Ήρθε η ώρα της ανάδειξης του κέντρου
Ποια είναι η κατάσταση σήμερα στο ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης;
του Γιώργου Τούλα Εικόνες: Θανάσης Σταθόπουλος, Ελένη Βράκα
Στα παιδικά μου χρόνια πολλές φορές τα Σάββατα ο πατέρας μου με έπαιρνε με το αστικό νούμερο 12-27, Σταυρούπολη-Τούμπα και κατεβαίναμε από την Τούμπα στο κέντρο. Μια μικρή βόλτα και πάντα καταλήγαμε στην πλατεία Άθωνος, σε ένα φίλο του που είχε χρωματοπωλείο πάνω στην πλατεία, τον κύριο Κοσμά.
Όσο εκείνοι έπιναν στο πόδι ένα ουζάκι έβρισκα την ευκαιρία και το έσκαγα στα πέριξ της πλατείας που μου φαινόταν πάντα εξαιρετικά μαγικά. Σαν τα παζάρια της Ανατολής που διαβάζαμε στα παραμύθια.
Η πλατεία, όπως και όλες οι παραδοσιακές αγορές της πόλης έχασαν τις τελευταίες δυο δεκαετίες τη δυναμική τους. Το Μοδιάνο ερήμωσε εντελώς, το Καπάνι παραπαίει με πολλά καταστήματα που ανήκουν στο δήμο να είναι κλειστά, η Άθωνος παρήκμασε. Πριν τρία που πήραμε την απόφαση να κατεβάσουμε τα γραφεία της parallaxi στο κέντρο τα βήματα μου με οδήγησαν στην αγαπημένη μου πλατεία. Σχεδόν υπνωτικά. Καθώς τριγυρνούσα τα στενά της για να δω τα δεκάδες ξενοίκιαστα καταστήματα είδα τις γενναίες προσπάθειες μερικών ανθρώπων να ζωντανέψουν μια ιστορική γειτονιά. Αρχιτεκτονικά γραφεία, σχεδιαστές κοσμημάτων, φωτογράφους, πολιτιστικά ιδρύματα που άρχισαν δειλά δειλά να εγκαθίστανται εκεί. Έτσι μας έφερε και μας ο δρόμος μας σε ένα ιστορικό στενό που έχει υμνήσει ο Άρης Γεωργίου με τις μοναδικές εικόνες του, την Παπαμάρκου.
Η φωτογραφία της Παπαμάρκου (1996) φωτογραφίες περιέχεται στο βιβλίο-λεύκωμα “Η Παπαμάρκου και τα πέριξ” με φωτογραφίες του Άρι Γεωργίου, εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2011
Τρία χρόνια μετά η κατάσταση παραμένει η ίδια. Άνοιξαν και άλλα γραφεία τριγύρω και μερικά στιλάτα καφέ και μπιστρό σε όλο το μήκος της αγοράς, στο Καπάνι και το Μόδιανο, τα μαγαζιά με τα ελληνικά προϊόντα πλήθυναν, τα γκρουπ με τους τουρίστες αυξήθηκαν, τα βλέπουμε κάθε τόσο σε θεματικές ξεναγήσεις να περνούν έξω από την πόρτα μας, να γοητεύονται από τη γειτονιά. Κάποια ξένα τηλεοπτικά συνεργεία που έρχονται να κάνουν ρεπορτάζ για την κρίση μας είπαν ότι η γειτονιά είναι σκηνικό. Και είναι. Όμως παρά τις ελπίδες μας τα προβλήματα παραμένουν κυρίαρχα. Ο δήμος δυστυχώς διαψεύδοντας Κάθε προσδοκία δεν έκανε τίποτε τα τελευταία χρόνια για να τονώσει τις παραδοσιακές αγορές της πόλης. Αυτοκίνητα εξακολουθούν να ανεβαίνουν και να παρκάρουν με θράσος, μηχανάκια να διασχίζουν τους πεζόδρομους. Οι σχάρες που ανήκουν στο Δήμο Θεσσαλονίκης είναι όλες βουλωμένες από λάσπη και ας έχουμε τηλεφωνήσει δεκάδες φορές να έρθουν να τις ξεβουλώσουν.
Τα ενοικιαστήρια είναι δεκάδες και οι αγορές της πόλης πορεύονται χωρίς ένα στρατηγικό σχέδιο αναβάθμισης τους όπως συμβαίνει σε δεκάδες πόλης της δύσης. Το εντυπωσιακό σκηνικό τους και η διατήρηση του σε καλή κατάσταση επαφίενται στην καλή προαίρεση των παροικούντων και μόνο. Τις νύχτες οι πεζόδρομοι μετατρέπονται σε απέραντα πάρκινγκ και τα μόνα πράγματα που λαμβάνουν χώρα είναι όσα οργανώνουν οι άνθρωποι που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Και όμως, η γειτονιά αυτή είναι το μέλλον της πόλης. Από την Καρόλου Ντιλ μέχρι τη Βενιζέλου και από την Βασιλέως Ηρακλείου μέχρι την Εγνατία η πόλη διαθέτει έναν ανεκτίμητο θησαυρό. Όσο πιο γρήγορα το αντιληφθεί τόσο πιο ψηλά θα τον φτάσει. Με κίνητρα, με αισθητικά όρια απαγόρευσης του νάιλον, του σκυλάδικου και του φτηνιάρικου τρόπο διασκέδασης, με περιορισμό των αυθαιρεσιών, με παρεμβάσεις που θα κάνουν τη ζωή στη γειτονιά καλύτερη. Η γειτονιά αλλάζει δειλά. Χρειάζεται ένα δυνατό σκούντημα για να γίνει ξανά ο ομφαλός της πόλης. Το αξίζει άλλωστε. Η ανάπλαση της Μοδιάνο μακάρι να αποτελέσει την κινητήριο δύναμη.
