Camera Obscura: Χειμωνιάτικο πρωινό στο Τσινάρι
Η φωτογραφία αποτυπώνει την παράδοση της κρήνης ως χώρου συνάντησης των κατοίκων
Φωτογραφία του 1957. Τα στοιχεία του φωτογράφου μάς είναι άγνωστα όπως και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έχει τραβηχτεί η συγκεκριμένη φωτογραφία.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι βρισκόμαστε στην περιοχή Τσινάρι της Άνω Πόλης.
Η περιοχή κρατάει το τουρκικό της όνομα, προερχόμενο από την λέξη çinarli, που σημαίνει πλάτανος. Η γειτονιά έμεινε άθικτη από την καταστροφική πυρκαγιά του 1917 και για αυτόν τον λόγο κρατάει τον αρχικό πολεοδομικό ιστό, διατηρώντας λιθόστρωτους δρόμους και πολλά αδιέξοδα.
Μια επίσκεψη στην συγκεκριμένη περιοχή ακόμα και σήμερα (αν έχουμε λίγη φαντασία και κάνουμε πως δεν βλέπουμε τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα) μάς μεταφέρει στον μαγικό κόσμο της Παλιάς Θεσσαλονίκης.
Γυρνώντας πίσω στην φωτογραφία, πρόκειται για ένα χειμωνιάτικο πρωινό και οι άνθρωποι ποζάρουν μπροστά στην οθωμανική βρύση στο Τσινάρι, που λέγεται ότι είναι κατασκεύασμα του σουλτάνου και κατακτητή της Θεσσαλονίκης, Μουράτ του Β’.
Η λεκάνη της βρύσης είναι φτιαγμένη πάνω σε μια ενεπίγραφη, φθαρμένη σαρκοφάγο ρωμαϊκής περιόδου και στο κεντρικό μέρος της, η βρύση αποτελείται από ένα βυζαντινό θωράκιο που φέρει τον κρουνό. Στην φωτογραφία, βέβαια, διακρίνεται και η σιδερένια βρύση που έχει τοποθετηθεί στο πλάι.
Με μια βόλτα στα στενά της Άνω Πόλης συναντάμε πολλές τέτοιες βρύσες (κρήνες), οι περισσότερες εκ των οποίων κατασκευάστηκαν επί τουρκοκρατίας, καθώς οι Οθωμανοί, όπως και ευρύτερα οι μουσουλμάνοι, είχαν μια ιδιαίτερη αντίληψη για το νερό και την κατανάλωσή του από τις κρήνες, ως διαδικασία συγχώρεσης των νεκρών.
Πέρα από αυτό, κάθε κρήνη αποτελούσε και τόπο συνάντησης και κοινωνικής συναναστροφής των κατοίκων της εκάστοτε γειτονιάς.
Στην φωτογραφία, οι κάτοικοι διατηρούν την παράδοση της κρήνης ως χώρου συνάντησης. Άνθρωποι της γειτονιάς, απλοί, χαμογελαστοί και ευδιάθετοι ποζάρουν για μια (ίσως) αναμνηστική φωτογραφία ένα χειμωνιάτικο πρωινό. Πρόσωπα ενός άλλου κόσμου, μιας άλλης εποχής…
ΥΓ:Η οθωμανική βρύση της φωτογραφίας υπάρχει ακόμα, ακριβώς απέναντι από το ουζερί «Τσινάρι», πλέον όμως είναι χωρίς νερό και συνήθως δεν είναι εύκολο να την εντοπίσουμε λόγω των παρκαρισμένων αυτοκινήτων.
Η στήλη του περιοδικού Parallaxi “Camera Obscura” παρουσιάζεται με την επιμέλεια της ομάδας «Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης» https://www.facebook.com/groups/8080169598
