Camera Obscura: Εθνικής Αμύνης γωνία – Η γωνία των λούστρων

Μια γνωστή φωτογραφία με μεγάλη κυκλοφορία, ντοκουμέντο της κοινωνικής πραγματικότητας της Θεσσαλονίκης του περασμένου αιώνα.

Στην φωτογραφία βλέπουμε μια ομάδα λούστρων εν ώρα εργασίας στην γωνία της Εθνικής Αμύνης (τότε λεωφόρος Χαμιδιέ) με Λεωφόρο Νίκης, εκεί που σήμερα βρίσκεται το κτίριο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών.

Η συγκεκριμένη εικόνα, η οποία είναι τραβηγμένη με πρόσωπο προς την Εθνικής Αμύνης, είχε γίνει και καρτ ποστάλ, το οποίο μάλιστα ήταν αυτό με την μεγαλύτερη κυκλοφορία την περίοδο του Μεσοπολέμου. Οι λεπτομέρειες της συγκεκριμένης εικόνας μας δίνουν πολλά στοιχεία για την κοινωνική πραγματικότητα της εποχής στην Θεσσαλονίκη. Πέραν από το προφανές στοιχείο της παιδικής εργασίας, εάν γίνουμε πιο παρατηρητικοί, και κάνουμε και λίγο μεγέθυνση, μπορούμε να καταλάβουμε περισσότερα. Στο δεξί μέρος της εικόνας ο ένας λούστρος  με την τραγιάσκα, ξύνει το κεφάλι του πιθανόν λόγω ψειρών. Το πλατό του μοιάζει να έχει βελούδινο γιακά και είναι εμφανώς μεγαλύτερο από το κατάλληλο μέγεθος, με γυρισμένα μανίκια, πιθανότατα μεταχειρισμένο και  ίσως αγορασμένο από τα παλιατζίδικα. Το ίδιο ισχύει και για το παντελόνι ενώ τα χέρια των λούστρων φαίνονται μαύρα από τις μπογιές. Το πλατό του πελάτη στα δεξιά με το καπέλο φαίνεται επίσης παλιό αλλά και τρυπημένο, μαρτυρώντας την φτώχεια της περιόδου. Το γεγονός βέβαια ότι παρόλη την εμφανή φτώχεια επιλέγει να γυαλίσει τα παπούτσια του φανερώνει την υπερβολικά χαμηλή αμοιβή των παιδιών-λούστρων. Το μικρό παιδί που κρατάει το ξύλο δίπλα στον πελάτη είναι ξυπόλητο παρόλο το ότι τα χειμωνιάτικα ρούχα δείχνουν πως πρόκειται για μια κρύα ημέρα. Στο βάθος φαίνονται  τα πολλά και διάφορα καφενεδάκια και μαγαζιά που λειτουργούσαν στην περιοχή, αλλά και το Σιντριβάνι και το Δημοτικό Νοσοκομείο.  Μια φωτογραφία ντοκουμέντο της παλιάς Θεσσαλονίκης, μια εικόνα-μαρτυρία της φτώχειας και της σκληρής εργατικής πραγματικότητας.

Μιας τόσο σκληρής πραγματικότητας που ανάγκαζε ακόμα και μικρά παιδιά να βγουν και να δουλέψουν στο πεζοδρόμιο για μισό κομμάτι ψωμί.  Η στήλη του περιοδικού Parallaxi με τίτλο Camera Obscura παρουσιάζεται με την επιμέλεια της ομάδας «Παλιές Φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης». https://www.facebook.com/groups/oldthessaloniki