Καλαμαριάς. Έτσι γεννήθηκε ο ναός της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας. Η Αγία Αναστασία αν και γεννήθηκε στη Ρώμη έδρασε στην Θεσσαλονίκη όπου οι ρωμαϊκές αρχές της πόλης την φυλάκισαν και την βασάνισαν σε φυλακή της Θεσσαλονίκης. Ο ναός εγκαινιάστηκε το 2013 στην περιοχή όπου εγκαταστάθηκαν Μικρασιάτες μετά την Καταστροφή του 1922, άρα η επιλογή του ήταν συμβολική. Μέχρις εδώ καλά.

Η περιοχή που χτίστηκε ο ναός είναι μια από τις νεώτερες περιοχές του αστικού ιστού, πρόκειται για την προέκταση της Κηφισιάς προς τον δρόμο που οδηγεί στην Χαλκιδική. Σε πρώην αδόμητες εκτάσεις, στις οποίες δημιουργήθηκε την τελευταία δεκαετία οδοποιϊα και υποδομές, αλλά κυρίως χτίστηκαν αρκετές μεζονέτες που πουλήθηκαν σε υψηλές τιμές τις καλές εποχές της ανοικοδόμησης, καθώς οι συνθήκες διαβίωσης εκεί έμοιαζαν σαφώς καλύτερες ακόμα και από λίγα στενά πιο μέσα στο Βότση. Φυσικά ο ναός χτίστηκε χωρίς καμία πρόβλεψη για πάρκινγκ με αποτέλεσμα στους γάμους να γίνεται το αδιαχώρητο στα στενά της Κηφισιάς!

Ένα από τα βασικά προβλήματα όμως της περιοχής είναι πως δεν υπήρξε στην πραγματικότητα πρόβλεψη για χώρους πρασίνου και αναψυχής, σε μια γειτονιά, που θα είχε όλα τα φόντα να φροντίσει να δημιουργήσει ιδανικές συνθήκες για όσους εγκαταστάθηκαν εκεί.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η μοναδική ”παιδική χαρά” αν μπορεί να αποκαλέσει κάποιος παιδική χαρά αυτό το δείγμα αναψυχής που τα παιδιά κάνουν στην πραγματικότητα ουρά προτεραιότητας για να απολαύσουν τη μοναδική κούνια, αποτελεί μια από τις ντροπές όσων δεν φρόντισαν τόσα χρόνια για τα στοιχειώδη. Κυρίως το δήμο Καλαμαριάς που εισπράττει από την περιοχή δημοτικά τέλη χωρίς να ανταποδίδει στους κατοίκους.

Σε μια απόσταση 140 μέτρων από τον νεόδμητο ναό της Αγίας Αναστασίας, υπάρχει ένα από τα τελευταία αδόμητα οικόπεδα της περιοχής. Χαρακτηρισμένο ως πράσινο, ανήκε στο δήμο Καλαμαριάς και προβλέπονταν εκεί η χρήση του για παρόμοιους σκοπούς με αυτούς περιγράφεται στη λέξη ”πράσινο”.

Το οικόπεδο αυτό έβαλε στο μάτι η Μητρόπολη Καλαμαριάς και Νέας Κρήνης πριν δυο δεκαετίες, καθώς είναι γνωστό στην περιοχή ότι δεν είχε δει με καλό μάτι ποτέ την εξάπλωση της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης στα δικά της χωράφια με τη δημιουργία ναού στα όρια της δικής της επικράτειας. Αφού λοιπόν ανάγκασε το δήμο να αποχαρακτηρίσει το οικόπεδο και να της το χαρίσει προχώρησε πριν μερικά χρόνια στη δημιουργία ενός μικρού ναϊσκου ( Αγίου Χαραλάμπους και Αγίας Αργυρής) που δεν λειτουργούσε μέχρι πρότινος και έμεινε ένα ημιτελές κουφάρι. Πολλοί λένε ότι στη θέα του νέου μεγαλοπρεπούς ναού η Μητρόπολη Καλαμαριάς αποφάσισε να μην λειτουργήσει το μικρό ναό και να χτίσει έναν αντάξιο της.

Μια ματιά στο χάρτη θα σας πείσει για το τι είδους απόσταση χωρίζει τα δυο σημεία της Κηφισιάς, της υφιστάμενης και της μελλοντικής εκκλησίας, τον ναό Αγίου Χαραλάμπους και Οσίας Αργυρής. Γιατί μιλάμε πια για μια μελλοντική εκκλησία, την θεμελίωση της οποίας ζήσαμε πριν λίγες μέρες με την παρουσία βουλευτών (Γκιουλέκας, Σιμόπουλος) πλήθους παραγόντων, του νέου δημάρχου Καλαμαριάς και βέβαια σύσσωμης της Μητρόπολης Καλαμαριάς και Νέας Κρήνης, που μοιάζει να πετυχαίνει ένα παλιό της σχέδιο. Πρόκειται κυριολεκτικά για 2 λεπτά με τα πόδια! 

Η ανακοίνωση της Μητρόπολης είναι πανηγυρική:

”Την Παρασκευή 26 Ιουλίου 2019 και εν πομπή από τον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίου Παντελεήμονος – Βότση στην Καλαμαριά, μετά την τέλεση του πανηγυρικού εσπερινού, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς κ. Ιουστίνος, βουλευτές και άρχοντες του τόπου, κλήρος και λαός, κατευθύνθηκαν προς τα θεμέλια του νέου Ιερού Ναού Αγίου Χαραλάμπους και Αγίας Αργυρής Κηφισιάς για την κατάθεση του θεμελίου λίθου.

Κάτω από τους ήχους της φιλαρμονικής ορχήστρας του Δήμου Καλαμαριάς η πολυπληθής πομπή έφθασε στις 9μμ περίπου στο εργοτάξιο επί της οδού Αλκυώνος όπου πραγματοποιήθηκε ο αγιασμός και εν συνεχεία η κατάθεση του λίθου.

Μέσα σε κλίμα συγκίνησης με επικεφαλής τον Σεβασμιώτατο Ποιμενάρχη μας ο λαός της Καλαμαριάς έκανε μία νέα αρχή για την περιοχή της Κηφισιάς ξεκινώντας την ανοικοδόμηση ενός νέου ιερού ναού.

Ο Σεβασμιώτατος, στο σύντομο λόγο του, ευχαρίστησε όσους ήδη με αγάπη προθυμοποιήθηκαν να προσφέρουν και να βοηθήσουν στην ανέγερση σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς οι οποίοι, όμως, δεν πρέπει να μας πτοούν αλλά να μας κινητοποιούν σε περισσότερη προσπάθεια. Όταν κτίζεται ένας ναός, η ευλογία του Θεού σκορπίζει σε όλη την περιοχή, τόνισε.

Η νέα ενορία θα αποσπάσει ένα απομακρυσμένο κομμάτι της ενορίας του Αγίου Παντελεήμονος – Βότση και θα αποτελέσει το ιερό πνευματικό κέντρο της Κηφισιάς που τόσο καιρό το στερούνταν αλλά και ταυτόχρονα μια εστία πολιτισμού για όλους.

Ο άγιος Χαράλαμπος πολιούχος του Τσεσμέ (Κρήνη) και η αγία Αργυρή η νεομάρτυς από την Προύσα είναι προστάτες των Μικρασιατών προσφύγων που πολλοί εγκαταβιούν στην περιοχή.”

Ας δούμε όμως σε ποιο οικόπεδο ξεκινά να χτίζεται η νέα εκκλησία και πως φτάσαμε ως εδώ: Στο αρχικό σχέδιο της περιοχής και της επέκτασης στην περιοχή όλος ο χώρος ήταν χαρακτηρισμένος «χώρος πρασίνου». Το 1991 μετά από αίτηση της Ιεράς Μητρόπολης Καλαμαριάς και νέας Κρήνης και με απόφαση με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του δήμου Καλαμαριάς, αποχαρακτηρίστηκε τμήμα του οικοπέδου από «χώρος πρασίνου» και πήρε το χαρακτηρισμό «χώρος εκκλησίας». Δήμαρχος τότε της Καλαμαριάς ήταν ο Θρασύβουλος Λαζαρίδης, που δέχτηκε πολλές πιέσεις για τον αποχαρακτηρισμό. Το 1996 κυρώθηκε η εν λόγω απόφαση με την υπ΄αριθμ. 47 πράξη εφαρμογής.

Το 2001 ο Δήμος Καλαμαριάς μεταβίβασε στην Ιερά Μητρόπολη Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς το χώρο με το χαρακτηρισμό «Δωρεά υπό όρο κατά πλήρη κυριότητα οικοπέδου». Δήμαρχος της Καλαμαριάς ήταν τότε ο Χριστόδουλος Οικονομίδης. Το 2004 εκδόθηκε η υπ΄ αριθμ. 3334/10.09.2004 Οικοδομική Άδεια από το γραφείο Ναοδομίας της Ιερά Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδας, σύμφωνα με τους όρους δόμησης που ίσχυαν στην περιοχή. Να τονίσουμε ότι για την ανέγερση ναών υπεύθυνες δεν είναι οι πολεοδομίες αλλά οι ναοδομίες.

Τότε λοιπόν κατασκευάστηκε μια βάση από σκυρόδεμα, εμβαδού 185,00 τ.μ, για την ανέγερση του Ιερού Ναού ενώ ταυτόχρονα κινείται και η Μητρόπολη Θεσσαλονίκης για το δικό της ναό, σχεδόν απέναντι. Επάνω του ανεγέρθηκε ένας μικρός ναϊσκος που δεν λειτουργούσε ποτέ.

Το 2008 η Γενική Διεύθυνση Πολεοδομίας του Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. κοινοποιεί στην ΔΙ.ΠΕ.ΧΩ. Κ. Μακεδονίας, την απαίτηση «καθορισμού ειδικών όρων δόμησης» με ξεχωριστή διοικητική πράξη, για τους χώρους με χαρακτηρισμό κοινωφελή χρήση. Το 2016 η Ιερά Μητρόπολη αιτείται «τον καθορισμό ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης» για το οικόπεδο, σύμφωνα με την παραπάνω απόφαση. Το 2016 το Δημοτικό Συμβούλιο, και ενώ η άλλη εκκλησία λειτουργεί απέναντι ήδη 3 χρόνια και καλύπτει τις ανάγκες της περιοχής, αποφασίζει (593/2016 απόφαση) την «έγκριση των ειδικών όρων και περιορισμών δόμησης» την προώθηση του φακέλου για την έκδοση της σχετικής απόφασης από τον Περιφερειάρχη Κ. Μακεδονίας.

Το 2017 γνωμοδοτεί θετικά το Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων της ΠΚΜ και τελικά εκδίδεται η υπ΄αριθμ 336933/1237/30.08.2017 Απόφαση Περιφερειάρχη ΚΜ (ΦΕΚ 236/ΑΑΠ/06.10.2017). Με βάση τους τροποποιημένου όρους δόμησης προχώρησε στην έκδοση της σχετικής οικοδομικής άδειας (νέα δεδομένα για τις εκκλησίες).

Και έτσι φτάνουμε στο καλοκαίρι του 2019. Σε εκτέλεση των παραπάνω αποφάσεων η Μητρόπολη Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς γκρέμισε πριν λίγες μέρες με τη βοήθεια του Στρατού, που εμφανίστηκε στη γειτονιά προς μεγάλη έκπληξη των κατοίκων,γκρέμισε το ναϊσκο και πάκτωσε το έδαφος ώστε να ξεκινήσει τις διαδικασίες ανέγερσης νέου μεγαλοπρεπούς ναού.

Από τη ”δράση” του στρατού η εικόνα με τις τρύπες που ανοίχτηκαν.

Η κατασκευή του ναού στο πρώην πράσινο οικόπεδο, μια από τις τελευταίες ελπίδες για ανάσα δροσιάς σε μια περιοχή χωρίς δέντρα, χωρίς πάρκα, χωρίς παιδικές χαρές ξεκίνησε. Όσοι γνωρίζουν στη γειτονιά μιλούν για εκκλησιαστικές business αφού τα έσοδα που χάνει η Μητρόπολη Καλαμαριάς και καρπώνεται η Μητρόπολη της Θεσσαλονίκης είναι πολύ μεγάλα, αφού ο επόμενος ναός της δικής της δικαιοδοσίας, ο Άγιος Παντελεήμονας απέχει αρκετά και το κενό κάλυψαν άλλοι. Παρότι ο υπάρχων ναός καλύπτει τις ανάγκες όλης της περιοχής.

Η parallaxi ζήτησε την άποψη της Μητρόπολης Καλαμαριάς για τα παράπονα των κατοίκων που διαμαρτύρονται έντονα για την απώλεια ενός χώρου πρασίνου και τον πόλεμο των δυο Μητροπόλεων.

Ο πατέρας Στυλλιανός, εκπρόσωπος του Μητροπολίτη μας είπε:

”Πρόκειται για περιοχή ευθύνης δική μας, μια περιοχή που έμενε κενή. Ο κόσμος που μένει εκεί βρίσκεται στην δική μας ευθύνη. Δεν είναι μόνο αυτοί οι άνθρωποι, είναι και κόσμος που βρίσκεται πιο μέσα στην Κηφισιά που απέχουν αρκετά από τον Άγιο Παντελεήμονα που βρίσκεται μακρύτερα. Στο δικό μας χώρο ευθύνης οφείλουμε να πράξουμε τα αναγκαία. Αν αύριο η Μητρόπολη Θεσσαλονίκης κλείσει την Αγία Αναστασία τι θα κάνουμε; Εφόσον έχουμε ένα οικόπεδο κενό οφείλουμε να το κάνουμε. Στους ναούς μας γίνονται πολλά πράγματα, πέρα από λειτουργίες και τελετές. Είναι χώροι πολιτισμού.”

Η απάντηση σοκάρει. Αν κάποτε η Μητρόπολη κλείσει την Αγία Αναστασία τι θα κάνουμε; Οι ναοί όμως δεν είναι καταστήματα να ανοίγουν και να κλείνουν. Και η εκκλησία θα έπρεπε πια στον καιρό μας να έχει αποκτήσει εκείνες τις ευαισθησίες που θα βοηθούσαν μια γειτονιά να αναπνεύσει. Από ότι φαίνεται όμως τα έσοδα ενός ναού, η δύναμη της επιβολής το κύρος, οι σχέσεις με την πολιτική εξουσία που σπεύδει να επικροτήσει με την παρουσία της τέτοιες αποφάσεις, είναι σαφώς ισχυρότερες από ότι η πραγματική ανάγκη μιας γειτονιάς. Και η νέα Κηφισιά θα βρεθεί εντός ολίγου με δυο τεράστιες εκκλησίες να ανταγωνίζονται απέναντι η μία την άλλη. Και το τσιμέντο να πνίγει τα όνειρα των ανθρώπων για καλύτερη ζωή…

*Οι εικόνες της θεμελίωσης είναι από το site της Μητρόπολης Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς.