Αύριο περνά από ΚΣΝΜ η αλλαγή χρήσης των Ηλυσίων

Αύριο το μεσημέρι στις 2 πρόκειται να περάσει από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων η εισήγηση του ΥΠΠΟ για την αλλαγή χρήσης από εμπορικό κατάστημα ενδυμάτων σε εμπορικό κατάστημα τροφίμων και ποτών των ιστορικών Ηλυσίων.

Η ημερήσια διάταξη και η πρόσκληση όπως στάλθηκε στα μέλη:

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΝΕΩΤΕΡΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ

Ταχ. Διεύθυνση: Πλατεία Καρύτση 10, Τ.Κ. 105 61 ΑΘΗΝΑ

ΤΗΛ.: 210 32 31 312, Fax: 210 32 20 754, e-mail: [email protected]

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Καλείστε στη Συνεδρίαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων

του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού

που θα συνέλθει την  Πέμπτη 27-2-2020 στις 14.00

στο Κεντρικό κτήριο του ΥΠ.ΠΟ.Α. στην οδό Μπουμπουλίνας 20-22.

Σε περίπτωση που δεν θα παραστείτε, παρακαλούμε να ειδοποιήσετε τον αναπληρωτή σας και τη Γραμματεία του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων.

                            ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΞΗ 7/27–2-2020

Διεύθυνση Προστασίας και Αναστήλωσης Νεωτέρων και Σύγχρονων Μνημείων

Εισηγητής:  Αλέξανδρος Ξενάκης

ΘΕΜΑ 1ο: Έγκριση ή μη μελέτης “α) Καθαίρεσης υλοποιημένων κατασκευών β) αλλαγής χρήσης από εμπορικό κατάστημα ενδυμάτων σε εμπορικό κατάστημα τροφίμων και ποτών, γ) εσωτερικών διαρρυθμίσεων και επισκευή – επιχρωματισμός όψεων, στο χαρακτηρισμένο από το ΥΠ.ΠΟ.Α., ως «ιστορικό διατηρητέο μνημείο», πρώην κινηματογράφο «ΗΛΥΣΙΑ», στη συμβολή των οδών Παύλου Μελά 8, Δημητρίου Γούναρη και πλατείας Φαναριωτών, στη Θεσσαλονίκη, φερόμενης ιδιοκτησίας ΗΛΥΣΙΑ Α.Ε., Παύλου Σιδηρόπουλου, Παναγιώτη Ιωαννίδη, Βικτώριας Χατζηνάκου, Θεόδωρου Χατζηνάκου, Σταματίας Τζαγάκη, Περσεφόνης Χατζηνάκου, Γεωργίου Χατζηνάκου, Σταύρου Γιαννόπουλου, Αριστομένη Γιαννόπουλου, Ροδόλφου – Παύλου Κριεζή.”

Η υπόθεση επρόκειτο να συζητηθεί πέρσι τέτοιο καιρό όμως με ερώτηση βουλευτών του Σύριζα και απόφαση της τότε υπουργού Πολιτισμού Μυρσίνης Ζορμπά είχε αναβληθεί η συζήτηση του.

Πρόκειται για ένα από τα πολλά πολύπαθα κτίρια που υπήρξαν στο παρελθόν δείγματα ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής και συνδέθηκαν με την πολιτισμική ταυτότητα της πόλης και την ιστορική μνήμη των κατοίκων. Το 1994, με απόφαση του ΥΠΠΟ, είχε χαρακτηρισθεί διατηρητέο, αλλά αντί να παραμείνει κινηματογράφος ή ένας χώρος πολιτισμού για την πόλη χρησιμοποιήθηκε για εμπορικές χρήσεις, από κατάστημα ηλεκτρονικών παιχνιδιών μέχρι πολυκατάστημα ειδών ένδυσης, την πρώτη δεκαετία του 2000.

Αποτέλεσμα της κακής πολύχρονης χρήσης ήταν να καταστραφούν σημαντικά στοιχεία της μοναδικής αρχιτεκτονικής του κτιρίου, που ανήκε στα χαρακτηριστικότερα του Μεσοπολέμου (Εξπρεσιονισμός, Art Deco) και σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Λέανδρο Ι. Ζωΐδη και τους αδελφούς Χατζηνάκου το 1930. Το ΥΠΠΟΑ θεωρεί ότι πολιτιστικοί χώροι ιστορικής σημασίας, όπως κινηματογράφοι, θέατρα, κ.ά, θα πρέπει να εξετάζονται κάθε φορά σε σχέση με τη σύνδεση των κτιρίων με την ιστορική μνήμη αλλά και την πολιτισμική ταυτότητα της πόλης.

Ο κινηματογράφος «Ηλύσια» αποτέλεσε για σχεδόν επτά δεκαετίες τόπο πολιτισμού και ψυχαγωγίας του κοινού της Θεσσαλονίκης. Σχεδιάστηκε μεταξύ Δεκεμβρίου 1929 και Μαρτίου 1930 από τον αρχιτέκτονα Λέανδρο Ι. Ζωΐδη για τους Αδελφούς Χατζηνάκου και η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το Νοέμβριο του 1930. Ο Λέανδρος Ι. Ζωΐδης (1900-1965), σπούδασε αρχιτεκτονική στο Πολυτεχνείο του Βερολίνου την περίοδο 1921-1926, την περίοδο της διαμόρφωσης του μοντέρνου κινήματος, της νέας αυτής αρχιτεκτονικής που θα γίνει κυρίαρχη τάση παγκοσμίως από τα τέλη της δεκαετίας του 1920 μέχρι και σήμερα. Ο συνολικός σχεδιασμός του κινηματογράφου «Ηλύσια» είναι επηρεασμένος από την τάση του εξπρεσιονισμού, η οποία χαρακτηρίζει το πρώιμο έργο πολλών μοντερνιστών αρχιτεκτόνων λίγο πριν και αμέσως μετά από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το «Ηλύσια» λειτουργούσε ως κινηματογράφος από το 1930. Σταμάτησε να λειτουργεί ως κινηματογράφος το 1994 και μετατράπηκε σε κατάστημα ηλεκτρονικών παιχνιδιών και στη το 2003 μετατράπηκε σε πολυκατάστημα ειδών ρουχισμού.

Τα Ηλύσια πρόκειται να νοικιαστούν για χρήση super market. Αντιρρήσεις έχουν εκφράσει και οι μελετητές της πρόσφατης ανάπλασης στην πλατεία Φαναριωτών καθώς τα φορτηγά που θα σταθμεύουν για τις προμήθειες θα δημιουργήσουν ζημιές στα υλικά της ανάπλασης.

Ο αρχιτέκτονας Λέανδρος Ζωίδης, εγγονός του ανθρώπου που σχεδίασε το κτίριο απαντά στο σκεπτικό της εισήγησης:

Σκέψεις πάνω στο 1^ο θέμα:

Το θέμα όπως διατυπώνεται στην πρόσκληση είναι σκοπίμως γενικόλογο. Δεν αναφέρεται πουθενά και ξεκάθαρα στην αποκατάσταση του χαρακτηρισμένου από το ΥΠ.ΠΟ.Α ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου, συμπεριλαμβανομένης τόσο της αυθεντικής χρήσης του εσωτερικού του, όσο και των μορφολογικών στοιχείων και κατασκευαστικών λεπτομερειών του εξωτερικού του. Δεν κατανοώ το λόγο να περάσει η μελέτη από το ΚΣNM, αν δεν συμπεριλαμβάνει την ‘’αποκατάσταση του ιστορικού διατηρητέου μνημείου ως είχε’’. Στην πράξη έχει καταστρατηγηθεί παράτυπα ο χαρακτηρισμός των ΗΛΥΣΙΩΝ ως ιστορικού διατηρητέου μνημείου, ήδη από τις προηγούμενες επεμβάσεις μετατροπής του σε κέντρο τυχερών παιχνιδιών το 1993; και σε κατάστημα ρούχων το 2004;

Η σημερινή τροπή των πραγμάτων αναφέρεται σε νέα αλλαγή χρήσης, επομένως και σε νέα αλλοίωση της λειτουργίας και της μορφής του και όχι σε αποκατάσταση του μνημείου. Άρα προς τι η διαδικασία έγκρισης της μελέτης από το ΚΣΝΜ;

Αναλογίστηκαν το ΥΠ.ΠΟ.Α, οι δημοτικές και πολεοδομικές αρχές ποια θα είναι η εικόνα της πόλης μετά από μερικές δεκαετίες;  Αν θα υπάρχει κάτι που να θυμίζει την ελληνική Θεσσαλονίκη του 20^ου αιώνα; Τις επιπτώσεις του αφανισμού της αρχιτεκτονικής του μεσοπολέμου στην αρχιτεκτονική φυσιογνωμία και στο νέο σχέδιο της πόλης από τον Εμπράρ; Τη λειτουργική ασφυξία της πόλης από την άκριτη αδειοδότηση και νέων ΣΜ, σαν να μην φτάνουν όσα ήδη έχουμε;

Λέανδρος Ζωίδης

Αρχιτέκτων-μηχανικός

Διαβάστε επίσης: