Ένα παραμύθι για τη γειτονιά

Της Λίνας Λιάκου

Στην οικογένεια μας, ποστάρουμε πράγματα που μας αρέσουν στο facebook, ανταλλάσσουμε απόψεις στο twitter, ο καθένας από μας έχει το δικό του blog όπου δημοσιεύουμε τη δουλειά μας ή σκέψεις γενικά, δημιουργούμε στο foursquare λίστες με πράγματα και μέρη που πήγαμε και μας αρέσουν, συνεργαζόμαστε με ανθρώπους που δεν έχουμε δει ποτέ από κοντά στο GitHub.

Κατά τα άλλα μένουμε στον τέταρτο όροφο μιας πολυκατοικίας, με τους ενοίκους της οποίας δεν έχουμε ουδεμία επαφή παρά μόνο σε κάτι συνελεύσεις πολυκατοικίας, για τις οποίες ρίχνουμε κλήρο για το ποιος από τους τρεις μας θα έχει τη “χαρά” να πάει.  

Πώς θα ήταν όμως οι γειτονιές μέσα στις οποίες ζούμε αν τα social media έπαιρναν σάρκα και οστά; Πόσο διαφορετική θα ήταν η καθημερινότητά μας αν χρησιμοποιούσαμε στην πολυκατοικία μας, στο οικοδομικό μας τετράγωνο και στη γειτονιά μας έστω κάποια από τα ψηφιακά εργαλεία και τις διαδικασίες που χρησιμοποιούμε στις online κοινότητές μας;

Καταρχήν, θα είχαμε ποσοτικά δεδομένα για το πού ζούμε, πόσοι είμαστε, πόσα παιδιά έχουμε, αλλά και τι ενέργεια καταναλώνουμε. Δεδομένα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουμε για την επίλυση προβλημάτων της καθημερινότητας μας, αλλά και σαν εργαλείο διεκδίκησης και πίεσης προς το δήμο (πχ. τι και πόσο ανακυκλώνουμε, τι όγκο σκουπιδιών παράγουμε, πόσους κάδους  χρειαζόμαστε, πότε πρέπει να βγάζουμε τα σκουπίδια μας;)

Κατά δεύτερον, θα μοιραζόμασταν μεταξύ μας, γνώση, δεξιότητες αλλά και πόρους. Γιατί αν εγώ δουλεύω από το σπίτι και χρειάζομαι το αυτοκίνητο μόνο το Σαββατοκύριακο ενώ ο γείτονάς μου το χρησιμοποιεί όλη την εβδομάδα αλλά τα σαββατοκύριακα μένει σπίτι γιατί να μην μπορούμε να το μοιραζόμαστε; Γιατί πρέπει να έχουμε 15 διαφορετικές συνδέσεις Wifi και δεν μπορούμε να έχουμε κοινόχρηστο δίκτυο σε όλη την πολυκατοικία; Και γιατί η κυρία στον τρίτο όροφο που μαγειρεύει έτσι και αλλιώς για την οικογένειά της καθημερινά δεν μπορεί να δίνει, για ένα μικρό αντίτιμο, μια μερίδα φαγητού στον παππού στον πρώτο;

Και αν αυτά ακούγονται σε κάποιους γνωστά, είναι γιατί, από το Carpooling και το Ασύρματο Μητροπολιτικό Δίκτυο μέχρι το Cookisto, όλα είναι υπηρεσίες και εφαρμογές που υπάρχουν και λειτουργούν online, σήμερα. Πώς λοιπόν θα μπορέσουμε να μοχλεύσουμε τις υπάρχουσες τεχνολογίες για να ωφεληθούμε στο τοπικό επίπεδο; Πώς μπορούν τα εργαλεία αυτά να βοηθήσουν τις τοπικές κοινότητες να οργανωθούν; Να μάθουν να διαχειρίζονται μόνοι τους πόρους τους: από τα άδεια διαμερίσματα, τα απορρίμματα και τη θέρμανση μέχρι τη φροντίδα των παιδιών και των  ηλικιωμένων.

Εδώ λοιπόν έρχεται ο ρόλος του Δήμου να προσφέρει το πλαίσιο, τα εργαλεία και την τεχνογνωσία του. Και μέσα σε αυτό να δώσει στους κατοίκους τη δυνατότητα να οργανώνονται, να δημιουργούν μοντέλα συνεργασίας και να βρίσκουν λύσεις μόνοι τους για τη γειτονιά τους, για το άμεσο περιβάλλον τους, εκεί όπου ζουν, κινούνται και μεγαλώνουν τα παιδιά τους. Ο δήμος πρέπει να δρα υποστηρικτικά, να αναγνωρίζει τις δυναμικές, να επεμβαίνει όταν του ζητείται, να δημιουργεί κανάλια επικοινωνίας μεταξύ των κοινοτήτων της πόλης.

Φυσικά και υπάρχουν παραδείγματα ομάδων κατοίκων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη που μόνοι τους έχουν οργανωθεί και έχουν δημιουργήσει τοπικά δίκτυα συνεργασίας και αλληλεγγύης παράγοντας καινοτόμα συστήματα και μεθόδους οργάνωσης (από αυτοδιαχειριζόμενους παιδικούς σταθμούς, μέχρι ηλιακά αερόθερμα στις ταράτσες). Το ερώτημα είναι αφενός πώς ενεργοποιεί κανείς όλο τον υπόλοιπο πληθυσμό. Πώς ενεργοποιεί δηλαδή ανθρώπους σαν και εμένα που θα προτιμήσω να βάλω ερώτηση σε online forum για το πώς αλλάζουμε μία λάμπα παρά να χτυπήσω την πόρτα του γείτονά μου. Και αφετέρου πώς μπορεί να δημιουργηθεί ένα δίκτυο επικοινωνίας σε μητροπολιτικό επίπεδο που θα συνδέει την τοπική γνώση και καινοτομία και θα λειτουργεί σαν φορέας ανταλλαγής γνώσης και καλών πρακτικών.

Γιατί, όταν μιλάμε για συμμετοχή και συνεργασία αυτό δεν αφορά μόνο το επίπεδο των κοινωνικών σχέσεων αλλά την ουσιαστική βελτίωση της ίδιας της ποιότητας ζωής μας˙ δηλαδή του φυσικού, αστικού, κοινωνικού αλλά και οικονομικού μας περιβάλλοντος.

*Η Λίνα Λιάκου, είναι αρχιτέκτονας και μέλος της ερευνητικής ομάδας του Reactivate Athens υπεύθυνη για την συλλογή και επεξεργασία των ιδεών από το κόσμο.

Μπείτε και κάντε like εδώ για να ενημερώνεστε για όλα τα γραμμένα αποκλειστικά για το parallaximag.gr άρθρα.