Αστικοί μύθοι: Το Στοιχειωμένο σπίτι

της Κύας Τζήμου

Βασιλίσσης Όλγας, στον αριθμό 263. Παρόλο που είναι για μένα ο λιγότερο σημαντικός μύθος της πόλης είναι ένας από τους πιο γνωστούς, ίσως επειδή η “σκούφια” του κρατάει από την σύγχρονη εποχή… Ο τίτλος πλέον φαίνεται να του ανήκει και επισήμως αφού σε διάφορους τίτλους, αποφάσεις και διεκδικήσεις που ανακάλυψα στην Κτηματική Υπηρεσία αναφέρουν γραμμένο με μολύβι επάνω τους αντί για άλλο χαρακτηριστικό τον τίτλο “στοιχειωμένο σπίτι”. Όλα όσα ακούσαμε και διαβάσαμε για την ιστορία αυτού του σπιτιού είναι ατεκμηρίωτες ιστορίες που κυκλοφορούν ανάμεσα στους ανθρώπους της γειτονιάς και σε όλη την πόλη. Στο you tube βρήκαμε και βιντεάκια που κυκλοφορούν με υποβλητική μουσική και ατμόσφαιρα και τεχνητές εμφανίσεις δήθεν φαντασμάτων. Δεν ξέρω αν το σπίτι είναι στ΄αλήθεια στοιχειωμένο και προσωπικά όσο κι αν με γοητεύουν οι ιστορίες με φαντάσματα και στοιχειά, πέρασαν χρόνια που αυτοί ακούγονταν αληθινοί στα παιδικά αυτιά μου. Μεγαλώνοντας ανακάλυψα ότι η πραγματικότητα μπορεί να γίνει πιο τρομακτική από οποιονδήποτε μύθο και μαζί με την κατάρριψη του μύθου του Άι Βασίλη ήλθε και η απομυθοποίηση της παρουσίας πνευμάτων, πόλτεργκαϊστ, μάγων και φαντασμάτων.

Μετά από μια έρευνα που έκανα προσπαθώντας να φτάσω στην αρχή κτίσης αυτού του σπιτιού, πάντως, κατάλαβα ένα πράγμα. Ακόμα κι αν δεν το έχουν στοιχειώσει φαντάσματα, το έχει στοιχειώσει σίγουρα η γραφειοκρατία. Και η αδυναμία αποπεράτωσής του μάλλον φαίνεται να οφείλεται στις αλλεπάλληλες αλλαγές ιδιοκτησίας του οικήματος και των πολλών μεριδίων στα οποία κατακερματίστηκε η αρχική ιδιοκτησία που ούτως ή άλλως δεν ανήκε ποτέ σε ένα άτομο. Οι πρώτοι τίτλοι ιδιοκτησίας του οικοπέδου (τότε αγροτεμάχιου) ανήκουν σε 4 Τούρκους από το 1909, που το αποκτούν από τον Γιακώ Αρών Μαλάχ. Πρόκειται για τους Χασάν Ταχσίν, Σουλεϊμάν Σεφκέτ, Αχμέτ Τσεβδάς και Αχμέτ Βεφήκ. Οι τρεις πρώτοι από αυτούς που είχαν εξ αδιαιρέτου την συνιδιοκτησία του αγροτεμαχίου μεταβίβασαν τα ποσοστά τους προ της ανταλλαγής (Ανταλλάξιμη Περιουσία ονομάσθηκε η περιουσία των μουσουλμάνων που εκδιώχτηκαν από την Ελλάδα με τη Συνθήκη της Λωζάνης του 1923) ενώ το μερίδιο του Αχμέτ Βεφήκ πέρασε στο Δημόσιο ως ανταλλάξιμο. Δηλαδή το 1/4 του οικοπέδου ανήκει αυτή τη στιγμή στο Δημόσιο. Μετά από πολλές μεταβιβάσεις και αποδοχές κληρονομιάς σήμερα οι ιδιοκτήτες του οικοπέδου και της ημιτελής κατοικίας είναι συνολικά 10. Δεν βρήκαμε καμιά αναφορά του οικήματος στις μεταβιβάσεις και σε κάποια συμβολαιογραφική πράξη του 1951 εξακολουθεί να αναφέρεται ως ημιτελής τριώροφη κατοικία. Δεν ξέρουμε ποια χρονιά και από ποιον ξεκίνησε η ανέγερση του σπιτιού αλλά εφόσον πέρασε ως ανταλλάξιμο στο  Δημόσιο το 1923, υπήρχε ήδη εκεί ακίνητο. Άλλωστε σε ένα τοπογραφικό του 1928 φαίνεται καθαρά το σχέδιο του σπιτιού.

Η καθηγήτρια Αλέκα Γερόλυμπου με πληροφόρησε ότι στην Κρήνη στην περιοχή της παλιάς Ρέμβης υπάρχει ένα εγκαταλειμμένο σπίτι σε κακή κατάσταση με παρόμοια αρχιτεκτονική που χρονολογείται από την δεκαετία του 20, άρα πολύ πιθανόν να τοποθετείται κάπου εκεί και η ανέγερση του στοιχειωμένου σπιτιού αλλά δεν κατορθώσαμε να βρούμε το αρχείο της οικοδομικής άδειας. Μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια είναι ότι κι αυτο το σπίτι στην Κρήνη θεωρείται στοιχειωμένο και μάλιστα κάποια στιγμή που πέρασα από κει είδα κολλημένες στα σφραγισμένα παράθυρα φωτοτυπίες της Παναγίας. Τα συμπεράσματα δικά σας.

Για το σπίτι της Όλγας δεν υπάρχουν τεκμηριωμένες μαρτυρίες αν κατοικήθηκε ποτέ ή αν ολοκληρώθηκε ποτέ, παρά μόνο σκόρπιες ιστορίες για κάποια οικογένεια που κατοίκησε με ενοίκιο για πολύ λίγο στο ισόγειο αλλά έφυγε άρον άρον, για έναν κυνηγημένο αριστερό που νοίκιασε ένα τμήμα της αυλής του για να να μπορέσει να ζήσει πουλώντας οικοδομικά υλικά το 1964 και τη μαρτυρία του οποίου μου μετέφερε η κυρία Γερόλυμπου. Ο κύριος αυτός χρησιμοποίησε 3 χρόνια την αυλή του σπιτιού αλλά δεν είχε να της αναφέρει κανένα περιστατικό με φαντάσματα. Παρόλο που οι προλήψεις και ο φόβος των κατοίκων απέναντι σε ένα σπίτι που κατάντησε φάντασμα αφού δεν ολοκληρώθηκε ποτέ εδώ και έναν αιώνα, είναι δικαιολογημένα, το πιθανότερο είναι ότι η μη αποπεράτωσή του οφείλεται στην μπερδεμένη ιδιοκτησία και όχι στην μυθολογία που το συνοδεύει.

Από το 1984 στεγάζεται εκεί η επιχείρηση και αποθήκη οικοδομικών υλικών Αφεντουλίδη, που είναι και ένας εκ των σημερινών ιδιοκτητών. Οι εργαζόμενοι εκεί αντιμετωπίζουν χαριτολογώντας τους μύθους ενώ βλέπουν συχνά περίεργους που τραβούν βίντεο ή φωτογραφίες. Το σπίτι πλέον είναι ετοιμόρροπο και η πρόσβαση στον πρώτο όροφο έχει αποκλειστεί για όλους, ενώ έχουν προστεθεί σιδηροδοκοί για να στηρίξουν την οροφή του ισογείου. Οι φήμες βέβαια εξακολουθούν να ελκύουν κόσμο που έλκεται από την παραψυχολογία και το μεταφυσικό. Λέγεται  πως όσοι έχουν μείνει εκεί νύχτα ακούν φοβερούς θορύβους από φαντάσματα που κυκλοφορούν στα δωμάτια, πώς στη διάρκεια της νύχτας αναβοσβήνουν φώτα και γενικά η μυθολογία του σπιτιού έχει φορτιστεί με την πάροδο του χρόνου με διάφορες ιστορίες ανθρώπων που σχετίστηκαν μ΄αυτό και απεβίωσαν ή έπαθαν κάποιο τρομερό ατύχημα. Λέγεται ότι δύο εργολάβοι που ανέλαβαν να το κατεδαφίσουν, τη δεκαετία του 70 απεβίωσαν πριν προκάμουν να ξεκινήσουν. Αρκετοί είναι οι προληπτικοί που αποφεύγουν ακόμη και να περνούν τη νύχτα έξω από το κτίριο ή αλλάζουν και πεζοδρόμιο με το φόβο πως κάτι κακό θα τους συμβεί ή κάτι απόκοσμο θα δουν τα μάτια τους.

Διαβάζουμε στο internet σε κάποιο forum: «Όποιος τολμάει ας πάει να το επισκεφτεί. Εγώ προτιμάω να μην περνάω ούτε απ’ έξω. Το σπίτι αυτό κρύβει κάποιο φοβερό μυστικό και όποιος είναι γενναίος ας πάει να το λύσει»… Οι “γενναίοι” ας καθήσουν στ΄αυγά τους προς το παρόν γιατί το κτίριο είναι πλέον ετοιμόρροπο και το ατύχημα που θα τους συμβεί αν επιχειρήσουν μια κρυφή βολτούλα στο εσωτερικό του δεν θα οφείλεται σε κανένα ταραχοποιό πνεύμα όσο κι αν αυτό θέλουν να πιστέψουν.

*Οι φωτογραφίες είναι της Ελένης Βράκα