Δημοτικό σχολείο Εξοχής: ένα μάθημα αγωνιστικότητας και ζωής

Λέξεις: Ιωάννης Καλλιαρέκος

Την ανέκδοτη μέχρι χθες έκθεση του δασκάλου του Δημοτικού σχολείου Εξοχής Δημήτριου Γιαννακάκη ανέλαβε την πρωτοβουλία και εξέδωσε, με την υποστήριξη του Δήμου Πυλαίας Χορτιάτη, ο σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων του Δημοτικού Σχολείου Εξοχής.

Η έκθεση Γιαννακάκη παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από ιστορική και γλωσσική άποψη. Συνιστά μοναδική πηγή πληροφοριών για την ιστορία της φυματίωσης. Το γλωσσικό και υφολογικό αποτύπωμα του συντάκτη καθιστούν επίσης ελκυστικό το κείμενο από φιλολογική σκοπιά.

Αφετηρία για την οικοδόμηση του σχολείου αποτέλεσε η αιφνιδιαστική εκδίωξη από το δημοτικό σχολείο του Ασβεστοχωρίου των μαθητών και μαθητριών των φυματικών κατοίκων του γειτονικού συνοικισμού απέναντι από το Σανατόριο Ασβεστοχωρίου.

Η άρνηση των φυματικών να συμβιβαστούν με τον αποκλεισμό των παιδιών τους από τη βασική εκπαίδευση, δρομολόγησε την απόφαση να κινητοποιηθούν και να οικοδομήσουν σχολείο. Όλως παραδόξως, πρωταγωνιστές στη ιστορία αυτή αναδείχτηκαν άτεκνοι φυματικοί ασθενείς.

Η προσπάθεια για ανοικοδόμηση σχολείου εκτός όμως από διδακτήριο εξασφάλισε και κάτι σημαντικότερο : Το άνοιγμα των περιθωριοποιημένων φυματικών στην ευρύτερη κοινωνία των υγιών. Έγινε η γέφυρα που ένωσε τους απομονωμένους και κοινωνικά αποκλεισμένους κατοίκους της πρώην Κοινότητας Σανατορίου Ασβεστοχωρίου με την κοινωνία της Θεσσαλονίκης.

Στο πλαίσιο του εμφυλίου πολέμου αποτέλεσε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία, ο κρατικός μηχανισμός να επαναπροσδιορίσει τη στάση του απέναντι στους εγκαταλειμμένους φυματικούς έξω και γύρω από το σανατόριο Ασβεστοχωρίου. Η κυβερνητική παράταξη και ο βασιλιάς αξιοποίησαν στο έπακρο την ευκαιρία, για να πείσουν την κοινωνία για το αναμορφωτικό τους έργο και το φιλολαϊκό τους πρόσωπο.

Για την ευαισθητοποίηση των κατοίκων της Θεσσαλονίκης και τη συγκέντρωση εσόδων οι φυματιώντες οργάνωσαν συναυλία στο Βασιλικό Θέατρο. Επιστράτευσαν καλλιτέχνες διεθνούς φήμης όπως ο Βύρων Κολάσης (1921 – 1999), αρχιμουσικός και διαπρεπής βιολιστής και η Βάσω Δεβετζή, πιανίστα, συνεργάτης και στενή φίλη της Μαρίας Κάλλας.

Και τελικά όλοι μαζί κατόρθωσαν το μέχρι πριν αδιανόητο: Όχι μόνο την οικοδόμηση σχολείου αλλά και το πιο δύσκολο εγχείρημα, τον αποστιγματισμό των πρώην φυματικών ασθενών.

Η περίπτωση των κατοίκων του Συνοικισμού φυματιώντων Σανατορίου Ασβεστοχωρίου αποδεικνύει ιστορικά ότι, όταν τα κοινωνικά δίκτυα είναι ισχυρά, οι άνθρωποι μεγαλουργούν.

Η έκθεση παραδίδεται στο κοινό με φιλολογική επιμέλεια του Γιώργου Παπαναστασίου, καθηγητή γλωσσολογίας στο ΑΠΘ, και ιστορικά σχόλια του Ιωάννη Καλλιαρέκου.

Η παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει την Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου και ώρα 19: 00 στο Δημοτικό σχολείο Εξοχής.