Δήμος Θεσσαλονίκης: Όψεις της επόμενης μέρας

Ο Νίκος Φωτίου κάνει προτάσεις προς τον Δήμο Θεσσαλονίκης για την “επόμενη μέρα”.

Λέξεις: Νίκος Φωτίου

Τα δεδομένα

Οι έκτακτες συνθήκες και οι πρόσθετες δυσκολίες που παρήγαγε η πανδημία (και θα συνεχίσει να παράγει) για την κοινωνία, πλήττουν ιδιαίτερα, αφενός μεν τα στρώματα, τα οποία δεν διέθεταν και προηγουμένως τα μέσα ικανοποίησης βασικών αναγκών τους, αφετέρου δε προσθέτουν νέες κατηγορίες εχόντων ανάγκη στήριξης και αλληλεγγύης (μείωση προσφοράς εργασίας, νέο κύμα ανέργων, απολυμένων, αύξηση των ανθρώπων που ζουν στο όριο ή κάτω από το όριο της φτώχειας κ.ά.).

Το κεντρικό κράτος

Το κεντρικό κράτος οφείλει να σχεδιάσει τη δική του παρέμβαση για την ανακούφιση και τη στήριξη των πληττομένων αλλά καταλυτικό ρόλο καλείται να διαδραματίσει η Αυτοδιοίκηση, ως ο θεσμός που είναι πλησιέστερος προς τον πολίτη και μπορεί να φτάσει εκεί όπου το κράτος λόγω της δομής και του μεγέθους του αδυνατεί. Στο πλαίσιο αυτό, απαιτείται η εφαρμογή άμεσων μέτρων στήριξης αλλά και ταχεία θεσμική αναδιοργάνωση και αποκέντρωση με ουσιαστική μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων στους δήμους. 

Η Αυτοδιοίκηση

Κατά την πολύμορφη κρίση της τελευταίας δεκαετίας, η Αυτοδιοίκηση, παρά την κατακόρυφη πτώση των εσόδων της, έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στήνοντας δομές και προσφέροντας υπηρεσίες στα αδύναμα στρώματα της κοινωνίας. Το ίδιο καλείται να πράξει και τώρα υπό δύσκολες συνθήκες, ως μέρος, όμως, των υποχρεώσεών της απέναντι στις τοπικές κοινωνίες. 

Δήμος Θεσσαλονίκης

Ο Δήμος Θεσσαλονίκης δεν χρειάζεται να ξεκινήσει από το μηδέν: Η διοίκηση Μπουτάρη-Πρωτοβουλίας δημιούργησε ή αναβάθμισε συστηματικά ένα ευρύτατο κοινωνικό δίχτυ δομών, προγραμμάτων, δράσεων, υπηρεσιών εν μέσω της κρίσης ή/και εξαιτίας αυτής. Αξιοποίησε προγράμματα του Ε.Σ.Π.Α., της Ε.Ε., του Ο.Η.Ε, δημιούργησε σε συνέργειες με οργανώσεις και πρωτοβουλίες της Κοινωνίας των Πολιτών, φορείς εθελοντισμού, κοινωνικής δράσης και αλληλεγγύης, με τον σχεδιασμό, τη συμμετοχή και την εποπτεία των υπηρεσιακών στελεχών του Δήμου:

Ενδεικτικά:

Δημοτικά Ιατρεία Τριανδρίας Δημοτικά Ιατρεία Μοναστηρίου Κοινωνικό Οδοντιατρείο Κοινωνικό Φαρμακείο Κοινωνικό Παντοπωλείο, Παροχή Συσσιτίου Ανοικτό Κέντρο Ημέρας Αστέγων Υπνωτήριο Αστέγων Στέγαση & Επανένταξη, Στέγαση & εργασία Ομάδες Παρέμβασης στον Δρόμο για άστεγους (Street Work) Κέντρα Πρόληψης Εξαρτήσεων «Σείριος» Ξενώνας Φιλοξενίας Γυναικών Θυμάτων Βίας & των Παιδιών τους Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών (ΚΔΑΠ – ΚΔΑΠ ΜΕΑ) Δίκτυο μεταφοράς ΑμεΑ «Αινείας» Κατασκηνώσεις ΑμεΑ Βοήθεια στο σπίτι Κέντρα Κοινότητας Δωμάτιο στη γειτονιά REACT (Refugee Assistance Collaboration Thessaloniki) Φιλοξενείο Προσφύγων Αιτούντων Άσυλο Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών Διανομή τροφίμων και βασικών υλικών αγαθών (ΤΕΒΑ) Εθελοντισμός Σχολές Γονέων – Ψυχολογική Στήριξη Κοινωνικό Φροντιστήριο.

Προτάσεις για σχεδιασμό και εφαρμογή

Είναι επείγουσα η ανάγκη εκπόνησης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την προσαρμογή των υπηρεσιών του Δήμου προκειμένου να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες. Αυτός ο σχεδιασμός θα όφειλε να είχε ξεκινήσει και να μην περιορίζεται πλέον σε ορθές μεν αποσπασματικές δε κινήσεις (π.χ. προσωρινές μετακινήσεις προσωπικού σε υπηρεσίες αιχμής κ.ά.). 

Είναι αναγκαία η σύσταση νέων δομών, η ενίσχυση υπαρχουσών, η αναδιάταξη και η (επαν)εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού. Οι αρμόδιες υπηρεσίες και οι αντιδήμαρχοι πρέπει να εισηγηθούν σύντομα το σχέδιο προς έγκριση στο Δημοτικό Συμβούλιο, μαζί με έναν απολογισμό των μέχρι σήμερα ενεργειών τους και σχετική αναμόρφωση του Προϋπολογισμού. Οι μονιμότερες δομές και οι αρμοδιότητες μπορούν να αποτυπωθούν και στον νέο Οργανισμό Εσωτερικών Υπηρεσιών που εκπονείται. 

Ειδικότερα:

Οι απαιτούμενες αλλαγές οφείλουν να εμπλέκουν οριζόντια όλες τις σχετιζόμενες υπηρεσίες. Για καλύτερο συντονισμό και αποτελεσματικότητα προτείνεται η ταχεία συγκρότηση «Ομάδας Εργασίας/Διοίκησης έργου» από υπηρεσιακά στελέχη του Δήμου.

Εμπλεκόμενες Υπηρεσίες και ενέργειες (Ενδεικτικά):

Δ/νση Κοινωνικής Προστασίας και Δημόσιας Υγείας: Αναδιάρθρωση και ενίσχυση των υπηρεσιών, με αξιοποίηση όλων των στελεχών που γνωρίζουν να συνδιαλέγονται αποτελεσματικά με την κοινωνία των πολιτών αλλά και με θεσμικούς φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να υποστηρίξουν την παροχή ποιοτικών κοινωνικών υπηρεσιών με όραμα και στόχο στους κατοίκους της Θεσσαλονίκης.

Δ/νση Διαχείρισης Ανθρωπίνων Πόρων: Συμβολή στην αναδιάρθρωση των υπηρεσιών με στόχο την ορθολογική αξιοποίηση και διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού.

Δ/νση Πολιτικής Προστασίας: Επικαιροποίηση και συμπλήρωση των σχεδίων Πολιτικής Προστασίας.

Δ/νση Κ.Ε.Π.: Ενίσχυση του προσωπικού, ταχεία εφαρμογή των ψηφιοποιημένων υπηρεσιών που προωθούνται από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Δ/νση Επιχειρησιακού Προγραμματισμού και Συστημάτων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Άμεση προτεραιότητα: Εφαρμογή του Ολοκληρωμένου Προγράμματος Εξυπηρέτησης Πολιτών (Ο.Π.Σ.Ε.Π.), εγκεκριμένου και με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από το 2018. Ενίσχυση με προσωπικό και πόρους του Τμήματος Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης για τη συνέχιση της εφαρμογής του σχεδίου «Ψηφιακή Στρατηγική 2017-2030».

Δ/νση Διαφάνειας και Εξυπηρέτησης Δημοτών: Αναβάθμιση της ικανότητάς της στην ταχεία διεκπεραίωση των διοικητικών θεμάτων των δημοτών.

Τμήμα Εθελοντισμού: Ενίσχυση με προσωπικό, πόρους και αρμοδιότητες. Καμπάνια για την προσέλκυση εθελοντών, κυρίως νέων ηλικιών.

Σημειακές παρεμβάσεις

Γραφείο Αστικής Ανθεκτικότητας (πρόταση ίδρυσης): Αποστολή, η αύξηση της ικανότητας κατοίκων, κοινοτήτων, θεσμών, επιχειρήσεων και δομών της πόλης να επιβιώνουν, να προσαρμόζονται και να εξελίσσονται ανεξάρτητα από τις χρόνιες πιέσεις και τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που τυχόν αντιμετωπίζουν. 

Δημοτικές Κοινότητες: Καλούνται να διαδραματίσουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο λόγω της εγγύτητας προς τις τοπικές κοινωνίες και της καλύτερης γνώσης των αναγκών τους: 

– Ενίσχυση των Τμημάτων Διοικητικής Υποστήριξης των Κοινοτήτων. 

– Αξιοποίηση του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου του Δήμου για εξωστρέφεια και συνέργειες με την τοπική κοινωνία. 

– Επαναλειτουργία του άτυπου Συντονιστικού Συμβουλίου των Προέδρων και των Κοινοτικών Συμβούλων.

– Η Κοινότητα πηγαίνει στο πρόβλημα, δεν περιμένει να έρθει το πρόβλημα στα γραφεία. Ενδεικτικά: Συνεργασία με εθελοντές και φαρμακοποιούς για την παροχή φαρμακευτικής αγωγής και διανομή των φαρμάκων στα σπίτια ατόμων ευπαθών ομάδων.

Ενίσχυση και επέκταση των «Κέντρων Κοινότητας» και του προγράμματος «Δωμάτιο Γειτονιάς».

Βοήθεια στο σπίτι (Κ.Α.Π.Η.): Ενίσχυση της δομής με ιατρικό προσωπικό, ψυχολόγους, φυσικοθεραπευτές, υλικοτεχνική υποδομή.

Ενδοοικογενειακή βία: Πορίσματα πρόσφατων ερευνών έχουν καταγράψει έντονη αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας. Απαιτείται ενίσχυση των δομών με ειδικευμένο προσωπικό για συμβουλευτική, νομική στήριξη και φιλοξενία Γυναικών Θυμάτων Βίας & των Παιδιών τους.

Γενικότερα, είναι αναγκαία η ενίσχυση των υπηρεσιών αντιμετώπισης των ψυχο-κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας και του άγχους από την αναμενόμενη οικονομική ύφεση της επόμενης μέρας.

Τα παραπάνω συνιστούν κάποια πρώτα στοιχεία προτάσεων και τεκμηρίωσης για την αναδιάταξη μέρους των ανθρώπινων πόρων και των υπηρεσιών του Δήμου Θεσσαλονίκης. Στόχος, η καλύτερη δυνατή ανταπόκρισή του στις, λόγω συνθηκών, αυξημένες ανάγκες των δημοτών, πολλές εκ των οποίων δεν έχουν προσωρινό χαρακτήρα. Διοίκηση και αντιπολίτευση οφείλουν να συνεργαστούν προς χάριν της κοινωνίας της πόλης μας. Και προς αυτή την κατεύθυνση, η ταχεία επαναλειτουργία του Δημοτικού Συμβουλίου με όρους Δημοκρατίας και Λογοδοσίας είναι επιβεβλημένη.