ΑΠΘ: Ένα νέο εργαλείο για την πρόβλεψη και διαχείριση των δασικών πυρκαγιών

Ένα νέο εργαλείο για την πρόβλεψη και διαχείριση των δασικών πυρκαγιών, που σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, και δύναται να ενισχύσει την Πολιτική Προστασία της χώρας, θα δοκιμαστεί τον Οκτώβριο στο Αγρόκτημα του ΑΠΘ, με ελεγχόμενη πρόκληση φωτιάς.

Πρόκειται για το σύστημα τηλεμετρίας «Maestro», που υποστηρίζει την πρόβλεψη κινδύνου πυρκαγιάς σε δασικές εκτάσεις με βάση μετρήσεις των καιρικών συνθηκών, οι οποίες συλλέγονται από ασύρματα δίκτυα (κόμβους) αισθητήρων, τοποθετημένων στις δασικές περιοχές.

Το πλεονέκτημά του σε σχέση με τα συστήματα από τα οποία η πολιτική προστασία αντλεί πληροφορία για την έκδοση των χαρτών πρόβλεψης κινδύνου εκδήλωσης πυρκαγιάς συνίσταται στο ότι παρέχει σε πραγματικό χρόνο γεωγραφικά εντοπισμένη πληροφορία μέσα από το δάσος, ενώ σε περίπτωση πυρκαγιάς, οι κόμβοι αισθητήρων λειτουργούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης με συχνότερες μετρήσεις για πρόβλεψη της εξάπλωσης της πυρκαγιάς και αποτελεσματική διαχείριση των δυνάμεων πυρόσβεσης και του πληθυσμού.

Το «Maestro» αναπτύχθηκε από το Εργαστήριο Δικτύων και Συστημάτων Επικοινωνιών και τον Τομέα Λογισμικού, Υλικού και Θεμελιώσεων του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ και το Εργαστήριο Υλωρικής του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ σε συνεργασία με την εταιρεία Pragma IoT.

«Ξεκινήσαμε πριν από τρία χρόνια. Έχουμε προχωρήσει στη σχεδίαση και ανάπτυξη του συστήματος, το οποίο αποτελείται από κόμβους αισθητήρων που τοποθετούνται σε δασικές περιοχές. Κάθε κόμβος αισθητήρων είναι μία συσκευή, που συλλέγει και αποστέλλει μέσω διαδικτύου μετρήσεις θερμοκρασίας, υγρασίας, ταχύτητας και διεύθυνσης ανέμου, ανίχνευσης φλόγας και καπνού», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αν. καθηγητής του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ, Παναγιώτης Κατσαρός, σημειώνοντας ότι τα δεδομένα ανά τακτά χρονικά διαστήματα αποστέλλονται σε κεντρικό εξυπηρετητή, όπου μετατρέπονται σε πληροφορία διαθέσιμη στα επιχειρησιακά σχέδια και στον προληπτικό σχεδιασμό της πολιτικής προστασίας.

«Σήμερα υπάρχουν χάρτες πρόβλεψης, με βάση τις προγνώσεις καιρικών συνθηκών, υπάρχουν προσπάθειες επιτήρησης δασικών περιοχών με ιπτάμενα μέσα. Αυτό που επιπρόσθετα μπορεί να συνδράμει το σύστημα που αναπτύξαμε είναι η πρόβλεψη κινδύνου με μετρήσεις πολύ περισσότερο εντοπισμένες γεωγραφικά, καθώς μπορούμε να γνωρίζουμε ανά πάσα στιγμή σε μία περιοχή τις συνθήκες υγρασίας, θερμοκρασίας, ανέμου, να συσχετίζουμε με τα δεδομένα π.χ. για τις περιόδους ξηρασίας, κι όλα αυτά να δίνουν πολύ πιο συγκεκριμένη πρόβλεψη σε ό,τι αφορά την επικινδυνότητα. Επίσης, καθώς το σύστημα διαθέτει αισθητήρα ταχύτητας και διεύθυνσης ανέμου, μπορούμε να παίρνουμε πληροφορία από τη γεωγραφική θέση του κόμβου για το πώς μεταβάλλεται ο άνεμος οπότε με αυτά τα δεδομένα μπορούμε να τρέξουμε μαθηματικά μοντέλα που να προβλέπουν την εξάπλωση κάθε πυρκαγιάς σε πραγματικό χρόνο», διευκρίνισε ο κ. Κατσαρός.

«Δοκιμή στο πεδίο με ελεγχόμενη πυρκαγιά στο Αγρόκτημα του ΑΠΘ»

Η πρώτη εφαρμογή του Maestro στο πεδίο, πρόκειται να γίνει στο Αγρόκτημα του ΑΠΘ τις επόμενες εβδομάδες, όπου μετά από σχετική άδεια από το Δασαρχείο και εφόσον οριστικοποιηθεί η καταλληλότητα των καιρικών συνθηκών, θα προκληθεί ελεγχόμενη φωτιά ώστε να μελετηθεί η ευαισθησία των αισθητήρων.

Το πειραματική εφαρμογή του συστήματος στο αγρόκτημα του ΑΠΘ θα επιβλέψει ο καθηγητής Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, Αλέξανδρος Δημητρακόπουλος. «Θα ελεγχθεί ο ακριβής βαθμός ευαισθησίας των αισθητήρων. Θέλουμε να δούμε σε πόσα μέτρα από τον κόμβο οι αισθητήρες φλόγας και καπνού, στέλνουν μετρήσεις για το ότι υπάρχει πυρκαγιά», διευκρίνισε ο κ. Κατσαρός, σημειώνοντας ακόμη πως οι κόμβοι αισθητήρων είναι μία χαμηλού κόστους λύση για αξιόπιστη επιτήρηση των δασικών περιοχών, καθώς το κόστος κάθε κόμβου κυμαίνεται στα 150-200 ευρώ.

Το σύστημα τηλεμετρίας Maestro θα παρουσιαστεί σε ειδική ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 28 Σεπτεμβρίου 2023, στις 11.00, στο Τμήμα Πληροφορικής του ΑΠΘ, στη Σχολή Θετικών Επιστημών.

*Τις φωτογραφίες παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αν. καθηγητής Πληροφορικής του ΑΠΘ, Παναγιώτης Κατσαρός.

Πηγή: ΑΠΕ – Σμαρώ Αβραμίδου