Αστικές διαδρομές: Γραμμή 27

ΟΑΣΘ: Ο Οργανισμός που έχει την αποκλειστικότητα των αστικών μας μετακινήσεων. Ο μόνος φορέας μαζικής αστικής μετακίνησης της Θεσσαλονίκης. Δεν υπάρχει μάλλον Θεσσαλονικιός που να έχει επιβιβαστεί σε όλα τα αστικά της πόλης. Εμείς αποφασίσαμε να το κάνουμε. Και να σας μεταφέρουμε τις εντυπώσεις από κάθε μία.

Γραμμή 27: Σταυρούπολη – Πανεπιστήμιο | Λέξεις – εικόνες: Κική Μουστακίδου

Η σχέση με το 27 ξεκινά όπως όλοι οι κεραυνοβόλοι έρωτες: από την πρώτη ματιά, από το πρώτο βήμα μέσα στο λεωφορείο. Τουλάχιστον όσοι κινούνται/ζουν/επιβιώνουν στα δυτικά, αναγνωρίζουν ότι το «αστικό της Σταυρούπολης» είναι ο πιο εντυπωσιακός μικρόκοσμος εν κινήσει, σε ό, τι αφορά το χωνευτήρι πολιτισμών/συμπεριφορών/ιδιοσυγκρασιών που αναπτύσσεται εντός του. Κι αν η επίσημη πολιτιστική γραμμή του ΟΑΣΘ έχει το νούμερο 50, το όχημα με τον αριθμό 27 θα έπρεπε να αποτελεί την πολιτισμική γραμμή της – δυτικής τουλάχιστον – Θεσσαλονίκης, εκεί που όλα μπορούν να συμβούν και στο τέλος κανείς να μην καταλάβει τίποτα. Ένα έργο του Ντέιβιντ Λιντς σε διαρκή λούπα.

Το δρομολόγιο ξεκινά από το αμαξοστάσιο της Σταυρούπολης στην οδό Θερμαϊκού, στην ευρύτερη περιοχή της Ευκαρπίας και διατρέχει την οδό Λαγκαδά και την οδό Εγνατία με απώτερο στόχο να τερματίσει στα Πανεπιστήμια, στην Αγία Φωτεινή. Μία διαδρομή βατή για οδηγό και επιβάτες, που αν ολοκληρωνόταν σε φυσιολογικές συνθήκες χωρίς κανένα ευτράπελο, θα ήταν σχετικά γρήγορη, ακύμαντη και ανέφελη. Δεν υπάρχει όμως 27 που να μην κουβαλά και μια ιστορία. Δεν υπάρχει θαμώνας της γραμμής που να μην έχει να διηγηθεί κάτι που «πραγματικά μόνο στο 27 θα μπορούσε να γίνει».

Είναι το παζλ των ανθρώπων που επιβιβάζονται στο συγκεκριμένο λεωφορείο, ένα μείγμα ασύνδετων κόσμων που συχνά δημιουργούν μια εκρηκτική μαγιά. Συνταξιούχοι που στήνονται από τις επτά το πρωί στη στάση με προορισμό την Πλατεία Αριστοτέλους και τα περιστέρια της. Αγουροξυπνημένοι φοιτητές που θρηνούν για τον ύπνο που χάνουν εξαιτίας της απόστασης. Εργαζόμενοι της μέσης φτωχοποιημένης πλέον τάξης που δεν έχουν τη δυνατότητα να πηγαίνουν στη δουλειά τους με το αυτοκίνητο και στριμώχνονται ανάμεσα στο πριν και το μετά της βάρδιάς τους. Άνεργοι όλων των ηλικιών που μετακινούνται μέχρι τον ΟΑΕΔ στην Αγία Παρασκευή ή στο κέντρο για αναζήτηση εργασίας. Πρόσφυγες και μετανάστες που ξεκινούν από το αμαξοστάσιο με προορισμό το άγνωστο – και με τα βλέμματα των υπολοίπων να πέφτουν με καχυποψία πάνω τους.

Στενάχωρα κυλάει η διαδρομή με το 27, αν την αναλογιστείς στην ευρεία της εικόνα. Εγκαταλειμμένα βιομηχανικά κουφάρια σε αλάνες γεμάτες σκουπίδια. Στάσεις που συχνά δεν έχουν καν κανονικά καθίσματα, εξοπλισμένες με φερτά παγκάκια κι άλλες φορές χωρίς καμία θέση αναμονής, μόνο με τον σιδερένιο στύλο της ταμπέλας που γράφει το όνομά τους (επόμενη στάση Καπνομάγαζα, επόμενη στάση Κάζμπα). Άδεια καταστήματα με επιγραφές «πωλείται» και «ενοικιάζεται», φαντάσματα της ριζωμένης οικονομικής κρίσης. Άναρχα graffiti χωρίς μία καλλιτεχνική ανησυχία ή αξία, μουντζούρες μια συσσωρευμένης καταπίεσης και έλλειψης προοπτικής στη ζωή.

Η μόνη παρουσία «επενδύσεων» και εμπορικής «άνοιξης» είναι τα μαγαζιά με τα χαλιά και τα κινέζικα καταστήματα ρούχων. Αν κρατάς το βλέμμα σου έξω από τα παράθυρα του 27, μια ολόκληρη στρατιά χαλιών σε περιμένει. Μπορεί να λέγεται Δημητράκης το καλό παιδί, ίσως Γιωργάκης, ίσως Γιαννάκης. Δεν έχει σημασία το όνομα. Σημασία έχει ότι, θέλεις δε θέλεις, σε κάθε κόκκινο φανάρι κιλίμια και πατάκια δεσμεύουν το οπτικό σου πεδίο. Μια υπερπληροφόρηση χρωμάτων, σχεδίων, ύφους και είδους.

Τα στρώματα της ζωής συναντάς. Περνάς από το Ψυχιατρείο με το Κέντρο Απεξάρτησης του ΟΚΑΝΑ και βλέπεις ανθρώπους σκυφτούς σε πηγαδάκια να μιλούν με μεγάλες, γενναίες χειρονομίες μεταξύ τους. Δίπλα, στις Εργατικές Κατοικίες, όταν κάποια από τις πόρτες είναι για δευτερόλεπτα ανοιχτή, χαζεύεις την παλιά επίπλωση και τα ετοιμόρροπα μπαλκόνια και αναρωτιέσαι τι χρώμα να έχουν οι στιγμές που διαδραματίζονται μέσα στα κακοφτιαγμένα διαμερίσματα, ποιοι είναι οι πρωταγωνιστές της καθημερινότητας που τα κατοικούν. Λίγα μέτρα πιο πέρα, αναρίθμητα πράσινα φύλλα καλύπτουν αρμονικά το πολιτιστικό κέντρο «Χρήστος Τσακίρης», δημιουργώντας ένα όμορφο πέπλο σε αδιάφορο κατά τα άλλα κτίριο, και απέναντι, στον ανοιχτό χώρο του πρώην στρατοπέδου Παύλου Μελά, μια παρέα Πακιστανών μπορεί να παίζει κρίκετ.

Και από την άλλη, η αντίθεση του χθες: τα συμμαχικά κοιμητήρια του Ζέιτενλικ. Ένας ιστορικός τόπος που ίσως θα έπρεπε να επισκέπτονται υποχρεωτικά όλα τα σχολεία. Στη διαδρομή με το λεωφορείο αυτό που ξεχωρίζει είναι το επιβλητικό Σέρβικο μνημείο και συχνά τα group των τουριστών που σταματούν κοντά στην είσοδο για να ξεναγηθούν μέσα στον χώρο.

Περισσότερες διάσπαρτες εικόνες, θραύσματα μια διαδρομής: