ΕΙΚΟΝΕΣ: Ο Αθανάσιος Ζηβώνης μας ξενάγησε στις χιλιάδες στρατιωτικές φιγούρες του!

Λέξεις: Εύα Καβάζη || Εικόνες: Δημήτρης Τσίπας

Ξεκίνησε την συλλογή του από ένα δώρο που του έκαναν στα παιδικά του χρόνια. Τότε δεν είχε ιδέα ούτε για τις μινιατούρες, ούτε για το πώς μπορούσε να τις αποκτήσει. Σήμερα, συνταξιούχος πια, αριθμεί στην κεντρική του βιτρίνα περισσότερες από 1.000 φιγούρες. Ο λόγος για τον κ. Αθανάσιο Ζηβώνη, ο οποίος μας παρουσιάζει την συλλογή του με… τον Ελευθέριο Βενιζέλο και την Μπουμπουλίνα να αποτελούν δύο μόνον από τις πιο χαρακτηριστικές προσωπικότητες!

Από πότε ξεκινήσατε την συλλογή σας;

Ξεκίνησα από μικρός, από όταν γεννήθηκα ήταν αυτά τα στρατιωτάκια που έπαιζα όταν ήμουν μικρός ένα μέρος δηλαδή είναι αυτά εδώ πάνω. Μετά από το 60’ που γεννήθηκα σε κάθε γιορτές ή γενέθλια, Πάσχα, Χριστούγεννα ή Πρωτοχρονιά έλεγα τα δώρα δεν θέλω ούτε να φοριούνται ούτε να τρώγονται θέλω να παίζονται. Στις αρχές της δεκαετίας του 72-73’ σταμάτησα να παίζω είχα μεγαλώσει μπήκαν σε κάποιους αποθηκευτικούς χώρους στο σπίτι. Στα τέλη του 90’ ξεκίνησε και το περιοδικό «Τα μολυβένια στρατιωτάκια» της έκδοσης «Deagostini» και τα μάζεψα όλα και έτσι ξεκίνησε πάλι αυτή η αγάπη για το στρατιωτάκι στην αρχή και για την μοντελιστική φιγούρα αργότερα.

Η συλλογή φιγούρων δεν είναι ένα χόμπι γνωστό. Πόσο δύσκολο είναι να βρείτε τις φιγούρες;

Έψαχνα να βρω στη Θεσσαλονίκη έτοιμα, έτσι κατέληξα σε μοντελιστικά μαγαζιά που πουλούσαν φιγούρες που έπρεπε να τις συναρμολογήσεις και να τις βάψεις μόνος σου. Σιγά- σιγά άρχισα να μπαίνω μέσα στο ίντερνετ να ψάχνω να βρω. Βρήκα και πήρα από το e-Bay χιλιάδες στρατιωτάκια. Στην αρχή κοιτούσα με βασικό κριτήριο το οικονομικό.

«Πήρα πάρα πολλά αλλά ήταν με μια φοβερή, μεγάλη, θεματολογία. Κάποια στιγμή λέω “Δεν μπορεί να γίνει έτσι”»

Από τι κομμάτια αποτελείται η συλλογή σας;

Η συλλογή μου αποτελείται από τρία κομμάτια, το ένα είναι το ελληνικό τμήμα το οποίο είναι αφιερωμένο στην ελληνική ιστορία. Το δεύτερο είναι αφιερωμένο στους Ναπολεόντιους πολέμους και το τρίτο στον αμερικανικό εμφύλιο και στον πόλεμο των Ινδιάνων με το Αμερικανικό οδικό, το οποίο είναι η συνέχεια του αμερικανικού εμφυλίου.

Όταν αποφασίσατε να εμπλουτίσετε την συλλογή σας που βρίσκατε συγκεκριμένες φιγούρες;

Βρήκα κάποιους ξένους κατασκευαστές που κάνανε κάποια στρατιωτάκια με ελληνικό θέμα. Τα πήρα όλα. Και είχα γίνει συνδρομητής και σε ένα περιοδικό για μοντέλα και μέσω του περιοδικού γνώρισα κάποιον Άγγλο κατασκευαστή, ο οποίος έφτιαχνε κάτι ευζώνους. Ήρθα σε επαφή μαζί του και κάναμε διάφορους ευζώνους. Μετά τον ρώτησα αν μπορεί να κάνει κάποιες ακόμα… Μπήκα στην ιστοσελίδα του ΓΕΣ κατέβασα φωτογραφίες του ελληνικού στρατού μέχρι και σήμερα, έστειλα τις φωτογραφίες και κάναμε μια σειρά από Βυζαντινούς στρατιώτες μέχρι και σύγχρονους. 

Πλέον ο ίδιος παίρνει τις μινιατούρες από κατάστημα που προμηθεύετε τις φιγούρες από την Ρωσία. Η δημιουργία της φιγούρας γίνεται μέσω της τρισδιάστατης εκτύπωσης.

Έχετε ασχοληθεί και με άλλες συλλογές;

Τώρα ξεκίνησα τα διοράματα και τις βινιέτες, έχει εδώ και τρία καλοκαίρια που ξεκίνησα τα αεροπλάνα που είχε η ελληνική αεροπορία το 1940 και βέβαια και κάποια σύγχρονα αεροπλάνα τα οποία τα πήρα έτοιμα. Ενώ τα άλλα τα παίρνω και τα συναρμολογώ εγώ. Ξεκίνησα και μια καινούργια με τα καράβια του ελληνικού ναυτικού, το δουλεύω τώρα δεν το έχω τελειώσει. Υπάρχουν σαν kit, έρχονται τα συναρμολογείς και τα βάφεις, αλλά για να πετύχεις θα πρέπει να κάνεις και κάποιες άλλες παρεμβάσεις.

Σε πόσες εκθέσεις έχετε συμμετάσχει;

Συμμετέχω σε διάφορες εκθέσεις κυρίως στην έκθεση μοντελισμού που γίνεται κάθε χρόνο το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Νοεμβρίου στο Δημαρχιακό μέγαρο. Μάλιστα φέτος με τίμησαν, ο μοντελιστικός σύλλογος «Πήγασος» για την συμμετοχή μου εδώ και δέκα χρόνια. Κάθε χρόνο πηγαίνω και με ένα διαφορετικό έκθεμα, έχουν εκτεθεί όλα ως επί το πλείστον.

Αν δεν αγοράσετε έτοιμη φιγούρα πόσο καιρό χρειάζεστε για να την συναρμολογήσετε;

Θέλει φοβερό δέος για να το βάψεις. Αν και παλιά έβαφα με το πέρασμα των χρόνων κουράστηκα, δεν είχα την υπομονή, τα μάτια δεν «έβλεπαν» κλπ. Επομένως έχω αφεθεί στο να τα φτιάχνει ο φίλος μου στην Αθήνα.

Ξεκινήσατε από παιδί μέσω των δώρων την επαφή σας με τις φιγούρες και στην συνέχεια γίνατε συλλέκτης. Τι σημαίνει για εσάς μια φιγούρα;

Στην αρχή όταν ήμουν μικρός σήμαινε παιχνίδι, τώρα ιστορία. Γιαυτό δεν ασχολούμαι και τόσο με τα στρατιωτάκια (τα Toy soldiers) αλλά με τις ιστορικές μινιατούρες όπου αποτυπώνεται ακριβώς με όλες τι λεπτομέρειες η στολή, ο οπλισμός, οι λεπτομέρειες του προσώπου. Μέσα από την φιγούρα γίνεται μια εξιστόρηση της ιστορίας μας κυρίως στα νέα παιδιά.

Η αγάπη σας για τα στρατωτάκια ξεκίνησε μέσω των δώρων της οικογένειας σας. Εσείς στα παιδιά σας θέλετε να μεταβιβάσετε αυτή την αγάπη και αργότερα ίσως την συλλογή;

Η μεγάλη μου η κόρη, τα αγαπάει και μάλιστα συμμετείχε σε μια έκθεση. Βλέποντας εμένα να φτιάχνω, να συναρμολογώ είπε «Θέλω και εμένα να μου δείξεις μπαμπά». Είχε κατεβάσει ένα έκθεμα σε μια έκθεση μοντελισμού που είχε γίνει στην κατηγορία των παιδιών. Την βοήθησα στο τέλος λίγο σε κάποια ρετουσαρίσματα αλλά το κύριο έκθεμα το είχε φτιάξει η ίδια, της έδινα τις οδηγίες. Και βραβεύτηκε με το ασημένιο μετάλλιο.

Η σύζυγος σας πως αντέδρασε στην συλλογή και στον απαραίτητο χώρο αποθήκευσης;

Με την σύζυγο στην αρχή, ήταν λίγο αρνητική κυρίως γιατί τα οικονομικά μας ήταν και λίγο δύσκολα όταν πήγαμε στην έκθεση στο Λονδίνο και είδε πόσος κόσμος ασχολούνταν, αναθεώρησε πάρα πολλά. Και όταν κάναμε μια ανακαίνιση πριν από δέκα χρόνια στο σπίτι μετά από διαπραγμάτευση εγώ έκανα αυτό το σκρίνιο.

«Πλέον έρχεται σε εκθέσεις, βλέποντας το ενδιαφέρον του κόσμου για τις φιγούρες λέει “Σάκη κάνεις μια σημαντική δουλειά”. Αυτό είναι που τρέμω, γιατί κατά τ άλλα είναι έξοδα κούραση»

Στην Ελλάδα πόσο διαδεδομένη είναι η συλλογή ιστορικών μινιατούρων;

Είναι πολύ διαδεδομένη, παρόλο που λέγαμε να κάνουμε ένα σύλλογο δεν έγινε. Υπάρχει και ένας ανταγωνισμός, πολλοί βλέπουν την συλλογή σαν ένα εμπορικό κομμάτι. Δηλαδή σαν ένα είδος χρηματιστηρίου πχ. την πήρα αυτή την φιγούρα 10 να φτάσει στα 20. Εμένα δεν με ενδιαφέρει με νοιάζει καθαρά η ιστορία, από μικρός είχα τρέλα. Με άρεσε και μου αρέσει πάρα πολύ η ιστορία. Κάθομαι και διαβάζω βιβλία, κάποια ένθετα που έχουν σε εφημερίδες, ιστορικά θέματα.

Πώς μπορούμε να ξεχωρίσουμε αν κάποια φιγούρα είναι καλή μέσω των χαρακτηριστικών τους;

Έχουν να κάνουν καταρχήν με την κατασκευή, με το βάψιμο και κατά πόσο αποτυπώνει λεπτομέρειες επάνω. Η διάκριση του στρατιωτάκι (Toy soldier) και της μινιατούρας. Το στρατιωτάκι θα έχει τα χρώματα της στολής στην οποία αναφέρεται δεν θα έχει όμως τις λεπτομέρειες ή θα μπορεί να έχει και κάποια λάθη τα οποία δεν συνάδουν με την ιστορία.

«Εμένα με νοιάζει η ιστορική μινιατούρα γιατί πραγματικά εκφράζει την ιστορία»

Πιστεύατε ποτέ πως τα -τότε- δώρα των συγγενών σας θα γίνονταν κάποτε μέρος μια τεράστιας συλλογής;

Την εποχή εκείνη το στρατιωτάκι ήταν παιχνίδι και μάλιστα πάρα πολλά από εκείνα που είχα, καταστράφηκαν. Και οι γονείς μου δεν τα έδιναν σημασία γιατί παίζαμε με τον αδερφό μου πόλεμο. Τα μοιραζόμασταν μια από εδώ μια από εκεί και παίζαμε με σαΐτες μικρές ποιος θα ρίξει πρώτος τα στρατιωτάκια του άλλου. Αυτά καμιά φορά πετύχαιναν στο λαιμό, κοβόταν το κεφάλι, δεν το κολλούσαμε και ο πατέρας μου το πετούσε. Δεν το βλέπαμε ότι θα μπορούσε να γίνει μια συλλογή την εποχή εκείνη. Όταν άρχισα με το περιοδικό τότε άρχισε να μου «μπαίνει» το μικρόβιο της συλλογής. 

Από τα χιλιάδες κομμάτια που έχετε στην συλλογή σας ποια είναι τα πιο ξεχωριστά;

Από την συλλογή είναι αυτά που αφορούν την ελληνική ιστορία. Αγαπημένα θέματα της ελληνικής ιστορίας είναι το 1821, οι Βαλκανικοί πόλεμοι, το 1940. Είναι περίοδοι όπου η Ελλάδα ήταν μια ανίσχυρη και τα έβαλε με μεγάλους και τα κατάφερε. 

Θα θέλατε να επεκτείνετε και άλλο την συλλογή σας με κάποιο άλλο κομμάτι;

Θα έπρεπε να βρω άλλο σπίτι… (Γέλια). Ουσιαστικά έχω ξεκινήσει με τα αεροπλάνα και με τα καράβια. Βέβαια, αυτά είναι πιο μεγάλα και θέλουν περισσότερο χώρο. Είναι λίγο δύσκολο να κάνεις και κάτι άλλο.

Με αφορμή τα 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821 και επειδή αγαπάτε την ιστορία. Ποιο θα ήταν το μήνυμα που θα θέλατε να δώσετε;

Θα πρέπει η ιστορία να μας διδάσκει, λάθη τα οποία γίνανε και ήταν μοιραία για την Ελλάδα να μην ξανά γίνουν. Θα πρέπει σε κρίσιμες εθνικές στιγμές να είμαστε ενωμένοι ασχέτως τις πολιτικές θέσεις του καθενός.